İçeriğe atla

CATOBAR

Nasıl kalkış yapılır
Nasıl iniş yapılır

CATOBAR, ("Catapult Assisted Take-Off But Arrested Recovery", TürkçeMancınık Destekli Kalkış Ancak Yakalamalı İniş; veya "Catapult Assisted Take-Off Barrier Arrested Recovery", TürkçeMancınık Destekli Kalkış Bariyer Durdurmalı İniş), bir uçak gemisinin güvertesinden uçakların fırlatılması ve inişte yakalanması şeklinde kullanılan bir sistemdir. Bu tekniğe göre, uçak mancınık yardımı ile kalkışa başlar (ani bir ivmelenme yaşar) ve yakalama halatları kullanılarak gemiye (kurtarma aşaması) indirilir.

Bu sistem diğer yöntemlerden daha pahalı olmasına rağmen, uçak gemisi operasyonlarında daha fazla esneklik sağlar, çünkü sabit kanatlı uçaklara STOVL veya STOBAR gibi alternatif fırlatma ve geri kazanım yöntemlerinden daha az külfetli tasarım öğeleri uygulanır ve daha fazla mühimmat ve/veya yakıt için daha fazla yüke izin verir. CATOBAR, E-2 Hawkeye ve C-2 Greyhound gibi daha ağır ama savaş uçağı olmayan uçaklar da dâhil, yüksek bir itki-ağırlık oranına sahip olmayan uçakları da fırlatabilir.[1][2][3]

CATOBAR uçakları listesi

Mevcut kullanıcılar

CATOBAR sistemi kullanan uçak gemisi sınıfları

Sınıf Resim Köken Gemi sayısı Tahrik Deplasman Kullanıcı Taşınan uçak Mancınık
NimitzABD10 Nükleer 100,020 t (220.510 lb)

ABD Donanması

F/A-18C Hornet
F/A-18E/F Super Hornet
F-35C Lightning II
C-2 Greyhound
E-2C/D Hawkeye
C-13-1 or C-13-2 buhar jeneratörü
Gerald R. FordABD1 Nükleer 100,000 t (220.462 lb) ABD DonanmasıF/A-18E/F Super Hornet
F-35C Lightning II
E-2D Hawkeye
EMALS
Charles de GaulleFransa1 Nükleer 42,500 t (93.700 lb) Fransız Donanması Rafale M
E-2C Hawkeye
C-13-3 buhar jeneratörü

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "How Effective Will China2s Carrier-Based Fighters Be?". defensetech.org. DefenseTech. 27 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "US-India Collaboration on Aircraft Carriers: A Good Idea?". thediplomat.com. The Diplomat. 27 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Indian Navy seeks EMALS system for second Vikrant-class aircraft carrier". naval-technology.com. Naval Technology. 9 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uçak gemisi</span> açık denizlerdeki bir çeşit donanma-hava üssü

Uçak gemisi, tam uzunlukta bir uçuş güvertesi ve uçakları taşıma, silahlandırma, konuşlandırma ve kurtarma tesisleri gibi olanaklarla donatılmış, açık deniz hava üssü olarak hizmet veren bir savaş gemisidir.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed Martin F-35 Lightning II</span> ABD yapımı 5. nesil savaş uçağı

Lockheed Martin F-35 Lightning II, hem hava üstünlük hem de saldırı görevlerini yerine getirmek ve savaştaki her amaç için farklı uçak geliştirmenin masraflı olmasından dolayı tek bir uçağın tüm görevleri yerine getirmesi amacıyla tasarlanan ve üretilen, 5. nesil, tek kişilik ve tek motorlu, tüm hava koşullarına uygun çok görevli bir Amerikan savaş uçağı ailesidir. Aynı zamanda elektronik harp ve istihbarat, gözetleme, hedef tespit ve keşif (ISTAR) yeteneklerini etkili bir şekilde sağlayabilir. Lockheed Martin, ana ortakları Northrop Grumman ve BAE Systems ile birlikte ana F-35 yüklenicisidir. Uçağın üç ana çeşidi vardır: geleneksel kalkış ve iniş modeli olan F-35A (CTOL), kısa kalkış ve dikey iniş özellikli olan F-35B (STOVL) ve gemiye konuşlu F-35C (CV/CATOBAR).

<span class="mw-page-title-main">VTOL</span>

VTOL, Dikey Kalkış ve İniş sözcüklerinin kısaltmasıdır. Bu sınıflandırma az sayıda hava aracını kapsar; helikopterler, otojirler, balonlar ve hava gemileri (zeplinler) genellikle VTOL olarak sınıflandırılmazlar. Bazı hava araçları VTOL moduna ek olarak CTOL ve/veya STOVL de yapabilirler. Bazı araçlar ise iniş takımları yatay hareketi desteklemediği için sadece dikey iniş-kalkış yapabilirler.

<span class="mw-page-title-main">EGPWS</span>

Yer yaklaşım ikaz sistemi uçak yere yakın veya bir arazi engeline doğru ani tehlike içine girmiş ise pilotu uyarmak için tasarlanmış ikaz sistemidir. Arazi Bilinirlik ve İkaz Sistemi ve yere çarpma ikaz sistemi benzer işelevlere sahip uyarı ve önleme sistemleridir.

<span class="mw-page-title-main">Northrop Grumman E-2 Hawkeye</span> Amerikan yapımı savaş uçağı

Grumman E-2 Hawkeye Amerika Birleşik Devletleri yapımı, tüm hava koşullarında kullanılabilen, kargo uçağı tabanlı bir Havadan Erken Uyarı ve Kontrol( ) platformudur. Çift torboprop motorlu uçak 1950'lerde E-1 Tracer 'in yerine geçmek üzere Amerikan Deniz Kuvvetleri için geliştirilmiştir. İlk uçuşunu 2007 yılında yapan E-2D modeline kadar uçak kademeli olarak yenilenmiştir. Diğer ülkeler tarafından da küçük miktarlarda kullanılan uçağın en büyük yabancı kullanıcısı Japonya 'dır.

<span class="mw-page-title-main">Pist (havacılık)</span> hava araçların iniş ve kalkış yaptığı alan

Pist, hava araçlarının iniş ve kalkış yapması için kullanılan dikdörtgen şeklindeki alan. Türkçeye Fransızca piste sözcüğünden geçmiştir. Asfalt, toprak veya çim gibi farklı yüzeylere sahip olabilir. Piste geliş-gidişlerde ve meydanın diğer kısımlarında hava taşıtlarının kendi motor gücü ile yerdeki hareketlerine (rule) tahsis edilmiş yollara taksi veya rule yolları denir. Pistler ve rule yolları, bir meydandaki manevra sahasını oluşturur.

HMS <i>Queen Elizabeth</i> (R08)

HMS Queen Elizabeth uçak gemisi, şimdiye kadar Kraliyet Donanması için inşa edilmiş ve kırk uçağa kadar taşıma kapasitesine sahip en büyük Queen Elizabeth-sınıfı bayrak gemisidir. O, 4 Temmuz 2014 tarihinde Kraliçe Elizabeth II tarafından adlandırılmıştır ve 2016 yılında devreye alınması ve 2020'de ilk işlevsel yeteneği için planlanmaktadır. İlk Komutanlığı görevi Komodor Jerry Kyd, HMS Ark Royal ve HMS Illustrious eski kaptanı olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Boeing F/A-18E/F Super Hornet</span> Savaş jeti

Boeing F/A-18E veya F/A-18F Super Hornet, McDonnell Douglas F/A-18 Hornet'i temel alan çift motorlu, taşıyıcı özellikli, çok amaçlı savaş uçağı varyantlarıdır. F/A-18E tek kişilik ve F/A-18F tandem koltuk çeşitleri, F/A-18C ve D Hornet'in daha büyük ve daha gelişmiş türevleridir.

<span class="mw-page-title-main">Helikopter gemisi</span> operasyonel olarak helikopter kullanan uçak gemisi türü

Helikopter gemisi, operasyonel olarak helikopter kullanan uçak gemisi türüdür. Helikopter gemilerinde, geminin büyük bir kısmını kaplayan ve uzunlamasına seyreden bir uçuş güvertesi bulunur. Bu gemilere örnek olarak İngiliz kraliyet donanmasındaki HMS Ocean, Sovyet Donanması'ndaki Moskva sınıfı veya Çin Donanması'ndaki Tipi 0891A örnek verilebilir. Bu gemilerde genellikle uçak depolanması için hangar da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hizmetteki uçak gemileri listesi</span> Wikimedia liste maddesi

Bu liste, şu anda hizmette, bakım veya tamir altında, yedekte, yapım aşamasında veya modernizasyonda olan uçak gemilerinin bir listesidir. Bir uçak gemisi, tam uzunlukta bir uçuş güvertesine, hangara ve uçağın silahlandırılması, konuşlandırılması ve inişi için gereken tesislere sahip bir savaş gemisidir. Liste, bir hava kanadının mevcudiyetini veya durumunu değil, yalnızca geminin durumunu belirtir. Geminin ana amacı uçağı taşımak, silahlandırmak, konuşlandırmak ve indirmekse, helikopter gemilerini ve amfibi hücum gemilerini de içerir.

USS <i>Langley</i> (CV-1) Birleşik Devletler Donanmasının ilk uçak gemisi

USS Langley (CV-1), Birleşik Devletler Donanması'nın ilk uçak gemisi ve turbo-elektrik enerjisi ile çalışan ilk gemisiydi. USS Langley, esasında USS Jupiter (AC-3) adında bir kömür gemisi idi. USS Langley, adını Amerikan havacılık öncüsü Samuel Pierpont Langley'den almıştır. Gemi, 1922-1936 arasında uçak gemisi olarak, 1936-1942 arasında ise deniz uçağı taşıma gemisi olarak hizmet vermiştir. USS Langley, II. Dünya Savaşı'na da katılmıştır. 27 Şubat 1942'de dokuz adet Japon Bombardıman uçağının saldırısına uğramıştır. Bu saldırı sonrasında hizmet dışı kalmıştır.

<i>Shandong</i> (17)

Shandong, 26 Nisan 2017'de Çin Halk Kurtuluş Ordusu Deniz Kuvvetleri (PLAN) için başlatılan birinci nesil bir Çin uçak gemisi. Liaoning'in tamamlanmasından sonra ülkenin ikinci uçak gemisi ve Çin'de üretilen ilk uçak gemisidir. Shandong başlangıçta geliştirme sırasında Tip 001A hava taşıyıcısı olarak belirlenmişti ancak daha sonrasında Tip 002 olarak bitirildi.

<span class="mw-page-title-main">STOBAR</span>

STOBAR,, "kısa kalkış ve dikey iniş" (STOVL) unsurlarını "mancınık destekli kalkış ancak yakalamalı iniş" (CATOBAR) ile birleştiren, uçak gemisi güvertesinden uçağın fırlatılması ve gemi pistine indirilmesi için kullanılan bir sistemdir.

INS <i>Vikramaditya</i> (R33)

INS Vikramaditya, değişikliğe uğramış bir Kiev sınıfı uçak gemisidir. 2013 yılında hizmete giren gemi, Hindistan Donanmasının amiral gemisidir.

Refakat gemisi ya da refakat uçak gemisi, II. Dünya Savaşı'nda Kraliyet Donanması, Amerika Birleşik Devletleri Donanması, Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri ve Japon İmparatorluk Hava Kuvvetleri tarafından kullanılan küçük ve yavaş tipte bir uçak gemisiydi. Genellikle daha büyük filo gemilerinin yarısı uzunluğunda ve üçte biri deplasmanına sahip, daha yavaş, daha az uçak taşıma kapasitesi ile daha hafif silah ve zırha sahiptiler. Refakat gemileri çoğunlukla ticari bir gemi gövdesi üzerine inşa edilmeleri sebebiyle daha ucuzdu ve istenildiğinde hızlı bir şekilde inşa edilmeleri mümkündü. Bu, filo gemilerinin sayıca az olması durumunda, geçici olarak fazla sayıda görevlendirilebildikleri için bir avantajdı. Bununla birlikte, koruma eksikliği yaşanması refakat gemilerini savunmasız hale getirirdi ve bazıları bu nedenle battı. Hafif uçak gemisi, çoğu bakımdan refakat gemilerine benzer bir konseptti, ancak filo gemilerinin yanında görev yapmak için gerekli olan daha yüksek hızlara sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Boeing EA-18G Growler</span> elektronik savaş uçağı

Boeing EA-18G Growler, iki kişilik Boeing F/A-18F Süper Hornet'in özel bir versiyonu olan Amerikan uçak gemisi tabanlı elektronik savaş uçağıdır. EA-18G, Birleşik Devletler Donanması ile hizmet veren Northrop Grumman EA-6B Prowler'ın yerini aldı. Growler'ın elektronik savaş kabiliyeti öncelikle Northrop Grumman tarafından sağlanmaktadır. EA-18G, 2007'de üretime başladı ve 2009'un sonlarında ABD Donanması ile operasyonel hizmete girdi. Ayrıca Avustralya, 2017'de Avustralya Kraliyet Hava Kuvvetleri ile hizmete giren on iki EA-18G satın aldı.

<span class="mw-page-title-main">Nimitz sınıfı uçak gemisi</span>

Nimitz sınıfı, nükleer güçle çalışan 10 uçak gemisinin hizmet ettiği Birleşik Devletler Donanması sınıfıdır. Sınıfın öncü gemisi ismini Chester W. Nimitz'den almıştır. 1.092 fit toplam uzunluğu ve 100.000 İngiliz tonu ağırlığı ile Nimitz sınıfı gemiler, USS Gerald R. Ford 2017 yılında hizmete girene kadar inşa edilen en büyük savaş gemileriydiler.

<span class="mw-page-title-main">Uçak gemisi uçağı</span>

Taşıyıcı tabanlı uçaklar, uçak gemilerinden operasyonlar için tasarlanmış deniz uçaklarıdır. Kısa bir mesafeden fırlatılabilmeli ve güverteden fırlatma ve toparlanmanın ani kuvvetlerine dayanacak kadar sağlam olmalıdırlar. Buna ek olarak, bu türdeki uçakların kanatları genellikle katlanabilirdir. Bu da dar alanlarda operasyonları kolaylaştırır.

<i>Cavour</i> (C550)

Cavour (C550), 2004 yılında denize indirilen, İtalya Donanmasının amiral gemisi konumundaki bir uçak gemisidir.

<i>Giuseppe Garibaldi</i> (C551)

Giuseppe Garibaldi, İtalya Donanması için inşa edilmiş bir uçak gemisidir. Giuseppe Garibaldi, uçuş güvertesine sahip olan, sabit kanatlı uçakların iniş kalkışına uygun olarak inşa edilen ilk İtalyan gemisidir. Kısa kalkış ve dikey iniş (STOVL) uçakları ve helikopterleri ile donatılmıştır. Giuseppe Garibaldi Somali, Kosova, Afganistan ve Libya açıklarındaki muharebe hava operasyonlarında yer aldı.