İçeriğe atla

Callinicum Muharebesi

Koordinatlar: 35°57′00″N 39°01′00″E / 35.9500°K 39.0167°D / 35.9500; 39.0167
Callinicum Muharebesi
İberya Savaşı
Tarih19 Nisan 531 MS
Bölge
Callinicum, Suriye, Bizans İmparatorluğu (modern Rakka, kuzey Suriye)
SonuçPirus tarzı Sasani zaferi[1]
Coğrafi
Değişiklikler
Sahip olunan topraklarda hemen bir değişiklik olmadı
Taraflar
Bizans İmparatorluğu
Gassaniler
Sasani İmparatorluğu
Lahmîler
Komutanlar ve liderler
Belisarius
Hermogenes
Sunicas & Simmas
Ascan (ölü)
Petrus
Longinus (ölü)
Stephanacius (ölü)
Haris bin Cebele
Azaritis
III. Münzir
Güçler

20,000[2] veya 25,000[3]

  • 13,000 Bizans piyadesi & süvarisi
  • 5,000 Gassani süvarisi
  • 2,000 Likaonya piyadesi

15,000[3] veya 20,000[4]

  • 15,000 Aswaran süvarisi
  • 5,000 Lahmî süvarisi
Kayıplar
Ağır Ağır

Callinicum Muharebesi, Paskalya'da, 19 Nisan 531 Cumartesi günü, Belisarius komutasında Bizans İmparatorluğu ordusu ile Azaritis komutasındaki Sasani süvari kuvveti arasında gerçekleşmiştir. Dara Muharebesi'ndeki yenilgiden sonra Sasanilar, savaşın yönünü döndürmek amacıyla Suriye'yi işgal etmek için harekete geçtiler. Belisarius'un hızlı müdahalesi planı bozdu ve Sasanilerin Pirus tarzı muzaffer oldukları muharebe öncesi Belisarius'un askerleri Sasanileri Suriye'nin sınırına doğru geri ittiler.

Öncesi

531 Nisan'ında, Pers kralı I. Kavad, spahbed Azaritis komutasında 15.000 Aswaran süvarisi ve III. Münzir komutasında 5,000 Lahmî Arap süvarisinden[4] oluşan bir ordu ile yeni bir sefer başlattı. Mezopotamya'nın çok kuvvetlendirilmiş sınır kentleri arasından değil, Antioch gibi Suriyeli şehirleri ele geçirmek için daha az geleneksel fakat aynı zamanda daha az savunulan Kommagene rotası üzerinden ilerlediler.

Sasani ordusu, sınırı Fırat üzerinde bulunan Circesium'da geçtiler ve kuzeye ilerlediler. Callinicum'a yaklaştıklarında, Bizans ordusunu komuta eden Belisarius, batıya ilerledikçe onları takip etmeye başladı. Belisarius'un kuvveti yaklaşık 5.000 asker ve bir diğer 3.000 Gassaniler Arap müttefik askerinden oluşuyordu, Belisarius ordusunun geri kalanını Dara'yı güvence altına almak için orada bıraktı. Bizanslılar sonunda Hermogenes komutasında 20.000 askerden oluşan destek kuvveti ile buluştuğu Chalcis'de Sasani ilerleyişini durdurdu. Sasaniler geri çekilmeye zorlandı ve Bizanslılar onları doğuya doğru izlemeye başladı.

Başlangıçta, Belisarius riskli bir savaşa girmeden sadece Sasanilerden kurtulmak istiyordu. Bununla birlikte, Bizans birlikleri huzursuz ve endişeliydiler ve Dara ve Stala'daki son zaferlerinden sonra kendinden emin hale geldiler ve savaş için yaygara koparıyorlardı. Askerlerini ikna etmeyi başaramadıktan ve savaşa girilmesi kalınmadıkça isyan edeceklerini fark ettikten sonra,[] Belisarius savaş için kuvvetlerini hazırladı.

Orduların Yerleşimi

İki ordu, 19 Nisan 531'de Callinicum dışında karşı karşıya geldi. Her iki ordunun da yerleşim düzenleri farklıydı, Belisarius yine karşısındaki generali şaşırtan "tuhaf" bir yerleşim seçti. Bu durumda, nehrin kıyısına ağır Bizans piyadeleriyle sol kanadını, onların sağına ordunun merkezi, Ascan komutasında çoğu katafrakt olan Bizans süvarilerinin tamamını yerleştirdi. Merkezi Bizans sağına bağlayan Stephanacius ve Longinus komutasında Likaonya piyadesiydi, 5,000 güçlü Gassani müttefiklerini içeren ordunun sağ kanadı yükselen eğimde yerini aldı.

Bizanslı tarihçi ve vakanüvis Prokopius'a göre "Olağanüstü yetenekli savaşçı" olan Azaritis, daha geleneksel bir yerleşim seçerek ordusunu üç eşit parçaya böldü, III. Münzir komutasındaki Lahmî müttefik kuvvetleri, Bizans ordusunda Gassanilerin karşına gelen kesim olan sol kanatta yer aldılar. Bu kuvvetin, Sasani Savārān tümenleri arkasında taktiksel ihtiyat olarak yer almış olması da muhtemeldir.

Muharebe

Azaritis sol kanadını güçlendirirken, Bizans sol kanadı geri püskürtülüyor.
Bizans süvarileri yön değiştiriyor. Petrus komutasında piyade Sasani ilerleyişini savunma geri çekilişini tamamlamayana kadar geciktiriyor.

Günün büyük kısmında muharebe kazanan veya kaybedenin olmadığı bir durumda geçti, Sasani Savārān Bizans hafif ve okçu birlikleri ile mücadele etti, Sasaniler uzmanlık ve rüzgâr yönü birleşimi sayesinde üstünlüğü elde ettiler. Bu arada, Azaritis süvarilerinin bir kısmını sol kanadına yeniden yerleştirdi. Belisarius tarafından fark edilmeyen bu manevra daha sonra Bizanslılar için feci sonuçlar verdi. Çoğunlukla daha küçük birimler tarafından yapılan çarpışmalar ile harcanan "Günün üçte ikisi" geçtikten sonra, Sasani solu ortaya çıktı ve III. Münzir liderliğinde Lahmî birliklerinin yıkıcı ve ani saldırısına yol açtı. Bunun nedeni, Gassanilerin daha sonra ihanet suçlamalarına neden olacak kadar kolay bir şekilde sahadan çekilmeleriydi. Bu, Likaonya piyadelerinin sağ kanadını ve merkezdeki Ascan'ın ağır süvari kuvvetini ortaya çıkardı.

Bu dönemeçte, seçkin Sasani süvarileri ve Lahmî müttefikleri, Belisarius'un merkezinin Bizans süvarisinin hazırlıksız sağ kanadına bakan yüksek zemine yerleştirildi. Ascan'ın sağ kanattaki krizi düzeltmek için gösterdiği cesur çabalara rağmen, katafrakt birlikleri ezildi, Likaonya piyadelerin morallerini kaybetmelerine ve geri çekilmelerine, merkezdeki Bizans ordusunun da şaşkın bir şekilde çekilmesine neden oldu. Sağ kanadını ve merkezi, savaş alanında dağılması ve çekilmesi ile Belisarius, savaş hattını yeniden biçimlendirme çabasıyla geri çekilmek zorunda kaldı ve kısa sürede Bizanslılar kendilerini nehir kenarında sıkışmış buldular. Burada Belisarius, yaklaşmakta olan saldırı için hazırlanmak için elinde kalan ve yedek kuvvetler ile dik açı oluşturacak bir düzen aldı. Sasani süvarilerinin tekrarlanan saldırılarının her iki tarafa da zayiat vermekten başka bir sonuç vermemesi Belisarius'un önlemlerinin başarılı olduğunu gösterir. Ancak Belisarius adamlarını bu dengesiz durumda süresiz olarak tutamadı.

Zacharias Rhetor muharebeyi:"[Romalılar] Pers saldırısından önce döndüler ve kaçtılar. Çoğu Fırat'a düştü ve boğuldu ve diğerleri öldürüldü."[5] şeklinde anlatır. Fakat Zacharias'ın anlattığının muharebenin hangi safhası olduğu belirsizdir.

Malalas'a göre, Belisarius bir tekne ile kaçtı ve ordu, Sunicas ve Simmas komutasında mücadele etmeye devam etti.[6] Nehirde, Bizanslılar Sasanilere direnebildiler ve ordunun çoğu nehrin karşı kıyısına geçti. Sasaniler birkaç saat boyunca Bizans hatlarına saldırdılar, direnen birçok Bizans birliğini öldürdüler ve onlara ağır hasar verdiler, Bizanslılar bıraktılar ve Belisarius ordusuyla geri çekildi.

Sonrası

Muharebenin stratejik sonucu iki taraf için de çıkmazdır; Bizans ordusu çok fazla askerini kaybetti ve savaş şartlarına tekrar dönmeleri aylar almıştır fakat Sasani ordusu o kadar ağır kayıp vermiştir ki asıl amaçları olan Suriye'nin işgali anlamsızlaşmıştır.

Pers kralı I. Kavad, kayıpların ağır olması ve başlangıçta niyet edilen Roma kalelerinin Sasani ordusu tarafından ele geçirilememesi nedeniyle, General Azaritis'i görevden alıp, rütbelerini sökmüştür.

İki taraflı felaket, İmparator I. Justinianus'un Sasanilere karşı (görece) başarısız savaşlar serisinin ilkidir, bunu sonucu barış antlaşması karşılığı ağır bir haraç ödemiş ve kalan Bizans toprakları Sasanilerin elinde kalmaya devam etmiştir.

Callinicum, Belisarius'un Sasani seferlerinin ilkini sona erdirmiştir, I. Justinianus'un Bizans hükümdarlığına Sasanilere kaybedilen tüm topraklar 532 yazında imzalanan Sürekli Barış ile geri dönmüştür.

Kaynakça

Özel
  1. ^ The Empire at War, A.D. Lee, The Cambridge Companion to the Age of Justinian, ed. Michael Maas, (Cambridge University Press, 2005), 122.
  2. ^ Quraysh and the Roman Army: Making Sense of the Meccan Leather Trade, Patricia Crone, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London Vol. 70, No. 1 (2007), 73.
  3. ^ a b Hughes, Ian (Historian). Belisarius : the last Roman general. Barnsley. ISBN 9781473822979. OCLC 903161296.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "ReferenceA" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  4. ^ a b Geoffrey Greatrex and Samuel N.C. Lieu, The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars Ad 363-628, Part 2, (Routledge, 2002), 92.
  5. ^ Historia IX.4,95.4-95.26
  6. ^ https://books.google.com/books?id=kiBL4va4B14C&lpg=PA157&pg=PA158 []
Genel
  • Greatrex, Geoffrey; Lieu, Samuel N. C. (2002), The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars (Part II, 363–630 AD), Routledge, ISBN 0-415-14687-9 
  • Martindale, John R.; Jones, A.H.M.; Morris, John (1992), The Prosopography of the Later Roman Empire – Volume III, AD 527–641, Cambridge University Press, ISBN 0-521-20160-8 
  • Shahîd, Irfan (1995). Byzantium and the Arabs in the sixth century, Volume 1. Dumbarton Oaks. ISBN 978-0-88402-214-5. 16 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2019. 
  • Stanhope, Phillip Henry (1829). The Life of Belisarius. Bradbury and Evans Printers. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dara Muharebesi</span>

Dara Savaşı, MS 530 yılında Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında, Dara Kalesi gerçekleşen savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Gassânîler</span> Helenleşmiş Hristiyan Arap Krallığı (MS 220-638)

Gassânîler, 200-636 yılları arasında Suriye'de hüküm sürmüş Monofizit Hristiyan Arap devleti.

<span class="mw-page-title-main">Gotlar Savaşı (535-554)</span> Bizans–Cermen çatışması (535–554)

Gotlar Savaşı, 535'ten 554'e kadar Bizans İmparatorluğu ile Ostrogot Krallığı arasında yapılan ve İtalya ve Dalmaçya'da yer alan savaştır. Tarihçiler bu savaşı iki safhada incelerler: Birinci safha 535-540 dönemindedir; bu safhada Bizanslı General Belisarius komutasındaki Bizanslılar, İtalya'yı tekrar Bizans hakimiyeti altına almayı başarmışlardır ve en sonunda Batı Roma İmparatorluğu son döneminde başkent olan Ravenna şehrinin ellerine geçmesi ile bu safha sona ermiştir. İkinci safhada yeni Ostrogot kralı Totila, yeni bir Ostrogot ordusu toplayıp, İtalyan şehirlerini tekrar işgal etmiştir. Ostrogotlar'ın direnişi uzun ve zorlu çabalar sonucunda Bizans generali Narses tarafından bastırılmıştır. Narses, bu safhada Frank ve Alaman kavimlerinin 554'te Kuzey İtalya'ya yaptıkları hücumları da geri püskürtmeyi başarmıştır. Aynı yıl, 554'te, Bizans İmparatoru I. Justinianus, "Pragmatik Sanction" adı verilen bir İmparatorluk buyruğu ile İtalya'nın Bizans yönetimi altında nasıl organize olacağını açıklamıştır. Bu galibiyetlere rağmen, Kuzey İtalya'da bulunan bazı şehirler Bizanslılar'a teslim olmayıp, 560'lı yılların ortalarına kadar bu direnişlere devam etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Taginae Muharebesi</span> Gotlar Savaşı (535-554) sırasında Bizans İmparatorluğu ile Ostrogotlar Krallığı arasındaki muharebe

Taginae Muharebesi veya Busta Gallorum Muharebesi, Temmuz 552 meydana gelen Doğu Roma İmparatorluğu generali Narses İmparator I. Justinianus namına Ostrogotlar Krallığı'nın kralı Totila'yı mağlup etmiştir. Bu muharebede Ostrogotlar Krallığı Kralı Totila öldürülmüştür. Bu muharebe Gotlar Savaşı (535-554)'nın en sondan bir önceki büyük muharebesiydi.

Bessas, Bizanslı general. Trakyalı olup aslen Got (Cermen) kökenlidir. I. Justinianus dönemi savaşlarında oynadığı aktif rolle tanınır. Sasani Devleti ile yapılan İberya Savaşı'nda ve Belisarius'un komutası altında katıldığı Gotlar Savaşı'yla ünlenmiştir. Ancak Belisarius'un İtalya'dan çekilmesinin ardından tekrar toplanan Gotlar ile giriştiği mücadeleyi kaybedince 546 yılında Roma düşmüş, Bessas da bu başarısızlığın en büyük sorumlusu olarak görülmüştür. Mahçubiyet içinde Doğu'ya dönen General, ilerleyen yaşına rağmen Lazika Savaşı'nda, komutan olarak görevlendirilmiştir. Petra şehrinin geri almasıyla itibarını kurtarsa da, devamında sergilediği başıboş tavırlar yüzünden Justinianus tarafından görevden alınmış ve Abaskya'ya sürgüne gönderilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ad Decimum Muharebesi</span>

Ad Decimum Muharebesi 13 Eylül 533'te Vandal Kralı Gelimer komutasındaki Vandallar ordusu ile general Belisarius komutasındaki Bizans İmparatorluğu sefer ordusu arasında yapılan bir muharebedir. Bu muharebe olayına ve ertesi yıl ortaya çıkan askeri çatışmalara Vandallar Savaşı veya bazı tarihçiler tarafından "Kartaca Savaşı" adı da verilmektedir. Bizanslıların kazandığı bu muharebe, Vandal Krallığı'nın ortadan kalkacağının ve Bizans İmparatorluğu'nun ve imparator I. Justinianus'un tekrar Antik Roma İmparatorluğu'nun eski arazilerini geri alacağının müjdecisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bizans-Sasani Savaşı (572-591)</span> Bizans ile Sasani arasında yaklaşık 20 yıl süren savaş durumu

Bizans-Sasani Savaşı (572-591), Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşen savaştır. Kafkasya bölgesinde Pers egemenliği altında olan Bizans yanlılarının ayaklanmaları ile başladı, ancak diğer olaylar patlak verdi. Çatışma büyük oranda Güney Kafkasya ve Mezopotamya ile sınırlıydı, ancak Doğu Anadolu, Suriye ve Kuzey İran'a da yayılmıştı. Bu, 6. ve 7. yüzyılın çoğunu kapsayan bu iki imparatorluk arasındaki yoğun bir savaş dizisinin bir parçasıydı. Büyük ölçüde sınır eyaletleri ile sınırlandığı ve bu sınır bölgesinin ötesinde herhangi bir düşman topraklarının kalıcı bir şekilde işgal edilmediği aralarındaki birçok savaşın sonuncusuydu. 7. yüzyılın başlarındaki çok daha kapsamlı ve belirgin son çatışmadan önce geldi.

<span class="mw-page-title-main">İberya Savaşı</span>

İberya Savaşı, Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında İberya'nın Doğu Gürcü Krallığı üzerine 526'dan 532'ye kadar süren savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Satala Muharebesi (530)</span> Bizans Ermenistanındaki Satala yakınlarında gerçekleşen savaştır.

Satala Muharebesi Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu ile Sasani (Pers) İmparatorluğu'nun güçleri arasında 530 yazında, Bizans Ermenistanı'ndaki Satala yakınlarında gerçekleşen savaştır. Pers ordusu, kuşatma yapmak için kente yaklaşırken, küçük bir Bizans kuvveti tarafından arkadan saldırıya uğramıştır. Persler, onlarla karşılaşmak için geri döndü, ancak kentin içinden ana ordu tarafından saldırıya uğradı. Bizanslı bir birimin kararlı saldırısı, Pers generalinin bayrağının kaybına yol açması Persler'in paniğe kapılıp geri çekilmelerine neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Fasis Kuşatması</span>

Lazika Savaşı savaşının bir parçası olan Fasis Kuşatması, 555-556 yıllarında Bizans İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşmiştir. Farslar, Bizanslıların elindeki Lazika'nın Fasis şehrini kuşatmalarına rağmen ele geçirememişlerdir. Kuşatma ile ilgili bilgilerin çoğunun kaynağı 6. yüzyıl tarihçisi Agathiastır.

Sittas I. Justinianus hükümdarlığında hizmet etmiş bir Doğu Roma (Bizans) generali. Sasani İmparatorluğu'na karşı İberya Savaşı sırasında, Mezopotamya'da bulunan Belisarius'un statüsüne benzer şekilde, Ermenistan'da bulunan kuvvetlerin komutanlığı Sittas'a verilmiştir. Sasanilere karşı Satala Muharebesi'nde zafer kazanmıştır.

Martyropolis Kuşatması, 531 Sonbaharında, I. Kavad altındaki Sasani İmparatorluğu ile I. Justinianus altındaki Bizans İmparatorluğu arasındaki İberya Savaşı sırasında meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Thannuris Muharebesi</span>

Thannuris Muharebesi 528 Yazında, Kuzey Mezopotamya'da Dara yakınlarında Serhas komutasındaki Sasani İmparatorluğu ile Belisarius ve Coutzes komutasındaki Bizans İmparatorluğu kuvvetleri arasında gerçekleşen askeri çatışmadır. Minduous'ta bir kale inşa etmeye çalışırlarken, Bizanslılar Sasani ordusu tarafından mağlup edilmiştir. Belisarius kaçmayı başardı ama Sasaniler binaları yıktı. Zaferlerine rağmen, Persler, Sasani şahı I. Kubâd'ı kızdıracak ağır kayıplara maruz kalmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Tricamarum Muharebesi</span> muharebe

Tricamarum Muharebesi, 15 Aralık 533'te Belisarius'un komutasında Bizans İmparatorluğu ile Kral Gelimer ve kardeşi Tzazon komutasında Vandal Krallığı orduları arasında gerçekleşmiştir. Ad Decimum Muharebesi'nde gerçekleşen Bizans zaferini takip etti ve Vandalların gücünü tamamen ortadan kaldırarak, Bizans İmparatoru I. Justinianus'un Kuzey Afrika'nın yeniden fethini tamamladı. Savaşın ana kaynağı dönemin tarihçisi Prokopius'dur, De Bello Vandalico, Prokopius'un Justinianus'un savaşları eserinin III. ve IV. Kitaplarını kaplar.

Simmas, Bizans İmparatorluğu hizmetinde dux olarak görev yapan bir Hun generaliydi. 6. yüzyılın başlarında Dara Muharebesi’nde aktif olarak görev aldı ve bir diğer Hun komutan Ascan ile birlikte altı yüz atlıya komuta ederek Bizans zaferinde önemli bir rol oynadı.

Sunicas, İberya Savaşı sırasında Bizans ordusunda görev yapan bir Hun komutan idi.

Ascan, Hun asıllı bir Bizans dux'u idi. 530'da Dara Muharebesi'nde ve bir yıl sonra Callinicum Muharebesi'nde savaştı. Burada cesur bir şekilde savaşarak savaş alanında öldü.

Azaritis, aynı zamanda Exarath (Grekçe: Ἑξαράθ ve Zuraq olarak da kaydedilmiştir. Bizans-Sasani Savaşları sırasında Sasani Pers askeri komutanıydı. Yunanca adı muhtemelen hazaraft onursal unvanının yanlış anlaşılmasından kaynaklanıyor.

Haris bin Cebele, Bizans İmparatorluğu'nun doğu sınırında yaşayan, İslam öncesi Arap Hıristiyan kabilesi olan Gassaniler'in kralıdır. Bu isimdeki beşinci Gassani hükümdarıdır, y. 528'den 569'a kadar, herhangi bir Hristiyan Arap hükümdarı arasında en uzun saltanat sürendir ve Pers-Roma savaşlarında ve Süryani Ortodoks Kilisesi'nin işlerinde önemli bir rol oynamıştır. Bizans'a yaptığı hizmetlerden dolayı patrikios ve vir gloriosissimus unvanını almıştır.