İçeriğe atla

Cahit Tanyol

Prof. Dr. Cahit Tanyol
Doğum1914
Nizip, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm11 Ağustos 2020 (106 yaşında)
Moda, Kadıköy, İstanbul
Defin yeriKaracaahmet Mezarlığı
MeslekŞair, yazar, sosyolog, akademisyen
Eğitimİstanbul Üniversitesi
EvlilikFethiye Tanyol
ÇocuklarTuğrul, Bilge

Hüseyin Cahit Tanyol (1914 Nizip, Gaziantep – 11 Ağustos 2020, İstanbul), Türk şair, yazar, sosyolog ve akademisyendir.[1] "Türkiye Sosyolojisi" anlayışının öncülüğünü yapmıştır.[2]

Yaşamı

1914 yılında Nizip, Gaziantep'te doğdu. Küçük yaşta babasını yitirdi. Çocukluğu 1. Dünya Savaşı'nın yokluk ve yoksulluğu içinde geçti.[3] İlkokulu Nizip'te bitirdi. Adana Erkek Öğretmen Okulu sınavını kazanarak bu okuldan 1931 yılında öğretmen olarak mezun oldu. Aynı yıl Gazi Eğitim Enstitüsü sınavlarını kazandı. Bu okulda Hasan Ali Yücel, Ahmet Hamdi Tanpınar, İsmail Hakkı Tonguç ve Sadi Irmak gibi isimlerden dersler aldı. 1935'te Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü'nden mezun oldu. Yozgat Lisesi, Çorum Ortaokulu, İzmir Tilkilik Ortaokulu, İstanbul Eyüp Ortaokulu ve Taksim Lisesi'nde bir süre öğretmenlik yaptı. İzmir'de öğretmenlik yaptığı sırada, Kemal Bilbaşar, Nurettin Ardıçoğlu ve Şair İlhan İleri ile birlikte "Aramak" dergisini çıkardı.

1940 yılında başladığı İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nden 1944 yılında mezun oldu. 1946 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümünde asistan olarak çalışmaya başladı. Bu bölümde 1953'te "Doçent" ve 1961 yılında da "Profesör" unvanlarını aldı.

Kitaplarının yanı sıra Vatan, Yeni Sabah, Milliyet ve Cumhuriyet gibi gazetelerde ve Özgür İnsan, Cem, Toplumbilim, Aydınlık, Yazko Edebiyat, Yazko Somut, İnsan, Ülkü, Varlık, Türk Folklor Araştırmaları, Yonca, Türk Dili, Cem, Yelken, Hürriyet Gösteri, E Dergi, Bilim ve Ütopya gibi pek çok dergide toplum sorunları üzerine sürekli yazılar yazdı.

Kadıköy Moda'da bulunan evinde 106 yaşında öldü, evli ve iki çocuk babasıydı. Türkiye Yazarlar Sendikası, Edebiyatçılar Derneği, Türk Sosyolojisi Derneği, Yahya Kemal'i Sevenler Derneği ve Turing Kulübü üyesiydi.

Eserleri

  • Örf ve Adetler Bakımından Sanat ve Ahlâk (1952)
  • Sosyal Ahlâk - Laik Ahlâka Giriş (1960)
  • Kuruluş ve Fetih Destanı (1969)
  • Sosyolojik Açıdan Din-Ahlâk-Laiklik ve Politika Üzerine Diyaloglar (1970)
  • Atatürk ve Halkçılık (1982)
  • Türk Edebiyatında Yahya Kemal (1985)
  • Laiklik ve İrtica (1989)
  • Çankaya Dramı (1990)
  • Son Liman (1992)
  • Türkler ile Kürtler (1993)
  • Schopenhauer'da Ahlâk Felsefesi (1998)
  • Düş Yorgunu (2001)
  • Neden Türban? Şeriat ve İrtica (2002)
  • Hoca Kadri Efendi'nin Parlamentosu (2003)
  • O Zaten Yoktu (2007)
  • Mamato (2012)
  • Sancılı Toprak (2014)
  • Edebiyat Yazıları (2016)

Ayrıca Bakınız

  • "TÜRK SOSYOLOJİSİNİN TANIĞI : CAHİT TANYOL",[4] Doç. Dr. Ümmet ERKAN, Akademisyen Yayınevi, ISBN 9786257275989

Kaynakça

  1. ^ "Cahit Tanyol". TEİS. 28 Eylül 2022. 9 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Türkiye Sosyolojisi'nin öncü ismi: Cahit Tanyol". Anadolu Ajansı. 1 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Prof. CAHİT TANYOL SOSYOLOG-EDEBİYATÇI-ARAŞTIRMACI-YAZAR". Ayhan AYDIN. 10 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "TÜRK SOSYOLOJİSİNİN TANIĞI: CAHİT TANYOL". Akademisyen Kitabevi A.Ş. 2020. 2 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yahya Kemal Beyatlı</span> Türk yazar ve siyasetçi

Yahya Kemal Beyatlı, doğum adıyla Ahmed Agâh, Türk şair, mütefekkir, yazar, siyasetçi ve diplomattır.

<span class="mw-page-title-main">Hüsamettin Arslan</span>

Hüsamettin Arslan, sosyolog, akademisyen.

Prof. Dr. Niyazi Öktem, Türk yazar ve akademisyen.

Nurettin Topçu, Türk yazar, akademisyen ve fikir adamıdır.

Cavit Orhan Tütengil, Türk sosyolog ve akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">İsa Kocakaplan</span>

İsa Kocakaplan, Türk bir yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Ateş</span>

Kemal Ateş, Türk yazar.

Mehmet Cihat Özönder, Türk milletvekili, sosyolog ve Türkolog.

Kadir Cangızbay, Türk sosyolog ve anarko-sosyalist. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi

Necmettin Halil Onan, Türk şair, öğretmen, akademisyen ve edebiyat tarihçisidir. Türk edebiyatının artık klasikleşmiş eseri olan ve Türk ordusunun Çanakkale Savaşı'ndaki savunmasını anan "Bir Yolcuya" şiirini kaleme alan şairdir.

Tuğrul Tanyol, Türk şair, çevirmen, akademisyen.

Kemal Bilbaşar,, Türk yazar, romancı.

Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu, Türk sosyolog, akademisyen ve fikir adamı.

Ertuğrul Aydın Türk şair, yazar, akademisyen, sosyal bilimci.

Mustafa Gündüz, Türk bilim insanı, sosyolog ve akademisyen.

Özer Ozankaya, Türk toplum bilimci (sosyolog), akademisyen. "Türk Devrimi ve Yükseköğretim Gençliği" konulu araştırmasıyla bilinir.

Gültekin Samanoğlu, Türk şair ve yazar. 1948'den önceki şiir denemelerinde "Nuri Fehmi Gûltekin" imzasını kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Âmiran Kurtkan Bilgiseven</span>

Âmiran Kurtkan Bilgiseven, sosyolog, akademisyen. Bilgiseven, ağırlıklı olarak "din sosyolojisi" alanında çalışmış, sosyolojinin teorileri ve bulgularıyla Türk İslam kültürünü karşılaştırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fatma Başaran</span> Türk psikolog

Fatma (Taşkıngöl) Başaran Türk bilim insanı, sosyal psikolog, akademisyen.

Bahar Nur Vergin Türk sosyolog. Nur Vergin, Nuri Conker'in torunu, Mahmut Cahit Conker ile Müşerref Vergin'in kızıydı.