İçeriğe atla

Bulgaristan Çingeneleri

Bulgaristan Çingeneleri
цигани/роми в България
Romane ando Bulgariya
Toplam nüfus
325,343 (2011 sayımı; 4.4%)[1]
Avrupa Komisyonu'nun ortalama tahmini: 750,000[2][3] (son güncelleme tarihi 14 Eylül 2010)[4]
resmi olmayan tahminler: 800,000[5]
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
Din
Bulgaristan Çingeneleri Ve Oranları 2011
Sofya'da Roman düğünü, 1936
At arabasında bir Roman, Dolna Banya
Filipovtsi, Sofya'daki Roman gettosu
Sliven'deki Romanlar
Roman dansçılar

Bulgaristan'daki Çingeneler (Bulgarca: цигани, Bulgarca: роми) Avrupa'nın en yoğun Çingene azınlığını oluşturuyor. Bulgaristan'daki Romanlar "bölgeye ve dini aidiyetlerine bağlı olarak Bulgarca, Türkçe veya Romanca konuşurlar."[7]

2011'deki son nüfus sayımına göre, Romanların sayısı 325.343'tür ve toplam nüfusun %4,4'ünü oluşturur.[1] Avrupa İstatistik Ofisi'ne gönderilen nüfus sayımının kesin raporunda, nüfus sayımının yazarları (Bulgaristan Ulusal İstatistik Enstitüsü) etnik kökenle ilgili nüfus sayım sonuçlarını "büyük bir manipülasyon" olarak tanımladılar.[8] Bulgaristan Ulusal İstatistik Enstitüsü eski başkanı Reneta Indzhova, Romanların gerçek sayısını kontrol etmeye çalıştığı için 2014 yılında Bulgaristan Başbakanı tarafından kovulduğunu iddia ediyor ve ne Roman sayımının ne de istatistiklerin "gerçek verileri" sağlamadığını ima etti.[9] Eurostat kapsamındaki etnik kimliğin bir soy ağacı tarafından doğrulanmasını gerektiren diğer sayımlardan farklı olarak, Bulgar nüfus sayımında etnik kimlik tamamen numaralandırılanların gönüllü olarak tanımlanmasına bağlıdır ve sayım görevlileri tarafından yapılacak daha fazla araştırmaya bağlı değildir.[10]

Önceki 2001 nüfus sayımında 370.908 Roman (nüfusun %4.7'si) kaydedilmiştir. Önceki 1992 nüfus sayımında 313.396 Roman (nüfusun %3,7'si) kaydedilmişken, İçişleri Bakanlığı tarafından 1992 yılında gizli bir sahne arkası sayımında 550.000 Roman (nüfusun %6.5'i) kaydedilmiştir; İçişleri Bakanlığı, Romanları reddetmek için en az iki gizli sayım emri verdi, 1980'de 523.519 Roman kaydedildi, 1989'da ise 576.927 (nüfusun %6.5'i) Roman olduğunu ve Romanların yarısının Türk olduğunu kaydetti.[11] Tahmin edilen 200.000-400.000 Müslüman Romanın çoğunluğu kendilerini etnik Türk olarak tanımlama eğiliminde,[12] bazıları kökenlerini inkâr ediyor veya kendilerini Bulgar olarak tanımlıyor.

Bulgaristan'daki demografik çöküş sadece Romanlar dışındaki etnik grupları etkiliyor.[13] Eurostat'ın bağlı olduğu Avrupa Komisyonu'nun verilerine göre Bulgaristan'daki Romanlar 750.000'dir ve nüfusun %10.33'ünü oluşturmaktadır.[2][3] Bir STK, Bulgaristan'daki Romanların sayısının bu kadar yüksek olduğunu ve nüfuslarının yılda 35.000 kişi arttığını tahmin ediyor.[14][15]

Tarihi ve dili

Kökenleri

Romanlar Kuzey Hindistan'dan,[16][17][18][19][20][21] muhtemelen kuzeybatı Hindistan eyaletleri Racastan ve Pencap'tan geliyor.[20] Dilbilimsel kanıtlar tartışmasız bir şekilde Roman dilinin köklerinin Hindistan'da yattığını göstermiştir: Dil, Hint-Aryan dillerinin gramer özelliklerine sahiptir ve onlarla temel kelimelerin büyük bir bölümünü paylaşır, örneğin vücut bölümleri veya günlük rutinler.[22]

Daha doğrusu, Çingenece temel kelimeleri Hintçe ve Pencapça ile paylaşıyor. Marvarice ile birçok fonetik özelliği paylaşırken, dilbilgisi Bengalce'ye en yakın olanıdır.[23]

2012'deki genetik bulgular, Romanların kuzeybatı Hindistan'da ortaya çıktığını ve bir grup olarak göç ettiklerini gösteriyor.[17][18][24] 2012'de yapılan bir genetik araştırmaya göre, geleneksel olarak topluca Doma olarak anılan Kuzey Hindistan'daki mevcut belirli kabilelerin ve belirli kast popülasyonlarının ataları, modern Avrupa Romanlarının olası atalarıdır.[25]

Şubat 2016'da Uluslararası Roman Konferansı sırasında Hindistan Dışişleri Bakanı Roman halkının Hindistan'ın çocukları olduğunu belirtti. Konferans, Hindistan Hükûmetine, Hindistan diasporasının bir parçası olarak 30 ülkeye yayılmış Çingene topluluğunu tanıma tavsiyesiyle sona erdi.[7]

Kaynakça

  1. ^ a b "2011 POPULATION CENSUS – MAIN RESULTS" (PDF). Nsi.bg. 10 Kasım 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2016. 
  2. ^ a b "Roma integration in Bulgaria". European Commission - European Commission (İngilizce). 13 Aralık 2016. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b "COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS". Brüksel: EUROPEAN COMMISSION. April 2011. s. 15. 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021. 
  4. ^ "Roma and Travellers Team. TOOLS AND TEXTS OF REFERENCE. Estimates on Roma population in European countries". 18 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendiCouncil of Europe Roma and Travellers Division 
  5. ^ Silverman, Carol (2011). Romani Routes: Cultural Politics and Balkan Music in Diaspora. Oxford University Press. ISBN 9780199913350. 
  6. ^ "Национален съвет за сътрудничество по етническите и интеграционните въпроси". Nccedi.government.bg. 13 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2016. 
  7. ^ a b "Can Romas be part of Indian diaspora?". khaleejtimes.com. 29 Şubat 2016. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2016. 
  8. ^ Критичен доклад относно Преброяването на населението и жилищния фонд, проведено към 1 февруари 2011 година. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021. 
  9. ^ "Бивш премиер без пенсия. Как живее Ренета Инджова?". БНТ (Bulgarca). 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ PhD, N.I.Todorov. "The Portal of Pleven, Bulgaria - Проф. Петър Иванов: Етнически деформации, нравствана деградация и демографски срив". www.plevenonline.com. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021. 
  11. ^ Ilieva, Nadezhda (2012). NUMBER OF ROMA ETHNIC GROUP IN BULGARIA FROM THE LIBERATION TO THE BEGINNING OF THE 21ST CENTURY (BASED ON REGULAR CENSUSES) (Part 1) (PDF). Bulgarian Academy of Sciences. s. 75. 13 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Mart 2021. 
  12. ^ "WikiLeaks: Islam and Islamic Extremism in Bulgaria - Novinite.com - Sofia News Agency". Novinite.com. 14 Temmuz 2011. 1 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2016. 
  13. ^ Roberts, Lance W.; Ferguson, Barry; Bös, Mathias (1 Şubat 2013). Multicultural Variations: Social Incorporation in Europe and North America (İngilizce). McGill-Queen's Press - MQUP. ISBN 9780773589056. 
  14. ^ "Академик д-р Петър Иванов: България се обезбългарява, топим се с 9 души на час". dir.bg. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ "Акад. Петър Иванов: Циганите у нас са 1,5 млн. души и главоломно се увеличават". Bulgarian Times (Bulgarca). 16 Ağustos 2017. 21 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ Hancock, Ian F. (2005) [2002]. We are the Romani People. Univ of Hertfordshire Press. s. 70. ISBN 978-1-902806-19-8. 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022: ‘While a nine century removal from India has diluted Indian biological connection to the extent that for some Romani groups, it may be hardly representative today, Sarren (1976:72) concluded that we still remain together, genetically, Asian rather than European’ 
  17. ^ a b Mendizabal, Isabel (6 Aralık 2012). "Reconstructing the Population History of European Romani from Genome-wide Data". Current Biology. 22 (24): 2342-2349. doi:10.1016/j.cub.2012.10.039 Özgürce erişilebilir. PMID 23219723. 
  18. ^ a b Sindya N. Bhanoo (11 Aralık 2012). "Genomic Study Traces Roma to Northern India". The New York Times. 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021. 
  19. ^ Current Biology.
  20. ^ a b K. Meira Goldberg; Ninotchka Devorah Bennahum; Michelle Heffner Hayes (28 Eylül 2015). Flamenco on the Global Stage: Historical, Critical and Theoretical Perspectives. s. 50. ISBN 9780786494705. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2016. 
  21. ^ Simon Broughton; Mark Ellingham; Richard Trillo (1999). World Music: Africa, Europe and the Middle East. s. 147. ISBN 9781858286358. 19 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2016. 
  22. ^ Šebková, Hana; Žlnayová, Edita (1998), Nástin mluvnice slovenské romštiny (pro pedagogické účely) (PDF), Ústí nad Labem: Pedagogická fakulta Univerzity J. E. Purkyně v Ústí nad Labem, s. 4, ISBN 978-80-7044-205-0, 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi 
  23. ^ Hübschmannová, Milena (1995). "Romaňi čhib – romština: Několik základních informací o romském jazyku". Bulletin Muzea Romské Kultury. Brno: Muzeum romské kultury (4/1995). Zatímco romská lexika je bližší hindštině, marvárštině, pandžábštině atd., v gramatické sféře nacházíme mnoho shod s východoindickým jazykem, s bengálštinou. 
  24. ^ "5 Intriguing Facts About the Roma". Live Science. 24 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  25. ^ Rai, N; Chaubey, G; Tamang, R; Pathak, AK; Singh, VK (2012), "The Phylogeography of Y-Chromosome Haplogroup H1a1a-M82 Reveals the Likely Indian Origin of the European Romani Populations", PLOS ONE, 7 (11), s. e48477, Bibcode:2012PLoSO...748477R, doi:10.1371/journal.pone.0048477, PMC 3509117 $2, PMID 23209554 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Bulgaristan, resmî adıyla Bulgaristan Cumhuriyeti, Balkanlar'da yer alan ülkedir. Batıda Sırbistan ve Kuzey Makedonya, doğuda Karadeniz, kuzeyde Romanya, güneyde Yunanistan güneydoğuda Türkiye ile çevrilidir. 110.994 kilometrekarelik yüz ölçümüyle Avrupa'nın en büyük 16. ülkesidir. Balkan, Rodop ve Rila gibi dağlar yüzey şekillerini belirler. Rila Dağı üzerindeki Musala Zirvesi, Doğu Avrupa ve Balkanlar'ın en yüksek doruk noktasıdır. Kuzeydeki Tuna Ovası ve güneydeki Yukarı Trakya Ovası da Bulgaristan'ın alçak ve verimli bölgeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Kırcaali (il)</span> Bulgaristanda il

Kırcaali ili, güneydoğu Bulgaristan'da, doğu Rodop dağlarında, Yunanistan sınırında bulunan bir ildir. Merkezi Kırcaali'dir. Yedi belediye ve bu belediyelere bağlı köylerden oluşur. Arda Nehri üzerinde üç büyük baraj bulunmaktadır: Yazovir Kırcali, Yazovir Studen Kladenets, Yazovir İvaylovgrad. Gümülcine ve Hasköy'e ara yolu vardır. Yüz ölçümü 3,209 km2 olan ilin nüfusu Şubat 2011 tarihi itibarı ile 152,808'dir. 2011 nüfus sayımına göre il nüfusunun %66.2'si etnik Türk'tür.

<span class="mw-page-title-main">Bulgarlar</span> Güney Slav etnik grubu

Bulgarlar, Bulgaristan nüfusunun çoğunluğunu oluşturan bir Güney Slav halkıdır. Etnik Bulgarlar, 6,5 milyonluk Bulgaristan nüfusunun %85'ini oluşturmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Çingeneler</span> Kuzey Hindistandan tüm dünyaya, özellikle Avrupaya yayılan göçebe bir topluluk

Çingeneler, aslen Kuzey Hindistan kökenli olup günümüzde ağırlıklı olarak Avrupa'da yaşayan göçebe bir halk. Türkçede Roman sözcüğü de sıklıkla Çingene anlamında kullanılır. Hindistan'ın Pencap-Sind nehir havzası boyunca Pakistan ve Afganistan'ın da içinde bulunduğu bölgelerden M.S. 420 civarında İran ve Anadolu üzerinden dünyaya yayılmış bir Hint-Avrupa halkıdır.

Günümüz Bulgaristan'ında etnik olarak Türkler, Bulgarlar, Pomaklar, Kırım Tatarları, Romanlar, Aşkenazlar, Makedonlar, Çerkesler, Ruslar, Ermeniler, Ulahlar, Yunanlar, Ukraynalılar, Rumenler ve Gagavuzlar yaşamaktadır.

Bu madde Sırbistan'ın nüfus özelliklerini anlatan maddedir.

<span class="mw-page-title-main">İlinden İsyanı</span>

İlinden İsyanı veya İlinden-Başkalaşım İsyanı Ağustos-Kasım 1903 tarihleri arasında Makedonya'da Osmanlı İmparatorluğu'na karşı İç Makedon Devrimci Örgütü tarafından gerçekleştirilen bir isyandır.

<span class="mw-page-title-main">Porajmos</span>

Porajmos, Roman Kırımı veya Çingene Soykırımı, II. Dünya Savaşı'nda Nazi yönetimince gerçekleştirilen Çingenelere yönelik soykırımdır. Kelime anlamı olarak yok etme ve yıkım anlamına gelen Porajmos veya Pharrajimos ve yine toplu katliam anlamındaki Samudaripen kelimeleri bu soykırımı ifade etmede kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">GERB</span> Bulgaristanda 13 Mart 2006 tarihinde kurulan liberal muhafazakâr ve popülist bir siyasi parti

GERB Bulgaristan'da 13 Mart 2006 tarihinde kurulan liberal muhafazakâr ve popülist bir siyasi partidir. Partinin kısa ismi olan герб/gerb Bulgarca "arma" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Viktoriya Georgieva</span>

Viktoriya Georgieva, profesyonel olarak VICTORIA adıyla bilinen Bulgar şarkıcıdır. Bulgar X Factor yarışmasının 4. sezonuna katılmasıyla bilinir. 25 Kasım 2020 tarihinde Georgieva'nın 2020 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Bulgaristan'ı Rotterdam'da temsil edeceği açıklanmıştır. 2020 yarışmasının ertelenmesinden dolayı Victoria'nın 2021 Eurovision Şarkı Yarışması'nda temsil edeceği açıklanmıştır.

Bulgaristan 2007'de Avrupa Birliği'ne katıldı ancak insan hakları normlarına uyumu mükemmel olmaktan çok uzaktı. Medyanın tarafsızlığına dair bir rapor kaydı olmasına rağmen, Bulgaristan'ın medyayı devlet müdahalesinden koruyan özel mevzuat eksikliği teoriksel bir zayıflıktır. Bulgaristan'ın aşırı kalabalık cezaevlerindeki koşullar genellikle kötüdür. 2005'in ortalarında geçici bir reformunun hapishanelerin aşırı kalabalıklaşmasını hafifletmesi bekleniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Çingeneleri</span>

Macaristan'daki Çingeneler, Çingene kökenli Macar vatandaşlarıdır. 2011 nüfus sayımına göre, toplam nüfusun %3,18'ini oluşturuyorlar, bu da onları ülkedeki en büyük azınlık yapıyor, ancak çeşitli tahminler Romanların sayısını toplam nüfusun %7'sine kadar çıkarıyor.

Romanya'daki Çingeneler Romanya'nın en büyük azınlıklarından birini oluşturmaktadır. 2011 nüfus sayımına göre, sayıları 621.000 kişi ve toplam nüfusun %3,3'üydü ve Romanya'da Macarlardan sonra en büyük ikinci etnik azınlıktır. Romanya'da Çinegene kökenli insanların toplam nüfusunun büyüklüğü hakkında, nüfusun yüzde 4,6'sından yüzde 10'una kadar değişen farklı tahminler vardır, çünkü Çingene kökenli pek çok insan kendilerini Çingene olarak ilan etmemektedir.

2011'deki son nüfus sayımına göre, Slovakya'daki Çingeneler 105.738 kişi yani nüfusun %2'si olarak sayıldı.

<span class="mw-page-title-main">Makedon Cemiyeti</span>

Makedon Cemiyeti ya da Gizli Makedon Cemiyeti 1885 yılında Makedon Slavları tarafından Bulgaristan'ın Sofya kentinde kurulan ve özellikle Bulgarların etnik kimliğinden ayrılan bir tür Sırp yanlısı Slav Makedon kimliğini teşvik etmek, Ohri Başpiskoposluğunun Bulgar Eksarhlığı'ndan ayrı olarak kurulmasını sağlamak ve güçlü Sırp dil etkisi ile Makedon dilinin kullanımını artırmak amacıyla kurulan gizli örgüttür. Liderleri Naum Evrov, Kosta Grupčev, Vasilij Karajovev ve Temko Popov'du. Belgrad'dan Sofya'ya gönderildiler. O sıralarda, Sırpların Makedonya'ya yönelik politikasının Bulgarofobi, Eksarkizm karşıtlığı ve Makedon lehçelerinin Sırpçalaştırılması gibi temel varsayımları, Sırbistan hükûmeti tarafından finanse edilen çeşitli kuruluşlar tarafından destekleniyordu. 1886'da Bulgar hükûmeti örgütü ifşa etti ve örgüt dağıtıldı. Liderleri aynı yıl Sırbistan Hükûmeti'nin bu geçici Makedon Derneği ile bir işbirliği kurduğu Belgrad'a gittiler. Sırbistan Hükûmeti, Makedon hareketine destek vererek, Makedon Hristiyan Slavlarının Bulgarlaşma sürecini bastırma veya onları Bulgarlaştırmadan arındırma niyetindeydi. Aynı yıl Sırp-Makedon işbirliğine uygun olarak İstanbul'da Sırp-Makedonlar Derneği kuruldu. Sırbistan'ın Makedonya'daki çıkarlarıyla bu uzlaşma, daha sonra ayrılıkçı programını tamamen terk etmesine yol açtı. Sonuç olarak, daha sonra üyeleri zaten yalnızca Sırp yanlısı fikirleri desteklediler.

Kormesiy, 721-738 yılları arasında hüküm süren Dulo sülalesine mensup Tuna Bulgar Devleti hanı.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya'daki Çingeneler</span>

2002'deki son nüfus sayımına göre, Çingene olarak sayılan 53.879 kişi vardı. Çoğunluğu Müslüman olan Çingeneler Kuzey Makedonya'nın %2.66'sını oluşturuyor. 3.843 kişi daha "Aşkali" olarak sayıldı (%0,2).

<span class="mw-page-title-main">Roman toplumu ve kültürü</span>

Roman halkı, dünyanın her yerine dağılmış, bir dil ailesini ve bazen geleneksel bir göçebe yaşam tarzını paylaşan farklı bir etnik ve kültürel gruptur. Kesin kökenleri belirsiz olsa da, orta Hindistan genellikle kökenler konusunda öne çıkmaktadır. Dilleri, günümüz Gucerât ve Racastan'dan kaynaklanmaktadır ve Hindistan'dan göç ederken diğer dillerden kelimeler almıştır. Avrupa'da, diğer kültürlerden büyük oranda etkilenmiş olsa da, toplulukları kültürlerini korumuşlardır.

Hırvatistan'da 600 yıldan fazla bir süredir Romanlar yaşamaktadır ve çoğunluğu ülkenin kuzey bölgesine yerleşmiştir.

Çingenebilim, Roman halkının kültürü, tarihi ve siyasi deneyimleriyle ilgilenen disiplinler arası bir etnik çalışmalar alanıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.