İçeriğe atla

Caferkulu Ağa Cevanşir

Caferkulu Ağa Cevanşir
DoğumCəfərqulu xan Məhəmmədhəsən ağa oğlu Sarıcalı-Cavanşir
1787
Şuşa, Karabağ Hanlığı
Ölüm1866
Şuşa, Rus İmparatorluğu
MilliyetAzerbaycanlı
MeslekŞair

Caferkulu Han Muhammed Hasan Ağa oğlu Sarıcalı-Cevanşir (Azerice: Cəfərqulu xan Məhəmmədhəsən ağa oğlu Sarıcalı-Cavanşir; 1787 – 1866) Azerbaycanlı bir şair ve halk figürüydü, Rus Ordusunun tümgeneraliydi.[1][2]

Hayatı

Caferkulu Han Muhammed Hasan Ağa oğlu Sarıcalı-Cevanşir 1787 yılında Şuşa'da doğmuştur. O, Rus Ordusunun tümgenerali ve Karabağ Hanı I. İbrahim Halil Han'ın mirasçısı Muhammed Hasan Ağa Cevanşir'in büyük oğluydu. Kasım 1805'te babasının ölümünden sonra "Rus hükümeti tarafından Karabağ Hanlığı'nın yasal varisi olarak tanındı" ve "Karabağ'ın Elçisi" yazılı bir altın madalya takmıştır.[3]

Yine de Caferkulu Ağa'nın amcası tümgeneral Mehdikulu Han, İbrahim Halil Han'ın 1806'da yarbay dmitri Lisaneviç tarafından öldürülmesinden sonra, yüksek bir emir tarafından "siyasi nedenlerle" Karabağ Hanı unvanına terfi ettirilmiştir. Caferkulu Ağa, özellikle 1804–1813 Rus–İran Savaşı sırasında öne çıkmıştır. Burada 1806'da Karabağ'ın atlı süvarilerine komuta ederek Ordubad ve Kapan'daki İranlıları mağlup etmiştir. 2 Ocak 1807'de yüksek bir emirle doğrudan albaylığa terfi etmiştir. 20 Şubat 1820'de albay Caferkulu Ağa'ya "Cesaret İçin" bir bağ ile "elmas ve mücevher süslemeli" altın bir silah verilmiştir.[4]

Mehdikulu Han, kendisine karşı bir mücadele yürütmüş, ancak bu konuda İran'a kaçmak zorunda kalmıştır. Karabağ Hanlığı aradan kaldırılmış ve Rusya'nın bir vilayeti olmuştur.[5] Caferkulu Ağa, Nâva mahlasıyla şiirler yazmıştır. Caferkulu Ağa 1867'de ölmüştür ve Şuşa'da bir ata mezarlığına gömülmüştür.[6]

Kaynakça

  1. ^ Исмаилов Э.Э. (2002). Ханы Карабахские и их потомки. Генеалогический вестник. Выпуск 12. ss. 40-45. 
  2. ^ Анвар Чингизоглы. (2003). Родословная Мамедгасан-аги. 2. 
  3. ^ Акты Кавказской Археографической Комиссии. т. III, ст. 605, 606
  4. ^ Э.Э. Исмаилов. Золотое оружие с надписью "За храбрость". Списки кавалеров 1788 – 1913. — Москва, 2007, с. 172
  5. ^ Мильман А. Ш. Политический строй Азербайджана в XIX — начале XX веков (административный аппарат и суд, формы и методы колониального управления). — Баку, 1966, с. 67
  6. ^ "CӘFӘRQULU XAN "NӘVA" TӘXӘLLÜS". anl.az. 10 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karabağ Hanlığı</span>

Karabağ Hanlığı, 1748-1805 yılları arası bugünkü Azerbaycan topraklarında yer almış ve İran'ın Kaçar Hanedanı egemenliği altında fiilen bağımsız olmuş Azeri feodal devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Revan Hanlığı</span> 1747 ile 1828 yıllarında faaliyet gösteren Türk hanlığıdır. Kökeni Türk olan hanlığın bayrağında elinde kılıç tutan bir aslan sembolü vardır.

Revan Hanlığı, merkezi günümüzdeki Erivan şehrini başkent olarak seçen ve 1747 ile 1828 yıllarında faaliyet gösteren hanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ Hanlığı</span>

Karadağ Hanlığı, 1747 yılında bugün İran'a bağlı Azerbaycan bölgesindeki Karadağ (Karacadağ) topraklarında kurulmuş feodal devlettir. Karadağ kelimesi büyük dağ veya dağlık yer anlamına gelmektedir. Hanlığın başkenti Ahar şehri olup bir ara Kürdeşt'e taşınmıştır. Hanlığın batısında Hoy Hanlığı, doğusunda Lenkeran Hanlığı, kuzeyinde Karabağ Hanlığı, güneyinde Tebriz Hanlığı ve Erdebil Hanlığı vardır.

Muhammed Kulu Han, son Karadağ Hanı. 1813 ile 1828 yılları arası Karadağ Hanlığı yapmıştır. Soyu Tokmaklı oymağından gelmektedir.

İsmail Han, Karadağ Hanı. 1782 ile 1783 yılları arası ve 1791 ile 1797 yılları arası Karadağ Hanlığı yapmıştır. Soyu Tokmaklı oymağından gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cevad Han</span> Gence Hanı

Cevad Han veya Cevad Han Ziyadoğlu-Kaçar Kaçar hanedanından büyük bir Azerbaycan generali, İran devletinin ordu komutanı, devlet adamı, Gence Hanlığı'nın son hükümdarıdır. Gence şehrini 1786'dan beri yöneten Cevad Han Ziyadoğlu, 3-4 Ocak 1804 gecesi General Pavel Sisianov önderliğinde şehri uzun süre kuşatan işgalci Rus birlikleriyle yapılan kanlı savaşta kahramanca şehit düştü.

<span class="mw-page-title-main">Penahali Han</span>

Penah Ali Han, Azerbaycan'ın Terter şehrinde doğan Karabağ Hanlığı'nın kurucusu ve ilk hanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Molla Penah Vâkıf</span> XVIII. yyde yaşamış Azeri şair, devlet adamı

Molla Penah Vâkıf, Azeri şair, Karabağ Hanlığı başveziri.

İbrahim Halil Han, Karabağ Hanlığı hanı. Azerbaycan Türk'ü Cevanşir ailesinden Penah Ali Han'ın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Yukarı Gövher Ağa Camii</span> Azerbaycanın Şuşa şehrinde camii

Yukarı Gövher ağa Camii, Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesinde bulunan Şuşa kentindeki bir cami.

<span class="mw-page-title-main">Karabağ Han Sarayı</span>

Karabağ Han Sarayı veya Penah Ali Han Sarayı, Şuşa'nın tarihi merkezinde bulunan ve Karabağ Hanlığı'nın kurucusu Penah Ali Han'ın ikametgâhı olmuş bir saraydır. Oğlu İbrahim Halil Han, ailesi ve ayanlarıyla birlikte Penah Ali Han sarayının yakınına, aynı dönemde inşa edilen İbrahim Halil Han sarayında yaşamışlardır. İbrahim Halil Han'ın en büyük oğlu Muhammed Hasan Ağa ise Şuşa ovasının güneydoğusundaki sarp kayalık üzerine inşa edilen Muhammed Hasan Ağa Sarayı'nda yaşamıştır. Bu saraylardan başka, han aile üyelerine ait; hanın kızı olan Nateva'nın sarayı ve Karabüyük Hanım Sarayı vardır. Karabağ Han Sarayı'nın adı bu sarayların her birine çeşitli kaynaklarda atfedilse de, Karabağ hanlarının ana siyasi ikametgâhı ilk Karabağ Hanı Penah Ali Han'ın sarayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ağabeyim Ağa Cevanşir</span>

Ağabeyim Ağa Cevanşir Azerbaycanlı bir şair, Karabağ'ın ikinci hanı İbrahim Halil Han'ın kızı, İran şahı Fath-Ali Shah Qajar'ın eşi ve şair Khurshidbanu Natavan'ın teyzesi. Ağabacı takma adıyla şiirler yazdı.

<span class="mw-page-title-main">İmaret Mezarlığı</span>

İmaret Gervent Mezarlığı veya İmaret Mezarlığı Azerbaycan'ın Ağdam kentinde bulunan bir kraliyet mezarlığı ve komplekstir. Karabağ Hanlığı'nın Azeri Türk soylularının, hanları dahil mezarlarını barındırır.

Mehdikulu Han Cevanşir, Karabağ Hanlığı'nın sonuncu ve dördüncü hanı. Karabağ Hanı olan İbrahim Halil Han ve eşi Hurşid Beyüm'ün oğludur.

Karabağnameler Karabağ Hanlığı'nın tarihinden bahs eden ve genellikle XIX. yüzyıl'da yazılmış tarihî eserler türüdür.

Muhammed Hasan Ağa Karabağ Hanlığının ve Rus İmparatorluğunun generali, Karabağ Hanlığının hanı, tümgeneral ve şair Caferkulu Ağa Cevanşirin babası, ünlü Azerbaycanlı hanende Han Şuşinskinin büyükbabası.

İhsan Han Kengerli, sonradan İhsan Han Nahçıvanski, Nahçıvan Hanlığı'nın son hükümdarıydı.

Hanlar ağa Sarıcalı Cevanşir, Azerbaycanlı asıllı Rus devlet adamı, albay. Yedinci Karabağ Hanı İbrahim Halil Han'ın oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">Kürekçay Antlaşması</span> Kürekçay Anlaşması, 1805te Rus İmparatorluğu ve Karabağ Hanlığı arasında imzalandı. Anlaşma ile Kürekçay Nehrinin doğusundaki topraklar Rusyanın kontrolüne geçti ve Karabağın tarihi sürecinde önemli bir yere sahip oldu

Kürekçay Antlaşması, Karabağ Hanlığı'nın Rus İmparatorluğu'na entegrasyonunu onaylayan sözleşmedir. İmza töreni 14 Mayıs 1805'te Gence'ye yakın Kürekçay Nehri kıyısında bir Rus askeri kampında gerçekleşmiştir. Anlaşma İbrahim Halil Han ve Rus Başkomutanı General Pavel Tsitsianov tarafından imzalanmıştır.

Ebü'l-Feth Han Cevanşir Azerbaycan etnik kökenine sahip İranlı bir soyluydu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.