İçeriğe atla

CHIP-8

CHIP-8 içinde gerçekleştirilen Pong
Telmac 1800 CHIP-8 oyunu Space Intercept'i çalıştırıyor (Joseph Weisbecker, 1978)

CHIP-8, Joseph Weisbecker tarafından geliştirilmiş yorumlamalı programlama dilidir. İlkin 1970 ortalarında COSMAC VIP ve Telmac 1800 8-bit mikrobilgisayarlarında kullanılmıştır. CHIP-8 programları CHIP-8 sanal makinesinde çalışmaktadır. Kendisi video oyunlarını bu bilgisayarlarda daha kolay programlamak için yaratılmıştır. CHIP-8'in basitliği ve uzun tarihi ve popülerliği, CHIP-8 emülatörlerinin ve programlarının günümüzde de yapılmasını sağlamıştır.

Yaklaşık elli yıl önce, CHIP-8 tanıtılmış ve grafik hesap makinelerinin bazı modellerine taşınmıştır.

1970'lerde ARESCO'nun "VIPer" haber bülteninde CHIP-8 yorumlayıcısının makine kodunun arkasındaki ilk üç sorunu açığa çıkartmış, kullanıcılardan ve geliştiricilerden oluşan bir topluluk mevcuttur.[1]

CHIP-8 uygulamaları

Pong, Space Invaders, Tetris ve Pac-Man gibi bazı klasik video oyunları CHIP-8'e taşınmıştır. Ayrıca rastgele labirent oluşturucu ve Conway'in Hayat Oyunu gibi bazı uygulamalar da bulunmaktadır.

CHIP-8 eklentileri ve değişiklikleri

1970 ve 1980'lerde, CHIP-8 kullanıcıları CHIP-8 programları paylaştı, ancak aynı zamanda CHIP-8 yorumlayıcısına yaptıkları değişikleri ve eklentilerini de COSMAC VIP kullanıcıları haber bülteninde ve VIPER magazininde paylaştı. Bu eklentiler CHIP-10 ve Hi-Res CHIP-8'i, 64x32'den daha bir çözünürlüğü ve CHIP-8C ve CHIP-8X'den limitli renkleri desteklemek için genişletilmiş monokrom görüntü seçeneklerini ve birkaç özelliği daha içermektedir.[2] Bu eklentiler genelde pek uyumlu değildir.

1979'da, Electronics Australia COSMAC VIP'e benzer, Motorola 6800 mimarisini baz alan bir bilgisayar yapatığı ile ilgili makaleler yazmaya başladı.[3] Bu bilgisayar, yani DREAM 6800, kendi CHIP-8 sürümü ile geliyordu. VIPER'a benzer bir haber bülteni DREAMER,[4] bu yorumlayıcı için CHIP-8 oyunları paylaşmaya yarıyordu. 1981'de, Electronics Today International (ETI) VIP'e çok benzeyen (ve aynı mikroişlemciyi kullanan) ETI-660 bilgisayarını yaptığı ile ilgili makaleler yazmaya başladı.

1990'da, HP-48 grafik hesap makinelerinde çalışan ve CHIP-48 denen bir CHIP-8 yorumlayıcısı piyasaya çıktı, böylece oyunlar daha kolay yazılabilecekti. Sonradan Erik Bryntse SCHIP, S-CHIP ya da Super-Chip denen CHIP-48 tabanlı bir yorumlayıcı piyasaya sürmüştür. Bu yorumlayıcı daha kolay programlama yapılabilmesi için CHIP-8 dilini daha yüksek bir çözünürlük ve birkaç işlem kodu ile genişletmiştir.[5]

David Winter'ın emülatörü, ayrıcısı ve genişletilmiş teknik dokümanı CHIP-8'i ve SCHIP'i popüler etmiştir. Kendisi yazılı olmayan işlem kodlarının ve özelliklerinin listesini çıkartmıştır.[6]

Günümüzde CHIP-8

Birkaç geliştirme aracı da olduğu gibi, neredeyse her platform için bir CHIP-8 uygulaması vardır. Günümüzde de oyunlar geliştirilmekte ve CHIP-8 için kategorize edilmektedir. Bunlar dijital arşivlerde bulunabilir.[7][8]

Ayrıca bakınız

  • PICO-8 - CHIP-8'den esinlenen bir fantezi konsolu.

Kaynaklar

  1. ^ "VIPER for RCA VIP owner". Intelligent Machines Journal (InfoWorld). InfoWorld Media Group. 11 Aralık 1978. s. 9. 20 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2010. 
  2. ^ "github.com/mattmikolay/chip-8/wiki/CHIP%E2%80%908-Extensions-Reference". 16 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "archive.org/stream/EA1979/EA%201979-05%20May#page/n85/mode/2up". 
  4. ^ "archive.org/details/dreamer_newsletter_01/mode/2up". 
  5. ^ "/github.com/Chromatophore/HP48-Superchip". 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "vanbeveren.byethost13.com/stuff/CHIP8.pdf" (PDF). 25 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  7. ^ "johnearnest.github.io/chip8Archive/". 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "rcastudio2.blogspot.com/". 15 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar bilimi</span> belirli evren kurallarına dayalı, sistematik çalışan ve elementlerin ya da ağların birbirleriyle olan ilişkisi

Bilgisayar bilimi, bilgisayarların tasarımı ve kullanımı için temel oluşturan teori, deney ve mühendislik çalışmasıdır. Hesaplamaya ve uygulamalarına bilimsel ve pratik bir yaklaşımdır. Bilgisayar bilimi; edinim, temsil, işleme, depolama, iletişim ve erişimin altında yatan yönteme dayalı prosedürlerin veya algoritmaların fizibilitesi, yapısı, ifadesi ve mekanizasyonunun sistematik çalışmasıdır. Bilgisayar biliminin alternatif, daha özlü tanımı "büyük, orta veya küçük ölçekli algoritmik işlemleri otomatikleştirme çalışması" olarak nitelendirilebilir. Bir bilgisayar bilimcisi, hesaplama teorisi ve hesaplama sistemlerinin tasarımı konusunda uzmanlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Commodore 64</span> 1982de tanıtılan 8 bit ev bilgisayarı

Commodore 64, tüm zamanların en çok satan kişisel bilgisayar modeli. Ocak 1982'de Commodore Business Machines tarafından ilk olarak tanıtıldı. İsmindeki 64, 64 kilobyte'lık RAM'inden gelmektedir. Genellikle C64 olarak ifade edilir ve bazen Commodore şirket logosuna benzetmek için C=64 olarak yazılır. CBM 64 ya da VIC-64 olarak da bilinir. Ağustos 1982'de 595$ fiyat ile piyasaya sunuldu. Fiyatı 1983'ün sonlarında 200$'a kadar indirildi. 64 KB RAM belleğiyle, ses ve görüntü performansıyla o zamanların IBM uyumlu bilgisayarlarına göre daha üstün bir sistem sunuyordu. Commodore 64'ün yaşam süresi boyunca toplamda yaklaşık olarak 17 milyon cihaz satıldı.

<span class="mw-page-title-main">Unix</span>

UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinelerden tek işlemcili, basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir. Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir ve özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. UNIX, Interdata 7/32, VAX ve Motorola 68000 arasında hızla yayıldı.

<span class="mw-page-title-main">C♯</span> programlama dili

C#; Microsoft tarafından .NET Teknolojisi için geliştirilen modern bir programlama dilidir. Sözdizimi C-like bir deneyim sunar.

<span class="mw-page-title-main">Ubuntu (işletim sistemi)</span> Linux tabanlı bir işletim sistemi

Ubuntu, Linux tabanlı özgür ve ücretsiz bir işletim sistemidir. Bilgisayarlar, sunucular ve akıllı telefonlara yönelik olarak geliştirilmektedir. Ubuntu projesi Linux ve özgür yazılımın, bilgisayar kullanıcılarının günlük yaşamının bir parçası haline gelmesi amacıyla başlatılmış olup ilk kararlı masaüstü sürümü Ekim 2004'te yayınlanmıştır. Ubuntu’nun masaüstü sürümü günümüzde 40 milyonu aşkın kullanıcı sayısıyla dünyanın en yaygın kullanılan masaüstü Linux dağıtımı konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Yapay zekâ</span> insani zekaya sahip makine ve yazılım geliştiren bilgisayar bilimleri dalı

Yapay zekâ ya da kısaca YZ,, insanlar da dahil olmak üzere hayvanlar tarafından, doğal zekânın aksine makineler tarafından görüntülenen zekâ çeşididir. İlk ve ikinci kategoriler arasındaki ayrım genellikle seçilen kısaltmayla ortaya çıkar. Güçlü yapay zeka genellikle Yapay genel zekâ olarak etiketlenirken, doğal zekayı taklit etme girişimleri yapay biyolojik zekâ olarak adlandırılır. Önde gelen yapay zeka ders kitapları, alanı zeki etmenlerin çalışması olarak tanımlar: Çevresini algılayan ve hedeflerine başarıyla ulaşma şansını en üst düzeye çıkaran eylemleri gerçekleştiren herhangi bir cihaz. Halk arasında, yapay zekâ kavramı genellikle insanların insan zihni ile ilişkilendirdiği öğrenme ve problem çözme gibi bilişsel eylemleri taklit eden makineleri tanımlamak için kullanılır.

Bilgisayar virüsü, kullanıcının izni ya da bilgisi dahilinde olmadan bilgisayarın çalışma şeklini değiştiren ve kendini diğer dosyaların içerisinde gizlemeye çalışan aslında bir tür bilgisayar programıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mikrodenetleyici</span>

Mikrodenetleyici bir VLSI entegre devre çipinde küçük bir bilgisayar'dır. Mikrodenetleyici, bellek ve programlanabilir giriş/çıkış çevre birimleri ile birlikte bir veya daha fazla CPU kapsar.

Amoeba Andrew S. Tanenbaum ve diğerleri tarafından Vrije Universiteit Amsterdam'da geliştirilen bir dağıtık işletim sistemi'dir. Amoeba projesinin amacı, tüm bir bilgisayar ağının kullanıcıya bir tek makine olarak görünmesini sağlayan bir zaman paylaşımı sistemi oluşturmaktı. Vrije Universiteit'teki geliştirme durduruldu: en son sürümün (5.3) kaynak kodu en son 30 Temmuz 1996'da değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Windows Vista</span> 2007de piyasaya sürülen Windows sürümü

Windows Vista, kişisel bilgisayarlar için geliştirilen Microsoft Windows işletim sistemleri ailesinin sürüm olarak altıncı üyesidir. 22 Temmuz 2005'te gerçek adı duyurulmadan önce Longhorn kod adıyla tanınıyordu. Windows Vista, 30 Ocak 2007'de dünya çapında piyasaya sürülmüştür. Microsoft Türkiye, 24 Ocak 2007 tarihindeki tanıtımıyla Vista'nın resmî lansmanını yapan ilk Microsoft şubesi olmuştur. Windows Vista eski sürümle oranla birçok yeni özellik ve değişikliğe sahiptir. Bu değişim geliştirilmiş grafiksel kullanıcı arayüzü, görsel stil, yeniden tasarlanmış arama fonksiyonları, multimedya araçları, yeniden tasarlanmış ağ iletişimi, görüntü ve yazıcı gibi çeşitli fonksiyonları kapsamaktadır.

Telnet, Internet ağı üzerindeki çok kullanıcılı bir makineye uzaktaki başka bir makineden bağlanmak için geliştirilen bir TCP/IP protokolü ve bu işi yapan programlara verilen genel isimdir. Telnet iki bileşenden oluşur: (1) iki tarafın nasıl iletişim kuracağını belirleyen protokolün kendisi ve (2) hizmeti sağlayan yazılım uygulaması.Kullanıcı verileri, İletim Kontrol Protokolü (TCP) üzerinden 8 bitlik bayt yönlendirmeli bir veri bağlantısında Telnet kontrol bilgisi ile bant içi serpiştirilir. Telnet, 1969'da RFC 15 ile başlayarak geliştirildi, RFC 855'te genişletildi ve ilk İnternet standartlarından biri olan İnternet Mühendisliği Görev Gücü (IETF) İnternet Standardı STD 8 olarak standartlaştırıldı. encryption sağlayan bazı Telnet eklentileri geliştirilmiştir. Bağlanılan makineye girebilmek (login) için orada bir kullanıcı isminizin (İng:username) ve bağlantının gerçekleşebilmesi için bir telnet erişim programınızın olması gereklidir. Fakat bazı kütüphane ve herkese açık telnet bazlı web servisleri, bağlantı sırasında kullanıcı ismi (numarası) istemeyebilirler; ya da, kullanıcı isim ve parola olarak ne yazmanız gerektiği bağlandığınızda otomatik olarak karşınıza çıkar. Telnet, BBS sistemlere İnternet üzerinden erişimde günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır. Telnet erişim programları, günümüzdeki işletim sistemlerinin çoğunda işletim sistemi ile birlikte gelmektedir. Çok kullanıcılı işletim sistemleri genellikle kullanıcılara metin tabanlı bir arayüz sunar ve bu sistemlerde tüm işlemler klavye vasıtası ile komut isteminden gerçekleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Açık kaynak</span> ücretsiz dağıtım ve ürüne erişim hakkında felsefe

Açık kaynak, kaynak kodun; kopyalanması, değiştirilebilmesi ve yeniden dağıtım için serbestçe kullanıma sunulmasıdır. Açık kaynak yalnızca kaynak koda erişim anlamına gelmez. Kodların başkaları tarafından herhangi bir telif ücreti ödemeden kullanılabilmesi, değiştirilmesi ve yeniden dağıtımı gibi çeşitli haklar vermesi gerekir. Bunun için ürün, açık kaynak tanımına uyan bir lisans kullanmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ekran görüntüsü</span>

Ekran yakalama görüntüsü, çeşitli programlar vasıtası ile ekranda o andaki görüntünün anlık fotoğrafının çekilmesidir. Görüntü yakalama film ve benzeri hareketli görüntülerden gerçekleştirilebilir. Ancak aynı zamanda ekranın video çıkışını kesen bir kamera veya bir cihaz tarafından yapılan bir yakalama olabilir. Çeşitli programlar vasıtası ile yapılabilir Görüntü o andaki bilgisayar ekranındaki resminin kaydedilmesi için print screen klavye tuşu ile de yapılabilir. Herhangi bir anda bu tuşa basılıp daha sonra Windows işletim sisteminde bulunan paint veya word gibi bir programda resim dosyası olarak düzen yapıştır menüsünden eklenerek kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Assembly</span> uygulanan işlemlerle programlama dilinin birbirine çok yakın olduğu düşük seviye programlama dilleri

Assembly dili, bir işlemcinin komut kümesi üzerine tanımlanmış alt seviye bir dildir. Assembly dili kolay hatırlanabilir semboller tanımlar ve böylece işlemcinin makina koduna karşılık gelen sayı dizilerinin bilinmesine gerek kalmaz. Assembly dili, platformdan bağımsız yüksek seviyeli programlama dillerinin aksine, işlemci mimarisine bağımlıdır. Tipik uygulamaları; cihaz sürücüleri, alt seviyeli dahili (embedded) ve gerçek zamanlı sistemlerdir. Bır assembly programı assembler kullanılarak makine koduna çevrilir.

<span class="mw-page-title-main">Google Play</span> Googleın dijital dağıtım servisi

Google Play, Google'ın Android işletim sistemi için geliştirdiği bir paket yöneticisi ve elektronik medya dağıtım/satış platformudur. Kullanıcılara Android SDK ile geliştirilen ve Google üzerinden yayınlanan uygulamalara göz atmasına ve indirmesine olanak tanır ve Android işletim sisteminin resmi uygulama mağazası olarak hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Akıllı saat</span>

Akıllı saat bir bilgisayar sistemi ile entegre edilmiş kol saati ve giyilebilir bilgisayardır. Akıllı saat halen giyilebilir teknoloji ürünlerinin en iyisi olarak bilinmektedir. İlk modelleri basit hesap makinesi, çeviri ve oyun gibi ekstralara sahip olan akıllı saatlerin modern modelleri daha çok "giyilebilen bilgisayarlar" olarak tanımlanmaktadır. Modern akıllı saatler günlük kullanım için yerel bir dokunmatik ekran arayüzü, ilişkili bir akıllı telefon uygulaması yönetimi ve telemetri sağlar.

Özel mülk yazılım ya da sahipli yazılım, yazılımın yaratıcısının, yayıncısının veya diğer hak sahibi ortaklarının fikrî mülkiyet hakkını ve telif hakkını kendi elinde tuttuğu bilgisayar yazılımıdır. Yazılımın alıcılarına, yazılımı özgürce paylaşma veya değiştirme hakkı vermez. Özel mülk yazılımlar, mülk sahipleri tarafından ücretli ya da ücretsiz olarak yayınlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Windows Phone Mağazası</span> Microsoft Windows Phone işletim sistemindeki uygulama mağazası

Bu madde Windows Phone Store ile ilgilidir. Microsoft Windows için Windows Store sayfasına bakın.

<span class="mw-page-title-main">Motorola 6809</span>

Motorola 6809, Motorola'nın bazı 16 bit özelliklerine sahip 8 bitlik bir mikroişlemcisidir. Terry Ritter ve Joel Boney tarafından tasarlandı ve 1978'de tanıtıldı. Hem selefi Motorola 6800 hem de ilgili MOS Technology 6502'ye göre büyük bir ilerleme, TRS-80 Renkli Bilgisayar ve Dragon 32/64 ev bilgisayarlarında, Vectrex oyun sisteminde ve Star Wars dahil 1980'lerin başındaki atari makinelerinde kullanım buldu. Savunmacı, Robotron: 2084, Joust ve Gyruss. Fairlight CMI dijital ses iş istasyonunun Seri II'si ve Konami'nin Time Pilot '84 arcade oyununun her biri çift 6809 işlemci kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Homebrew (video oyunları)</span>

Homebrew, genellikle kullanıcı tarafından programlanamayan veya tescilli depolama yöntemlerini kullanan tescilli donanım platformlarını hedefleyen hobi sahipleri ve amatör geliştiriciler tarafından üretilen video oyunlarına veya diğer yazılımlara sıklıkla uygulanan bir terimdir. Homebrew, resmi olmayan, topluluk tarafından sağlanan araç zincirleri kullanılarak yapılan yazılımları veya Net Yaroze, PlayStation 2 için Linux veya Microsoft XNA gibi resmi geliştirme kitleri kullanılarak geliştirilen oyunları içerebilir. Commodore 64 gibi, tüketici tarafından programlanabilir olması amaçlanan bir sistem için profesyonel olmayan bir geliştirici, basitçe hobi olarak adlandırılır.