İçeriğe atla

Buryatya

Buryatya
Республика Бурятия
Буряад Улас
BayrakArma
Buryatya bayrağıBuryatya arması
Milli Marş: Buryat Cumhuriyeti Millî Marşı
Konum
Buryatya
Buryatya
Yönetim
Ülke: Rusya
Federâl Bölge:Sibirya
Ekonomik Bölge:Uzak Doğu
Başkent:Ulan Ude
Vali:Aleksey Tsıdenov
Yasama organı:Buryatya Halk Huralı
Anayasa:Buryatya Anayasası
Genel bilgiler
Yüzölçüm: 351.300 km² (135.638 sq mi)
 - Rusya içinde:15
Nüfus:981.238 
 - Rusya içinde:56
 - Şehir nüfusu:%59,6
 - Köy nüfusu:%40,4
 - Yoğunluk:3 /km² (7 /sq mi)
Diğer bilgiler
Dili:Rusça, Buryatça
Kuruluş tarihi:30 Mayıs 1923
Kodu:03
ISO 3166-2:RU:RU-BU
Resmî
İnternet sayfası:
http://egov-buryatia.ru/

Buryat Cumhuriyeti (Buryatça: Буряад Улас, Rusça: Респу́блика Буря́тия), Rusya'ya bağlı federe cumhuriyet olan ülkenin yüz ölçümü: 351 400 km², nüfusu ise 900.000'dir. Başkenti Ulan Ude'dir.

Buryat Özerk Cumhuriyeti'nde ilk koloniler 1600 yıllarında kurulmaya başlanmıştır. 1923 yılında Buryat-Moğol Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Hâlen Rusya Federasyonu'nu oluşturan cumhuriyetlerden birisidir.

Buryat Cumhuriyetinde Şamanizm ve Budizm yaygın dinlerdir. Yerel halk Şamanizm ve Budizme inanır. Rus göçmenler ise Hristiyanlığın ortodoksluk mezhebindendirler.

İdari taksimat

Buryat ülkesinin idari bölgeleri

Günümüzde Buryatya 21 idari ile ve 2 büyükşehir bölgesine ayrılmıştır. Bu bölgelerden Türklerin en yoğun olduğu yer Ahın Aymag ilçesinin (Ахын мунициал аймаг), Soyot yöresindeki Sorok köyüdür. 2013 nüfus sayımına göre Soyot yöresinin nüfusu 1043 kişidir.[1] «Soyot» idari birimi bölgesi şu yerleşim merkezlerine ayrılır:[2] Sorok, Hurga, Zun Holba, Botogol köyü, Vokson ve Samarta. Buryatya'da yaşayan Soyot Türkleri, batı yöndeki Tuva Türkleri ile soydaş olup dil ve kültür hemen hemen aynıdır.

Ekonomi

Cumhuriyet ekonomisi tarıma dayalıdır. Buğday, sebze, patates, deri, önemli kalemlerdendir. Balıkçılık, avcılık, koyun yetiştiriciliğinin yanı sıra madencilik ve makine sanayide önemli gelir getiren ekonomik faktörlerdir.

Nüfus

2010 istatistiklerine göre Buryatların 286.800 (29,5 %) ile nüfus artışı görülmektedir. Türk topluluklarından Tatarların 6.800 (0,7 %), Soyotların 3.600 (0,4 %) şeklindedir. Rusların nüfusu ise 630.800 (64,9 %) ile düşüş seyrindedir. Öbür uluslardan Ukraynalılar 5.600 (0,7 %), Evenkiler 2.900 (0,3 %) olmuştur.[3] 2014 verilerine göre Buryatya'nın toplam nüfusu 973 860 kişidir.[4]

1926 1939 1959 1970 1979 1989 2002
Buryatlar214.957 (%43,8) 116.382 (%21,3) 135.798 (%20,2) 178.660 (%22) 206.860 (%23) 249.525 (%24) 272.910 (%27,8)
Soyot Türkleri161 (%0,0) 2.739 (%0,3)
Ruslar258.796 (%52,7) 393.057 (%72) 502.568 (%74,6) 596.960 (%73,5) 647.785 (%72) 726.165 (%69,9) 665.512 (%67,8)
Ukraynalılar1.982 (%0,4) 13.392 (%2,5) 10.183 (%1,5) 10.769 (%1,3) 15.290 (%1,7) 22.868 (%2,2) 9.585 (%1)
Tatarlar3.092 (%0,6) 3.840 (%0,7) 8.058 (%1,2) 9.991 (%1,2) 10.290 (%1,1) 10.496 (1) 8.189 (%0,8)
Evenkler 2.808 (%0,6) 1.818 (%0,3) 1.335 (%0,2) 1.685 (%0,2) 1.543 (%0,2) 1.679 (%0,2) 2.334 (%0,2)
Diğerleri 9.440 (%1,9) 17.277 (%3,2) 15.384 (%2,3) 14.186 (%1,7) 17.630 (%2) 27.519 (%2,7) 19.969 (%2)

Resim galerisi

Kaynakça

  1. ^ Soyot Türklerinin kendi bölgesinde nüfusları www.gks.ru/free_doc/doc_2013/bul_dr/mun_obr2013.rar
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2014. 
  3. ^ 2010 yılı istatistiklerine göre Buryatya nüfusu www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab7.xls Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года
  4. ^ Buryatya toplam nüfusu www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/Popul2014.xls Оценка численности постоянного населения на 1 января 2014 года.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tuva Cumhuriyeti</span> Rusya Federasyonu’nda Güney Sibiryada özerk bir Türk cumhuriyeti

Tuva Cumhuriyeti veya Tıva Cumhuriyeti ; Rusya Federasyonu’nda Güney Sibirya'da özerk bir Türk cumhuriyetidir. Tuva cumhuriyeti, adını, Türk halklarından biri olan Tuvalardan alır. Tıva Cumhuriyeti olarak da Türkiye Türkçesinde kullanımı vardır. Moğolistan'a komşu olan cumhuriyetin yüzölçümü 170.500 km²'dir. Nüfusu 313.612 kişidir. Konumu ise kuzeyinde Rusya Federasyonuna bağlı Krasnoyarsk Krayı, kuzeybatısında Hakas Özerk Cumhuriyeti, batısında Altay Özerk Cumhuriyeti, güneyinde Moğolistan, doğusunda Buryatya çevrelemiştir. Çevresindeki ülkelere göre Türk nüfusunun en yoğun olduğu Güney Sibirya ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Altay Krayı</span> Rusyanın Sibirya bölgesinde idarî birim

Altay Krayı, Rusya'nın Sibirya Federal Bölgesi'nde yer alan ve Altay-Sayan Dağları bölgesinde Obi, Abakan-Yenisey civarında bulunan kraydır. Kuruluşu 28 Eylül 1937'dir.

Rusya Federasyonu, 85 federe yapıya, birliğe dahil birime, bölünmüştür. Bu yapılanmanın 22 tanesi cumhuriyetlerden oluşur. Cumhuriyetlerde, toplumun çoğunluğunu etnik kökeni Rus olmayan halk oluşturur, fiziki sınırlar bu şekilde belirlenmiştir. Bir cumhuriyette yerel halkın etnik kökeni cumhuriyete isim veren milliyet olarak bilinir. On yıllarca süren Rusya içi göçler nedeniyle artık bu milliyet o cumhuriyetin nüfusunda çoğunluğu temsil etmeyebilir ama yine de o belirli etnik milliyetin cumhuriyeti olarak kabul görür.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya Federal Bölgesi</span>

Sibirya Federal Bölgesi, Rusya'nın 8 federal bölgesinden biridir. Orta Asya'nın kuzeyinde yer alır. Yüzölçümü 5.114.800 km², 2002 sayımına göre nüfusu 20.062.938'dir. Bu bölgede Türk, Moğol gibi Rus olmayan özerk devletler olduğundan ve zengin yer altı kaynakları bulunduğundan Sibirya adı altında okrug oluşturularak bölgedeki Rus olmayan cumhuriyetlerin ayrılmasının önüne geçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kemerovo Oblastı</span>

Kemerovo Oblastı, Rusya'nın Sibirya Federal Bölgesi'nde bulunan oblast. Oblastın idarî merkezi Kemerovo şehridir. Oblastın en büyük şehri ise Novokuznetsk'tir.

<span class="mw-page-title-main">Soyotlar</span> Türk halkı, Rusya içerisinde

Soyot veya Soyotlar — Rusya içinde yaşayan ve dilleri ile kültürleri yok olma tehlikesine maruz bir Türk halkıdır. 2002 nüfus sayımına göre, Rusya'da 2769 kişi Soyot Türkleri vardır. Soyları ve dilleri yok olma tehlikesi bulunan Türk içinde olup aslında Tuvalar ile büyük benzerlik teşkil ederler, fakat Soyot Türkleri çok eski zamanlardan beri Buryatya'nin Ahın rayonunda yaşamaktadırlar. Soyot Türklerinin yerel dili yeniden düzenlenmiş ve bir ders kitabı haline getirilerek Oka'da bazı okullarda öğretim yapılmaya çalışılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ak-Dovurak</span>

Ak-Dovurak — Güney Sibirya'da Tuva cumhuriyetinde ikinci önemli şehir. Yenisey akarsuyunun sol kolu olan Hemçik akarsuyu yakınında, Kızıl şehrinin 301 km uzağındadır. Nüfusu: 13.700 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Ulan-Ude</span> Rusyada şehir

Ulan Ude, Rusya'nın Sibirya bölgesindeki, Buryat Özerk Cumhuriyeti'nin başkenti. Batısında, Baykal Gölü, Irkutsk, güneyinde Moğolistan yer almaktadır. Trans Sibirya Demiryolu'nun bir durağını oluşturan şehir, 51.83 enlem, 107.61 boylamındadır.

<span class="mw-page-title-main">Lyubertsı</span> Rusyanın batısında, Moskova Oblastında bir kent

Lyubertsı, Rusya'nın batısında, Moskova Oblastı'ndaki bir kenttir. Moskova kentinin güneydoğusundaki yeşil kuşakta yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Rubtsovsk</span> Rusyanın ortabatı kesimindeki Altay Krayında bir kent

Rubtsovsk, Rusya'nın ortabatı kesimindeki Altay Krayı'nda bir kent.

Alıgyer veya Alıgjer — Rusya Erkut Bölgesinde Nijenudinsk rayonunda bir köy yerleşimi. Tofalar Beldesinin yönetim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Taştagol</span> Rusya Federasyonu, Kemerovo Oblastında bir şehir

Taştagol Rusya Federasyonu, Kemerovo Oblastı idaresinde Kemerovo'nun güneyindeki Kondom akarsuyu yanında Taştagol ilçesinin merkezi olan şehir. Halkın sayısı — 22 953 kişi(2014)

<span class="mw-page-title-main">Çoya ilçesi</span>

Çoya ilçesi — Rusya Altay Cumhuriyetinde ilçe.

Çagan Uzun kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti güney kesiminde Koşağaç rayonuna bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

Telengit Sortogoy kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti güney kesiminde Koşağaç rayonuna bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

Taşanta kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti güney kesiminde Koşağaç rayonuna bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

Muhor Tarhat kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti güney kesiminde Koşağaç rayonuna bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

<span class="mw-page-title-main">Ashıs aymağı</span>

Ashıs aymağı — Rusya Hakasya Cumhuriyetinde ilçe düzeyinde idari birim.

Ulagan kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti doğu kesiminde Ulagan aymağına bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

<span class="mw-page-title-main">Aldan</span> Yakutistanda bir şehir

Aldan Yakutistan'ın başkentinden yaklaşık 470 km uzaklıkta ve Moskova'ya 4920 km mesafede, Seligdar Irmağı'nın ağzında bulunan Aldan Nehri havzasındaki Aldan yüksekliklerinde yer alan Rusya, Yakutistan Cumhuriyeti, Aldansky Bölgesi'nin yönetim merkezi ve bir altın madeni kasabasıdır. 2013 yılı nüfus sayımına göre nüfusu 21.538 kişidir.