İçeriğe atla

Busójárás

Macaristan'daki Busójárás etkinliği, 2006

Busójárás (Macarca, "Busó-yürüyen" anlamına gelir; Hırvatça: Pohod bušara[1]), Karnaval sezonunun ("Farsang") sonunda düzenlenen,Kül Çarşambasından önceki gün sona eren Macaristan'ın Mohács kasabasında yaşayan Šokci halkının yıllık kutlamasıdır. Kutlamada Busó s (geleneksel maskeler giyen insanlar) yer alır ve halk müziği, maskeli balo, geçit törenleri ve dans içerir. Genellikle şubat ayında kutlanan Busójárás altı gün sürer. Perşembe günü başlar, ardından Cuma günü Kisfarsang (Küçük Farsang) karnavalı gelir ve Paskalya Pazarından önceki yedinci Pazar günü en büyük kutlama olan Farsang vasárnap (Farsang Pazarı) yapılır; kutlama daha sonra bir sonraki Salı günü (Shrove Salı veya Mardi Gras ) Farsangtemetés (Farsang'ın Gömülmesi ) ile sona erer . Bu geleneksel şenlikler 2009 yılında UNESCO'nun İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi'ne kaydedilmiştir[2]

Yöre halkı Karnavalı birbiriyle ilişkili ancak farklı iki efsaneyle açıklıyor.

En popüler efsaneye göre, bölgenin Osmanlı döneminde, Mohaçlılar kasabadan kaçtılar ve Osmanlı (Türk) birliklerinden saklanmak için yakındaki bataklıklarda ve ormanlarda yaşamaya başladılar. Bir gece, onlar ateşin etrafında oturup konuşurken, birdenbire yaşlı bir Šokac adam belirdi ve onlara şöyle dedi: "Korkmayın, hayatınız yakında iyiye dönecek ve evlerinize döneceksiniz. O zamana kadar savaşa hazırlanın, kendinize çeşitli silahlar ve korkunç maskeler yapın ve maskeli bir şövalyenin size geleceği fırtınalı bir geceyi bekleyin." Geldiği gibi aniden ortadan kayboldu. Mülteciler onun talimatlarını yerine getirdiler. Birkaç gün sonra, fırtınalı bir gecede, şövalye gelerek Mohaçlılara maskelerini takmalarını ve mümkün olduğu kadar çok gürültü çıkararak Mohács'a geri dönmelerini söyledi. Mohaçlılar kendilerine söyleneni yerine getirdiler. Türkler o gece Mohaçlıların maskeler takarak fırtınalı gecede gürültü yapmalarından dolayı iblislerin üzerlerine saldırdığını zannederek gün doğmadan kasabadan kaçtılar.

Daha eski, daha az popüler olan hikâyede, busós Türkleri değil Kış'ın kendisini korkutuyor.

Her halükarda, yerel halk,o zamandan beri komşu ülkeleri Hırvatistan ve Sırbistan, yerel Šokci Hırvatlar, Polonya ve Slovenya'dan gelen "misafir Busó ekiplerine" ev sahipliği yaparak her yıl Şubat ayı başlarında Busójárás'ı kutlarlar.

Galeri

  • Kurentovanje
  • Kukeri
  • Hristiyanlık öncesi Alp gelenekleri
  • Zvonçari

Kaynakça

  1. ^ (Hırvatça) Hrvatski glasnik 8/2009 25 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Pohod bušara, Feb 19, 2009
  2. ^ Busó festivities at Mohács: masked end-of-winter carnival custom 29 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Description and decision at the UNESCO's website. Accessed on 11 January 2013.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı</span> TBMMnin açılışının kutlandığı Türk ulusal bayramı

Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılış yıldönümü olan 23 Nisan'da Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde kutlanan ulusal ve resmî bir bayramdır.

<span class="mw-page-title-main">Nevruz</span> Baharın ve yeni yılın gelişinin kutlandığı bir gelenek

Nevruz Bayramı ya da kısaca Nevruz dünya çapında çeşitli halklar tarafından kutlanan geleneksel yeni yıl ya da doğanın uyanışı ve bahar bayramı. Nevruz bayramına 4 hafta kala, her salı günleri özel günler olur ki, bunlara çarşamba denir.

<span class="mw-page-title-main">İlkbahar</span> Kış ve yaz arasında bir mevsim

İlkbahar, bahar veya ilkyaz, doğa döngüsünde kış ile yaz arasındaki mevsim. Kuzey yarım kürede 21 Mart ve 21 Haziran arasıdır. İlkyaz, kıştan sonra ve yazdan önceki dört ılıman mevsimden biridir. Baharın çeşitli teknik tanımları vardır ancak terimin yerel kullanımı yerel iklime, kültürlere ve geleneklere göre değişir. Kuzey Yarımküre'de bahar olduğunda, Güney Yarımküre'de güzdür veya tam tersidir. İlkbaharda, ekinoks, günler ve geceler yaklaşık on iki saat sürer, mevsim ilerledikçe gündüz uzunluğu artar ve gece uzunluğu azalır.

<span class="mw-page-title-main">Cadılar Bayramı</span> 31 Ekimde kutlanan geleneksel kostümlü bayram

Cadılar Bayramı, her sene 31 Ekim'de kutlanan, öncelikle Pagan ve sonrasında Hristiyan kökleri olmasına rağmen günümüzde seküler bir kutlama halini almış bayram. Çocukların, genellikle korkunç kostümler giyerek, kapı kapı dolaşıp şekerleme ve harçlık topladığı bir bayramdır. Diğer Cadılar Bayramı kutlamalarında yapılan etkinlikler arasında maskeli balolar, balkabağından fener oyma, korku filmi seansları ve perili olduğuna inanılan evlere düzenlenen geziler sayılabilir.

Venedikte Bir Gece Johann Strauss II tarafından bestelenmiş 3 perdelik bir operettir. Eserin librettosu F. Zell ve Richard Genée tarafından Jules Cormon'un yazdığı Le Château Trompette adlı eserden uyarlanarak yazılmıştır. Operetin prömiyeri Berlin'de "Neues Friedrich Wilhelmstadisches Theater" 3 Ekim 1883'te yapılmıştır ve böylece prömiyeri Viyanada yapılmamış tek Genç Johans Strauss opereti olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Feria del Sol (Mérida)</span>

Feria Del Sol veya Carnaval Taurino de America, her yıl Şubat ayında Mérida şehrinde düzenlenen, uluslararası kültürel bir festival. Feria festivali, bu karnaval alanının hemen yanında düzenlenir. Festival; boğa güreşi, kültürel sergiler, ticari ve zootekni sergileri, konserler, geçit törenleri, spor müsabakları ve La Reina Del Sol için bir seçim mücadelesini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Venedik Karnavalı</span>

Venedik Karnavalı, İtalya'nın Venice şehrinde her yıl düzenli olarak gerçekleşen bir festivaldir. Gerçekleşme zamanı genellikle şubat veya mart aylarına denk gelir.

<span class="mw-page-title-main">Mardi Gras</span>

Mardi Gras, Hristiyanlıktaki Büyük Perhiz'in (Lent) arifesi olan salı gününde gerçekleştirilen bir karnaval.

<span class="mw-page-title-main">Portakal Çiçeği Karnavalı</span> Adana’da Nisan ayında gerçekleştirilen sokak karnavalı

Uluslararası Portakal Çiçeği Karnavalı, 2013 yılından beri Adana’da Nisan ayında sivil inisiyatifle gerçekleştirilen sokak karnavalı.

<span class="mw-page-title-main">Sitges</span> İspanyanın Barcelona ilinde belediye

Sitges İspanya'nın Katalonya Özerk Bölgesi içinde, Barselona ilinin, Garraf ilçesinin, Villanueva y Geltrú adlı bölgesinden bulunan bir belediyedir. Sitges kasabası Barselona'nın 35 km güneybatısında popüler bir sayfiye yeridir. "Film Festivali" ve Karnavalı ile dünyaca bilinir. "Garraf Masifi" ile deniz sahili arasında bulunan, kumsal plajları, zengin gece hayatı ve tarihsel yerleri diğer tanınma nedenleridir.

<span class="mw-page-title-main">Baklahorani</span>

Baklahorani veya Tatavla Karnavalı. İstanbul'da Rumların Mesih İsa’nın dirildiği gün olan Paskalya’ya 40 gün kala başlayan ‘Sarakosti’ yani ‘Büyük Perhiz (Lent) öncesi, Kathara Deftera yani ‘temiz pazartesi’ olarak adlandırılan (Rumca:Apokries-Türkçede:Apukurya) günde yaptıkları karnaval. Festival 1900'lerde başlamış ve 1940'lı yıllara kadar kutlanmaya devam edilmiştir. Uzun bir aradan sonra 2009 yılında yeniden kutlanmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Barranquilla Karnavalı</span>

Barranquilla Karnavalı, Kolombiya'nın en önemli folklorik kutlamalarından ve dünyanın en büyük karnavallarından biridir. Karnavalın 19. yüzyıla dayanan gelenekleri vardır. Kutsal Haftadan dört gün önce Barranquilla, ulusal ve yabancı turistleri toplamaya başlar ve bir araya gelir. Karanaval süresince şehrin normal aktiviteleri durur ve şehrin sokaklarında dans, müzik ve maskeli geçitler faaliyet gösterir. Barranquilla Karnavalı, İspanyol paloteo'su, Afrika soukous'u ve yerli mico y micas gibi danslardan oluşmaktadır. Kolombiya müziği olarak kumbiya ve enstrüman olarak da davullarla nefesliler topluluğu göze çarpmaktadır. Barranquilla Karnavalı, 2002 yılında Kolombiya Ulusal Kongresi tarafından Milletin Kültür Başyapıtı ilan edildi. Ayrıca UNESCO, 7 Kasım 2003'te Paris'te İnsanlığın Sözlü ve Somut Olmayan Kültürel Mirasının Başyapıtlarından biri olarak ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Kitap Günü</span>

Dünya Kitap ve Telif Hakkı Günü veya Uluslararası Kitap Günü olarak da bilinen Dünya Kitap Günü, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından okuma, yayınlama ve telif hakkını teşvik etmek amacıyla düzenlenen yıllık bir etkinliktir. Dünya Kitap Günü ilk olarak 23 Nisan 1995'te kutlanmaya başlandı ve o günden beri uluslararası düzeyde kullanılmaya devam ediyor. Birleşik Krallık ve İrlanda'da bugün ile ilgili bir olay mart ayında gözlenmektedir.

Tsiknopempti, Yunan Karnavalı sezonu olan Apókries'te yapılan geleneksel kutlamalardan biridir. Kömürleşmiş Perşembe veya Tütsülenmiş Perşembe olarak çevrilen kutlama, büyük miktarlarda ızgara ve kızarmış et tüketimine odaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Binche Karnavalı</span>

Binche Karnavalı Belçika'nın Binche kasabasında, Kül Çarşambasından önce gelen Pazar, Pazartesi ve Salı günleri yapılan yıllık bir etkinliktir. Karnaval, aynı zamanda Belçika'nın Wallonia kentinde gerçekleşen birkaç karnaval arasından en iyi bilinenidir. Tarihi yaklaşık olarak 14. yüzyıla kadar dayanan karnaval 2003 yılından bu yana UNESCO tarafından İnsanlığın Sözlü ve Somut Olmayan Mirasının Başyapıtı olarak tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zvonçari</span>

Zvončari ("bellmen"), Hırvatistan'ın Rijeka çevresindeki bölgede sürdürülen karakteristik bir halk geleneğidir. 2009 yılında UNESCO'nun İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi'ne dahil edilmiştir

<span class="mw-page-title-main">Oruro Karnavalı</span>

Oruro Karnavalı, Bolivya'nın Oruro kentinde18. yüzyıldan beri düzenlenen dini ve kültürel bir festivaldir. Başlangıçta yerli bir festivali olan kutlama, daha sonra Candelaria Bakiresi etrafında bir Hristiyan ritüelini içerecek şekilde dönüştürüldü. Karnaval, UNESCO'nun İnsanlığın Sözlü ve Somut Olmayan Mirasının Başyapıtlarından biridir.

Dubrovnik'in hamisi Aziz Blaise'nin şenliği (Croatian) 3 Şubat'ta MS 972'den beri Hırvatistan'ın Dubrovnik şehrinde Aziz Blaise günü kutlamaları vesilesiyle düzenlenen bir şenliktir. Şenlik, Dubrovnik halkının kasabalarını Venedik Cumhuriyeti'ne karşı savunmasına yardım eden St. Blaise'in ortaya çıkışı efsanesine dayanıyor. Şehrin sakinleri, çevre bölgeler, Hırvatistan'ın diğer bölgeleri ve komşu ülkeler, turistler ve Roma Katolik Kilisesi'nin devlet ve yerel makamlarının temsilcileri dahil olmak üzere birçok kişi katıldı. 2009 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras olarak kabul edildi.

Šokci Baranya, Bačka, Slavonia ve Syrmia'nın tarihi bölgelerine özgü bir Güney Slav etnik grup. Bu bölgeler bugün doğu Hırvatistan, güneybatı Macaristan ve kuzey Sırbistan'ı kapsar. Öncelikle kendilerini Hırvatların bir alt grubu olarak tanımladıklarından dolayı Hırvatistan'da ve başka yerlerde ayrı bir etnik köken olarak kabul edilmiyorlar.

<span class="mw-page-title-main">Basel Karnavalı</span>

Basel Karnavalı İsviçre'deki en büyük karnavaldır ve dünyadaki ana Protestan karnavalıdır. Basler Fasnacht her yıl Şubat ve Mart ayları arasında Basel'de gerçekleşir. Avrupa'nın en iyi elli yerel festivalinden biri olarak listelenmiştir.