İçeriğe atla

Cüveynî

İmâmü'l-Haremeyn Cüveynî
Doğum17 Şubat 1028
Nişabur
Ölüm20 Ağustos 1085 (57 yaşında)
Nişabur
Dinİslam

İmâmü'l-Haremeyn Cüveynî (Farsça: امام الحرمین جوینی; d. 17 Şubat 1028, Nişabur - ö. 20 Ağustos 1085, Nişabur), İranlı fıkıhçı, kelamcı.

Hayatı

17 Şubat 1028'de Nişabur'da doğdu. Müderris olan babası ve amcasından ilk eğitimini aldı. Babasının ölümü üzerine genç yaşta babasının yerine müderris yapıldı. Bu süre zarfında eğitimine devam ederek bölgenin seçkin alimlerinden dersler aldı. Ehl-i Sünnet'i müdafaa edip Nişabur çevresinde yayılmasını sağladı. Mutezile-Şii görüşleri bağnaz bir şekilde müdafaa eden Büyük Selçuklu İmparatorluğu Veziri Kündürî Tuğrul Bey'den bidatçılara lanet okunması için ferman çıkarttırarak Eşari alimlerine baskı yaparak ders okutmalarını yasaklaması ve bir kısmını hapsetmesi üzerine Cüveynî Nişabur'dan ayrılarak Bağdat'a gitti. Ardından Medine ve Mekke'ye giderek dört yıl boyunca ders okutmakla meşgul oldu ve şöhreti etrafa yayıldı. Kündürî'nin azledilmesi üzerine Nişabur'a dönerek kendisi için yaptırılan Nizamiye Medresesi'nde müderrisliğe tayin edilerek ölene kadar ders vermeye devam etti. 20 Ağustos 1085'te Nişabur yakınlarındaki Büştenikan köyünde öldü.[1]

Eserleri

  • eş-Şamil
  • el-İrşad
  • el-Akidetü'n-Nizamiyye
  • el-Burhan fi usuli'l-fıkh
  • el-Varakat

Kaynakça

  1. ^ Abdülazîm ed-Dîb, TDV İslâm Ansiklopedisi, cilt: 8, sayfa: 141-142

İlgili Araştırma Makaleleri

Zemahşerî, İranlı İslam bilgini.

<span class="mw-page-title-main">Ali Rıza Özdarende</span> Türk din adamı ve siyasetçi

Ali Rıza Özdarende, Türk din adamı ve siyasetçidir. TBMM 1. Dönem ve 2. Dönem Amasya milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Tuğrul</span> Büyük Selçuklu Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı

Tuğrul Bey veya Toğrül, Tuğril, Toghrïl Beg, I. Tuğrul Tam adı: Rükneddîn Ebû Talîb Muhammed Tuğrul-Bey bin Mikail bin Selçuk) (Arapça: طغرل بك; Farsça: طغرل بیک) Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu ve ilk sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Müslim bin Haccâc</span> Hadis Alimi

Müslim bin Haccac veya sıklıkla İmam Müslim, 9. yüzyılda yaşamış, İslam literatüründeki altı meşhur hadis kitabından ikincisi olan Camiu's Sahih veya bilinen adıyla Sahih-i Müslim’in yazarı olan din alimi.

Ömer Ferit Kam, yazar, şâir, mütefekkir.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Arabî Efendi</span> 15. Yüzyıl Osmanlı şeyhülislamı

Alâeddin Arabî Efendi, Osmanlı şeyhülislamı ve müderris. Halep doğumlu olduğu için lakabı "Arabî" olmuştur. Çelebi Alaeddin Arabi Efendi, Alâeddin Alî Arabi ve Molla Arab olarak da bilinmektedir. 1495-1496 yılları arasında II. Bayezid döneminde şeyhülislamlık yapmıştır.

İmam Kuşeyrî, müderris, mutasavvıf ve yazar. Ailesi Arap asıllı olup, Horasan civarına yerleşmişti. Annesi de Sülemi ailesine mensuptur.

Hasan Fehmi Efendi Osmanlı Devleti 149. şeyhülislamı, kazasker, müderris.

<span class="mw-page-title-main">Kutbüddîn Şîrâzî</span>

Kutbüddin Şirazî, İranlı din ve astronomi bilgini. Tam adı 'Kutbeddin Mahmud İbn Mes'ud İbn Muslih eş-Şirazî' olan alim, hicri 634 (1236) yılında güzümüzde İran sınırları içinde bulunan Şiraz şehrinde dünyaya gelmiştir. İlk eğitiminin ardından Anadolu'ya geçerek Sivas ve Malatya kadılıkların­da bulunmuştur. Ardından Şam'a gitmiş sonra ise Tebriz'e yerleşmiş ve hicri 710 (1310) yılında Tebriz'de, ölmüştür. Şafiî mezhebinden olan Kutbeddin Şirazî, Sadreddin Konevî'nin derslerinde bulunmuş ve Feth'ül Mennân isimli büyük bir tefsir yazmıştır. Tefsir, havass, felsefe ve astronomiye dair eserleri bulunmaktadır.

Muhammed Firuzabadî, İranlı dil, edebiyat, hadis, fıkıh ve tefsir alimidir.

İbn-i Salah Kürt hadis âlimi ve fakih. Şehrizor'da doğmuştur. Asıl adı Osman bin Abdürrahmân bin Osman bin Mûsâ bin Ebi’n-Nasr el-Kürdî eş-Şehrezûrî’dir. Künyesi, Ebû Amr, lakabı Takiyyüddin'dir ancak, 'İbn-i Salah' diye anılmıştır.

Efdalzade Hamîdüddin Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Hocazade Mehmed Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Kadızade Mehmed Tahir Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

<span class="mw-page-title-main">Kündürî</span> Büyük Selçuklu Devletinin bir veziri

Kündürî veya tam adıyla Ebu Nasr Amidülmülk İmadüddin Mansur bin Muhammed el-Kündürî,, Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri.

Mahmut Ragıp Gazimihal ya da eski soyadıyla Kösemihal, Türk müzikolog, araştırmacı, tarihçi ve yazar. Eğitimine babasının yanında başladı. Rüştiyedeki eğitimi sonrasında liseyi farklı okullarda tamamlayabildi. Müzik eğitimini ise Almanya ve Fransa gibi ülkelerde yaptı ve önemli müzikçilerle tanıştı. Türkiye'ye geri dönünce çeşitli okul ve üniversitelerde müzik tarihi üzerine dersler verip Kültür Haftası gibi dergilerde yazılarını yayımladı. 1961 yılında hayatını kaybeden Gazimihal aynı zamanda piyanist İdil Biret'in de dayısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Said-i Ebu’l-Hayr</span> Horosanlı mutasavvıf, şair

Ebu Said-i Ebu'l-Hayr veya tam adıyla Ebu Said Fazlullah b. Ebu'l-Hayr Ahmed b. Muhammed el-Meyhenî, Horasanlı mutasavvıf, şair.

<span class="mw-page-title-main">Kadı Abdülcebbar</span>

Kadı Abdülcebbar, Mutezile kelamcısı ve Şafiî mezhebi fakihi.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Şirazi</span>

Mirza Muhammed Hasan Şirazi, tam adıyla Ebû Muhammed Muizzüddîn Mirzâ Muhammed Hasen b. Mahmûd b. İsmâil eş-Şîrâzî el-Hüseynî, İslam alimi.

Molla Hayâlî, 15. yüzyıl Osmanlı alimi.