Büyük Filo - Turkipedia

Büyük Filo
Filo Firth of Forth'taki üssünde
Etkin	1914-1919
Ülke	Birleşik Krallık
Bağlılık	Kraliyet Donanması
Tipi	Filo
Büyüklük	~160 gemi
Savaşları	Jutland Muharebesi
Komutanlar
1914-1916	John Jellicoe
1916-1919	David Beatty

Büyük Filo (İngilizce: Grand Fleet), Kraliyet Donanması'nın I. Dünya Savaşı sırasında anavatanı korumakla görevli ana filosu.^[1]

Tarihçe

Birinci Filo ve Anavatan Filosu'na bağlı İkinci Filo'nun bazı unsurlarının birleştirilmesi ile Ağustos 1914'te oluşturulmuştur. Son model 25-35 ana muharebe gemisinden oluşan filo Amiral John Jellicoe kumandasında oluşturulsa da Aralık 1916'da David Beatty filonun başına atanmıştır.^[2]^[3] Orkney Adalarındaki Scapa Flow'da üslenen filonun üssü sonraları Rosyth'teki Firth of Forth'a taşınmıştır. Görev aldığı en önemli çatışma Jutland Muharebesi olan Büyük Filo, 1919 Nisan'ında dağıtıldı ve kuvvetlerinin büyük kısmı yeni oluşturulan Atlantik Filosu'na kaydırıldı.^[2]^[4]

Muharebe düzeni

Büyük Filo hiçbir zaman tüm kuvvetleriyle denize açılmadı zira hasar alan gemiler bakım ve onarım için kızağa çekiliyordu. Jutland Muharebesi'nin hemen öncesinde Mayıs 1916'da filoya bağlı 32 dretnot ile süper dretnot denizde yüzüyordu ve bunların 28'i muharebe düzeni almıştı. 24 Ekim 1918 donanma emri ile düşman donanmasının çözülmesine dek bu muharebe düzeni korundu.^[5]

Filonun kuvveti yeni gemiler inşa edilmesine karşın denizde görev yapan gemiler battığından sürekli değişse de savaşın ilerleyen yıllarında Alman filosuna üstünlük kurmuştur. Amerika Birleşik Devletlerinin savaşa girmesinden sonra Amerika Birleşik Devletleri Dokuzuncu Harp Gemisi Tümeni ile birleşerek 6. Harp Filosu'nu oluşturmuş ve önceleri dört daha sonra ise beş yeni dretnot eklenmiştir.^[6]

Kaynakça

Özel

^ Mercan, Evren. "Çanakkale Deniz Muharebesi'nin Kader Gemisi: Nusrat". C4 Defence, 24. ss. 83-93. ISSN 2636-8366.
^ ^a ^b Heathcote, p. 130
^ Heathcote, p. 25
^ Heathcote, p. 26
^ "Locations of Royal Navy Ships. Pink Lists, World War 1" (İngilizce). naval-history.net. 24 Mart 2015. 21 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2019.
^ Jones, p. 25

Genel

Heathcote, T. A. (2002). British Admirals of the Fleet 1734–1995: A Biographical Dictionary (İngilizce). Barnsley, South Yorkshire: Leo Cooper. ISBN 0850528356.
Jones, Jerry (1998). U.S. Battleship Operations in World War I (İngilizce). Naval Institute Press. ISBN 978-1557504111.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Navarin Deniz Muharebesi</span> Yunan Bağımsızlık Savaşı sırasında 1827 deniz savaşı

Navarin Deniz Muharebesi, Osmanlı ve Mısır donanmalarıyla, birlikte hareket eden Britanyalı, Fransız ve Rus donanmaları arasında, 20 Ekim 1827 tarihinde geçmiş olan bir deniz muharebesidir. Bu muharebe Osmanlı tarihinde Navarin Olayı, Navarin Baskını veya Navarin Faciası adlarıyla da geçmektedir.

Barbaros Hayreddin veya SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm, okyanus ötesi sefer yapabilen bir Alman zırhlısıdır. Alman İmparatorluk Donanması ve sonrasında Osmanlı donanması'nda görev yapmıştır. Geminin orijinal adı Prusya dükü ve Brandenburg seçici prensi olan I. Frederick Wilhelm'den gelmektedir. Brandenburg sınıfının dördüncü ön dretnot gemisi idi. 1890 yılında Kaiserliche Werft Wilhelmshaven'da inşa çalışmaları başladı, 1891'de denize indirildi ve 1893'te tamamlandı. Geminin yapımı 11,23 milyon marka mal oldu. Brandenburg sınıfı savaş gemileri üç zırhlı tarette taşıdıkları altı ana top ile, diğer donanmaların iki tarette dört top taşıyan gemilerine kıyasla daha modern bir tasarımdı.

HMS Erin, Kraliyet Donanması'nda hizmet veren bir dretnot zırhlısıydı. İlk başta Osmanlı hükûmeti tarafından Britanyalı Vickers'tan sipariş edilmiş ve Osmanlı donanması ile hizmete girdiğinde gemiye Reşadiye adı verilmesi planlanmıştı. Reşadiye sınıfı, denizde veya yapım aşamasında olan tüm diğer savaş gemilerinden daha iyi veya en azından eşit olacak şekilde tasarlanmıştı. I. Dünya Savaşı Ağustos 1914'te başladığında, Reşadiye neredeyse tamamlanmış durumdaydı, ancak Almanya ya da Alman müttefikleri tarafından kullanılmasını engellemek üzere Amiralliğin İlk Lordu Winston Churchill'in emriyle gemiye el koyuldu.

Kraliyet Donanması, Birleşik Krallık'ta askerî örgütlenmenin denizcilik koludur. Denizlerde ulusal güvenliği sağlamak, ticareti korumak ve uluslararası anlaşmaları uygulamakla görevlidir.

Amerika Birleşik Devletleri Donanması veya Birleşik Devletler Ulusal Donanması ABD Silahlı Kuvvetleri'nin deniz koludur. Yedi Amerika Birleşik Devletleri düzenli servisi'nden birisidir. 31 Aralık 2008 itibarıyla ABD Deniz Kuvvetleri etkin görevde 347.487 personele ve Deniz Kuvvetleri Yedekleri'nde ise 96.710 personele sahiptir. Askerlik hizmetinde 296 gemi ve 3.700'den fazla uçak işletmektedir. ABD Deniz Kuvvetleri dünyanın en büyük deniz kuvvetlerine sahiptir; muharebe donanma tonajı, sonraki 13 ortağından daha büyüktür. ABD Deniz Kuvvetler aynı zamanda Hizmet-içi 11 ile dünyanın en büyük taşıyıcı donanmasına sahiptir ve bir tanesi de henüz yapım aşamasındadır.

Mondros Deniz Muharebesi 18 Ocak 1913 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile Yunanistan donanmaları arasında meydana gelen çatışma. Birinci Balkan Savaşı sırasında yaşanan muharebe, Osmanlıların Çanakkale Boğazı'nda konuşlu Yunan donanmasını dağıtmak ve Ege Denizi'nde egemenliği yeniden ele geçirmek için yaptıkları ikinci ve son denemedir.

HMS Agincourt, Brezilya Donanması'ndaki adıyla Rio de Janeiro ya da Osmanlı donanmasındaki adıyla Sultan Osman-ı Evvel, 1910'ların başında Birleşik Krallık'ta inşa edilmiş bir dretnot savaş gemisidir. Başlangıçta Brezilya'nın Güney Amerika dretnot yarışındaki rolünün bir parçası olarak planlanan gemi, Brezilyalıların özellikle "etkileyici bir tasarım" gereksinimlerine uygun olarak, diğer dretnot savaş gemilerinden daha fazla ağır top ve daha fazla taret taşıyordu.

Deutschland sınıfı, Alman İmparatorluk Donanması için inşa edilen beş ön dretnot savaş gemisinden oluşan gemi sınıfıdır. Sınıf Deutschland, Hannover, Pommern, Schlesien ve Schleswig-Holstein gemilerinden oluşmaktaydı. 1903-1908 arasında inşa edilen gemiler, daha önceki Braunschweig sınıfı zırhlılara çok benzerdi; ancak daha iyi koruma sağlayan zırhları vardı. İngiliz Kraliyet Donanması'nın devrimci gemisi HMS Dreadnought'un hizmete girişiyle daha inşaları tamamlanamadan teknolojinin gerisinde kalan Deutschland sınıfı, Alman donanmasına katılan son ön dretnot gemiler oldular. Deutschland sınıfının ardından inşa edilen Nassau sınıfı zırhlılar ise Almanya'nın ilk dretnot sınıfı oldu.

SMS Deutschland, Alman İmparatorluk Donanması için 1903-1906 yılları arasında üretilen Deutschland sınıfı beş ön dretnot zırhlıdan ilki. Adı "Almanya" anlamına gelen gemi Kiel'deki Germaniawerft tersanesinde inşa edildi ve 20 Kasım 1904'te denize indirildi. Deutschland, 3 Ağustos 1906'da hizmete girdi; ancak birkaç ay sonra sadece büyük toplarla donatılmış ilk modern zırhlı olan İngiliz gemisi HMS Dreadnought'un hizmete girişiyle dretnot devri başlamış, Deutschland gibi farklı kalibrelerde toplar taşıyan zırhlı gemiler teknolojinin gerisinde kalmışlardır.

HMS Defence, 1900'lerin ortalarında İngiliz Kraliyet Donanması için inşa edilen Minotaur sınıfı bir zırhlı kruvazördür. Kraliyet Donanması'na katılan son zırhlı kruvazör olmuştur. I. Dünya Savaşı başladığında Akdeniz'de bulunan gemi, Goeben ve Breslau'nun takibine katılmıştır. Defence Ocak 1915'te Büyük Filo'ya aktarıldı ve kariyeri boyunca orada kaldı.

HMS Duke of Edinburgh, 1900'lerin ortalarında İngiliz Kraliyet Donanması için inşa edilen Duke of Edinburgh sınıfının lider gemisi olan bir zırhlı kruvazördür. I. Dünya Savaşı başladığında Akdeniz'de bulunan gemi, Goeben ve Breslau'nun takibine katılmıştır. Alman gemileri Osmanlı İmparatorluğu'na geçtikten sonra gemi, Ağustos 1914'te Hindistan'dan gelen asker sevkiyatını korumak için Kızıldeniz'e gitti. Duke of Edinburgh, Aralık 1914'te Büyük Filo'ya katıldı ve Mayıs 1916'daki Jutland Muharebesi'nde savaştı. Ağustos 1917'de Atlas Okyanusu'na transfer edilen gemi, konvoy eskortu görevlerinde bulundu. Sökülmek üzere 1920'de satıldı.

HMS Warrior 1900'lerin ortalarında İngiliz Kraliyet Donanması için inşa edilen Duke of Edinburgh sınıfından bir zırhlı kruvazördür. I. Dünya Savaşı başladığında Akdeniz'de bulunan gemi, Goeben ve Breslau'nun takibine katılmıştır. Alman gemileri Osmanlı İmparatorluğu'na geçtikten sonra gemi, Aralık 1914'te Büyük Filo'ya katıldı ve Mayıs 1916'daki Jutland Muharebesi'nde savaştı. Muharebede ağır hasar alan gemi açık denizde terkedildi ve battı.

Birinci Çanakkale Deniz Muharebesi, Kaptan-ı Derya Kara Dev Murat Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 16 Mayıs 1654'te bir Venedik Cumhuriyeti Donanması ile Çanakkale Boğazı önlerinde yaptığı deniz muharebesi. 1645–1669 döneminde Girit'in Fethi sırasında Osmanlı-Venedik Savaşları'nın bir evresidir.

Hampton Roads Muharebesi veya Ironclads (Zırhlılar) Muharebesi, Amerikan İç Savaşı sırasında 8-9 Mart 1862 tarihlerinde gerçekleşmiş deniz muharebesidir. Muharebe, Konfederasyon'a bağlı Virginia'nın en büyük şehirleri Norfolk ve Richmond'daki uluslararası ticareti engelleyen Birlik ablukasını kırmak amacıyla yapıldı.

1. Kruvazör Filosu, Büyük Filo'nun bir parçası olarak I. Dünya Savaşı esnasında, iki savaş arasında ve II. Dünya Savaşı esnasında Akdeniz'de görev yapan oldu Kraliyet Donanması'na bağlı kruvazör filosu. 1904 yılında kurulmuş ve 1952 yılına kadar aktif kalmıştır.

HMS Thunderer, 1910'ların başında Kraliyet Donanması için inşa edilen dördüncü ve son Orion sınıfı dretnot zırhlıydı. Kariyerinin büyük kısmını Anavatan Filosu ve Büyük Filo'da geçirdi. I. Dünya Savaşı sırasındaki hizmeti genellikle rutin devriyeler ve Kuzey Denizi'nde eğitimden oluşuyordu. Mayıs 1916'da Jutland Muharebesi'nde ve sonuçsuz 19 Ağustos 1916 muharebesi'nde de yer aldı.

19 Ağustos 1916 Muharebesi, I. Dünya Savaşı esnasında Jutland Muharebesi'nin karışık sonuçlarını takiben Alman Açık Deniz Filosu tarafından geçekleştirilen, İngiliz Kraliyet Donanması'nın unsurlarıyla çatışmaya girmeye yönelik iki girişimden biriydi. Almanya'nın Jutland'dan çıkarttığı ders, bir baskın sırasında İngiliz Büyük Filosu'nun beklenmedik bir şekilde gelişini önlemek için keşif yapmanın hayati bir ihtiyaç olduğuydu. Bu vesileyle, dört Zeplin, İskoçya ve Norveç arasında Kuzey Denizi'ni tarayarak İngiliz gemilerinin izlerini aradı; dört zeplin ise Alman gemilerinin hemen önünde keşif konuşlandırıldı. Keşfe yirmi dört Alman denizaltısı İngiliz kıyılarında, güney Kuzey Denizi'nde ve Dogger Bank'tan katıldı.

HMS Centurion, 1910'ların başlarında Kraliyet Donanması için inşa edilen dört King George V sınıfı dretnot savaş gemisinin ikincisiydi. Kariyerinin büyük kısmını Anavatan Filosu ve Büyük Filo'da geçirdi. 1914'ün sonlarında Scarborough, Hartlepool ve Whitby'yi bombalayan Alman gemilerini başarısız şekilde takip etti, Mayıs 1916'da Jutland Muharebesi'nde yer aldı. Bu çatışmalar dışında I. Dünya Savaşı sırasındaki hizmeti genellikle rutin devriyeler ve Kuzey Denizi'nde eğitim ile geçti.

1. Harp Filosu, Birleşik Krallık Kraliyet Donanması'na ait zırhlı savaş gemilerinden oluşan bir donanma filosu. Birinci Muharebe Filosu başlangıçta Kraliyet Donanması'nın Büyük Filo'nun bir parçasıydı. I. Dünya Savaşı'ndan sonra Büyük Filo, orijinal adı olan Atlantik Filosu'na geri döndü. Filo, gemiler hasar gördüğünde, emekliye ayrıldığında veya transfer edildiğinde kompozisyonunu değiştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Archibald Berkeley Milne</span>

Amiral Sör Archibald Berkeley Milne, 2. Baronet, GCVO, KCB, Birinci Dünya Savaşı başladığında Birleşik Krallık'ın Akdeniz Filosuna komuta eden kıdemli bir Kraliyet Donanması subayıydı.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.