Neil Alden Armstrong Ay yüzeyine adım atan ilk insan olarak tarihe geçmiş Amerikalı Deniz Kuvvetleri pilotu, astronot, uzay mühendisi, test pilotu ve üniversite profesörüdür.
Apollo Projesi, NASA tarafından gerçekleştirilen insanlı Ay yolculuğu projesi. Gemini Projesi'nden sonraki proje olmakla birlikte Uzay Yarışı ve Soğuk Savaş, Apollo Projesi aşamasına gelinmesinde etkili olmuştur. Proje, Apollo uzay araçları ve Saturn V ile 1961 ile 1975 yılları arasına uygulandı. Apollo Projesi, adını Yunan tanrısı Apollon'dan almıştır.
Gemini Projesi, NASA'nın ikinci mürettebatlı uzay uçuşu programıydı. Merkür ve Apollo projeleri arasında yürütülen proje, 1961 yılında başladı ve 1966'da tamamlandı. Gemini uzay aracı iki astronottan oluşan bir mürettebat taşıyordu. On Gemini mürettebatı ve 16 ferdi astronot, 1965 ve 1966 yılları arasında alçak Dünya yörüngesi (LEO) görevlerinde uçtu.
Ay astronotları, Apollo Projesi ile Ay'a ayak basmış ya da yörüngesinde bulunmuş insanlardır. Ay astronotlarının tamamı Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlarıdır, NASA'nın 1968-1972 yıllarında gerçekleşen Apollo Programı süresince toplam 24 kişi Ay Astronotu olabilmiştir.
Apollo 11, Ay yüzeyine yapılan insanlı ilk uzay uçuşudur. Amerika Birleşik Devletleri'nin bu uzay uçuşunda astronotlar Neil Armstrong ve Buzz Aldrin 20 Temmuz 1969 günü saat 20.18'de (EEZ) Ay yüzeyine iniş yapan ilk insanlar oldu. İnişten altı saat sonra 21 Temmuz günü 01.56'da (EEZ) Armstrong ay yüzeyine adım atarak bu konuda da bir ilki gerçekleştirdi. Uçuşun mürettebatının üçüncü üyesi olan Michael Collins bu sırada Ay yörüngesinde Armstrong ve Aldrin'i taşıyan modülle bir araya gelmek için beklemedeydi. Görevin üç üyesi de sekiz gün uzayda kaldıktan sonra dünyaya döndü.
İnsanlı Ay yolculukları, ilk defa 20. yüzyılda Uzay Yarışı'nın bir parçası olarak 1969–1972 yılları arasında Apollo Projesi kapsamında Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı NASA tarafından gerçekleştirilmiştir. Ay yüzeyine yapılan ilk başarılı insansız görev, 1959 yılında Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen Luna 2 görevidir. Luna 2, Ay yüzeyine ulaşan ilk insan yapımı nesne olmuştur. ABD ise Aralık 1968'de Apollo 8 ve Mayıs 1969'da Apollo 10 görevleri kapsamında Ay yörüngesine mürettebatlı yolculuklar yapmış, 20 Temmuz 1969'da da Apollo 11 göreviyle insanları Ay yüzeyine ulaştırmayı başarmıştır. Apollo 11 mürettebatından Neil Armstrong Ay'a ayak basan ilk insan, Buzz Aldrin de ikinci insan olmuştur. Devam eden yıllarda ABD, Ay'a beş insanlı görev daha göndermiştir ve toplam 12 astronot Ay yüzeyinde yürümüştür. 19 Aralık 1972'de çalışmalarını tamamlayan Apollo 17; Ay'a giden son insanlı görev, astronot Eugene Cernan da Ay'a ayak basan son insan olmuştur. Sonraki yıllarda Uzay Yarışı'nın hız kaybetmesiyle birlikte insanlık bir daha Ay'a gitmemiştir.
Apollo 12, Apollo programı kapsamındaki altıncı ve Ay'a inen ikinci mürettebatlı uçuştu. 14 Kasım 1969'da NASA tarafından Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı. Komutan Charles "Pete" Conrad ve Ay modülü pilotu Alan L. Bean, bir gün yedi saatten biraz fazla Ay yüzeyi faaliyeti gerçekleştirirken, Komuta Modülü pilotu Richard F. Gordon Ay yörüngesinde kaldı.
Apollo 14; Apollo programının 8. mürettebatlı görevi, 3. Ay'a insanlı iniş ve ilk dağlık inişi barındıran insanlı ay göreviydi. Görev 31 Ocak 1971'de başlamış, astronotlar 5 Şubat 1971'de Ay'a inmiş ve yaklaşık 9 saatlik bir Ay yürüyüşünden sonra 9 şubatta Dünya'ya geri dönmüşlerdir. Görevin getirdiği örnekler Ay'ın volkanik faaliyetleri ve Dünya'dan seken göktaşları hakkında bilgi vermiştir.
Apollo 17, NASA Apollo programının insanların Ay'a ayak bastığı veya alçak Dünya yörüngesinin ötesine geçtiği son göreviydi. Komutan Gene Cernan ve Ay modülü pilotu Harrison Schmitt Ay'da yürürken, Komuta modülü pilotu Ronald E. Evans yörüngedeydi. Ay'a bir bilim insanı gönderme baskısı altında olan NASA'nın Joe Engle'ın yerine seçmiş olduğu Schmitt, Ay'a inen tek jeologdu. Görevin bilime verdiği yüksek önem, komuta modülünde taşınan beş fareyi içeren biyolojik bir deney de dahil olmak üzere bir dizi yeni deneyin dahil edilmesini sağladı.
Apollo 13, Apollo Projesi kapsamında gerçekleştirilen yedinci insanlı uzay görevi ve üçüncü insanlı Ay yolculuğu görevi. Uzay aracı 11 Nisan 1970'te yerel saatle 13:13'te ABD'nin Florida eyaletindeki Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı. Araçtaki ekipte astronot James "Jim" Arthur Lovell, John L. Swigert ve Fred W. Haise yer alıyordu. Fırlatmadan iki gün sonra, Dünya'dan yaklaşık olarak 320.000 km uzakta Apollo uzayaracında meydana gelen bir patlama sonucu hizmet modülünün oksijen stokları yitirildi ve enerji kesintisi yaşandı. Bunun üzerine mürettebat Ay Örümceği'ni bir "cankurtaran sandalı" olarak kullandı. Patlamada komuta modülü sistemleri sağlam kalmıştı, fakat enerji sarfiyatını önlemek için Dünya atmosferine girmeden kısa bir süre önceye kadar kapalı tutuldular. Mürettebat Ay'a inemedi, üstelik düşük sıcaklığa, susuzluğa ve elektrik kısıtlamasına dayanmak zorunda kaldı, fakat atmosfere girerken arkalarındaki yüzlerce NASA çalışanının hesaplamaları sayesinde uzaya sekmekten kurtulup, uzay tarihinin en ilginç kurtarma operasyonu sayesinde Dünya'ya sağ salim dönmeyi başardı. Bu olay tarihte "başarısız başarı" olarak adlandırılmıştır.
Apollo 10, Amerika Birleşik Devletleri Apollo programındaki dördüncü mürettebatlı ve Ay'ın yörüngesindeki ikinci insanlı uzay uçuşuydu. Bu F görevi: İlk Ay inişi için, asıl inişten kısa bir süre önce tüm bileşenleri ve prosedürleri test eden bir kıyafet denemesiydi. Astronot John Young, Ay'ın yörüngesindeki Komuta Modülünde kalırken diğer astronotlar Thomas Stafford ve Eugene Cernan, Apollo Ay Modülünü (LM) motor tahrikli alçalma için inişin başlayacağı nokta olan ay yüzeyinin 8,4 deniz mili (15,6 km) içindeki bir alçalma yörüngesine uçurdu. Apollo 10, Ay'ın yörüngesinde 31 kez döndükten sonra güvenli bir şekilde Dünya'ya döndü ve başarısı, iki ay sonra gerçekleşecek olan ilk gerçek inişi mümkün kıldı.
Apollo 8, alçak Dünya yörüngesinden ayrılan ve Ay'a ulaşan ilk mürettebatlı uzay uçuşuydu. Mürettebat, Ay'a inmeden etrafında on kez döndü ve ardından güvenli bir şekilde Dünya'ya geri döndü. Bu üç astronot, Ay'ın uzak tarafına ve Dünya'nın doğuşuna şahsen tanık olan ve fotoğraflayan ilk insanlardı.
Michael Collins, Amerikalı astronot ve test pilotudur. Ekip arkadaşları Neil Armstrong ve Buzz Aldrin, Ay yüzeyine ilk mürettebat inişini yaparken Apollo 11 Columbia Komuta Modülü'nü Ay'ın etrafında uçurdu. Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'nde test pilotu ve tümgeneral olarak görev yaptı.
Ay'a aslında gidilmediği iddiası, Apollo Projesi ile insanoğlunun Ay'a gidilmediğini, aslında tüm projenin bir aldatmacadan ibaret olduğu iddialarıdır. Kamuoyunda önemli miktarda taraftar toplamıştır. Bu iddialar, tarihçiler ve uzay araştırmaları camiasınca kabul edilmemektedir.
Gemini 12, NASA Gemini Projesi'nin 1966 yılındaki mürettebatlı bir uzay uçuşuydu. Bu, 10. ve son mürettebatlı Gemini uçuşu, 18. mürettebatlı Amerikan uzay uçuşu ve tüm zamanların 26. uzay uçuşuydu. Gemini 7 ile uzayda kalma rekoruna ulaşan kıdemli James A. Lovell görevin komutanlığına atandı. Ona uzaydaki ilk deneyimiyle astronot Edwin "Buzz" Aldrin eşlik etti.
Artemis Programı ya da Artemis görevi, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) liderliğinde, Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) ve Kanada Uzay Ajansı (CSA) gibi uluslararası ortaklar tarafından yönetilen bir robotik ve insanlı Ay keşif programıdır. Projenin amacı "ilk kadın ve sıradaki erkeği" Ay'ın güney kutbuna indirmek olarak ifade ediliyor. Projenin ismini aldığı Artemis, Yunan mitolojisinde tanrı Apollon'un ikiz kız kardeşi ve ay tanrıçasıdır.
En Kısa Sürede Uzayda İnsan, Sovyetler Birliği'nden önce bir adamı uzaya göndermeye yönelik bir Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri (USAF) programıydı. Program 1 Ağustos 1958'de iptal edildi ve yerini NASA'nın Mercury Projesi aldı. Programdan sadece iki adam gerçekten dış uzaya gidecekti. İlki Joseph A. Walker, 1963 yılındaki X-15 roket uçağı testlerinde bunu iki veya üç kez yaptı. Diğeri Neil Armstrong, 1962'de NASA astronotu oldu, 1966'da Gemini 8'de uçtu ve 1969'da Apollo 11'de Ay'da yürüyen ilk kişi oldu.
Luna 15, 21 Temmuz 1969'da Ay'a düşen Sovyet Luna programının robotik uzay göreviydi.
NASA Astronot Grubu 3 "On Dörtler", NASA tarafından Gemini ve Apollo programı için seçilen on dört astronottan oluşan bir gruptu. Seçilen astronotlar Ekim 1963'te açıklandı. Yedisi Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri'nden, dördü Birleşik Devletler Donanmasından, biri Birleşik Devletler Deniz Piyadeleri'ndendi ve ikisi sivildi. Dört tanesi uzayda uçamadan eğitim kazalarında öldü. Geriye Hayatta kalan 10 kişi Apollo görevinin tamamında uçtu; beşi de Gemini görevinde görev yaptılar astronot Buzz Aldrin, Alan Bean, Gene Cernan ve David Scott Ay'da yürüdüler.
Kartal Ay modülü (LM-5), ilk kez insanların Ay'a indiği Apollo 11'in mürettebatlı Ay iniş aracı olarak görev yapan uzay aracıdır. Adını görev ambleminde belirgin bir şekilde yer alan kel kartaldan almıştır. Ay modülü, Columbia komuta modülünde Dünya'dan Ay yörüngesine uçtu ve ardından 20 Temmuz 1969'da astronot Neil Armstrong tarafından Buzz Aldrin'in navigasyon yardımıyla Ay'a uçuruldu. Kartal modülünün inişi, Armstrong ve Aldrin tarafından isimlendirilen ve ilk olarak modülün inişinde duyurulan Tranquility Üssü'nü yarattı.
Aldrin ve ABD bayrağı, Ay yüzeyinde
