İçeriğe atla

Caban el-Kurdi

Caban El-Kurdi
Ebû Meymûn
DefinTikrit,Selahaddin (Tartışmalı)
Çocuk(lar)ıMeymun El-Kurdî
Diniİslam
MeslekTüccar

Caban el-Kurdi (Arapçaجابان الکوردي - Jaban al-Kurdi, Kürtçe: Cabanê Kurdî veya Gavan Kurdî, Künyesi: Ebu Meymun Caban el-Kurdi), İslam peygamberi Muhammed'in Kürt sahabesi.[1][2][3][4]

Caban el-Kurdi, Müslüman olan ilk Kürtlerdendir. Ayrıca Muhammed tarafından "Bazen bölgesi"ne atanan İslam'ın ilk valilerindendir. Caban'ın oğlu Meymun el-Kurdi de Müslüman olmuş ilk Kürtlerdendir.[5]

Arap tarihçi ve tefsir yazarı Alusi, "Ruhu'l Meani" adlı tefsir kitabında Caban el-Kurdi'den bahsederken Kürtlerin Muhammed zamanında Müslüman olduğunu, kendisinin Kürt kökenli bir sahabe olduğunu yazmaktadır.[6] Ayrıca Caban el-Kurdi'nin Muhammed'den bazı hadisleri aktardığını söylemektedir, bu bilgileri İbn Hâcer el-Askalanî'nin "El İsabe fi Temyizi's Sahabe" adlı eserine dayandırır.[7]

Lügat, tarih ve biyografi âlimi ez-Zebidî, Câbân'ın Kürtlerden olduğunu ve onun Meymûn’un babası olduğunu ifade etmekte, ayrıca Câbân’ın sahabe olduğunu zikredip künyesinin de Ebû Meymûn olduğunu söylemektedir.[8]

Ayrıca kendisi hakkında Daham İbrahim el-Hasanyani tarafından yapılmış bir çalışma bulunmaktadır.

Rivayetleri

Hafız el-Heysemî’nin Taberanî’den[9] aktararak- bildirdiğine göre, Ebu Hulde şöyle demiştir: “Bir gün Meymun el-Kurdî ile birlikte Malik bin Dinar’ın yanında idik. Malik, (Meymun el-Kurdî’yi kast ederek): ‘Şeyh neden babasından bir şey anlatmıyor. (sonra kendisine dönerek): Biliyorsun, senin baban Hz. Peygamber’i görmüş, ondan hadis duymuş bir kimsedir.’ Meymun el-Kurdî cevap olarak şöyle dedi: ‘Babam, bir şey fazla veya eksik söyleyecek korkusuyla bize Hz. Peygamber’den pek fazla bir şey anlatmaz ve Resulullah’dan “Kim bilerek yalan yere bana bir söz uydurursa cehennemdeki yerine hazırlansın” hadisini işittiğini, bunun için hadis rivayet etmekten çekindiğini, söylerdi.”[10] Heysemî, bu rivayetin sıhhatine hükmetmiştir.[11]

Cemu'l Fevaid adlı eserde Meymun el-Kurdî'den bahsedilmekte ondan şu hadis nakledilmektedir: "Meymun el-Kurdî'den, o da babası Caban el-Kurdî'den: 'Herhangi bir adam az veya çok bir mehir karşılığı içinde onu ödememe niyeti olduğu halde evlenirse o kişi, kıyamet gününde Allah'a zinakar (zina yapmış) olarak kavuşur.[12]

Taberanî de El-Mucemu’s-Sağir ve El-Mucamu’l-Evsat adlı eserlerinde kaydettiği bir hadis rivayetinde Meymun el-Kurdi'nin adını zikretmiştir. Söz konusu hadisi, Meymun el-Kürdî babasından (Ebu Meymun Câbân) o da Muhammed'den nakletmiştir. Taberanî, Ebu Meymun'un Muhammed'den yalnız bu hadisi rivayet ettiğini de bildirmiştir.[13] Hafız el-Heysemî, bu rivayet zincirindeki bütün adamların sika (sağlam) olduklarını söylemiştir.[14]

Kaynakça

  1. ^ Mehmed Emin Zeki Bey, Kürd ve Kürdistan Ünlüleri, Çev: M. Baban-M. Yağmur-S. Kutlay, Öz-ge Yayınları, Ankara 2005, sh. 86
  2. ^ İbn Hâcer el-Askalanî, El İsabe fi Temyizi's Sahabe
  3. ^ Muhammed bin Süleyman el- Rudanî, Cem’ul- Fewaîd, çeviren: Naim Erdoğan, cilt 4, sayfa 284, Ocak Yayıncılık, İstanbul 2003
  4. ^ Taberanî, El- Mucem’ul- Ewsat, cilt 4, sayfa 380
  5. ^ Bekir Biçer, İslam Tarihi Kitaplarında Kürtler Hakkındaki Rivayetler (7 ve 12. Yüzyıl Arası)
  6. ^ Alusi, 17/67; 26/1-2-1-3
  7. ^ Alusi, Ruhu'l Meani
  8. ^ ez-Zebidî, a.g.e., IX, 105; XXXIV, 346.
  9. ^ el-Mucemu’l-Evsat,13/471-şamile
  10. ^ bk. Taberanî, el-Mucemu’l-Evsat
  11. ^ Mecmau’z-Zevaid, 1/148.
  12. ^ Muhammed b. Süleyman el-Rudanî, Cemu'l Fevaid, Çvr. Naim Erdoğan, c. 4, s. 286, Ocak Yayıncılık, İstanbul, 2003.
  13. ^ El-mucemu’s-sağir, 1/114; el-Evsat, 4/380-şamile.
  14. ^ Mecmauz’Zevaid, 4/132.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hadis</span> İslam peygamberi Muhammede isnat edilen sözler ve fiiller

Hadis, Muhammed'e atfedilen ve onun sözleri, fiilleri, onaylamaları ve sıfatlarını içeren bilgilerdir. Hadis âlimleri buna sahabe ve tabiînin söz ve fiillerini de eklemişlerdir. Ancak bunlar kaynak olma bakımından Muhammed'in fiil ve sözleri ile aynı seviyede değildirler ve hadis ilmi içerisinde farklı şekilde isimlendirilirler.

<span class="mw-page-title-main">Buhârî</span> Buharalı Fars muhaddis

Buhârî ya da tam künyesiyle Ebû Abdillâh Muhammed bin İsmâîl bin İbrâhîm el-Cu'fî el-Buhârî, Buharalı Fars bir muhaddistir. Yazdığı Sahih-i Buhârî diye bilinen eser, daha sonradan Sünni Müslümanlar için güvenilir hadis kaynaklarını teşkil eden ve Kütüb-i Sitte diye anılan serinin ilk kitabıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fatıma</span> İslam peygamberi Muhammedin küçük kızı

Fatıma bint Muhammed, Fatımatü'z-zehra, İslam peygamberi Muhammed'in kızı, Ali bin Ebu Talib'in eşi.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Hanife</span> Hanefî mezhebinin öncüsü ve imamı olan din bilgini

Ebû Hanîfe veya tam adıyla Ebû Hanîfe Numân bin Sâbit bin Zûtâ bin Mâh İslam dininin dört fıkıh mezhebinden birisi olan Hanefi mezhebinin kurucusu ve Sünni fıkhının en büyük üstâdlarından biri sayılan İslam fıkıh ve hadis bilgini. Asıl adı "Nu’man bin Sâbit" olup sevenlerince ismi "İmâm-ı Â’zam" unvanıyla birlikte anılır.

<span class="mw-page-title-main">Sünnilik</span> en yaygın İslam mezhebi

Ehl-i Sünnet ve'l-Cemâat, kısaca Ehl-i Sünnet ya da Sünnîlik, İslam dininin dünya üzerindeki iki büyük kolundan biri ve %77-80'lik bir oran ile en büyük mensubunun bulunduğu mezhepler grubudur. Zaman zaman Sünnî İslam veya Sünnî mezhebi ifadesi de kullanılır. Günümüzde Sünnîlik, kendi içerisinde günümüzde yaşayan iki akaid mezhebi, dört fıkıh mezhebini içermektedir.

Tebeut tabiin, İslâm'da tâbiûnu gördüğüne inanılan kimselere verilen isim. Sünnîlere göre sahabe ve tabiinlerle birlikte Dünya’ya gelmiş en iyi nesillerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Enes bin Mâlik</span> Sahabe

Enes bin Mâlik (612-709), İslam Peygamberi Muhammed'in sahabisidir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin</span> Alinin oğlu, Şianın 3. imamı, sahabe

Hüseyin bin Ali bin Ebu Talib, İslâm peygamberi Muhammed'in torunudur. Dördüncü Hâlife olan Ali bin Ebu Talib'in oğludur. Annesi, Muhammed'in kızı Fatıma Zehra’dır. On İki İmâmlar'ın üçüncüsü olan Hüseyin bin Ali, İslam Devleti’nin bir Emevî saltanatına dönüşmemesi için mücadele vermiş ve Emevîler tarafından öldürülmüştür. Soyundan gelenler Hüseynî ya da Seyyid olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Talha bin Ubeydullah</span> sahabe

Talhâ bin Ubeydullah, cennetle müjdelenen on sahabiden biri.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Hureyre</span> sahabe

Ebu Hureyre (Arapça: أبو هريرة‎ ‎;, Yemen asıllı sahabe. Gerçek adı bilinmemekle birlikte Müslüman olmadan önceki adının Abdüamr, Sükeyn, Abdüşşems olduğu yönünde farklı rivayetler vardır. Sahipsiz kedi yavrularını besleyip büyütmesinden dolayı Kedicik babası anlamına gelen Ebu Hureyre ismiyle anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">İbn Hacer el-Askalanî</span> hadis, fıkıh ve tefsir bilgini

İbn Hâcer el-Askalanî, Memlükler devrinde Kahire'de doğan ve aslen Fâtımî Hanedan'a mensup Seyyid bir aileden gelen Kıpçak Türklerinden olan bir Şafi İslam âlimi, Hadis nakilcisi (Ravî) ve tefsir bilgini.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah bin Abbas</span>

Abdullah bin Abbas, Tefsir ve fıkıh alanlarında otorite kabul edilen ve çok sayıda hadis rivayet eden İslam peygamberi Muhammed'in amcasının oğlu olan sahabe.

<span class="mw-page-title-main">Meymûne bint Haris</span>

Meymûne bint Haris, İslâm peygamberi Muhammed’in son eşi. Asıl ismi Berra iken, Muhammed onu Meymune olarak isimlendirmişti.

Ebu Said Hudri, künyesi Ebu Said, Medine'nin yerlilerinden Ensari ve İslam Peygamberi Muhammed'in en genç sahabelerinden biri. M 625 senesindeki babası Mâlik ibn Sinan'ı kaybettiği Uhud savaşına çok genç olduğundan katılamamış, sonraki seferlere katılmıştır. Ümeyyed Halifesi Muaviye'yi ziyaret için bir kere Şam'a seyahati dışında hayatı boyunca Medine'de kalmıştır. Sonradan H 64/M 683'te Ümeyyed ordusuna karşı Medine'li arkadaşları ile Harra Muharebesinde şehrin müdafasına katılmıştır. Değişik kaynaklara göre ölüm tarihi 63/682, 64/683, 65/684 veya 74/693 değişmektedir. Ebu Said Hudri en çok Hadis rivayet eden sahabelerden biridir. Bir sayıma göre 1170 rivayeti vardır ve böylece yedinci en verimli hadis rivayet eden sahabedir. Şii müslümanlar hadislerini doğrudan reddetmezler, ancak rivayetlerini diğer kaynaklar ile karşılaştırırlar.

İbn Şihab Zuhrî, ilk Siyer toplayıcılar arasında merkezi bir figürdür. Sahabeleri görmüş Tabiindendir. Hadis üzerine en büyük Sünni otoritelerden sayılır. Önde gelen hadis tenkitcileri arasında İbn el-Medini, İbn Hibban, Abu Hatim, El-Dahabi ve İbn Hacar el-Askalani dahil, hepsi İbn Şihab Zuhri'nin tartışılmaz otoritesi hakkında mutabık kalmışlardır. Birçok Sahabeden hadis almıştır. Sahabe'den sonraki birinci ve ikinci kuşak çok sayıda alim ondan rivayet etmişlerdir. Emevi Halife Abdülmelik zamanında Medine'den Şam'a taşınmıştır.

Bu liste Kürt asıllı tüm bilim insanları, alimleri ve filozofları içermektedir.

Bişr b. Bera, İslam peygamberi Muhammed'in bir sahabesidir. Hazrec kabilesinin Selemeoğulları kolundandır. Babasının adı Bera b. Ma’rur ve annesinin adı Halise b. Kays'tır. Hicretten önce babası Bera b. Ma'rur ile birlikte Müslüman olmuştur.

Bu sayfada İslâm peygamberi Muhammed'in ölümünden günümüze kadar hadis alanında çalışmış din alimleri (muhaddis) listelenmiştir. Liste alimlerin yaşadıkları yüzyıla göre hazırlanmış ve ölüm tarihleri esas alınmıştır.

Meymun el-Kurdi Muhammed peygamberin Kürt sahabesi. Künyesi Ebu Buseyr'dir. Lakabı olan Meymun ise bereketli, uğurlu ve kutlu gibi anlamlara gelir. Doğum ve ölüm tarihi bilinmemektedir.