İçeriğe atla

Burns Gecesi

Kontrol Edilmiş
Dundee Burns Club'ın 25 Ocak 2020 Cumartesi günü düzenlenen 160. yıllık Burns akşam yemeğinde geleneksel yahni, neeps ve tatties yemeği.
Dundee Burns Club'ın 25 Ocak 2020 Cumartesi günü düzenlenen 160. yıllık Burns akşam yemeğinde geleneksel Haggies, Neeps ve Tatties.

Burns Gecesi, (Burns Supper, Burns Night), yaklaşık 550 İskoç şiirinin yazarı olan milli şair Robert Burns'ün (25 Ocak 1759 - 21 Temmuz 1796) hayatı ve şiirinin kutlandığı bir kutlamadır. Akşam yemekleri normalde şairin doğum günü olan 25 Ocak'ta ya da Burns Gecesi (İskoçça: Burns Nicht; İskoç Galcesi: Oidhche na Taigeise)[1] olarak bilinen 25 Ocak'a yakın bir tarihte düzenlenir. Ancak prensip olarak yılın herhangi bir zamanında kutlamalar yapılabilir. Burns Supper, dünyanın her yerinde (ABD, Kanada, Yeni Zelanda, Avustralya) bulunan İskoç diasporası tarafından düzenlenmektedir.[2]

Tarihçe

İlk akşam yemeği, Burns'ün arkadaşları tarafından, Burns'ün anısına,[3] Ayrshire'daki Burns Cottage'da, ölümünün beşinci yıldönümü olan 21 Temmuz 1801'de düzenlendi; O günden bu yana bu durum düzenli olarak yaşatılıyor.[4] Hala var olan ilk Burns Kulübü, 1801 yılında Greenock'ta, bazıları Burns'ü tanıyan Ayrshire doğumlu tüccarlar tarafından kuruldu. İlk Burns yemeğini doğum günü olduğunu düşündükleri 29 Ocak 1802'de düzenlediler, ancak 1803'te Ayr kilisesi kayıtlarında doğum tarihinin aslında 25 Ocak 1759 olduğunu belirttiler.[5] O zamandan beri akşam yemekleri 25 Ocak'ta veya buna yakın bir tarihte düzenleniyor.

1859 tarihli Burns Gecesi programı
1859 tarihli Burns Gecesi programı

İskoç Parlamentosu, her yıl Burns Gecesi kutlamalarını önemli bir kültürel miras etkinliği olarak görmektedir:

"Parlamento, İskoçya'nın ulusal şairi Robert Burns'ün, her yıl 25 Ocak'ta, Ozan'ın doğum gününü kutlamak amacıyla düzenlenen yıllık kutlamasını memnuniyetle karşılamaktadır; Burns'ün en büyük şairlerden biri olduğunu ve eserlerinin dünya çapındaki düşünürleri etkilediğini düşünüyor; Burns'ün 1786'da yayınlanan ve "Kilmarnock Sürümü" olarak da bilinen ilk yayınlanan koleksiyonu olan İskoç Lehçesindeki Şiirler'in İskoç dilini popülerleştirmek ve savunmak için çok şey yaptığını belirtiyor ve bunun onun en önemli miraslarından biri olduğunu düşünüyor; Burns Gecesi kutlamalarının İskoçların kültürel önemi ve İskoçya'nın yerli dillerinden biri olarak statüsü konusunda farkındalığı artırmak için bir fırsat olduğuna inanıyor ve ayrıca İskoç dilinin, İskoçya'da devamını sağlamak için yazılı hale getirilmesinin önemine inanıyor."

Burns Gecesinin olmazsa olmazı geleneksel Haggis yemeği
Burns Gecesinin olmazsa olmazı geleneksel Haggis yemeği

Burns akşam yemekleri resmi veya gayri resmi olabilir. Her ikisi de tipik olarak haggis (Burns tarafından Address to a Haggis şiirinde övülen geleneksel bir İskoç yemeği), İskoç viskisi ve Burns'ün şiirinin okunmasını içerir. Resmi akşam yemekleri üniversiteler, spor kulüpleri, Burns Kulüpleri, Mason kulüpleri veya St. Andrew's Toplulukları gibi kuruluşlar tarafından düzenlenmektedir; ara sıra dansla veya cèilidh ile biterler. 2021'deki küresel COVID-19 salgını sırasında Burns Gecesi kutlamaları internete taşındı ve evde yemek yiyen aileler arasında popüler oldu.[6][7] Resmi akşam yemekleri standart bir sıraya göre yapılır.[8]

Standart uygulama

Burns Gecesi'nin ana cazibesi Burns Supper (akşam yemeği)'dır. Bu, geleneksel olarak katılımcıların tartan giymesini, gayda dinlemesini, Auld Lang Syne şarkısını söylemesini (Yılbaşı Gecesi'nde de söylenir) ve büyük yazarın şarkılarını ve şiirlerini okumasını içerir.[3]

Auld Lang Syne şarkısı, Burns'ün 1788'de kaleme aldığı ve ilk olarak İskoç Müzik Müzesi'ne gönderdiği bir şiirden türetilmiştir.[3]

Burns Gecesi kutlamaları genellikle İskoçya'nın ulusal bayrağı olan Saltire'yi içerir.[3]

Burns Supper'de olmazsa olmaz İskoç geleneksel Haggis yemeğidir. Haggis; soğan, yulaf ezmesi, iç yağı, et suyu ve çeşitli baharatlarla birlikte kıyılmış koyun kalbi, karaciğeri ve akciğerlerini içeren lezzetli bir sarma olan yemektir. Geleneksel olarak dışı hayvanın midesi ile kaplanır.[3] Burns Gecesi, bir sunucunun Burns'ün şiiri "Address to a Haggis"i okumasıyla başlar. Haggies "tatties" adı verilen bir çeşit patates püresiyle ve "neeps" adı verilen şalgam püresi servis edilir. Ve elbette tüm bunların yanında İskoç viskisi ikram edilir.[3]

Burns Gecesi ilk olarak 1801'de düzenlenmiş ve o zamandan beri yeni ritüeller eklenmiş olsa da, kutlamanın özü değişmeden kalmaktadır ve Burns'e en uygun şekilde saygı duruşunda bulunulması etrafında dönmektedir.[3]

Kaynakça

  1. ^ "Oidhche na Taigeise". www.faclair.com. 25 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024. 
  2. ^ "Interactive Map of Burns Suppers". www.burnsc21.glasgow.ac.uk. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024. 
  3. ^ a b c d e f g Oppenheim, Maya (25 Ocak 2024). "What is Burns Night and how did it start?". The Independent (İngilizce). 29 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024. 
  4. ^ "The first Burns Supper". National Trust for Scotland (İngilizce). 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024. 
  5. ^ "Congratulation Greenock Burns Club". web.archive.org. 26 Ocak 2010. 26 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024. 
  6. ^ Brooks, Libby; correspondent, Libby Brooks Scotland (24 Ocak 2021). "Burns Night goes virtual: 'It might be even bigger this year'". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024. 
  7. ^ "The best laid (online) schemes: Burns Night 2021 goes digital". The Herald (İngilizce). 18 Ocak 2021. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024. 
  8. ^ "BBC - Robert Burns - Burns Night - Running Order". www.bbc.co.uk (İngilizce). 15 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">William Wallace</span> I. İskoç Bağımsızlık Savaşı önderi (1270-1305)

Sir William Wallace, Birinci İskoç Bağımsızlık Savaşı sırasında ana liderlerden biri olan bir İskoç şövalyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">İskoçya</span> Birleşik Krallıkın parçası olan Batı Avrupa ülkesi

İskoçya, Birleşik Krallık'a bağlı dört ülkeden biri. İskoçya anakarası, Büyük Britanya adasının kuzeydeki üçte birlik kısmını kaplar. Güneydoğusunda İngiltere ile 154 km uzunluğunda bir sınırı vardır. Kuzeyi ve batısı Atlas Okyanusu ile, kuzeydoğusu Kuzey Denizi ile ve güneyi İrlanda Denizi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Burns</span>

Robert Burns İskoç şair.

<span class="mw-page-title-main">Britanya hükümdarları listesi</span> Vikimedya madde listesi

Bu liste Büyük Britanya Krallığı (1707-1801), Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı (1801-1927) ve Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı (1927-günümüze) hükümdarlarının listesidir. İngiltere hükümdarları listesi ve İskoçya hükümdarları listesinin devamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Britanya Krallığı</span> 1707-1801 yılları arasında Kuzeybatı Avrupada egemen olan bir devlet

Eski Büyük Britanya Krallığı, bazen 'Büyük Britanya Birleşik Krallığı' da denir, 1707-1801 yılları arasında Kuzeybatı Avrupa'da egemen olan bir devlet. 1 Mayıs 1707'de İskoçya Krallığı ve İngiltere Krallığı'nın siyasi birleşmesi sonucu ortaya çıkmıştır. 1706 Birlik Antlaşması ile tüm Büyük Britanya adasını kapsayacak ve İrlanda'yı dışarıda bırakacak bir birleşik krallık oluşturulması kararına varılmıştır. Westminster Sarayı'na bağlı bir meclis ve hükûmet yeni krallığı yönetecekti. Eski krallıklar zaten İskoç Kralı I. James'in 1603'te I. Elizabeth'in ölümü üzerine İngiltere Kralı olmasından beri aynı hükümdar tarafından yönetiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Bard</span>

Bard, Orta Çağ Kelt kültürünü anlatan ozan, halk ozanı ve şairdir. Hükümdar ve asilzadelerin bünyesinde istihdam edilir, onların ailelerini ve kendi faaliyetlerini öven methiyeler yazarlardı.

Eski Yeni Yıl, Ras el-Seni veya Ortodoks Yeni Yılı, Jülyen takvimi ile Yeni Yıl başlangıcı olarak kutlanan gayri resmi bir geleneksel bayramdır. 20. ve 21. yüzyıllarda Eski Yeni Yıl, Miladi takvime göre 14 Ocak'ta kutlanır. Aynı gün güneş, güney yönündeki yolculuğunu bitirip kuzeye doğru hareket etmeye başladığında Hindistan'da kutlanır: Makar Sankranti.

İskoçya kültürü insan aktivitesi ve kalıplarının İskoçya ve İskoç halkı ile alakalı sembolizmidir. İskoç kültürünün ayrı ulusal kilisesi gibi bazı unsurları, Birlik Antlaşması ve diğer belgelerde kararlaştırıldığı üzere yasayla korunmaktadır. İskoç bayrağı, beyaz bir saltire ile mavidir ve Saint Andrew'un haçını temsil eder.

İskoçya'da İslam, İskoçya'daki İslam inancının tüm yönlerini içerir. İskoçya'da olduğu bilinen ilk Müslüman, 1858'den 1859'a kadar Edinburgh Üniversitesi'nde okuyan bir tıp öğrencisiydi. İskoçya'daki Müslümanların çoğu, 20. yüzyılın son on yıllarında göç etmiş ailelerin üyeleridir. 2022 nüfus sayımında, Müslümanlar İskoçya nüfusunun 2,2 sini (119,872) oluşturuyordu.

Sir James Loy MacMillan, CBE, İskoç bir klasik besteci ve orkestra şefidir.

Makar ( ) İskoç edebiyatından bir şair veya bard için kullanılan ve genellikle bir kraliyet şairi olarak düşünülen bir terimdir.

John Barleycorn, İngiltere ve İskoçya'da yaygın olarak bilinen, Roud Folk Song Index içinde kayıtlı bir halk şarkısıdır. Şarkının kahramanı konumundaki John Barleycorn, arpayı ve alkol yapımında arpanın işlenmesini anlatmaktadır. Bira ve viski yapım süreçlerinde arpanın içinden geçtiği süreçleri insanın başından geçen aşağılanma, dayak ve ölümle ilişkilendirir.

<span class="mw-page-title-main">Allan McGraw</span>

Allan McGraw, forvet mevkiinde oynayan İskoç profesyonel futbolcu ve teknik adam. İskoçya ekiplerinden Greenock Morton FC'de hem oyuncu hem de teknik sorumlu olarak farklı dönemlerde çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arran Adası</span>

Arran Adası, veya kısaca Arran, İskoçya'nın batı kıyısındaki bir adadır. 432 kilometrekarelik alanıyla Firth of Clyde'ın en büyük adası ve İskoçya'nın yedinci en büyük adasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Atholl brose</span>

Atholl brose, brose, bal, viski ve bazen kremanın karıştırılmasıyla elde edilen bir İskoç içeceğidir. Atholl brose, benzer malzemeler kullanan tatlı cranachan'a da alternatif bir isim haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tam o' Shanter (şiir)</span>

"Tam o' Shanter", İskoç şair Robert Burns'ün 1790'da Dumfries'te yaşarken yazdığı bir anlatı şiiridir. İlk kez 1791'de yayınlanan 228 dizelik şiir Burns'ün en uzun şiirlerinden biridir ve İskoçça ve İngilizce karışımı bir dil kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Brig o' Doon</span>

Brig o' Doon, bazen Auld Brig veya Eski Doon Köprüsü olarak da anılır, İskoçya'nın Ayrshire bölgesinde bulunan geç orta çağ köprüsüdür ve A Kategorisi tarihi bir yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Doon Nehri</span>

Doon Nehri, İskoçya'nın Ayrshire bölgesinde bulunan bir nehirdir. Genellikle kuzeybatı yönünde akar, Dalmellington kasabasının yakınından ve Patna, Dalrymple ve Robert Burns'ün doğum yeri olan Alloway köylerinden geçer. Doon'un kaynağı, Galloway Tepeleri'nin yükseklerinde bulunan Loch Doon'dur.

<span class="mw-page-title-main">Alloway Auld Kilisesi</span>

Alloway Auld Kilisesi, 16. yüzyıla dayanan Alloway Auld Kirk, Ayrshire bölgesindeki Alloway'de bulunan bir tarihi harabe kilise olup, Robert Burns'ün "Tam o' Shanter" anlatı şiirinde cadıların dansının yapıldığı yer olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ayr</span>

Ayr, İskoçya'nın güneybatı kıyısında yer alan bir kasabadır. Eski bir kraliyet kasabası olan Ayr, bugün Güney Ayrshire Konseyi'nin idari merkezi ve Ayrshire'ın tarihi bölge merkezidir. 46.982 kişilik nüfusuyla Ayr, İskoçya'nın 15. büyük yerleşimi ve nüfusa göre Ayrshire'ın ikinci büyük kasabasıdır. Kasaba, kuzeydeki daha küçük Prestwick kasabasıyla bitişiktir. Ayr, 2000 ve 2002'de daha geniş Güney Ayrshire bölgesinin bir parçası olarak şehir statüsü için 2 kez başarısız adaylıkta bulundu.