Yelkenli, yelkeni olan, yelkenle giden deniz, göl veya akarsu taşıtıdır.
Yelken, rüzgâr gücünden yararlanarak geniş yüzey oluşturacak biçimde yan yana dikilen ve teknenin direğine uygun biçimde takılarak onu hareket ettiren kumaş veya şeritlerin tümü.
Apaz, yelkenli teknelerin seyirlerinden biridir. Apaz giden bir tekne rüzgarı yandan alır, yelkeni biraz açar salmayı bir karış yukarı kaldırılır.
Bazı yelkenli teknelerde ana yelkenin yanı sıra flok adı verilen küçük yelken de bulunur. Flok, yelkenli teknenin rüzgâr üstüne doğru seyrini kolaylaştırır. Floğu kullanan tayfaya ise flokçu adı verilir.
Trapez yelkencinin teknenin dengesini sağlamak maksadıyla yaptığı dışarı doğru vücudun esneme hareketidir. Yelkenci ayaklarını trapez kayışlarına geçirir, dümenci ana yelkenin iskotasını, flokçu da flokun iskotasını gererek teknenin dışına doğru sarkar.
İskota, ana yelkenin veya floğun gerilme ve gevşeme hareketleri için kullanılan kalın bir iptir.
Fırtına rüzgârın hızlı bir şekilde esmesine denir. Rüzgâr hızı 27 knot üzerine çıktığında, yani 7 bofor ve üzeri olduğunda fırtınamsı rüzgâr, 34 knot üzerine çıktığında, yani 8 bofor ve üzeri olduğunda rüzgâra artık fırtına denir.
Rüzgâr sörfü genellikle iki ile beş metre arasında yüzer bir tahta ve hareketini tek bir yelken ile sağlayan su üzerinde yapılan bir yelken sporu dur. Yelken grubu tahtaya her yönde serbestçe dönebilen esnek bir mafsal ile bağlıdır. Dümen ile yönlendirilen bir yelkenli den farklı olarak rüzgâr sörfü direk ve yelkeni döndürülerek, eğilerek ve tahtasının üzerine basılarak yönlendirilir.
Camadan düğümü, kare düğüm, halatı sağlamlaştırmak ya da bir cismi etrafından bağlamak için kullanılan eski ve basit bir düğüm şeklidir.
Gırcala, en küçük yelkenli olan Optimist teknesinde; Yelkenin direk ve Bumbayla bağlı görünmesini sağlar. Direk ya da Bumbanın, Matafyon ile birleştiren küçük kesilmiş iplere verilen isimdir. Ana direk ile Bumba yelkene Gırcala sayesinde Camadan düğümüyle bağlanır. Optimist yapan çocuğun düğüm öğrenmesini ve el becerisin geliştirmek amacıyla kullanılmaktadır.
Açevella Gönderi, "giz" yahut sadece "gönder" olarak adlandırılan, denizcilikte kullanılan bir terimdir. Optimist direk takımının bir üyesidir. Optimist yelkenin kesiminden dolayı yelkeni germek amaçlı görev alır. Gönderin bir ucu, en üst köşe olan Pik köşesinde bulunan ipe takılır. Diğer ucu ise Direk üzerinde bulunan Gönder baskı sistemine takılır. Makaralar sistemiyle Gönder yukarı doğru gerilir. Gönder fazla basılırsa, bağlantı köşesinden Pik köşesine doğru yelken katlanma yapar. Gönder az basılırsa, direğin yani tepe bağının olduğu yerde Bumbaya paralel olarak yelken katlanma yapar. Yarışçılar Gönder ayarını rüzgara göre yapar. Yelken, rüzgâr ile dolduğunda, katlanma yapmıyor ise doğru yapılmış demektir.
Kavança, bir yelkenlinin rüzgârın geliş yönünün tersine doğru teknenin kontrası değişene kadar dönmesi anlamında kullanılan yelkencilik terimi. Bu manevra ile rüzgârın yelkenliye geldiği yön ve yelkenin bulunduğu taraf zıt olarak değişir. Kavança atılırken yelkenli pupa seyrine döner ve kontra değiştirilir. Özellikle pupa seyri yapılırken ani rüzgâr yönü değişimleri ile teknenin kontrolsüz kavança atması, bumbanın tekne personeline çarpması sonucu yaralanmalara sebebiyet verebilir.
Brigantin, pruva direği tamamen kabasorta armalı ve grandi direğinde en az iki yelken olan bir yelkenli türüdür. Grandi direği iki direğin uzun ve arkada olanıdır.
Barka veya bark, ön ve ana direklerinde kare yelken, sadece mizen direğinde uzunlamasına yelkene sahip üç veya daha fazla direkli bir yelkenli gemi türüdür. Bazen sadece mizen sadece kısmen öne ve arkaya hizalıdır ve üstte kare şeklinde bir yelken taşır.
Bir yelkenli geminin direği, gemiye omurga hattı boyunca dikey olarak yerleştirilmiş çubuklardan oluşur. Direğin yelkenleri, çubukları, bumbaları taşımak ve seyir fenerleri, gözetleme mevkisi, kumanda konumu, radyo anteni, işaret feneri için gerekli yüksekliği sağlamak gibi görevleri vardır. Büyük gemilerin boyutu ve biçimi geminin tarzına göre değişen birden çok direği bulunur. Neredeyse bütün yelkenli direkleri halatlarla sabitlenmiştir.
Çubuk, ana direklerin üzerine sürülen gabya, babafingo ve baston gibi ekleme direk parçalarıdır. Yelken açmaya yarayan, sıkıştırıcı ve bükücü kuvvetlere karşı direnç gösterme amacı taşıyan bumba, seren ve direğin yanı sıra civadra ve balon yelken gönderi de bu sınıfa girmektedir.
Kabasorta arma, birincil hareket yelkenlerinin, geminin omurgasına ve çubuklarına dik veya kare, olan yatay çubuklar üzerinde taşındığı genel bir yelken ve arma dizilimidir. Bu çubuklara seren, serenlerin uçlarına cunda denir. Esasen böyle armalandırılmış bir gemiye kabasorta armalı denir.
Bir velena yelkeni, orsa yakası direkten güverteye, civadraya veya başka bir direğe doğru ileriye -ve her zaman olmasa da genellikle aşağıya- uzanan bir istralyaya bağlanmış sübye armalı bir yelkendir.
Bumba aşağıdaki anlamlara gelebilir:
- Bumba, yelkenli teknelerde yelkenin alt kenarının bağlı olduğu uzun direk
- Bumba (hayvan), Theraphosidae familyasına bağlı bir örümcek cinsidir
- "Bumba" ile başlayan bütün sayfalar
Le Tour de la Martinique des Yoles Rondes, Martinik'te yıllık bir yelken yarışıdır. Adanın en büyük spor etkinliği, Temmuz sonu ve Ağustos başında gerçekleşir ve seyirciler arasında popülerdir.
