İçeriğe atla

Cadı (roman)

Cadı
Cadı - Cadı Çarpıyor
YazarHüseyin Rahmi Gürpınar
ÜlkeOsmanlı İmparatorluğu
DilTürkçe
TürRoman
Yayım1912
Sayfa260
ISBN9789754470598

Cadı, Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın 1912 tarihli romanı. Cadılara, hortlaklara, ruh çağırmaya ve büyücülere inanan halkın boş inançlarını eleştiren "Garaip Faturası" adlı dizi içinde yayınlandı. Gürpınar'ın bu türe benzer öteki yapıtları olan Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç ve Gulyabani'de cadılar ve büyücüler ortaya çıkar; tüm bunlar çevresinde güldürücü olaylar ve durumların hepsi bir arada verilir. Sonunda olayların iç yüzü verilerek: cadılara, hortlaklara, ruh çağırmaya ve büyücülere inanan kişilerin gereksiz uğraşlar peşinde oldukları sonucuna varılır. Roman karakterlerinden dul Naşit Nefi Efendi yeniden evlenmiştir ve evinin yalısında cadılar dolaşmaya başlamıştır. Naşit Nefi Efendi'nin ilk eşi Binnaz Hanım'ın cadı olarak geri döndüğü, Naşit Nefi Efendi ve eşlerine musallat olarak onlara rahat vermediği gibi olaylar zincirinde çıkmaza giren romanda daha sonra yalıda dolaşan cadının komşuları Aramıdil Hanım olduğu anlaşılır. Aramıdil Hanım, Naşit Nefi Efendi'nin eski eşi Binnaz Hanım'a verdiği sözü tutmak için bu yola başvurmuştur. Romanın dili oldukça sadedir. Romanında iç monologlara yer vermiştir ve romanda mektup tekniğini kilit bir nokta olarak sırların açığa çıkarılmasında kullanılmıştır. Ayrıca Gürpınar'ın bu romanını yalın ve basit bulan Şehabettin Süleyman, Rubab dergisinde bu romanı sert bir şekilde eleştirmiştir.[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Büyük Larousse Ansiklopedisi, 1986, 4. cilt s.2113

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vampir</span> insanların kanını emdiğine inanılan yaratık

Vampir, günbatımı ile şafak arasında dirilerek mezarından çıktığına, insanlara saldırıp kanlarını emdiğine inanılan mitolojik bir varlıktır.

Natüralizm ya da doğalcılık; felsefe, sanat ve edebiyatta doğal Dünya'yı temel alan çeşitli akımlara verilen ortak ad. Bu akımların takipçilerine natüralist denir. Bunun yanı sıra doğa tarihi ile uğraşan bilim insanlarına da natüralist denir.

<span class="mw-page-title-main">Fatma Aliye Topuz</span> Türk yazar, çevirmen ve feminist (1862–1936)

Fatma Aliye Topuz veya Fatma Aliye Hanım, Osmanlı Türkü yazar, çevirmen ve aktivist. Tanzimat'tan İkinci Meşrutiyet'e uzanan süreçte roman, felsefe, İslam, kadın hakları ve tarih üzerine eserler vermiştir. Zafer Hanım'ın 1877 yılında yayımladığı Aşk-ı Vatan adlı bir roman mevcut olsa da, yazarın tek romanı olduğu için Zafer Hanım değil, beş roman yayımlayan Fatma Aliye Hanım ilk kadın romancı unvanını aldı. 2009 yılında 50 Türk lirası'nın arkasında portresine yer verildi.

<span class="mw-page-title-main">Şemseddin Sâmi</span> Arnavut asıllı Osmanlı yazar, filozof ve ansiklopedist

Şemseddin Sami (Fraşiri), Arnavut asıllı Osmanlı yazarı, ansiklopedist ve sözlükçü.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Rahmi Gürpınar</span> Türk yazar, politikacı ve gazeteci

Hüseyin Rahmi Gürpınar, Türk romancı ve gazeteci.

<i>Süt Kardeşler</i> 1976 yapımı Türk komedi filmi

Süt Kardeşler, senaristliğini Sadık Şendil'in, yönetmenliğini Ertem Eğilmez'in yaptığı, Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın Gulyabani isimli romanından uyarlanan, 1976 yapımı bir Türk komedi filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Willow Rosenberg</span>

Willow Rosenberg, Buffy the vampire slayer adlı dizide, vampir avcısı Buffy'nin en yakın arkadaşı genç ve güçlü cadı. Alyson Hannigan tarafından canlandırılmıştır.

<i>İçimizdeki Şeytan</i> 1940ta yayımlanan Sabahattin Ali romanı

İçimizdeki Şeytan, Sabahattin Ali'nin, 1940 yılında yayımladığı, ikinci romanıdır.

Safiye Erol, Türk yazardır.

<i>İntibah</i> 1876da basılmış Namık Kemal romanı

İntibah ya da diğer adıyla Sergüzeşt-i Ali Bey, Namık Kemal'in, Gazimağusa'da sürgündeyken yazdığı, ilk kez 1876'da yayımlanan bir romanı. Romanda iyi yetişmiş Ali Bey'in, uygunsuz bir kadın olan Mahpeyker'e aşık olması ve bu aşkın Ali Bey'e maddi ve manevi olarak yıkım şeklinde sonuçlanması anlatılır. Ali Bey olayın farkına varana kadar iş işten çoktan geçmiştir.

<i>Aşk-ı Memnu</i> Halid Ziya Uşaklıgilin eseri

Aşk-ı Memnu, Halid Ziya Uşaklıgil'in realist-naturalist bir romanıdır. İlk olarak 1899-1900 yıllarında Servet-i Fünûn dergisinde tefrika edildikten sonra 1901'de kitap olarak yayımlanmıştır.

İngiliz yazar J. K. Rowling'in yarattığı Harry Potter serisinde sihir, doğanın kanunlarını geçersiz kılmak için kullanılabilecek doğaüstü bir güç olarak tasvir edilmiştir. Seride birçok kurgusal büyülü yaratık bulunduğu gibi sıradan hayali yaratıklar roman dünyasında yeni sihirli özellikler sergilemektedir. Nesneler de, büyülenebilir ya da büyülü özelliklerle geliştirilebilir. İnsanlar küçük bir kısmı büyü gücüne sahiptir ve bu insanlar büyü gücüne sahip olmayan muggleların aksine "cadı" ve "büyücü" olarak adlandırılır.

Nekromansi, ölmüş kişilerin ruhlarını, birçok nedenden dolayı, doğaüstü kötü güçlere karşı ruhsal koruma olarak çağırma olayına verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Psikolojik roman</span>

Psikolojik roman, ruh çözümlemelerine alışılagelmiş realist romanlardan çok daha fazla yer verildiği, karakterin iç bunalımlarının ve hesaplaşmalarının, içten gelen dürtü ve güdülerin göz ardı edilmediği roman türü.

Zafer Hanım, Osmanlı Devleti'nde bir kadın tarafından yazılmış ve 1877 yılında yayımlanmış Aşk-ı Vatan adlı romanın yazarıdır. Bu haliyle Osmanlı Devleti'nde ilk kadın yazar olma özelliğini taşır. Ancak basılı tek kitabı bulunması, ilk kadın yazar olarak beş romana sahip Fatma Aliye Hanım'ın anılmasına sebep olmuştur.

<i>Oz Büyücüsü</i> Frank Baunun 1900 tarihli çocuk romanı

Oz Büyücüsü, L. Frank Baum tarafından yazılıp W. W. Denslow tarafından resimlendirilen bir çocuk romanı. Yedi kitaplık Oz serisinin ilk kitabıdır. Serinin aynı evrende geçen spin-off romanları da vardır. Kansaslı Dorothy Gale'in bir hortuma kapılan eviyle geldiği Oz Diyarı'nda yaşadıkları ve evine geri dönme çabasını anlatır. Roman ayrıca Dorothy'e yardım eden yıllar önce Oz'a bir balonla gelen Oz Büyücüsü Oscar Diggs'ten de bahsetmektedir. Dorothy, büyücüye doğunun ve batının kötü cadılarıyla mücadelesinde yardım eder, kuzeyin iyi cadısı Glinda'nın yardımıyla evine döner ama devam kitaplarında Oz'un başı ne zaman derde girse Oz'a geri döner. Seri defalarca tiyatroya, radyoya, filme ve televizyona aktarılmıştır. En meşhur uyarlaması 1939'da çekilen, başrollerinde Judy Garland ve Frank Morgan'ın yer aldığı Oz Büyücüsü'dür. Türkiye'de çekilen Ayşecik ve Sihirli Cüceler Rüyalar Ülkesinde adlı film bu filmin ve romanın yerli uyarlamasıdır. 2013'te çekilen Muhteşem ve Kudretli Oz filmiyse serinin devam kitaplarında değinilen, ilk kitabın öncesinde yaşanmış olayları anlatmaktadır.

Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın 1911 tarihli romanı. Romanın ana karakteri Meftun Bey'dir. Meftun Bey okumak için gittiği Fransa'nın Paris kentinde yıllarca kalır, fakat buraya asıl geliş sebebini unutup, eğitim görmekten kaçar. Meftun Bey, Fransa dönüşü kendisine babasından kalan evde alafranga bir hayat sürmeyi düşlemektedir. Roman kahramanlarından Kasım Efendi ise Meftun Bey'in komşusudur. Kasım Efendi oldukça zengin fakat bir o kadar da cimri ve bağnaz bir karaktere sahiptir. Meftun Bey hayalini kurduğu alafranga bir yaşam için Kasım Efendi'nin kızı Edibe Hanım ile evlenmek ister. Meftun Bey, Kasım Efendi'nin kızını ona vermeyeceğinden emindir. Meftun Bey, Edibe Hanım ile evlenebilmek için kendisine piyangodan büyük ikramiye çıktığı yalanını ortaya atar ve bunu yaymaktan da çekinmez. Kasım Efendi başlık parası olarak beş yüz lira alır ve kızını Meftun Bey'e verir. Kasım Efendi, Meftun Bey'in kız kardeşi olan Lebibe'yi de kendi oğlu olan Mahir'e eş olarak alır. İhtiyar ve cimri olan Kasım Efendi, kızının ve oğlunun bakımını Meftun Bey'e bırakmıştır. Meftun Bey bu sebepten dolayı oldukça borçlanmıştır fakat bu durumu kayınbiraderi olan Mahir'i kandırarak çözmek istemektedir. Meftun Bey Mahir'i kandırarak babasının senetlerini ve mührünü ister. Mahir sevdiği kadın olan Madam Mc FerIan için babasının senet ve mühürlerini Meftun Bey'e verir. Mahir İlerleyen dönemlerde sevdiği kadın Madam Mc FerIan ile Meftun Bey arasındaki anlaşmayı öğrenip üzüntüsünden intihar eder. Meftun Bey ise tüm bu yaşanan olaylardan sonra Paris'e geri dönmüştür.

<i>Çengi</i> (roman) Türk Romanı

Çengi, 1877'de yayımlanan Ahmed Midhat Efendi romanı. İlkin Tercüman-ı Hakikat gazetesinde tefrika edilmiş, ardından kitap olarak yayımlanmıştır. Eser her birine "kitap" adı verilen dört bölümden oluşur; her bir bölümünün başlı başına bir hikâye olduğu romanın ilk bölümü yedi yıl sonra 1884'te, olaylar Ahmet Mithat Efendi tarafından müzikli bir sahne eseri haline getirilmiş ve Çengi yahud, Daniş Çelebi adıyla kitap halinde basılmıştır. İspanyol yazar Miguel de Cervantes Saavedra'nın romanı Don Kişot'a öykünerek yazılmıştır. Cervantes'in Don Kişot'una mukabil Ahmet Mithat da romanının karakteri olan Danış Çelebi'yi bir "Türk Don Kişot"u olarak takdim etmiştir.

Ölüm Büyüsü İngiliz dedektif romanları yazarı Agatha Christie'nin 1961 yılında yazdığı bir romandır. Romanda genellikle 1. şahıs anlatımı tercih edilmiştir. Anlatıcı Mark Easterbrook'tur. Romanda Agatha Christie'nin sürekli karakterlerinden sadece Ariadne Oliver vardır.

Cadı Ağacı, Ayla Kutlu'nun 1983 yılında yayımlanan romanı.