Şarap veya mey, fermente meyvelerden yapılan alkollü bir içecektir. Maya, meyvelerdeki şekeri tüketir ve onu etanol ve karbondioksite dönüştürerek ısı açığa çıkarır. Şarap erik, kiraz, nar, yaban mersini, frenk üzümü ve mürver gibi çeşitli meyvelerden yapılabilse de çoğunlukla üzümden yapılır ve "şarap" terimi genellikle bir niteleyici olmadan kullanıldığında üzüm şarabını ifade eder. Şarap, çoğunlukla %9 ila %15 arası alkol ihtiva etmektedir. Başka meyvelerden de üretilebilen şaraplar o meyvenin adı ile anılmaktadır.
Sirke, yemeklerde, salatalarda tatlandırıcı olarak veya salamura gibi koruyucu olarak kullanılan su, asetik asit ve doğal aromalar içeren, kokulu, ekşi meyve suyudur. Çoğunlukla yoğun asitli meyvelerden yapılmaktadır. Yaygın türleri elma sirkesi, balzamik sirke, siyah sirke, kaong palmiye sirkesi, nipa palmiye sirkesi, Trabzon hurması sirkesi, pirinç sirkesi, Zhenjiang sirkesi, şeri sirkesi, vinaigrette gibi türlerdir.
Şarapçılık, şarap üretimine verilen addır. Şarabın yapılacağı üzüm veya başka bir meyvenin seçimiyle başlar, yapımı biten şarabın şişelenmesiyle sona erer. Çoğu şarap üzümden yapılsa da, diğer meyvelerden veya zehirli olmayan bitkilerden de yapılabilir. Bal şarabının sudan sonraki en önemli malzemesi baldır. Şarap yapımının tarihi bin yıldan fazladır. Şarap ve şarap yapımı bilimi önoloji olarak bilinir. Şarap üreticisine şarap tüccarı da denilebilir. Üzüm yetiştiriciliği bağcılıktır ve birçok üzüm çeşidi vardır.
Meşe şarap yapımında şarabın rengini, aromasını, tanen profilini ve dokusunu değiştirmek için kullanılır. Fermantasyon veya yaşlandırma dönemlerinde fıçı formunda veya paslanmaz çelik gibi bir kapta fermente edilmiş şaraba eklenen serbest yüzen talaş veya çıta olarak eklenebilir. Meşe fıçıları buharlaşma ve düşük seviyede oksijene maruziyetle şaraba başka nitelikler kazandırabilir.
Şarabın sınıflandırılması menşei yeri veya unvanı şarap yapım yöntemleri ve stili tatlılık ve bağ bozumu veya kullanılan üzüm çeşidi gibi çeşitli yöntemlere göre yapılabilir. Uygulamalar farklı ülke ve bölgelere göre değişiklik gösterir ve birçok uygulama zaman içinde farklılık göstermiştir. Bazı sınıflandırmalar menşei ülkelerinde şarap yasasının bir parçası olarak resmi korumadan yararlanırken diğerleri bu tür bir koruması olmayan yetiştirici örgütleri tarafından oluşturulmuştur. Şarabın sağlığa etkileri, şarabın yaşlanması, şarabın tatlılığı, şarabın rengi önemli özelliklerdir.
Zinfandel ya da Primitivo, şarap yapımında kullanılan kırmızı bir üzüm çeşididir. Vitis vinifera türü içerisinde yer alan Zinfandel'in, DNA analizleri neticesinde genetik olarak Hırvat üzümleri Crljenak kaštelanski ve Tribidrag ile Puglia, İtalya'da yetiştirilen Primitivo ile eşdeğer olduğu belirlenmiştir. Avrupa Birliği, Ocak 1999'da Zinfandel'i Primitivo'nun eş anlamlısı olarak tanımlarken ticari anlaşmazlıklar nedeniyle bu süreç Amerika Birleşik Devletleri'nde daha ağır işlemektedir.
Fortifiye şarap , yüksek alkollü damıtılmış bir içki eklenerek alkolü yükseltilen bir şarap çeşididir.
Sauvignon blanc, Fransa'nın Bordeaux bölgesinin yeşil kabuklu bir üzüm çeşididir. Üzüm adını büyük olasılıkla Güney Batı Fransa'da yerli bir üzüm olarak erken kökenleri nedeniyle Fransızcada sauvage ("yabani") ve blanc ("beyaz") kelimelerinden alır. Muhtemelen Savagnin'in soyundan geliyor. Fransızca: Sauvignon blanc asması dünyanın şarap bölgelerinin birçoğuna ekilir ve gevrek, sek ve ferahlatıcı bir çeşit beyaz şarap üretir. Üzüm aynı zamanda Sauternes ve Barsac'ın meşhur tatlı şaraplarının bir bileşenidir. Sauvignon blanc, ABD'de Fransa, Şili, Romanya, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika, Bulgaristan, Washington ve Kaliforniya eyaletlerinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. Bazı Yeni Dünya Sauvignon blanclar, özellikle California'dan, Robert Mondavi tarafından Pouilly-Fumé'ye atıfta bulunulan bir pazarlama terimi olan "Fumé Blanc" olarak da adlandırılabilir.
Riesling, Ren bölgesinde ortaya çıkan beyaz bir üzüm çeşididir.
Bağcılıkta olgunlaşma, hasat başlangıcını işaret eden asmadaki şaraplık üzümlerin olgunlaşmasının tamamlanmasıdır. Olgunluğu tam olarak neyin oluşturduğu, hangi tarz şarap üretildiğine ve şarap üreticisinin olgunluk kıstaslarına göre değişir. Üzümler toplandıktan sonra şarabın kalitesini etkileyecek olan üzümün fiziksel ve kimyasal bileşenleri belirlenir. Bu yüzden hasat için en uygun olgunluk anının belirlenmesi şarapçılıkta en önemli karardır.
Şarabın yaşlanması şarap kimyası'nın önemli unsurudur ve potansiyel olarak şarabın kalitesini iyileştirebilir. Bu, şarabı diğer tüketim maddelerinden ayırır. Şarap bozulabilir olsa da şarabın şeker, asit ve fenolik bileşiklerini içeren karmaşık kimyasal reaksiyonlar şarabın aromasını, renginive ağızda bıraktığı tadı, tadanı daha çok memnun edebilecek şekilde değiştirebilir. Şarabın yıllandırma yeteneği, üzüm çeşidi, bağbozumu, bağcılık uygulamaları, şarap bölgesi ve şarap yapım tarzı gibi birçok faktörden etkilenir. Şarap şişelendikten sonra saklandığı şartlar şarabın ne kadar iyi yaşlandığını etkiler ve çok zaman ve finansal yatırım gerektirebilir. Yıllanmış şarabın kalitesi saklandığı koşullara ve şişe ile mantarın durumuna bağlı olarak şişeden şişeye değişir ve bu yüzden yaşlı iyi şaraplardan ziyade eski iyi şişelerin olduğu söylenir. Şarabın kimyası uzun süredir anlaşılmadığından ve eski şaraplar genellikle olağanüstü fiyatlara satıldığından, şarabın yıllandırılması konusunda önemli bir gizem vardır. Ancak, şarapların çoğunluğu yıllandırılmaz ve hatta yıllandırılan şaraplar bile nadiren uzun süre yıllanırlar; Şarabın %90'ının bir üretim yılında, %99'unun ise 5 yıl içinde tüketilmesi gerektiği tahmin edilir.
Nebbiolo, ağırlıklı olarak Piyemonte bölgesinde yetiştirilen İtalyan kırmızı şaraplık bir üzüm çeşididir. Vitis vinifera türü içerisinde yer alır.
Şarap yapımında fermantasyon süreci üzüm suyunu alkollü içeceğe dönüştürür. Fermentasyon sırasında, maya meyve suyunda bulunan şekeri etanol ve karbon dioksit'e dönüştürür. Şarapçılık'ta fermantasyonun başlangıcında şıradadaki oksijen seviyesinin yanı sıra fermantasyon sıcaklığı ve hızı da önemli hususlardır. Sıkışmış fermantasyon ve birkaç şarap hata gelişme riski de bu aşamada oluşabilir ki bu "birincil fermantasyon" için 5 ila 14 gün arasında ve potansiyel olarak ikincil fermantasyon için 5 ila 10 gün daha sürebilir. Fermantasyon, Riesling gibi birçok beyaz şarapta yaygın olan paslanmaz çelik tanklarda, açık ahşap fıçıda, şarap fıçısında ve birçok köpüklü şarap'ın üretiminde olduğu gibi şarap şişesinin içinde de yapılabilir.
Şaraptaki şekerler şarap yapımını mümkün kılan doğa olayının merkezindedir. Fermantasyon işleminde, şarap üzümlerinden gelen şekerler parçalanır ve maya tarafından alkole (etanol) ve karbon dioksite dönüştürülür. Üzümler, yapraklardan fotosentez ile üretilen sakaroz moleküllerinin yer değiştirmesi yoluyla asmada büyürken şeker biriktirir. Olgunlaşmada sakaroz molekülleri invertaz enzimi tarafından hidrolize (ayrılır) edilip glukoz ve fruktoz'a dönüşür. Hasat zamanına kadar, üzümün %15 ila %25'i basit şekerlerden oluşur. Hem glikoz hem de fruktoz, altı-karbonlu şekerdir ancak üzümde üç, dört, beş ve yedi karbonlu şekerler de bulunur. Beş karbonlu arabinoz, ramnoz ve ksiloz gibi şekerler fermantasyondan sonra hala şarapta mevcut olduğundan, tüm şekerler mayalanabilir değildir. Çok yüksek şeker içeriği, belirli bir (yüksek) alkol içeriğine ulaşıldığında mayayı öldürür. Bu nedenle hiçbir şarap tamamen "sek" tamamen mayalanmaz. Şarabın alkol içeriğini belirlemede şekerin rolü, şarap yapımında yalnızca alkol içeriğini artırmak için şaptalizasyon olarak bilinen süreçte bazen şarap üreticilerini şeker eklemeye teşvik eder.
Şarabın aromaları, tatlarından daha çeşitlidir. İnsan dili, dildeki tat reseptörleri tarafından algılanan birincil tatlar ile sınırlıdır – ekşilik, acılık, tuzluluk, tatlılık ve lezzetli. Şarapta bulunan çok çeşitli meyve, topraksı, kösele, çiçek, bitki, mineral ve odunsu aroma, Olfaktör bulbus tarafından algılanan aroma notalarından elde edilir. Şarap tadımında, mevcut olabilecek şarabın bazı bileşenlerini tanımlamak için bazen bir yudum almadan önce şarap koklanır. Neyin koklandığını açıklamak için farklı terimler kullanılır. En temel terim, hoş olmayan bir koku veya olası şarap kusuru anlamına gelen kokunun aksine genellikle "hoş" bir kokuyu ifade eden aromadır. Aroma terimi, genellikle fermantasyon ve şarabın yaşlanması kimyasal reaksiyonlarından kaynaklanan kokuları ifade eden buketten de ayırt edilebilir.
Kuru üzüm şarabı, Saman şarabı veya Passito, üzümün şırasını yoğunlaştırmak için kurutulmuş üzümlerden yapılan bir dömi sek veya tatlı şaraptır.
Amarone della Valpolicella, kısaca Amarone olarak bilinir, Corvina'nın, Rondinella'nın (%5–30) ve diğer onaylı kırmızı üzüm çeşitlerinin kısmen kurutulmuş üzümlerinden yapılan, genellikle zengin, sek kırmızı şarapların İtalyan DOCG adıdır.
Viognier beyaz şaraplık bir üzüm çeşididir. Rhône Vadisi'nde Fransız şarabı Condrieu için izin verilen tek üzümdür.
Eş-fermantasyon, şarap yapımında bir şarap üretilirken aynı anda iki veya daha fazla üzüm veya meyve çeşidini aynı anda fermente etme uygulamasıdır. Bu, fermantasyondan sonra ayrı şarap bileşenlerini bir cuvée'ye karıştırmanın daha yaygın uygulamasından farklıdır. Eş-fermentasyon prensipte herhangi bir üzüm çeşidi veya diğer meyve karışımı için uygulanabilirken, bugün kırmızı üzüm çeşitlerinin bir karışımından ve daha küçük oranda beyaz üzüm çeşitlerinden üretilen kırmızı şaraplar için daha yaygındır.
Malolaktik fermantasyon, üzüm şırasında doğal olarak bulunan ekşi tadı olan malik asidin daha yumuşak tadı olan laktik aside dönüştürüldüğü bir şarap yapım sürecidir. Malolaktik fermantasyon çoğunlukla birincil fermantasyonun bitiminden kısa bir süre sonra ikincil fermantasyon olarak gerçekleştirilir, ancak bazen onunla aynı anda da gerçekleştirilebilir. Bu süreç çoğu kırmızı şarap üretimi için standarttır ve reaksiyonun bir yan ürünü olan diacetyl'den "tereyağlı" bir tat verebildiği Chardonnay gibi bazı beyaz üzüm çeşitleri için yaygındır.
