İçeriğe atla

Burke ve Hare cinayetleri

Hare (sol) & Burke (sağ) (1828)

Burke ve Hare Cinayetleri, William Burke ve William Hare tarafından 1827 ile 1828 yıllarını kapsayan 10 aylık bir süre zarfında İskoçya'nın başkenti Edinburgh'da işlenen 16 cinayettir. Cinayetler çoğunlukla şehrin Batı Limanı adı verilen semtinde (İngilizce: West Port) gerçekleştiği için West Port Cinayetleri olarak da anılır.

Faillerin amacı maddî kazanç elde etmekti. Bu amaçla, öldürdükleri kurbanlarının cesetlerini anatomi derslerinde kadavra olarak kullanılmak üzere Edinburgh Tıp Fakültesi'ne sattılar. En önemli müşterileri burada ders veren Robert Knox'tu.

Tarihî arka plan

Bu cinayet serisinin tarihsel arka planında, Birleşik Krallık'ta 1832 yılına kadar anatomistlere çalışma ve öğretim amaçlı kadavra tedarikini yasal bir zemine oturtan bir yasanın kabul edilmemiş olması yatmaktadır. Bu vakıadan evvel, henüz gelişme aşamasındaki bilimsel araştırma, yasal ve fakat muğlak bir zeminde gerçekleştiriliyordu. Araştırmalarda kullanılabilecek malzeme ihtiyacı, mezar soyguncularını veya bu vakıada olduğu gibi potansiyel katilleri cezbediyordu.

Cinayetlerin evveliyatı

1827 yılında Burke ve metresi Helen MacDougal, Hare ve eşi Margaret tarafından işletilen Edinburgh pansiyonunda kiracı olarak yaşıyorlardı. Her ikisi de Union Canal'da çalışan Burke ve Hare'in, iş yerinden tanışmış oldukları tahmin ediliyor. Hare'in ifadesine göre; bu yolla madde kazanç elde etme fikri, kendisine 4 sterlin borcu olan br başka kiracının borcunu ödemeden ölmesi üzerine bulmuşlardı. O yılın kasım ayında cesedi mezarından çıkardılar ve Knox'a 7 sterline sattılar. Bundan sonra mezarlıklarda yeni gömülmüş cesetleri çıkarmaya başladılar.

Cinayetler

Ancak bu tek başına talebi karşılayamadığı için cinayet işlemeye başladılar. Kurbanları her iki cinsiyetten (yedi kadın, üç erkek) ve çoğunlukla alt sosyal sınıflardan geliyordu. Burke, daha sonra kendi adı verilen ve İngilizce burking denilen bir öldürme yöntemi geliştirdi. Seri on bir ay sürdü.

İlk kurban Hare'in Değirmenci Joseph adındaki hasta bir kiracısıydı. Hasta kiracı kalmadığında, sokaktan topladıkları kurbanları pansiyona getiriyorlardı. Çoğu zaten sarhoştu.

Şubat 1828'de dışarıdan pansiyona getirdikleri ilk maktul, emekli Abigail Simpson'dı ve cesedi çok taze olduğu için karşılığında 15 sterlin aldılar. Bunu yine bir kiracı takip etti ve ardından Margaret Hare bir kadını bitişikteki halk evine davet etti, onu birayla sarhoş etti ve kocasını çağırdı. Daha sonra Burke, Mary Patterson ve Janet Brown adında iki fahişe getirdi. Mary Patterson, Burke ve MacDougal arasındaki bir tartışmanın ardından pansiyondan ayrılmış ve geri döndüğünde meslektaşının Burke ile birlikte gittiğini öğrenmiştir. Ertesi sabah Patterson bazı tıp öğrencileri tarafından tanındı, muhtemelen daha önce onun hizmetlerinden yararlanmışlardı. Bir sonraki kurban Burke'ün bir tanıdığı, Effie adında dilenci bir kadındı. Cesedi için 10 sterlin aldılar. Bunu, Burke'ün kendisini tanıyormuş gibi davranarak polisi harekete geçirdiği ve sadece saatler sonra anatomiye teslim edilen bir kadın izledi. Ardından yaşlı bir kadın ve sağır bir çocuk ölüme terk edildi. Hare başlangıçta çocuğun öldürülmesine karşı çıktı ama Burke galip geldi. Bu kez elde edilen fiyat her biri için 8 sterlindi. Sonra sıra Burke'ün bir başka tanıdığı olan Bayan Ostler'a geldi. MacDougal'ın akrabası Ann MacDougal'ın da canı bağışlanmadı.

Yaşlı fahişe Mary Haldane ve nerede olduğunu sorduğunda kızı Peggy onu takip etti. Ancak bu iki kadının ortadan kaybolması dikkatlerden kaçmadı çünkü Mary Haldane, mahallede tanınan bir kişiydi. Daft Jamie adında zihinsel engelli bir genç daha da iyi tanınıyordu. Bu genç direndiği için Burke ve Hare onu ancak birlikte öldürebildi. Annesi onun hakkında bilgi almaya başladı ve Knox ertesi sabah cesedi ortaya çıkardığında, çocuk bazı öğrenciler tarafından tanındı. Knox kimliği reddetti ve ölü adamın yüzünü incelemeye başladı.

Maggie Docherty adındaki son kurban, annesinin de Docherty adını taşıdığını ve bu nedenle muhtemelen onunla akraba olduğunu söyleyerek Burke'ü eve çekmiştir. Suçu işlemeden önce James ve Ann Gray adlı kiracıların pansiyondan ayrılmasını beklemek zorunda kalmıştır.

Burke'ün metresi Helen McDougal ve Hare'in karısı Margaret Laird'ın suç ortakları olduğu iddia edilmiştir. İngilizcedeki kurbanı boğmak ya da anatomi cinayeti işlemek anlamına gelen "burking" fiili Burke isminden türetilmiştir.[1]

Suçlamalar sonucunda yalnızca Burke idam edildi.[2] Hare ise kaçmayı başardı. Söylentilere göre, en son karısı ve çocuğuyla birlikte başka bir şehirde görülmüştür. Robert Knox'un evi, kızgın halk güruhu tarafından taşa tutuldu. Askerlerin yardımıyla arka kapıdan çıkarılarak kaçırılan Knox, Londra'da bir hastanede çalışmaya devam etti.

Kaynakça

  1. ^ "burking, n". Oxford English Dictionary. Oxford University Press. 6 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2016. 
  2. ^ "William Burke". The University of Edinburgh (İngilizce). 1 Nisan 2019. 19 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Frankenstein</i> 1818 Mary Shelley romanı

Frankenstein ya da Modern Prometheus, İngiliz yazar Mary Shelley (1797–1851) tarafından yazılan ve genç bir bilim insanı olan Victor Frankenstein'ın yarattığı alışılmışın dışında bir bilimsel deneyde garip şekilli ama akıllı bir yaratığın hikâyesini ele alan romandır. Shelley, hikâyeyi 18 yaşındayken yazmaya başladı ve romanın ilk baskısı, 1 Ocak 1818'de yazar 20 yaşındayken Londra'da isimsiz olarak yayımlandı. Yazarın adı ilk kez 1823'te Fransa'da yayımlanan romanın ikinci baskısında yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Karındeşen Jack</span> Katil Efsanesi

Karındeşen Jack, 1888 yılında Londra’daki Whitechapel semti ve çevresindeki çoğunlukla fakir bölgelerde faal olduğuna inanılan kimliği tespit edilememiş bir seri katile verilen genel isimdir. Karındeşen Jack ismi katil olduğunu iddia eden bir kişi tarafından yollanıp medya tarafından yayılmış bir mektuptan ortaya çıkmıştır. Bu mektubun çoğunlukla bir kandırmaca olduğuna inanılmış ve gazeteciler tarafından hikâyeye olan ilgiyi güçlendirerek gazetelerin tirajını arttırmak amacıyla yazılmış olabileceği düşünülmüştür. Katil cinayet dosyaları ve o döneme ait gazete kaynaklarında “Whitechapel Katili” ve “Deri Önlük” olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ted Bundy</span> Amerikalı seri katil (1946 – 1989)

Theodore Robert Bundy veya yaygın bilinen ismiyle Ted Bundy, Amerikalı seri katil ve tecavüzcüdür. 1974 ve 1978 yılları arasında, Amerika Birleşik Devletleri'nin çeşitli yerlerinde çok sayıda genç kadını kaçırmış, tecavüz etmiş ve öldürmüştür. Kurbanlarının kesin sayısı bilinmeyen Bundy, 10 yılı aşkın inkâr süreci sonunda 1989'da idam edilmeden önce, 1974 ve 1978 arasında yedi eyalette işlediği 30 cinayeti itiraf etti fakat araştırmacılar 30'dan fazla cinayet işlediğini düşünmektedir. Yargı süreci boyunca iki kere hapisten kaçmayı başarmıştır. Kendi kendinin avukatlığını yaptığı için kütüphaneye gidiş izni alabilen Bundy, ilk kaçışını oranın penceresinden gerçekleştirmiştir. Yakalanışının ardından daha yüksek güvenlikli bir hücreye atılmasına rağmen, açtığı tünelle, oradan da kaçabilmiş ancak kısa sürede tekrar yakalanmıştır. Bundy, sıklıkla Amerikan seri katillerinin öncül örneği olarak kabul edilir. Gerçekten de seri katil terimi ilk defa onu tanımlamak için ortaya atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Albert Fish</span> Amerikalı seri katil ve yamyam (1870 – 1936)

Albert Hamilton Fish, Amerikalı seri katil, tecavüzcü ve yamyamdır.

<i>Saygılı Yosma</i> Jean-Paul Sartreın 1946da kaleme aldığı tiyatro oyunu

Saygılı Yosma, Fransız yazar ve filozof Jean-Paul Sartre'ın 1946 yılında Fransızca olarak kaleme aldığı tiyatro oyunu. İki perde olarak yazılan eser 1930'ların Amerika Birleşik Devletleri'nde geçer. Seçkin bir güneyli ailenin, oğullarını, siyahi bir adamı öldürdüğü için ceza almaktan kurtarmaya çalışmasını anlatmaktadır. Aile, bunu beyaz bir hayat kadını olan Lizzie MacKay'i oğulları yerine masum bir siyahi adamı suçlaması için yalancı şahitlik yapmaya ikna ederek başarmaya çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Marie Rogêt'nin Sırrı</span>

Marie Rogêt'nin Sırrı, Edgar Allan Poe tarafından 1842'de yazılan kısa öykü. Gerçek bir cinayetin ayrıntıları üzerine kurgulanmış ilk cinayet öyküsüdür. İlk defa Snowden's Ladies' Companion'ın Kasım 1842, Aralık 1842 ve Şubat 1843 sayılarında üç bölüm olarak yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Andrey Çikatilo</span> Sovyet seri katil

Andrey Romanoviç Çikatilo, Ukrayna doğumlu Sovyet seri katil ve yamyamdır. 1978-1990 yılları arasında 53 kesinleşen cinayet işlemiştir. Ekim 1992'de 52 kişiyi öldürmekten suçlu bulunmuş ve 14 Şubat 1994'te kafasına kurşun sıkılarak infaz edilmiştir. 1963 yılında Tatyana adlı kız kardeşinin dostu Faina ile evlendi. 1970'te Rusça ve edebiyat öğretmeni olarak çalışmaya başladı. 1978'de ailesiyle Şahtı, Rostov Oblastı'na geçip eğitmen olarak çalıştı. 22 Aralık 1976'da ilk kurbanı, 9 yaşında bir kız olan Yelena Zakotnova'yı öldürdü. 1984'te cinayet zanlısı olarak tutuklanır; ancak kan grubu tahlilinde yapılan hata sonucunda idam edilmekten kurtulur. Andrey Çikatilo, 25 yıllık hayat arkadaşı Faina Çikatilo ile evliliğini aksatmaz, torunlarının güler yüzlü dedesi olarak bilinir. Aynı zamanda Komünist Parti üyesi olan Çikatilo'nun edebiyat ve mühendislik fakültelerinden çifte diploması bulunmaktadır.

Bu liste, Behzat Ç. Bir Ankara Polisiyesi dizisinde ve Behzat Ç. Seni Kalbime Gömdüm ile Behzat Ç. Ankara Yanıyor filmlerinde yer alan hayalî karakterleri içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İskoçya Krallığı</span> 843ten 1707ye kadar Büyük Britanyanın kuzeyine egemen bir tarihî devlet

İskoçya Krallığı, 843'ten 1707'ye kadar Büyük Britanya'nın kuzeyine egemen bir tarihî devlet. Daha sonra İngiltere Krallığı ile birleşerek Büyük Britanya Krallığı oldu.

<span class="mw-page-title-main">H. H. Holmes</span> Amerikalı seri katil (1861 – 1896)

Herman Webster Mudgett, daha çok Dr. Henry Howard Holmes lakabıyla bilinen, kayıtlara geçmiş ilk Amerikalı seri katildir. 1893 Şikago Dünya Fuarı zamanında Chicago'da zihninde kurduğu cinayetleri işlemek için özel tasarladığı bir otel açtı. Dördü kesinleşen itiraf ettiği 27 cinayet olmasına rağmen, öldürdüğü insan sayısı 200 civarındadır. Bilinmeyen sayıda pek çok kurbanını "Dünya Fuarı" otelinden birkaç kilometre uzaklıkta bulunan 1893 Şikago Dünya Fuarı'ndan almıştır.

Anatomi cinayeti, tıbbi bir araştırma veya öğretim amacıyla kadavranın bir kısmının veya tamamının kullanılması için işlenen cinayet. Bu türe, bir tıbbi cinayet denilmemesinin başlıca nedeni, vücut parçalarının tek başına herhangi bir tıbbi amaç için kullanılmamasıdır. Cinayet için itici güç kadavra ve diseksiyondur. Diseksiyon anatomi ve fizyolojisini öğrenmek için bir fırsat oluşturur. Anatomi cinayetlerinin prevelans oranının Bilimsel devrim tarafından üretilen araştırma ve öğretim faaliyetlerinde talep edilen kadavra miktarına bağlı olduğu da iddia edilmektedir. 19’uncu yüzyılda, Londra Burkers ile Burke ve Hare cinayetleri başta olmak üzere diğer cinayetler irdelenerek, tıbbi okullar için bilim adamlarının yasal yollardan kadavra temin etmesi yasallaştırıldı. Söylentiler arasında tıbbi kadavra için yüksek oranda bir talep olduğu ve bunun için anatomi cinayetlerinin işlendiği de bulunuyordu. Bu söylentilerin kanıtlanması hem kadavra kullanımının sürekli gerekli olduğu gibi metalara dayanırken, organ hırsızlığında olduğu gibi, insanlarda derin korkular oluşturması nedeniyle oldukça zordur.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ İskoçyası'nda kadınlar</span>

Orta Çağ İskoçyası'ndaki Kadınlar, 5. yüzyılda Kuzey Britanya'dan ayrılan Romalılar ile 16. yüzyılın başlarındaki Rönesans ve Reform hareketlerine kadar olan süreçte kadınların yaşamlarının ve toplumsal konumlarının tüm yönlerini yansıtır. Orta Çağ İskoçyası ataerkil bir toplumdu fakat ataerkilliğin pratikte tam olarak nasıl uygulandığını ayırt etmek zordur. Biyografileri hala günümüze kadar ulaşan kadınların büyük çoğunluğu İskoçya kraliyet ailesi üyesiydi. Bunlardan bazıları tarihteki önemli kişiler arasında yerini almıştır. Bu dönemde hüküm süren yalnızca tek bir İskoç Kraliçe vardı, taç giymemiş ve kısa bir hayat sürmüş olan Norveçli Prenses Margaret (1286-1290).

<span class="mw-page-title-main">Margaret Oliphant</span>

Margaret Oliphant Wilson Oliphant İskoçyalı bir romancı ve tarih yazarıdır ve genellikle Bayan Oliphant olarak yazmıştır. Kurgusal eserleri "ev içi gerçekçilik, tarihi roman ve doğaüstü hikayeleri" içerir.

<span class="mw-page-title-main">Charles Sobhraj</span> Fransız seri katil (d. 1944)

Hatchand Bhaonani Gurumukh Charles Sobhraj Fransız hırsız, dolandırıcı ve seri katil. Sobhraj, 1970'lerde Güneydoğu Asya'da Hippi Yolu boyunca Batılı turistleri hedef aldı.

<span class="mw-page-title-main">Isobel Gowdie</span>

Isobel Gowdie, 1662 yılında Nairn yakınlarındaki Auldearn'da büyücülük yaptığını itiraf eden bir İskoç kadındı. Yaşı ya da hayatı hakkındaki bilgiler kısıtlıdır, muhtemelen olağan uygulamalar doğrultusunda idam edilmiş olsa da, durumun böyle olup olmadığı ya da bir rençperin karısı olarak eski hayatının belirsizliğine geri dönmesine izin verilip verilmediği kesin değildir. Görünüşe göre şiddetli işkence kullanılmadan elde edilen ayrıntılı ifadesi, cadı avları döneminin sonunda Avrupa büyücülük folkloruna dair en kapsamlı bilgilerden birini sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">New Orleans Baltacısı</span>

New Orleans Baltacısı, Mayıs 1918'den, Ekim 1919'a kadar New Orleans, Louisiana ve çevredeki yerleşim alanlarında faaliyet göstermiş Amerikalı seri katil'dir. Cinayetler sebebiyle panik ve korkunun halk arasında zirvede olduğu sırada basında çıkan haberlerde, 1911 gibi erken bir tarihe kadar uzanan benzer cinayetlerden bahsediliyordu, ancak günümüzdeki araştırmacılar bu raporların doğruluğunu sorguluyor. Şu ana kadar 12 kişiye saldırmış, bunlardan 6 tanesi ölmüştür. Kurbanları uyurken evde bulunan baltalarını kullanarak saldırıyordu. Bazı gazetelere mektuplar da göndermiştir. Bu seri katil 18 ay boyunca faaliyet göstermiş ve sonra saldırılar bir anda kesilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Knox</span>

Robert Knox Burke ve Hare cinayetlerine karışmasıyla tanınan İskoç bir anatomist ve etnologdu. Edinburgh, İskoçya'da doğan Knox, sonunda anatomist ve eski öğretmen John Barclay ile ortaklık kurdu ve şehirde anatomi üzerine öğretim görevlisi oldu ve burada aşkın anatomi teorisini tanıttı. Bununla birlikte, Knox'un 1832 Anatomi Yasası'nın yürürlüğe girmesinden önce diseksiyon için kadavra elde etme konusundaki tedbirsiz yöntemleri ve profesyonel meslektaşlarıyla anlaşmazlıkları, İskoçya'daki kariyerini mahvetti. Bu gelişmelerin ardından Londra'ya taşındı, ancak bu kariyerini canlandırmadı.

<span class="mw-page-title-main">John Knox</span> İskoç yazar, rahip ve tarihçi (1514-1572)

John Knox, bir İskoç bakanı, Reform ilahiyatçısı ve ülkenin Reformunun lideri olan yazar. İskoçya Presbiteryen Kilisesi'nin kurucusuydu. Ayrıca Kalvinist kilisenin kurucusu John Calvin'in öğrencisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Henry Stuart</span>

Henry Stuart, Lord Darnley, İskoçya Kraliçesi Mary'nin ikinci kocası ve İskoçya Kralı VI. ve İngiltere Kralı I. James'in babasıydı. Ebeveynleri aracılığıyla hem İskoç hem de İngiliz tahtlarında hak iddia ediyordu.Darnley, oğlunun doğumundan bir yıldan kısa bir süre sonra 1567'de Kirk o' Field'da öldürüldü. Hayatını ve ölümünü anlatan birçok çağdaş anlatı ondan sadece Lord Darnley olarak bahseder, Lennox Kontluğu'nun vârisi olarak unvanı budur

<span class="mw-page-title-main">John Christie (seri katil)</span> İngiliz seri katil ve tecavüzcü

John Reginald Halliday Christie, İngiliz seri katil ve tecavüzcüdür. 1940'larda ve 1950'lerin başında eşi Ethel dahil en az sekiz kadını Londra, Notting Hill, 10 Rillington Place adresindeki evinde boğarak öldürdü.