Satranç, iki oyuncu arasında satranç tahtası ve taşları ile oynanan bir masa oyunudur. Dünya çapında turnuvaları düzenlenir ve bir spor dalı olarak kabul edilir.
Çocuk oyunları, genellikle çocukların oynadığı ancak bazen yetişkinlerin de eşlik ettiği veya kendi aralarında oynadığı oyunlardır. Bazı oyunlar için açık alan gerekirken diğerleri bina içerisinde oynanabilir. Tek kişilik çocuk oyunları olduğu gibi onlarca kişi ile oynanan oyunlar da mevcuttur.
Japonca ka kurosu ifadesinin kısaltmasından oluşan Kakuro bir sayı bulmacasıdır.
Sudoku (Japonca: 数独, romanize: sūdoku, mantık tabanlı, kombinasyonel sayı yerleştirme bulmacasıdır. Klasik Sudoku, 9×9 boyutlarında bir diyagramda çözülen ve her satır, her sütun ve her 3×3'lük karede 1'den 9'a kadar rakamların birer kez yer almasını gerektiren sayı tabanlı bir zekâ oyunudur. Bulmaca hazırlayıcısı tek çözümü olması için iyi tasarlanmış belirli sayıları önceden kutucuklara yerleştirir.
Tangram, taş, kemik, plastik veya tahtadan yapılmış olan geometrik biçimlerdeki yedi adet parçayı bir araya getirerek çeşitli formlar oluşturma esasına dayalı yaratıcı bir zeka oyunudur. Hedeflenen form, geometrik bir şekil, hareket halindeki bir insan figürü, hayvan figürü, alfabedeki bir harf ya da benzeri bir şey olabilir. Hedef olarak belirlenen formu oluşturabilmek için, yedi parçanın tamamını kullanmak gerekir. Bu parçalar, farklı büyüklüklerdeki beş adet üçgen, bir adet kare ve bir adet paralelkenardır. Bu yedi parçanın Güneş, Ay, Mars, Jüpiter, Satürn, Merkür ve Venüs'ü temsil ettiği söylenmektedir. Çin'de geliştirilen bu oyunun ortaya çıkışı çok eski tarihlerde olmuştur.
Hayatta kalma-korku oyunu korku ve hayatta kalma oyunlarının bir alt türüdür, çünkü oyun onları korku grafikleri veya korkutucu ambiyans ile korkutmaya çalışır. Dövüş, oyunun bir parçası olabilse de, sınırlı cephane veya silahlar, sağlık, hız ve görüş veya oyuncunun oyun mekaniği ile etkileşiminin çeşitli engelleri yoluyla oyuncunun tipik aksiyon oyunlarına göre daha az kontrol sahibi olduğu hissettirilir. Oyuncu ayrıca oyunda ilerlemek için yeni alanlara giden yolu açan ve bulmacaları çözen öğeler bulmaya zorlanır. Oyunlar, karanlık labirent benzeri ortamlar ve düşmanların beklenmedik saldırıları gibi güçlü korku temalarından yararlanır.
Video oyunu türleri belirlenirken sınıflandırmada video oyunlarının mekanikleri, tasarım aşamasında, tasarımcının verdiği kritik kararlar yani daha basit bir şekilde oynanış tarzları esas alınır. Lakin bu sınıflandırma her zaman tutarlı veya sistematik bir yol izleyememiştir. Bunun nedeni kriterlerin, ayrımı yapan kişi ya da kuruma göre farklılık göstermesidir. Tümüyle akademik çalışmaların yürütülmemesinden ötürü kimi zaman keyfi isimlendirmeler de söz konusudur. Buna rağmen dünya genelinde benimsenmiş tür kalıpları da mevcuttur.
Zebra Bulmacası, çok kişi tarafından bilinen ünlü bir mantıksal bulmacadır.
Tanrının algoritması, Rubik Küpü ile benzeri bulmaca ve matematiksel oyunların çözüm yöntemlerini konu alan bir kavram. Sözü edilen bulmacaları olabilecek en az adımda çözmeyi başaran algoritmayı tanımlamak için kullanılan bu terim, herhangi bir anda çözüme giden en kısa yolu bulabilen bir bilgenin var olduğu düşüncesine dayanmaktadır.
Masa oyunu ya da kutu oyunu ya da tahta oyunu, genellikle düz bir zemin ya da karton, tahta, plastik gibi malzemelerden yapılmış düzlemler üzerinde, oyun taşlarını veya pullarını belirli kurallar çerçevesinde hareket ettirmek suretiyle oynanan oyunlara verilen genel ad. Oyunun oynandığı düzlem genellikle önceden resim, geometrik şekiller veya yazılarla hazırlanmış olur. Senet, Ur Kraliyet Oyunu, Go, Liubo, Patolli bilinen en eski tahta oyunlarından bazılarıdır.
Zeka oyunu kavramıyla aşağıdakilerden biri kastedilmiş olabilir:
- Bulmaca, oyuncuların zeka, mantık, dikkat ve hafıza gibi zihinsel yeteneklerini kullanarak çözdükleri; yazılı, sözlü veya mekanik formatlardaki problemlerden oluşan genellikle tek kişilik oyun.
- Bilmece, bir şeyin adını anmadan niteliklerini üstü kapalı söyleyerek o şeyin ne olduğunu bulmayı dinleyene veya okuyana bırakan oyun.
- Satranç gibi şanstan ziyade zeka ve dikkate dayalı çok oyunculu oyunlar.
Sokoban, bir taşıma bulmacası türü. Oyuncu, bulmacada kutuları veya sandıkları depolama yerlerine taşımaya çalışır. Bulmaca, genellikle video oyunu olarak oynanır.
Portal 2, Valve Corporation tarafından geliştirilen ve yayınlanan birinci şahıs nişancı türünde bir bulmaca oyunudur. Portal (2007) oyununun devamı niteliğindedir ve 19 Nisan 2011 tarihinde Microsoft Windows, Mac OS X, Linux, PlayStation 3 ve Xbox 360 için piyasaya sürülmüştür. Oyun 10 bölüm ve çok fazla test odasında geçmektedir. Serinin 2. oyunuyla birlikte oyuna Wheatley ve Cave Johnson karakterleri eklenmektedir.
Tantrix, Yeni Zelandalı Mike McManaway tarafından icat edilmiş, altıgen taşlarla oynanan soyut bir strateji oyunudur. Oyun seti, her birinde bir kenardan diğerine uzanan 3 farklı renkte çizgi bulunur. Sette kırmızı, sarı, mavi ve yeşil olmak üzere dört farklı renk bulunur. Oyun setinde bulunan 56 taşın hiçbirisinin eşi yoktur ve oyun setiyle birlikte gelen kitapçıkta yer alan bulmacalar için her biri 1’den 56’ya kadar numaralandırılmıştır.
Kare karalamaca ya da nonogram, satır ve sütun başlıklarında yazılı sayılara göre doldurularak tamamlanan bir mantık bulmacasıdır. Başlıklarda yer alan sayılar, satır ve sütunlara aralarında herhangi bir boşluk bulunmadan yerleştirilecek boyalı kareleri belirtmektedir. Genellikle siyah-beyaz olup binary resmi andıran kare karalamaca bulmacalarının çok renkli türevleri de mevcuttur.
Kelime arama, kelime avı gibi isimlerle de bilinen kelime bulma oyunu genellikle kare veya dikdörtgen şekle sahip bir ızgaraya yerleştirilen belirli bazı kelimelerin harflerinden oluşur. Bu bulmacanın amacı kutu içine yerleştirilen gizli kelimeleri bulmak ve işaretlemektir. Kelimeler yatay, dikey veya çapraz olarak yerleştirilmiş olabilir. Çoğunlukla gizlenmiş kelimelerin listesi oyuncuya sağlanır ancak daha zorlu bulmacalarda kelimelerin hangileri olduğunu bulma işi de oyuncuya bırakılabilir. Kelime oyunlarının birçoğu, tüm gizli kelimelerin birbiriyle ilişkili olmasını sağlayan bir temaya sahiptir. Bu tür bulmacalar pek çok ülkede epey popülerdir ve gazetelerin eklerinde yer bulabildiği gibi tamamen onlara adanmış bulmaca dergileri de vardır. Bazı öğretmenler kelime aramayı, genç beyinlerin yeni kelimeleri yoğun bir biçimde bulmaca içinde arayarak öğrenmeleri için eğitim aracı olarak kullanmaktadır.
Büyük Taktik oyunu, 2 kişilik strateji ve savaş temalı Stratego kutu (masa) oyununun Türkiye versiyonudur. Oyun mekaniği aynı olmasına rağmen oyun taşlarının geç dönem Osmanlı ordusunun askeri kıyafetlerinin özelliklerini yansıtması ile orijinalinden ayrılır. 10 yaşından büyükler için uygundur.
Matematiksel bulmacalar, eğlence matematiğinin ayrılmaz bir parçasını oluşturur. Belirli kuralları vardır, ancak genellikle iki veya daha fazla oyuncu arasında rekabet içermezler. Bunun yerine, böyle bir bulmacayı çözmek için, çözen kişi verilen koşulları karşılayan bir çözüm bulmalıdır. Matematiksel bulmacaları çözmek için matematik bilgisi gerekir. Mantık bulmacaları yaygın bir matematiksel bulmaca türüdür.
Kaçış oyunu , bulmaca odası, çıkış oyunu veya bilmece odası olarak da bilinen kaçış odası, oyunculardan oluşan bir ekibin belirli bir hedefe ulaşmak için ipuçlarını keşfettiği, bulmacaları çözdüğü ve bir veya daha fazla odadaki görevleri verilen süre içerisinde tamamladığı bir oyundur. Oyunun amacı genellikle içerisinde bulunulan mekandan kaçmaktır. Çoğu kaçış oyunu ekip üyelerinin işbirliğine ihtiyaç duyarken üyelerin rekabet içerisinde olduğu çeşitleri de mevcuttur. Kaçış odaları 2010'lu yıllarda Kuzey Amerika, Avrupa ve Doğu Asya'da popüler hale geldi. Kalıcı olarak sabit bir mekanda oyuncularla buluşan kaçış odaları ilk olarak Asya'da açılırken bunu daha sonra Macaristan, Sırbistan, Avustralya, Yeni Zelanda, Rusya ve Güney Amerika izledi.
Kelime oyunu; her defasında harf ekleyerek veya harfleri birleştirerek kelime oluşturma oyunudur. Kelime oyunları genellikle eğlence olarak kullanılsa da eğitim amacına da hizmet edebilir.
Tahta bloklardan oluşmuş bir kilit bulmaca ve çözümü. Birbirine kenetli blokları açabilmek için uygun sırada hareket ettirilmeleri gerekir.
Bir kare bulmaca. İngilizce kare bulmacalarda -örnektekinin aksine- soru numaraları genellikle kutu içlerinde (ilk harflerin yanında) yazılıdır.
Bir çengel bulmaca. Çengel bulmaca genellikle kare bulmacanın bir alt kategorisi olarak değerlendirilir.
Birbirine geçmiş metallerin ayrılması esasına dayalı olarak oynanan çivi bulmacalar.
Bir labirent bulmaca. Çocuklar arasında oldukça popüler olan bu bulmacada amaç genellikle labirentin merkezinden dışarıya ulaşmaktır.
Solo Test'te amaç, taşları birbirinin üzerinden atlatarak yemek ve en az sayıda taş bırakmaktır. Tek bir taş bırakmak mümkündür.
Kare karalamaca, satır ve sütunların başındaki rakam adedi kadar birleşik kutunun boyandığı, mantığa dayalı bir resim oluşturma oyunudur.
15 bulmacası, 16 boşluğa yerleştirilmiş 15 kare taştan meydana gelir. Taşlar kaydırılarak rakamlar sıralanmaya çalışılır.
Sudoku'da 1'den 9'a kadar rakamlar; her bir satırda, sütunda ve 3x3'lük karede bir kez kullanılacak şekilde tabloya yerleştirilir.
Sözcük merdiveni bulmacasında ilk ve son sözcükler verilir. Oyuncu ilk sözcükten başlayarak ve her basamakta bir harf değiştirerek son sözcüğe ulaşmaya çalışır.
Dünya şeklinde bir yapboz bulmaca. Yapboz bulmacalarda birbirine sadece bir şekilde uyan küçük parçacıklar birleştirilerek büyük bir resim oluşturulur.