İçeriğe atla

Busra el-Harir

Busra el-Harir
بصرالحرير

Busra al-Harir
Busra el-Hariri
Kasaba
Suriye üzerinde Busra el-Harir
Busra el-Harir
Busra el-Harir
Busra el-Harir'in Suriye'deki konumu.
ÜlkeSuriye Suriye
İlDera İli
İlçeİzra İlçesi
Rakım660 m
Nüfus
 (2004)
 • Toplam13.315 [1]
Zaman dilimiUTC+02.00 (DAS)
 • Yaz (YSU)[[UTCUTC+03.00]] (DAYS)

Busra el-Harir (Arapça: بصرالحرير, Başr al Ḩarīr), Busra el-Hariri ya da Busra al-Harir, Dera İli'nin, İzra İlçesi'ne bağlı bir kasabadır. İzra İlçesi'nin doğusuna doğru, Ürdün sınırına yakın bir konumu vardır. 660 metrelik (2,168 ft.) bir rakıma sahiptir.[2] Suriye İstatistik Kurumu tarafından yapılan, 2004 Suriye nüfus sayımlarına göre 13,315 kişilik bir nüfusa sahiptir.[1] Koruduğu kırsal özelliklerinin yanında, sanayi ve ekonomi faaliyetleride gösterdiği için kasaba olarak sınıflandırılmıştır.

Tarih

Osmanlı Dönemi

Suriye'deki, Osmanlı kontrolünün sonlarına doğru, Busra el-Harir'in yerli Müslümanları, Jabal el-Dürzi'nin yerli Dürzileriyle çatışmalara başladı. 1879 yılında, önde gelen Dürzi hanedanlarından, al-Atrash Hanedanı'nın, yerel Bedevilere düzenlediği saldırıların iyice şiddetlenmesi sonucu, bölgenin Müslüman ve Dürzi sakinleri, Busra el-Harir'e kaçtı. Osmanlı'nın, Şam Vilayeti yönetiminin baskısıyla, o yıl içerisinde, Hauran Bölgesi'nde, Dürziler tarafından daha önce işgal edilmiş Müslüman köylerinin boşaltılmasını öngören ateşkes kabul edilmiştir.[3]

1885 yılında, Osmanlı Hükümeti, Busra el-Harir'i, kuzeyde, Halep'ten başlayıp, güneyde, Gazze'ye kadar uzanan, 42 istasyonlu, telgraf şebekesinin bir istasyonu haline getirdi.[4] 1892'de, Osmanlı Şam Valisi, Osman Nuri Paşa, Hauran ve Mavera-i Ürdün bölgelerinde, Osmanlı merkezî yönetiminin kontrolünü artırmak için, Busra el-Harir'deki arazi (toprak) kayıtlarının bir an önce tamamlanmasını emretti. Kasaba sakinleri, bu önleme direnerek, bölgenin valisinin, yaralandığı bir silahlı çatışmanın başlamasına sebep olmuşlardır.[5]

Mayıs 1909'da, Jabal el-Dürzi'nin, Dürzi şefi, Yahya Bey Atrash ile iş partneri arasında, Busra el-Harir'de bir buharlı değirmende çıkan tartışma, bölgedeki Dürziler ile kasaba halkı arasında silahlı çatışmaya neden oldu. Kasaba halkı, Osmanlı hükûmeti tarafından desteklenmişti. Bu çatışmadan sonra, bölgede kendilerine bağımsızlık verilmesini isteyen Dürziler, başta kasaba halkı olmak üzere Osmanlı'nın Şam yönetimine karşı, al-Atrash Hanedanı önderliğinde, Hauran Dürzi Başkaldırısı olarak adlandırılan ve 1 yıl süren, başkaldırıyı başlattılar. Kasaba halkını destekleyen, Osmanlı Şam Hükümeti, Sami Paşa Farukî komutasında büyük bir ordu hazırlayarak, Ağustos 1910'da, Dürzî İsyanı'nı bastırmak için mücadele başlattı. Busra el-Harir, Osmanlı'nın, başkaldırıya karşı mücadelesini başlattığı ana garnizon yerleşim yerlerinden birisiydi. Osmanlı ve Dürzî orduları, Süveyda İli'nin doğusunda bulunan El Kefr Köyü yakınlarında karşılaştı. al-Atrash Hanedanı'nın komuta ettiği Dürzi ordusu kolay yenildi ve yaklaşık 2,000 Dürzî öldürüldü. Yüzlercesi de esir alındı. Sonuç olarak, Osmanlı Şam Hükümeti, Hauran Dürzi Başkaldırısı'nı bastırdı ve Osman Nuri Paşa'nın amaçladığı gibi, Hauran ve Mavera-i Ürdün Bölgeleri'nde doğrudan Osmanlı merkezî yönetiminin kontrolünü ve bölgelerin Osmanlı'ya bağlılığını arttırdı.[6]

Suriye Başkaldırısı

Rapor edilene göre, Busra el-Harir, 2011-2012 Suriye Ayaklanması'nda ve buna bağlı 2011-2012 Dera ili çatışmaları'nda, Beşar Esad'ın rejimini yıkmayı ve daha özgürlükçü bir demokratik Suriye kurmayı hedefleyen, muhalif Özgür Suriye Ordusu'nun (ÖSO) önemli, stratejik ve iyi korunan bir sığınağı ve kalesi olmuştur.[7] ÖSO askerleri, kasabadan ve hemen yakınındaki Laja Bölgesi'nden, Suriye Silahlı Kuvvetleri'nin askerî besleme (mühimmat) hatlarına düzenlemiştir.[8]

10 Haziran 2011 tarihinde, başkaldırının patlak verişinin üçüncü ayında, Suriye güvenlik güçleri tarafından, karşıt düşünceler sebebiyle, göz korkutmak için iki sivil Busra el-Harir sakini öldürülmüştür.[9] Bölgesel televizyonun haberine göre, 16 Eylül 2011'de, Esad yanlısı bir polis, muhaliflerce vurularak öldürülmüştür.[10] 11 Aralık 2011'de, tüm ülkeye yayılmaya başlayan ayaklanma hareketini durdurmak isteyen Esad, ÖSO savaşçılarının oluştuğu yer olan Dera İli'ndeki ÖSO savaşçılarını bölgeden uzaklaştırmak için, İzra merkezli, 12. Zırhlı Tugay'ı, Busra el-Harir'i de kapsayan bölgeye göndererek, kasabayı basmıştır, bazı siviller yaşamını kaybetmiş, bir kısmı da yaralanmıştır.[8]

Busra el-Harir, muhalif aktivistlerin (isyancıların), bildirdiklerine göre, 7 Nisan - 17 Nisan 2011 tarihleri arasında, Suriye Silahlı Kuvvetleri tarafından, Humus, İdlip ve Dera İlleri'ndeki merkezlere düzenlenen saldırıların bir parçası olmuş, Suriye Kara Kuvvetleri'ne ait tanklar ve askerler kasabayı ateş altına alarak, bombaladığında, iki sivilin ölmesine ve onlarca kasaba sakininin ağır yaralanmasına sebep olmuşlardır. Olaylar sırasında, kasabada bulunmuş birçok kişi ise hafif yaralanmalar yaşamıştır.[7]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "General Census of Population and Housing 2004". Suriye İstatistik Kurumu. 2004. 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2012. ;
    2004 yılında Suriye'deki kentleşme ve köy/şehirlere göre etkilediği nüfus ile ilgili bilgi. Suriye İstatistik Kurumu. Dera İli. (Arapça)
  2. ^ "Online Information About Busra al-Harir". Falling Rain.com. 2010. 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2012. ;
    Busra el-Harir Hakkında Coğrafi, Fiziki ve Siyasi Bilgi.
  3. ^ Firro, sayfalar: 176-177.
  4. ^ Phillip, sayfalar: 115-116.
  5. ^ Rogan, syf.186.
  6. ^ Rogan, sayfalar: 185-192.
  7. ^ a b "Syria troops bombard Homs, Deraa and other rebel areas in the south". BBC News. 17 Nisan 2012. 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2012. ;
    BBC Haber 'in, Dera, Homs ve İdlip İllerindeki Suriye Silahlı Kuvvetleri saldırılarıyla ilgili haberi.
  8. ^ a b "Major battle in Syria; shops shut by strike by FSA". Reuters. 11 Aralık 2011. 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2012. ;
    Reuters 'ın, Özgür Suriye Ordusu'nun, Esad yanlısı merkezlere ve mühimmat hatlarına yaptığı saldırıyla ilgili haberi.
  9. ^ "Syrian unrest: Renewed clashes 'leave 28 dead'". BBC News. 11 Haziran 2011. 12 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2012. ;
    BBC Haber 'in, başkaldırının başladığı zamanlarda bölgede yenilen çatışmalarla ilgili haberi.
  10. ^ "Syrian Protests: Dozen Killed As Thousands Hit The Streets In Anti-Government Rallies, Activists". The Huffington Post. 16 Kasım 2011. 26 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2012. ;
    The Huffington Post 'un, tüm ülkeye yayılan, Hükümet karşıtı protestolarla ve ordunun halkına karşı uyguladığı şiddetle ilgili haberi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Humus, Suriye</span> Humus ili, Suriyede şehir

Humus veya Hıms, eski adıyla Emesa, Batı Suriye'de bulunan, aynı zamanda, Humus ilinin ve Humus ilçesinin merkezi olan şehirdir. 509 metrelik (1673 ft.) bir rakıma sahiptir ve ülkenin başkenti Şam'ın 162 kilometre (101 mi.) kuzeyinde yer alır. Asi Nehri üzerine kurulmuştur. Ayrıca Humus, ülkenin iç yerleşkeleri ile Akdeniz kıyısı yerleşkelerini birbirine bağlayan merkezi bir bağlantı şehri olarak da görev yapar.

<span class="mw-page-title-main">Busra</span> Dera, Suriyede bir kasaba

Busra ya da resmî olarak Busra el-Şam Suriye'nin Dera İli'nin, Dera İlçesi'ne bağlı, kuruluşu çok eskilere dayanan bir şehir. Başkent Şam'ın 120 kilometre (75 mi) güneyinde Ürdün sınırına yakın antik şehir.

<span class="mw-page-title-main">Dera</span> Suriyede bulunan şehir

Dera, Darʿā, Derʿā, Deraa ya da Daraa olarak da bilinir, Suriye'nin güneybatısında, Ürdün sınırında bulunan şehirdir. Dera İli'nin ve Dera İlçesi'nin başkentidir. Ayrıca, tarihte Hauran Bölgesi olarak bilinen bölgeninde Şam'dan sonra en büyük kentidir. Suriye'nin başkenti ve en büyük şehri Şam'ın 100 km. güneyinde bulunur. 2010 verilerine göre nüfusu metropol genelinde, 230,507 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Özgür Suriye Ordusu</span> Suriyede muhalif silahlı örgüt

Özgür Suriye Ordusu Suriye Arap Cumhuriyeti'nde kurulan ve Devlet Başkanı Beşşar Esad'ın temsil ettiği rejimi devirmek için savaşan, silahlı örgüttür. Kuruluş bildirisinde örgütün amacı, "rejimi sona erdirmek olduğu ve rejime destek veren tüm güvenlik birimlerinin hedeflerinde olduğu” biçimde ifade edilmektedir. Suriye İç Savaşı sırasında rejimi yıkmak isteyen, firar eden askerler tarafından, 29 Temmuz 2011 tarihinde Riyad el-Esad liderliğinde kurulmuştur. 2012 yılının başlarına kadar bütünüyle yerli isyancılar tarafından oluşmuştur. Siyasi kanadı Suriye Ulusal Konseyi'dir ve ona bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Silahlı Kuvvetleri</span> Suriyenin silahlı birliklerinin genel adı

Suriye Silahlı Kuvvetleri, Suriye'yi karadan, havadan ve denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevli olan ordu. Suriye ordusu, Suriye Kara Kuvvetleri, Suriye Hava Kuvvetleri, Suriye Deniz Kuvvetleri, Suriye Hava Savunma Kuvvetleri ve ayrıca paramiliter Ulusal Savunma Kuvvetleri'nden oluşmaktadır.

2011-2013 Dera ili çatışmaları, Arap Baharı'nın bir parçası olan ve 15 Mart 2011'de başlayıp hala sürmekte olan Suriye İç Savaşı'nın, İkinci Aşama olarak adlandırılan evresinde, 13 Ekim 2011'de başlayıp, yaklaşık 6 ay sürerek, Birleşmiş Milletler'in katkılarıyla, ülke genelinde, sonradan ihlal edilecek bir ateşkes ilan edildiği, 14 Nisan 2012 tarihine kadar Dera İli'nde sürmüş olan çatışmalara verilen addır ve Suriye Ayaklanması'nın önemli bir parçasıdır. Ülkede ayaklanmanın başladığı yer, bölgedeki Dera kenti olduğu için, stratejik bir öneme de sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Dera (ilçe)</span>

Dera İlçesi ya da Daraa İlçesi, Suriye'nin, Dera İli'ne bağlı, 3 ilçeden (mıntıka) birisidir. 2004 Suriye Nüfus sayımlarına göre ilçenin nüfusu, 428,681'dir. İlçe'nin başkenti, aynı zamanda ilin de başkenti olan Dera şehridir. İlçe, Suriye'nin idari yapılanmasına göre, Türkçede bucak anlamına gelen, 8 nahiyeye ayrılmıştır.

İzra İlçesi, Suriye'nin, Dera İli'ne bağlı, 3 ilçeden (mıntıka) birisidir. 2004 Suriye Nüfus sayımlarına göre ilçenin nüfusu, 246,804'tür. İlçe'nin başkenti, ilçenin en büyük ve Dera İli'nin on birinci en büyük şehri olan İzra'dır. İlçe, ismini bu kentten almıştır. İlçe, Suriye'nin idari yapılanmasına göre, Türkçede bucak anlamına gelen, 6 nahiyeye ayrılmıştır.

Dera Kuşatması, yaklaşık 1,5 hafta süren ve Suriye İç Savaşı'nın sivil ayaklanma safhası kapsamında gerçekleşen olaylardandır. 25 Nisan 2011 tarihinde, Deyrizor ve Halep Kuşatmaları'nın hemen ardından, Dera'da protestoların iyice artması ve üçüncü büyük protesto olması sebebiyle, Suriye Silahlı Kuvvetleri'nin şehirde oldukça geniş çaplı bir operasyona koyulması sonucu başlamış, Mahir Esad ve 4 ayrı general önderliğindeki birliklerin, şehirdeki büyümeye başlayan protesto ve isyankar eylemleri bastırmasıyla 5 Mayıs 2011'de son bulmuştur. Ancak, protestolar kısa bir süre sonra büyüyerek tekrar alevlenmiş ve 2011 yılının, sonbaharında, Dera İli çapında yayılarak, Suriye Hükümeti ile başta Özgür Suriye Ordusu olmak üzere, Suriyeli muhaliflerin, ana çatışma noktalarından biri haline gelmiştir ve 2011-2013 Dera ili çatışmaları olarak adlandırılan çatışmaların başlamasına sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hirak</span>

Hirak ya da el-Hirak, Dera İli'nin, İzra İlçesi'ne bağlı bir kasabadır. 620 metrelik bir rakıma sahiptir. 2012 hesaplamalarına göre 27,557 kişilik bir nüfusa sahiptir. İlin başkenti Dera'nın, 40 kilometre kadar kuzeydoğusunda bulunur. Sanayi ve ticari bakımdan faaliyetler göstermesine rağmen, kırsal özelliklerini yitirmeyip, tamamen şehirleşmediği için kasaba olarak sınıflandırılan önemli Türkmen yerleşim birimleri arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">El Karak</span>

El Karak ya da Al Karak, Dera İli'nin, Dera İlçesi'ne bağlı bir kasabadır. 657 metrelik bir rakıma sahiptir. 2010 hesaplamalarına göre 8,852 kişilik bir nüfusa sahiptir. İlin başkenti Dera'nın, 30 kilometre kadar kuzeydoğusunda, ilin, İzra İlçesi'nin, büyük kasabalarından Hirak'ında yaklaşık 11 kilometre, güneybatısında bulunur. Yeni şehirleşmeye ve kalabalıklaşmaya başladığı ve kırsal özelliklerini yitirmediği için kasaba olarak sınıflandırılan Suriye yerleşkelerindendir.

<span class="mw-page-title-main">El-Kuseyr</span>

El-Kuseyr, diğer adıyla El Kuseyir ya da El Kuseyr, Suriye'nin batısında, Humus İli'ne bağlı, El-Kuseyr ilçesi'nin başkenti ve en büyük şehridir. Aynı zamanda, Suriye idari yapılanmasına göre, şehrin oluşturduğu nahiyeye birçok kasaba ve köy de bağlıdır. Humus İli'nin başkenti, Humus'un, 4.8 kilometre güneybatısında, Suriye-Lübnan sınırına bakan, dağlık bir alanda yer alır. Bu sebeple şehir, 539 metrelik bir rakıma sahiptir. 2012 yılı hesaplamalarına göre şehrin nüfusu 46,772'dir. Bu nüfusun büyük çoğunluğu Müslüman olup, şehirde önemli oranda Hristiyan azınlık da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı Güney Cephesi</span> Güney Suriyedeki çatışma alanları

Suriye İç Savaşı Güney Cephesi, Suriye'nin güney sınırında Lübnan, Golan Tepeleri ve Ürdün'e komşu olan Kuneytire, Süveyda ve Dera illerindeki çatışmaları kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı'nın kronolojisi</span>

Suriye İç Savaşı'nın kronolojisi, Suriye İç Savaşı'nın önemli olaylarının verildiği tarihsel süreci kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı Humus Cephesi</span> Suriye İç Savaşında Humus ilindeki çatışmalar

Suriye İç Savaşı Humus Cephesi, Suriye İç Savaşı'nda Humus ilindeki çatışmaları kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı'nın sivil ayaklanma safhası</span> 2011deki protestolar

Suriye İç Savaşı'nın sivil ayaklanma safhası, Suriye İç Savaşı'nın 15 Mart 2011'deki protestolarla başlayan ve 29 Temmuz 2011'de Özgür Suriye Ordusu'nun kuruluşuyla silahlı çatışmalara dönüşen safhası.

<span class="mw-page-title-main">Suriye tarihi</span> Suriyenin tarihi

Suriye tarihi, mevcut Suriye Arap Cumhuriyeti topraklarında ve Suriye bölgesinde meydana gelen olayları kapsar. Antik çağlar boyunca, mevcut Suriye Arap Cumhuriyeti toprakları, Sümerler, Mitanniler, Asurlular, Babiller, Mısırlılar, Hititler, Kenanlılar, Fenikeliler, Aramiler, Amoriler, Persler, Yunanlar ve Romalılar dahil olmak üzere çeşitli medeniyetler tarafından işgal edildi ve yönetildi. Suriye, ilk kez 24 Ekim 1945'te, Suriye hükûmeti tarafından Birleşmiş Milletler Antlaşması'nın imzalanmasıyla bağımsız bir ülke olarak ortaya çıktı ve Nisan 1946'da Fransa'nın Milletler Cemiyeti tarafından verilen Suriye'nin "nüfusa idari tavsiye ve yardım sağlama" yetkisi fiilen sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'nin ilçeleri</span>

Suriye'nin 14 ili, Şam şehri de dahil olmak üzere 65 ilçeye ayrılmıştır. İlçeler ayrıca 281 bucağa ayrılmıştır. Her ilçe, ilçe başkentiyle aynı adı taşır.

<span class="mw-page-title-main">Sultan el-Atraş</span> Önde gelen Arap Dürzi lider ve Suriye milliyetçisi

Sultan el-Atraş,, yaygın olarak bilinen adıyla Sultan Paşa el-Atraş, önde gelen bir Suriye milliyetçisi Arap Dürzi lider ve Suriye Devrimi'nin (1925-27) başkomutanıydı. Fransızlara karşı savaştı. Suriye ve Dürzi tarihinin en etkili isimlerinden biri olarak Cebel el-Dürzi'nin ve genel olarak Suriye'nin kaderinin belirlenmesinde önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Selim Hatum</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1928-1967)

Selim Hatum, 1960'larda Suriye siyasetinde önemli bir rol oynayan Suriye Ordusu subayıydı. Arap Sosyalist Baas Partisinin Suriye Bölgesel Kolunun bir üyesi olarak 1966'da Suriye'de gerçekleşen ve yine bir Baasçı olan Emin el-Hafız hükûmetini deviren darbede etkili oldu. Aynı yıl, yeni hükûmeti kuran ancak kendisini önemli bir pozisyondan uzaklaştıran meslektaşlarına karşı kendi bölgesi olan Cebel el-Dürzi'de bir ayaklanma başlattı. Hakkında tutuklama emri çıkarılması üzerine Suriye'den kaçtı, ancak 1967'de geri döndü ve daha sonra hapse atılarak idam edildi.