İçeriğe atla

Bulgaristan (thema)

Bizans İmparatorluğu'nun themaları, 1025'te II. Basileios'un ölümünde.

Bulgaristan theması, 1018'de Bulgaristan'ın fethinden sonra İmparator II. Basileios tarafından kurulan Bizans İmparatorluğu'nun bir vilayeti idi.[1] Başkenti Üsküp'tür ve bir Stratigos tarafından yönetilirdi. Yerel Slav sakinleri, Bizanslılar tarafından Bulgarlar olarak çağırırlardı.[2] Yine de Bulgarlar, 12. yüzyılda İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun kurulmasından sonra özel bir güce ulaşan milliyetlerini korudular.[3] Dönem, Ulah-Bulgar Ayaklanması ile sona erdi.[4]

Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun Bizans tarafından fethi yarım asır sürdü. Bu nedenle, II. Basileios, fetih sonrasında yeni status quo kansız bir şekilde tesis etmek için herhangi bir değişiklik yapmaya karar vermedi. En şiddetli direnişi sunan Bulgar toprakları Bulgaristan Thema'sıaa ayrıldı.[5] Başlangıçta Bizans imparatoru II. Basileios, zapt edilmiş Bulgar krallığının vergi sisteminin ilhak edilen Bulgar topraklarında uygulanmaya devam etmesi emrini verdi. Bulgar patrikliği, otosefal statüsünü koruyan Ohri Başpiskoposluğu adlı bir başpiskoposluğa indirildi. Bulgar aristokrasisi de konumunu korudu. Askerler çoğunlukla Bulgar nüfusundan toplandı. Ancak, II. Basileios'un ölümünden sadece on yıl sonra, Bizans vergi sistemi getirildi. Slav okuryazarlığı, ayinleri ve Başpiskoposluk gelenekleri bazı yerlerde zulme maruz kaldı. Bulgar aristokrasisinin bir kısmı yavaş ama tutarlı bir şekilde pozisyonundan uzaklaştırılmıştı. Birçoğu, Balkanlar'dan uzak İmparatorluğun diğer ülkelerinde görevlendirildi. Bu durum yerel halk arasında hoşnutsuzluğa yol açtı.

Bulgar devletinin restorasyonuna yönelik isyanlar çıktı:

  • Çar Samuil'in torunu Peter Delyan liderliğinde Peter Delyan Ayaklanması 1040'ta Belgrad'da yükseldi;
  • Nikoulitzas Delphinas liderliğinde Teselya Ayaklanması (1066);
  • Georgi Voyteh Ayaklanması;
  • Paristrion Ayaklanması ve
  • Mesembria'da Dobromir ve Sredets'de (modern Sofya) 1079 isyanları.[5]

Komninos Hanedanı'nın iktidara gelmesinden sonra Anna Komnini'nin Bulgar büyükannesi Maria hakkında "Aleksiad" kitabındaki yazılarında görüldüğü gibi, eski Bulgar aristokrasisinin imparatorluğun yönetimine dahil olması nedeniyle Bulgar ayaklanmaları azaldı.[6]

11. yüzyılın sonunda Balkanlar'daki Bizans egemenlikleri, şiddetli düşmanlıkların arenası haline geldi. Normanlar güneyden istila ettiler ve Birinci Haçlı Seferi (1096-1097) ve ardından İkinci Haçlı Seferi (1146-1147) batıdan ilerledi. 12. yüzyılın sonunda, resmi olarak Bizans egemen oldu, ancak birçok Balkan bölgesinde Bizans gücü nominaldi. Normanlar 1185'te Dyrrachium'a tekrar ayak bastılar, doğuya hareket ettiler ve Selanik'i yağmaladılar. İmparatorluk bölgelerindeki kaos, Petrus ve Asen kardeşlerin isyanıyla Bulgarları devletlerini yeniden kurmaya teşvik etti ve Bulgaristan yeniden Balkanlar'a hakim olmaya çalıştı. Bizans'ın dağılması, 1204'te Dördüncü Haçlı Seferi Konstantinopolis'i ele geçirdiğinde tamamlandı. Latinler, Bizans İmparatorluğu'nu kaldırdılar ve güney Balkanlar'da kendi feodal devletlerini kurdular.

Kaynakça

  1. ^ Byzantine Military Organization on the Danube, 10th-12th Centuries, Alexandru Madgearu, BRILL, 2013, 9004252495 p. 63.
  2. ^ Mitko B. Panov, The Blinded State: Historiographic Debates about Samuel Cometopoulos and His State (10th-11th Century); East Central and Eastern Europe in the Middle Ages, 450-1450; BRILL, 2019; 900439429X, pp. 96-97.
  3. ^ Aleksandr Aleksandrovich Vasiljev, History of the Byzantine Empire, 324–1453; Volume 1; St. Arseny Orthodox Christian Theological Institute Collection; Univ. of Wisconsin Press, 1958, 0299809250, p. 320.
  4. ^ History of the Bulgarian state in the Middle Ages. Volume II. Bulgaria under Byzantine rule 25 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1018-1187) by Vasil Zlatarski
  5. ^ a b A world history of tax rebellions: an encyclopedia of tax rebels, revolts, and riots from antiquity to the present, David F. Burg, Taylor & Francis, 2004, 0-415-92498-7, pp. 74–75.
  6. ^ Kouroupou, Matoula; Vannier, Jean-François (2005), "Commémoraisons des Comnènes dans le typikon liturgique du monastère du Christ Philanthrope (ms. Panaghia Kamariotissa 29)", Revue des études byzantines (Fransızca), 63, ss. 41-69, doi:10.3406/rebyz.2005.2305, 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 26 Ocak 2021 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Basileios</span> Makedonyalı Hanedanından Bizans imparatoru

II. Basileios 960'tan 15 Aralık 1025'e kadar Bizans imparatoru unvanını taşımıştır. I. Basileios ile başlayan Makedonyalı hanedanından olup, II. Romanos ile Theofano'nun oğludur. 960'tan 963'e kadar babası II. Romanos ile; 963'ten 969'a kadar II. Nikiforos ile ve 969'dan 976'ya kadar I. İoannis ile kardeşi olan VIII. Konstantinos ile birlikte daha çok sembolik olarak ortak imparatorluk unvanı taşımıştır. 976'dan 15 Aralık, 1025'e kadar imparatorluk gücünü tam olarak yüklenmiş; ancak kardeşi VIII. Konstantinos sembolik ortak imparatorluğunu korumuştur.

<span class="mw-page-title-main">Manuil Erotikos Komninos</span> Bizanslı general

Manuil Erotikos Komninos, II. Basileios döneminin Bizans askeri lideri ve Komninos Hanedanı'nın tamamen kayıt edilmiş ilk atasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans-Bulgar savaşları</span>

Bizans-Bulgar Savaşları Bulgar İmparatorlukları ile Bizans İmparatorluğu arasında yaşanan bir dizi savaş. İlk çatışmalar Ön Bulgarların 5. yüzyıldan itibaren Balkanlara yerleşmesiyle başlamıştır.7. yüzyılda kurulan Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun Balkanlarda genişleme hevesiyle hareket etmesi sık sık iki ülkeyi karşı karşıya getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans isyan ve iç savaşları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu (330-1453) tarihi boyunca gerçekleşmiş iç savaş ya da diğer iç huzursuzlukların listesidir. Tanım, Bizans İmparatorluğu sınırları içerisinde en az bir muhalefet liderinin iktidara karşı gerçekleştirdiği herhangi bir ihtilaftır. Harici ihtilaflar için, Bizans savaşları listesine bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Bizans savaşları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu (330-1453) tarihi boyunca gerçekleşmiş savaşlar ya da Harici ihtilafların listesidir. Dahili ihtilaflar için, Bizans isyan ve iç savaşları listesine bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Komninos Restorasyonu</span>

Komninos restorasyonu Komninos Hanedanı yönetiminde Bizans İmparatorluğu'nun askeri, mali ve toprak olarak tekrar gelişmesine tarihçilerin verdiği terim. I. Aleksios'un tahta çıktığı 1081 yılında başlar, I. Andronikos'un öldüğü 1185 yılında biter. I. Aleksios Dönemi'nin başlangıcında, imparatorluk, Selçuklu Hanedanının 1071 yılında Malazgirt Meydan Muharebesi galibiyetiyle sarsılmıştı. İmparatorluk, Güney İtalya'daki üslerinden Balkanlar'ı istila eden Robert Guiscard'ın Normanları tarafından da tehdit ediliyordu. Bütün bunlar olurken imparatorluğun askeri kurumu kargaşa içinde ve paralı askerlere giderek daha fazla bağımlı hale geliyordu. Önceki imparatorlar, aynı zamanda, Konstantinopolis'in büyük altın birikimlerini de çarçur etmişlerdi, böylece imparatorluğun savunması bozulmuş ve boşlukları doldurmak için de az sayıda asker vardı.

<span class="mw-page-title-main">Bizans Yunanistanı</span>

Bizans Yunanistanı tarihi başlıca Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu ile örtüşür.

<span class="mw-page-title-main">İvan Vladislav</span> makedon çar

İvan Vladislav Ağustos ya da Eylül 1015'ten Şubat 1018'e kadar Bulgar imparatoru (çar) olarak hüküm sürmüştür. Doğum yılı bilinmemektedir, 987 yılından en az on yıl önce doğmuştur fakat muhtemelen ondan daha eski değil.

Osmanlı döneminde Bulgaristan tarihi, Osmanlı İmparatorluğu'nun, 14. yüzyılın sonlarında İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun dağılmasıyla birlikte ortaya çıkan daha küçük krallıkların fethinden başlayıp, 1878'de Bulgaristan'ın bağımsızlığına kadar yaklaşık 500 yıllık bir zamanı kapsamaktadır. 93 Harbi'nin sonuçları ile beraber, işlevsel olarak bağımsızlığını kazanan yarı bağımsız bir Bulgaristan Prensliği kurulmuştur. 1885'te Doğu Rumeli'yi içerisine alan özerk Bulgaristan Prensliği, 1908 senesinde bağımsızlığını ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Trayan Boğazı Muharebesi</span> Bizans-Bulgar savaşlarının parçası

Trayan Boğazı Muharebesi 986 yılında Bizans ve Bulgar kuvvetleri arasında bir savaştı.

y. 970'ten 1018'e kadar, Birinci Bulgar İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasındaki bir dizi çatışmadır, Bulgaristan'ın Bizanslılar tarafından kademeli olarak yeniden fethedilmesine yol açtı ve böylece 7. yüzyıl Slav istilalarından bu yana ilk kez tüm Balkan yarımadası üzerindeki kontrolünü yeniden kurdu. Mücadele, Rus-Bizans Savaşı'ndan (970-971) sonra doğu Bulgaristan'ın birleşmesiyle başladı. Bulgar direnişi, 1018'de Bizans egemenliğine girinceye kadar, Bulgar İmparatorluğu'nun fethedilmemiş batı bölgelerinde bulunan Cometopuli kardeşler tarafından yönetildi.

<span class="mw-page-title-main">Svyatoslav'ın Bulgaristan'ı istilası</span>

Svyatoslav'ın Bulgaristan'ı istilası, Doğu Balkanlar'da 967/968'de başlayan ve 971'de biten bir çatışmaya atıfta bulunur ve Kiev Rusları, Bulgaristan ve Bizans İmparatorluğu'nu ilgilendirir. Bizanslılar, Rus hükümdarı Sviatoslav'ı Bulgaristan'a saldırmaya teşvik ederek, Bulgar güçlerinin yenilgisine ve ülkenin kuzey ve kuzeydoğusunun sonraki iki yıl boyunca Ruslar tarafından işgal edilmesine yol açtı. Müttefikler daha sonra birbirlerine döndü ve ardından gelen askeri çatışma Bizans zaferiyle sonuçlandı. Ruslar çekildi ve doğu Bulgaristan Bizans İmparatorluğu'na dahil edildi.

<span class="mw-page-title-main">Kometopuli Hanedanı</span> Bulgar kraliyet hanedanı

Kometopuli Hanedanı Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun son kraliyet hanedanıdır, y. 976 yılından Bulgaristan'ın 1018'de Bizans egemenliğine girmesine kadar hüküm sürmüştür. Hanedanlığın en önemli üyesi olan çar Samuil, 40 yılı aşkın süre Bizans fetihlerine başarıyla direnmesiyle ünlüdür. Bazen Kometopuli krallığına Batı Bulgar Krallığı veya Batı Bulgar İmparatorluğu olarak isimlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan'ın Hristiyanlaşması</span>

Bulgaristan'ın Hristiyanlaşması 9. yüzyıl Orta Çağ Bulgaristan'ının Hristiyanlığa geçiş sürecidir. Dini olarak bölünmüş Bulgar devleti içinde birlik ihtiyacını ve ayrıca Hristiyan Avrupa'da uluslararası sahnede eşit kabul ihtiyacını yansıtıyordu. Bu süreç, Bulgaristan kralı I. Boris'in Doğu Frank Krallığı ve Bizans İmparatorluğu ile değişen siyasi ittifaklarının yanı sıra Papa ile diplomatik yazışmalarıyla nitelendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Belasitsa Muharebesi</span> Bizans-Bulgar savaşlarının parçası

Belasitsa Muharebesi 29 Temmuz 1014'te Bizans İmparatorluğu ile Birinci Bulgar İmparatorluğu arasında gerçekleşti. Bu, Bizans İmparatoru II. Basileios ile Bulgar İmparatoru Samuil arasında 10. yüzyılın sonlarında ve 11. yüzyılın başlarında yaklaşık yarım yüzyıl süren mücadelenin sonucuydu. Sonuç, kesin bir Bizans zaferiydi.

Theofilaktos Botaneiatis, 11. yüzyıl Bizanslı general ve Selanik valisi.

<span class="mw-page-title-main">Sirmium (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Sirmium theması, günümüzde Sırbistan, Hırvatistan ve Bosna-Hersek'i kapsayan 11. yüzyılda var olan bir Bizans idari birimi (thema) idi. Başkenti Sirmium idi.

<span class="mw-page-title-main">Petır Delyan Ayaklanması</span>

Petır Delyan Ayaklanması 1040-1041'de gerçekleşen, Bulgaristan Theması'nda Bizans İmparatorluğu'na karşı büyük bir Bulgar isyanıydı.. Bu, 1185'te I. İvan Asen ve II. Petr'ın isyanına kadar eski Bulgar İmparatorluğu'nu yeniden kurmak için yapılan en büyük ve en organize girişimdi.

<span class="mw-page-title-main">Alusian</span>

Alusian, 1041 yılında kısa bir süre Bulgaristan imparatoru (çar) olarak hüküm süren Bulgar ve Bizans soylusudur.

Petar Delyan, bazen II. Peter olarak anılır, 1040 yazında Bulgaristan Theması'nda Bizans yönetimine karşı bir ayaklanmanın lideridir. O zamanlar Bulgaristan themasında yer alan Belgrad'da Samuil'in torunu olarak Bulgaristan Çarı ilan edildi. Orijinal adı basitçe Delyan olabilirdi, bu durumda tahta çıktığında 970 yılında ölen aziz İmparator I. Petr'ı anısına Petar II adını aldı. Doğumunun kesin yılı kesin olarak tespit edilememektedir, ancak 11. yüzyılın başlarında, muhtemelen 1000 ile 1014 arasında gerçekleştiğine inanılmaktadır. Aynı şekilde ölüm yılı da 1041 olarak tahmin edilmektedir.