İçeriğe atla

Butrint Millî Parkı

Koordinatlar: 39°44′51″K 20°1′13″D / 39.74750°K 20.02028°D / 39.74750; 20.02028
Butrint Millî Park
Butrint kalıntıları
İlSarandë
İlçeVlorë
Koordinatları 39°44′51″K 20°1′13″D / 39.74750°K 20.02028°D / 39.74750; 20.02028
Kapladığı alan 9,4244 hektar (0,094244 km2)[1]
Kuruluş tarihi 2 Mart 2000
Kontrol kuruluşu WHS
İnternet sitesi http://butrint.al/

Butrint Ulusal Parkı (ArnavutçaParku Kombëtar i Butrintit ) güney Arnavutluk'da bir millî parktır. Park 9,424 hektar (0,09424 km2) bir alan kapsıyor. 9,424 hektar (0,09424 km2) tatlı su gölleri, sulak alanlar, tuz bataklıkları, açık ovalar, sazlıklar ve adaların bulunduğu bir arazi. Parkda 1.200'den fazla hayvan ve bitki türü bulunuyor. Koruma altında olan alan butari gölü ve lagünü, Vivari'nin doğal kanalı, Ksamil adaları ve bir arkeolojik site içerir.

Butrint ülkenin aşırı güneyindeki Korfu Boğazı'nın doğu kesiminde stratejik bir konuma sahiptir. Vivari Kanalı Butrint gölünü İyonya Denizi'ne bağlar. Park'da yaz ayları sıcak ve kurak oluyor.[2]

Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN), tarafından park Kategori II olarak listelendi. 1992 yılında park alanında bulunan arkeolojik sit UNESCO Dünya Miras Listesine eklendi. Lagün ise Ramsar Konvansiyonu kapsamında uluslararası öneme sahip olan bir sulak alan olarak tanınmıştır.[3] Bununla birlikte, Butrint Gölü Önemli bir Kuş ve Bitki Alanıdır.[4][5]

Coğrafya

Butrint Gölü, Butrint Ulusal Parkı'nın ana alanını oluşturur.

Butrint çeşitli nehirlerin, lagünlerin ve göllerin rotalarından oluşan bir hidrografik ağın bir parçasıdır.[6] Parkın kuzeybatısında Butrint Gölü, güneydoğusunda Bufi Gölü, kuzeyinde Bistrica Nehri, batısında Mile Dağı ve güneyinde Pavllo Nehri'nden oluşuyor.[7] Nehirlerin su hacmi yüksekdir.[6]

Biyolojik çeşitlilik

Bitkiler

Bufi Gölü'nün orta kısmında sazlık olmuyor ve çeşitli kuş türleri için uygun bir barınma ve beslenme alanıdır.

Farklı jeolojik ve hidrolojik koşullardan dolayı park'ın hayvan ve bitki çeşitliliğinin ana nedenlerinden biridir. Park, Fitocoğrafik olarak Palearktik Akdeniz ormanlarının İliryalı yaprak döken ormanları ekobölgesi içine düşüyor. Arazideki bulunan nehirler, göller ve sulak alanlarda bu alanın biyolojik çeşitliliği üzerinde büyük bir etkiye sahiptir.[8]

Lake Butrint ve Vivari Kanalı boyunca tipik bir manzara

Sığ kıyı göllerinde midye yatakları bulunuyor. Yoğun kamış otları ve typha latifolia ile kaplıdır. Ayrıca zostera noltei ve ruppia cirrhosa da vardır. Arkeolojik alanın coğunu çamlarla kaplıdır.[8]

Hayvanlar

Parkın ormanları ve çalılık alanlarında 39 tür memeli hayvan bulunuyor. 14 türün dünya çapında tehlike altında olarak sınıflandırıldığı için park alanları önemli bir sığınak sağlıyor.[9] Altın çakal ve kızıl tilki genellikle otlaklarda küçük kemirgenlerle beslenir. Gri kurt sadece parkta kış aylarında ortaya çıkar. Uluslararası sözleşmelerle korunan nehirlerde ve göllerde su samurları bulunabiliyor.[10]

Parkın çevresindeki kıyı sularında şişe burunlu yunus, kısa gagalı yunus ve bazen çizgili yunus dahil olmak üzere ceşitli yunuslar var.[9][11] Bu park Akdeniz fokunun son yuvalama habitatlarından birdir.[12][13][14] Deniz kaplumbağaları parkın sığ kıyılarında bulunuyor.[9] Caretta deniz kaplumbağası ve deri sırtlı deniz kaplumbağası devlet yetkilileri tarafından nesli tükenmekte olan veya tehdit altında olan iki tür deniz kaplumbağası da bulunmaktadır.[11][15]

Kaynakça

  1. ^ "RRJETI I ZONAVE TË MBROJTURA NË SHQIPËRI" (PDF). Archived from the original on 5 Eylül 2017. Erişim tarihi: 12 Ocak 2016. 
  2. ^ "BUTRINT NATIONAL PARK MANAGEMENT PLAN". academia.edu (İngilizce). s. 33. 22 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  3. ^ Ramsar (4 Ağustos 2010). "The list of wetlands of international importance" (PDF) (İngilizce ve İspanyolca). Ramsar. s. 5. 14 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Ağustos 2010. 
  4. ^ BirdLife International. "Lake Butrinti". datazone.birdlife.org (İngilizce). 24 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  5. ^ IUCN, World Wide Fund for Nature, Plantlife. "Important Plant Areas of the south and east Mediterranean region" (PDF). portals.iucn.org (İngilizce). s. 75. 1 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  6. ^ a b "BUTRINT NATIONAL PARK MANAGEMENT PLAN" (PDF). researchgate.net (İngilizce). ss. 34-35. 7 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  7. ^ "Human – climate interactions in the central Mediterranean region 2 during the last millennia: The laminated record of Lake Butrint" (PDF). Digital.csic.es (İngilizce). s. 7. 21 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  8. ^ a b "BUTRINT NATIONAL PARK MANAGEMENT PLAN" (PDF). academia.edu (İngilizce). ss. 36-43. 22 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  9. ^ a b c "BUTRINT NATIONAL PARK MANAGEMENT PLAN" (PDF). academia.edu (İngilizce). ss. 43-74. 22 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  10. ^ Alessandro Balestrieri, Simone Messina, Francesca Pella, Claudio Prigioni, Nicola Saino, Mauro Fasola. "Eurasian otter Lutra lutra in developing countries: a resurvey of Albania 22 years after the fall of communism" (PDF). cambridge.org (İngilizce). 30 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  11. ^ a b Ferdinand Bego, Jamarber Malltezi. "Ecotourism opportunities and challenges in Butrint, Albania, a unique UNESCO and Ramsar site" (PDF). jcronline.org (İngilizce). Tiran. s. 6. 
  12. ^ "DISTRIBUTION OF MAMMALS IN ALBANIA". italian-journal-of-mammalogy.it (İngilizce). s. 6. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  13. ^ Lefter KASHTA, Sajmir BEQIRAJ, Virginie TILOT, Violeta ZUNA, Eno DODBIBA. "THE FIRST MPA IN ALBANIA, SAZANI ISLAND – KARABURUNI PENINSULA, AS A REGIONAL PRIORITY CONSERVATION AREA FOR MARINE BIODIVERSITY" (PDF). zrsvn.si (İngilizce). s. 10. 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  14. ^ "Protected area gap assessment, marine biodiversity and legislation on marine protected areas" (PDF). undp.org (İngilizce). s. 32. 2 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  15. ^ Michael Bright. 1001 Natural Wonders You Must See Before You Die (Book) (İngilizce). Book Sales, 2017. s. 448. ISBN 9780785835837. 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lagün</span>

Lagün, Kıyı set gölü veya deniz kulağı dalgalar tarafından oluşturulan kıyı birikim şekillerindendir. Oluşumunda, kıyı akıntılarının da etkisi vardır. Kıyılardaki koyların ve girintilerin ağız kısımlarının dalga biriktirmesiyle oluşan kıyı kordonları ile kapanması sonucunda meydana gelirler. Lagünler genellikle kıyı lagünleri ve atol lagünleri olmak üzere iki gruba ayrılır. Karışık kum ve çakıl kıyılarında oluşur. Kıyı lagünleri olarak sınıflandırılan su kütleleri ile haliç olarak sınıflandırılmış su kütleleri arasında bir çakışma vardır. Lagünler dünyanın birçok yerinde ortak kıyı özellikleridir.

<span class="mw-page-title-main">Doğal Hayatı Koruma Derneği</span>

Doğal Hayatı Koruma Derneği ya da kısa adıyla DHKD, 1975 yılında kurulan, merkezi İstanbul'da olan bir Sivil toplum kuruluşu'dur. 1986'da "Kelaynak'tan haberler" adlı bir bülten yayımlayan DHKD, adını duyurmaya yönelik ilk kampanyasını Turkish Times de gerçekleştirdi. Kuruluşundan on beş yıl sonra, Bakanlar Kurulu kararıyla "kamu yararına çalışan dernek" statüsü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Beyşehir Gölü Millî Parkı</span>

Beyşehir Gölü Millî Parkı, Beyşehir Gölü'nün yakınında Türkiye'nin en büyük millî parkıdır. Derlenen bilgilere göre, 1993 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla kurulan millî park 88 bin 750 hektarlık alanı kapsıyor. Doğa Koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlüğü bünyesinde koruma altında bulundurulan Türkiye'de toplam 897 bin 657 hektarlık alana sahip 40 adet millî park bulunuyor. Bu millî park alanlarının en genişi ise Beyşehir Gölü Millî Parkı olarak dikkat çekiyor. Türkiye'nin en büyük tatlı su kaynağı olan Beyşehir Gölü'nde Beyşehir ve Kızıldağ olmak üzere iki ayrı millî park bulunuyor. Beyşehir Gölü Millî Parkı, Türkiye'nin en önemli ziyaretçi çeken doğal mekanları arasında gösteriliyor. Beyşehir millî parkının orman formasyonunu ardıç, karaçam, göknar, sedir ve meşe türleri oluşturuyor. Ağaçlar yer yer göl kenarına kadar uzanarak Beyşehir Gölü'nün koylarını ve körfezlerini görsel açıdan eşsiz bir manzaraya kavuşturuyor. Üstün değerdeki peyzaj güzellikleri, göçmen kuşlar için iyi bir barınak olması, potansiyel göl sularına dayalı sporlarına elverişli göl kıyılarının bulunması ile Selçuklu dönemine ait kültürel zenginlikler olması Beyşehir Gölü Millî Parkı'nın kaynak değerlerini daha da önemli hale getiriyor.

Yumurtalık Lagünü, Türkiye'nin Adana ilinin Yumurtalık ilçesinde yer alan bir lagündür. 21 Temmuz 2005'te Ramsar alanı olarak belirlenen lagün, 16 Aralık 2008'de millî park ilan edildi. Öncesinde tabiatı koruma alanı olarak sınıflandırılan Yumurtalık Lagünü 2008 yılında millî park yapılmış, Danıştay bu değişikliği iptal etse de 2016 yılında tamamlanan mahkeme süreciyle lagünün statüsü millî park olarak kesinlik kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Akyatan Gölü</span> Çukurova delta ovasındaki Türkiyenin en büyük lagün gölü

Akyatan Gölü, Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin oluşturduğu Çukurova delta ovasında yer alan Türkiye'nin en büyük lagün gölüdür. Delta alanlarının deniz kıyısına yakın alanlarda göller, bataklıklar ve lagünler oluşur. Göl Adana ilinin Karataş ilçesi sınırlarında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kızören Gölü</span> Karatayda bir obruk

Kızören Gölü veya Kızören Obruğu, Konya'nın 70 km kuzeydoğusunda Karatay ilçesi sınırlarında yer alan kartstik oluşumlu bir obruk gölüdür. Çapı 228 metre, derinliği 171 metre olan obruğun 145 metresi suyla doludur. Gölün bulunduğu arazi 1.020 metre yüksekliğindedir. Pek çok obruğun bulunduğu Obruk Platosu'ndaki kalker blokları üzerinde yer alır. 20 metre aşağıda olan göl yüzeyi aşırı yer altı suyu kullanımı nedeniyle daha da alçalmaktadır. Batı kenarında Selçuklu yapımı Obruk Hanı yer alan Kızören Gölü ülkenin en büyük obruğudur.

Kızılırmak Deltası, diğer adıyla Bafra Ovası, Kızılırmak'ın Karadeniz'e döküldüğü yerde, taşıdığı alüvyonlarla oluşturduğu, delta ovası ve sulak alanlar kompleksidir. Samsun ilinde Ondokuzmayıs, Bafra ve Alaçam ilçeleri sınırlarındadır. 56.000 hektarlık alanıyla Türkiye'nin en büyük deltalarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Kurutulmuş arazi</span>

Kurutulmuş arazi, deniz, göl veya bataklık gibi sulak alanlardan suyun uzaklaştırılması ile elde edilen topraklardır. Denizden kurutma yöntemi ile arazi kazanan en önemli ülke Hollanda'dır. Polder adı verilen topraklar denizden elde edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Paradeniz</span>

Paradeniz, Göksu Deltası'nda, Mersin ili sınırlarında bulunan lagün gölüdür. Deltada bulunan dört gölden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Karavasta Lagünü</span> Arnavutluktaki en büyük lagün

Karavasta Lagünü Arnavutluk'ta bulunan en büyük lagündür. Aynı zamanda kapladığı alan bakımından Adriyatik havzasındaki en büyük lagündür. Geniş bir sahil şeridi ile Adriyatik Denizinden ayrılır. Divjakë-Karavasta Milli Parkının bir parçası olan lagün, 29 Kasım 1995 tarihli Ramsar Sözleşmesi ile uluslararası koruma alanı statüsü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mana Havuzları Millî Parkı</span>

Mana Havuzları Milli Parkı Kuzey Zimbabve'deki 219.600 hektarlık bir yaban hayatı koruma alanı ve ulusal parktır. Zimbabve'nin Zambezi Nehri'nin alçaklarında bir bölge olup, her yağışlı mevsimden sonra sel sularının geniş bir göl alanına dönüştüğü bir bölgedir. Sular geri şekilde göller kurur ve Afrika'daki su arayan hayvanların en önemli toplanma arazilerden biri haline gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rostov Tabiatı Koruma Alanı</span>

Rostov Tabiatı Koruma Alanı, Avrupa'nın en büyük vahşi at sürülerine ev sahipliği yapan bir Rus zapovednik'i ve ayrıca kuşlar için sulak yaşam alanıdır. Korunan alanlar, Manıç-Gudilo Gölü'nün sularını, göldeki adaları, bozkır ve kıyı alanlarını çevreleyen beş bölüme ayrılmıştır. Koruma alanı, Rostov-na-Donu'nun yaklaşık 100 km kuzeydoğusunda, Rostov Oblastı'nın Orlovsky Bölgesi'nde yer almaktadır. Uluslararası öneme sahip bir Ramsar Sulak Alanının bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hutovo Blato</span>

Hutovo Blato, Bosna Hersek'te bulunan bir doğa koruma alanı ve kuş rezervidir. Özellikle Krupa Nehri'nin yeraltı akifer sistemi tarafından oluşturulan bataklıklardan oluşur. Deransko Gölü ve Svitavsko Gölü'nü bölen Ostrvo kalker masifinden beslenir. Koruma alanı, BirdLife International'ın Önemli Kuş Alanları listesindedir. Hem büyüklük hem de çeşitlilik açısından bölgedeki türünün en büyük örneğidir. Deransko Gölü'nü çevreleyen Akdeniz altı sulak alanlarında kalıcı yuvalarını yapan 240'tan fazla göçmen kuşa ve düzinelerce yuvaya ev sahipliği yapmaktadır. Göç mevsiminde on binlerce kuş gölü ve çevresini doldurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sasık Gölü</span>

Sasık veya Kunduk, güney Ukrayna'daki Tuna Deltası yakınında yer alan bir lagün veya limandır. Göçmen, üreyen ve tüy döken kuşlar için önemli olan ve Ramsar listesinde yer alan sulak bir alandır. Yaklaşık 25.000 çift sulak alan kuşu yuvalarını bu alanda yapar ve kuşların mevsimsel nüfusları 100.000 bireye kadar ulaşabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kobuleti Tabiatı Koruma Alanı</span> Tabiat Alanı

Kobuleti Tabiatı Koruma Alanı Gürcistan'ın Acara bölgesindeki Kobuleti Belediyesi'nde, tatil beldesi Kobuleti'nin kuzey kesiminde, Karadeniz kıyısında yer alan bir koruma alanıdır. Ramsar Sözleşmesi tarafından tanınan eşsiz sulak alan ekosistemlerini korumak için 1998 yılında Kobuleti Koruma Alanları kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Azak-Sivaş Ulusal Doğa Parkı</span>

Azak-Sivaş Ulusal Doğa Parkı, Azak Denizi'nin kuzeybatısındaki Byriuchyi Adası'nda yer alan Ukrayna'nın bir milli parkıdır. Park, Kuzeybatı Azak'ın eşsiz kıyı tabiatını korumak için kuruldu. Her yıl bir milyondan fazla kuşun ziyaret ettiği alan göçmen kuşlar için bir konaklama alanı olarak özellikle önemlidir. Herson Oblastı'nın Henichesk Rayonu'nda yer almaktadır. 25 Şubat 1993 tarihinde kurulan parkın alanı 525.827 hektar (2.030,23 sq mi)'dır.

<span class="mw-page-title-main">Bundala Millî Parkı</span>

Bundala Milli Parkı, Sri Lanka'daki göçmen su kuşları için uluslararası öneme sahip bir kışlama alanıdır. Bundala, 197 kuş türüne ev sahipliği yapmaktadır, bu kuşlar içinde en dikkat çekici olanlar büyük sürüler halinde göç eden büyük flamingolardır. Bundala, 1969 yılında bir vahşi yaşam sığınağı olarak belirlendi ve 4 Ocak 1993'te bir millî park olarak yeniden tanımlandı. 1991'de Bundala, Sri Lanka'da Ramsar alanı olarak ilan edilen ilk sulak alan oldu. 2005 yılında millî park, UNESCO tarafından biyosfer rezervi olarak belirlendi ve Sri Lanka'daki dördüncü biyosfer rezervi oldu. Millî park Colombo'nun 245 kilometre (152 mi) güneydoğusunda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ağ Göl</span>

Ağ Göl ya da Ağgöl, Azerbaycan'ın güneydoğu kesiminin Kur-Araz Ovası, Ağcabedi ve İmişli rayonlarında yer alan büyük bir tuz göldür. Azerbaycan'ın en büyük ikinci gölü ve ülkenin yaklaşık 450 gölünden biridir. Akgöl, Kafkasya'nın yanı sıra Azerbaycan'ın da en önemli habitatlarından biri olarak kabul edilir. Ağ Göl Milli Parkı içerisinde yer alan sulak alan sisteminin bir parçası olup, özellikle Ağ Göl'de mola veren ve üreyen tüm dünyada nesli tükenmekte olan türler için göçmen kuşlar için önemli bir konumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Studenčište Bataklığı</span>

Studenčište Bataklığı, Kuzey Makedonya'daki antik Ohri Gölü'nün doğu kıyısında bir zamanlar mevcut bulunan geniş bir sulak alan habitatının son kalıntılarıdır. Aynı zamanda Ohri Gölü'ndeki son büyük kıyı şeridi sulak alanıdır ve Kuzey Makedonya'da varlığını sürdüren relikt bitki toplulukların bulunduğu yedi bataklıktan biridir. Binlerce yıllık doğal tarihiyle, koruma gerektiren önemli bir bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Divjaka-Karavasta Millî Parkı</span>

Divjaka-Karavasta Millî Parkı, Batı Arnavutluk'ta, Adriyatik Denizi'ne yakın bir konumdaki Myzeqe Ovası boyunca uzanan bir milli parktır. Park, 222,3 kilometrekare (22.230 ha) alan kaplamaktadır ve sulak alanlar, tuz bataklıkları, kıyı çayırları, taşkın yatakları, ağaçlık alanlar, sazlıklar, ormanlar ve haliçler gibi dikkat çekici özelliklere ev sahipliği yapmaktadır. Parkın önemi ve çeşitli kuş ve bitki türlerine ev sahipliği yapması nedeniyle, uluslararası öneme sahip önemli bir Kuş ve Bitki Alanı olarak tanımlanmıştır.