İçeriğe atla

Cüneyd Kosal

Cüneyd Kosal
Doğum03 Kasım 1931(1931-11-03)
Fatih, İstanbul, Türkiye
Ölüm21 Aralık 2018 (87 yaşında)
Istanbul, Türkiye
MesleklerKanuni, bestekâr, hanende
Etkin yıllar1950-2018
Önemli çalgılar
Kanun

Cüneyd Kosal, (d. 3 Kasım 1931; İstanbul - ö. 21 Aralık 2018, İstanbul),[1] kanun üstâdı, bestekâr.

Hayatı

1931 yılında İstanbul'un Fatih ilçesinde doğdu. Meşhur bestekâr Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi'nin bir zamanlar yaşadığı Akbıyık Mahallesi'nde büyüdü.[2] Babası Mehmet Vedat Kosal avukat ve noterdi. Müziğe ilgisi, annesi Sâcide Kosal'ın ilgisinden ve kanun ve ud çalma yeteneğinden tevarüs etmiştir.[3] Zonguldak Mehmet Çelikel Lisesi'nden mezun olup 1949'da tıp eğitimi almak maksadıyla tekrar İstanbul'a döndü. Tıbbiye'yi üçüncü sınıfta terk etti. Arkadaşı Ayhan Sökmen'in vesilesiyle Emin Ongan ile tanıştı ve Üsküdar Mûsikî Cemiyeti'nin çalışmalarına katılmaya başladı. Lise son sınıfta kanun eğitimi sonrası Nevzad Atlığ'ın teşvikiyle 1952'den itibaren İstanbul Radyosu'na girdi. Yıllar boyunca Münir Nurettin Selçuk, Perihan Altındağ Sözeri, Sabite Tur Gülerman, Bekir Sıdkı Sezgin, İnci Çayırlı, Niyazi Sayın, Ahmet Özhan, Ahmet Hatipoğlu, Cinuçen Tanrıkorur, Nezih Uzel, Ulvi Erguner, Aka Gündüz Kutbay gibi sanatçılarla çalıştı. Nevzat Atlığ, Cüneyd Kosal hakkında şunları söylemiştir:

"Kosal, sağlam perdeleri ve ritim anlayışı itibarıyla, özellikle toplu icrada bir denge unsuru olarak her zaman ön sırada aranmıştır. Türk müziği nazariyatını çok iyi bilmesi ve araştırıcı tarafının kuvvetli olması itibarıyla, kendisine hevr zaman ihtiyaç duyulmuştur. Özenle toplayıp derlediği kütüphanesinin değeri de çok büyüktür."

İsim babası da olduğu Klasik Türk Sazları Beşlisi'nin bir üyesi olan Cüneyd Kosal, Doğan Ergin (ney), Nihat Doğu (Kemençe), Abdi Çoşkun (Tanbur) ve Vahit Anadol (Usül) ile birlikte pek çok eser kaydetti.[2][4]

1 Ekim 1959 yılında Ayşe Fitnat Çelik (Kosal) ile evlenmiştir. Türkiye Diyanet Vakfı'nın İslam Araştırmaları Merkezi'ne Türk musikisi nota arşivini bağışlamıştır.[5] Kosal'ın ismi Üsküdar'da bir sokağa verilmiştir. TRT Müzik kanalında yayınlanan bir belgeselde de Kosal'ın hayatı anlatılmıştır.[6] Ayrıca TRT Nağme kanalındaki Gönül Ustalarımız başlıklı programda kendisi hakkında bir bölüm hazırlandı. 2016 yılında Beyoğlu Belediyesi tarafından verilen Itri Türk Mûsikîsi Ödülleri'nde hayat boyu başarı ödülüne lâyık görüldü.[7]

Eserleri

Yunus Emre'nin Ben dost ile dost olmuşam başlıklı şiirine yaptığı beste ilk bestesidir. Nişaburek makamında bir Mevlevî âyini, üç saz eseri, ferahnâkaşiran makamında bestesi, ağır semai ve yürük semaiden oluşan bir takımı, bir durak, altı şarkı, iki köçekçe ve altmış sekiz ilahi ile toplamda 84 eseri mevcuttur.[5]

Kitapları

  • İlahiler, Yapı Kredi Yayınları, 1986
  • Yunus İlahileri Güftesi, T.C. Kültür Bakanlığı, 1991
  • 99 Makamda İlahiler, Marifet Yayınları, 1994
  • Cüneyt Kosal Sanatı ve Hayatı, Sertaç Tezeren, Keşkül Yayınları, 2007.
  • Musiki Rehberi - Dini Musiki, Marifet Yayınları, 2015, ISBN 978-9753590464

Kaynakça

  1. ^ "Cüneyt Kosal vefat etti". CNN Türk. 21 Aralık 2018. 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2018. 
  2. ^ a b "Ahmet Öztürk - Cüneyd Kosal'ın büyük hizmeti var musikiye". 2 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2017. 
  3. ^ [KADEM Mûsiki ve edebiyat Dergisi, 7. Sayı]
  4. ^ "Yeni Şafak - Paris Radyosu Stüdyosu 1970: Ahmet Hatipoğlu, Cinuçen Tanrıkorur, Cüneyt Kosal, Nezih Uzel, Ulvi Erguner, Aka Gündüz Kutbay, Doğan Ergin". 2 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2017. 
  5. ^ a b "Cüneyt KOSAL Türk musikisi nota arşivi İSAM Kütüphanesi'nde". 1 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2017. 
  6. ^ "TRT Müzik - Derviş Kanuni Cüneyt kosal". 2 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2017. 
  7. ^ "Yeni Şafak - En iyilere Itri ödülü". 2 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Mahur, Klasik Türk musikisinde bir makam. En sevilen makamlardan biridir. İran ve Hindistan'da Mahur isminde şehirler vardır. Mahur makamı ismini muhtemelen bu şehirlerden almıştır. Çeşitli kâr-ı nâtık güftelerinde de Mahur adının coğrafi isim olarak kullanılması bu görüşü doğrulamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nevzat Atlığ</span>

Nevzat Atlığ, Türk tıp doktoru ve koro şefi.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Yavaşca</span>

Mehmet Alaettin Yavaşca, Türk tıp doktoru ve Klasik Türk müziği sanatçısı.

Hüseyin Sadeddin Arel, Türk hukukçu, besteci ve musiki araştırmacısı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Özhan</span> Türk Oyuncu ve Sanatçı

Ahmet Şükrü Katıöz ya da sahne adıyla Ahmet Özhan, Türk klasik Türk müziği şarkıcısı ve oyuncu.

Cinuçen Tanrıkorur Türk bestekâr ve ud virtüözü, müzikolog ve şarkı sözü yazarı. İtalyan lisesi mezunudur. Uzun yıllar TRT'ye verilen müzik eserlerini inceleyen komisyonun başkanlığını yaptı. Müzik hayatı boyunca 505 beste yapmıştır. Şedd-i sabâ, Zâvil-aşiran ve Gülbûse makamlarını terkip etmesiyle birlikte bu makamlarda klasik fasılları da mevcuttur. 1986'da Fransız Devlet Radyosu'nca LP'si yapılan ilk Türk sanatçısı unvânına sahiptir. Münir Nurettin Selçuk'tan sonra Yahya Kemal’in şiirlerini en çok besteleyen ikinci kişidir. Feyzi Halıcı şiirlerinden pek çok bestesi bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Buhûrîzâde Mustafa Itrî</span>

Buhûrîzâde Mustafa Itrî, Türk bestekâr, şair ve hattat. Bestelediği 400 civarında eser arasından günümüze sadece yirmi kadarı gelebilmiş olsa da, Klasik Türk Musikisi’nin en büyük bestekârlarından biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bekir Sıdkı Sezgin</span> Klasik Türk müziği bestekâr ve şarkıcı

Bekir Sıdkı Sezgin, Türk ses sanatçısı, bestekârdır. Son dönem klasik musiki üslubunun en önemli temsilcilerinden biriydi.

Hacı Faik Bey, Klasik Türk mûsikisinin büyük bestekârlarından biridir. Ondokuzuncu yüzyılın ilk yarısında Üsküdar'da doğdu ve 1891 yılında öldü. Dîni ve dindışı mûsiki alanında eserler verdi. Yılmaz Öztuna'nın verdiği listeye göre günümüze 170 kadar eserinin notası gelmiştir. TRT repertuvarında ise 120 kadar eseri mevcuttur. Dini mûsiki alanında Mevlevi ayini, tevşih, şugl ve ilahiler bestelemiştir. Durak bestelediği ise bilinmiyor. Dindışı musiki alanında ise özellikle büyük formdaki eserleri dikkat çeker. Kâr, beste, ağır semai ve yürük semai formlarındaki bu eserlerin sayısı 40 kadardır. Ayrıca çok sayıda şarkı da bestelemiştir. Saz eseri bestelediği ise bilinmiyor. Hacı Faik Bey, klasik tarzın gerilemeye başladığı, Hacı Arif Bey ve Şevki Bey gibi müstesna bestekârların şarkı formunu ön plana çıkardığı bir dönemin bestekârıdır. Bununla birlikte, şarkı formunda çok sayıda ve seçkin eserler meydana getiren bestekârımız, klasik formlarda da yüksek bir seviyeyi tutturmuştur. Fantezi şarkı türünün de ilk örneklerine Hacı Faik Bey'in eserleri arasında rastlamak mümkündür.

Etem Ruhi Üngör, Türk etnomüzikolog, organolog, koleksiyoner ve araştırmacı-yazar.

Aka Gündüz Kutbay,, Türk neyzen. 20. yüzyılın en önemli ney virtüözlerinden biridir.

Turgut Tokaç Klasik Türk musikisi hocası, neyzen, bestekâr ve hekimdir.

Cüneyd Orhon, Türk kemençe müzisyeni ve eğitimci.

Meral Uğurlu, Türk Sanat Müziği yorumcusu.

Tuğçe Pala, TRT İstanbul Radyosu Türk Sanat Müziği ses sanatçısı.

Ali Rıza Şengel yahut Eyyubî Ali Rıza Bey, Klasik Türk müziği bestekârı ve hocası, nevbezen.

Emin Ongan, keman üstadı klasik Türk müziği bestecisi, Üsküdar Musikî Cemiyeti'ne ismi verilen eski başkanlarından.

Salih Zeki Ataergin,, Türk musikişinas, bestekâr ve hukukçu. Kanun virtüözü Hacı Arif Bey'in oğludur. Asıl ismi Salih Zeki olmasına rağmen, babasına izâfetle Zeki Ârif adıyla tanınmıştır. Annesi Hatice Huriye Hanım’ dır.

Süleyman Erguner,, Türk neyzen, bestekâr ve yazar. Süleyman Erguner, Türkiye'nin yakın tarihteki en önemli neyzenlerinden Süleyman Erguner'in torunu, neyzen Ulvi Erguner'in oğlu, Kudsî Erguner'in de kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Gülçin Yahya Kaçar</span> Türk sanatçı ve öğretim üyesi

Prof. Dr. Gülçin Yahya Kaçar,, Ud sanatçısı, akademisyen, besteci.