İçeriğe atla

Bulgaristan-Sovyetler Birliği ilişkileri

Bulgaristan-SSCB ilişkileri

Bulgaristan
Sovyetler Birliği

Bulgaristan-Sovyetler Birliği ilişkileri, Bulgaristan Halk Cumhuriyeti ile Sovyetler Birliği arasındaki diplomatik ilişkilerdir.

1918'de Brest Litovsk Barış Antlaşması'nın imzalanmasının ardından iki ülke arasında diplomatik ilişkiler mevcuttu, ancak fiilen uygulanamadı. Karşılıklı büyükelçiler atanmadı, ancak Bulgaristan'ın özel bir temsilcisi olan Stefan Chaprashikov Moskova'ya görevlendirildi ve iki ülke ilişkileri mesafe aldı. 13 Kasım'da Brest Litovsk Antlaşması'nın iptali nedeniyle ilişkiler sona erdi. Neuilly Antlaşması ve Üçlü İtilaf ile yapılan ateşkes, Brest Litovsk Antlaşmasının iptali ile ilgili hükümleri içeriyordu.[1] Bulgaristan ile Sovyetler Birliği arasındaki diplomatik ilişkiler 23 Temmuz 1934 tarihine kadar resmen kurulmadı.

II. Dünya Savaşı sonrası

1981 yılında basılan ve iki ülkenin dostluğu konu alan 1 Sovyet rublesi.

II. Dünya Savaşı sırasında Bulgaristan Mihver Devletleri yanlısı politika izledi, ancak savaşın Sovyetler lehine dönmesi ve Kızıl Ordu'nun Balkanları işgal etmesi üzerine Sovyet tarafına katıldı. Sovyetler Bulgar komünistleri iktidara getiren 9 Eylül 1944 ayaklanmasına destek verdi. 1945'ten itibaren Bulgar Komünist Partisi ülkede etkin hale geldi ve ülke Varşova Paktı'na katılarak Sovyetler Birliği ile yakın ilişkiye girdi.[2] 6 Ocak 1948'de diplomatik misyonları elçiliklere dönüştürme konusunda bir anlaşmaya varıldı.[1]

9 Eylül 1944 ayaklanmasının 40. yıldönümünü konu alan 1984 yılına ait Sovyet posta pulu.

Bulgaristan, Sovyet etkisine oldukça bağımlıydı, Sovyet yardımları ile ülkede hızlı bir sanayileşme sağlandı. Aynı zamanda Sovyetlere Bulgaristan malları satıldı, enerji ticareti yapıldı ve ortak bir pazar ağı kuruldu.[3] Bulgaristan, 1946-1990 yılları arasında Sovyetler Birliği'nden yaklaşık 16,7 milyar ABD doları çapında yardım alarak askeriyesini ve savunmasını artırdı.[4] 1989 Devrimlerinin patlak vermesinin ardından Bulgar Komünist Partisi'nin ülkedeki etkinliğini yitirmesine kadar Sovyetler ile yakın ilişki sürdürdü. Ardından 1990 yılında ilk çok partili seçimler yapıldı ve Bulgar Komünist Partisi seçimlerde iktidarını kaybetti.[2]

Georgi Ivanov Sovyet kozmonotları ile birlikte uzaya giden ilk Bulgar uzay insanı oldu. Uçuşun gerçekleştiği Soyuz 33 programının hazırlığı Bulgar bilim insanları tarafından ortaklaşa hazırlandı. Bu dönemde başbakan Nikita Kruşçev'in yakın çalışma arkadaşı Todor Jivkov idi.

1989 sonrası

1989'da Doğu Avrupa'daki komünist partilerin iktidardan uzaklaşmasının ardından Bulgaristan-Sovyetler Birliği ilişkileri yeni bir aşamaya girdi. 23 Ekim 1991'de Moskova'da, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile Bulgaristan arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasına ilişkin bir protokol imzalandı. Sovyetler Birliği'nin dağılması üzerine Aralık 1991'de Sovyet Büyükelçiliği Rusya Büyükelçiliğine dönüştürüldü.[1]

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Bulgaristan-Sovyetler Birliği ilişkileri ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ a b c "История дипломатических отношений между Россией и Болгарией" (Rusça). Bulgaria.mid.ru. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019. 
  2. ^ a b David Walker & Daniel Gray, "Bulgaria, People's Republic of" in The A to Z of Marxism (Scarecrow Press, 2009), s. 36-39.
  3. ^ Bulent Gokay, Eastern Europe Since 1970: Decline of Socialism to Post-Communist Transition (Routledge, 2001), s. 19.
  4. ^ Deborah Sanders, Maritime Power in the Black Sea (Routledge, 2014), s. 176.

İlgili Araştırma Makaleleri

Gümrü Antlaşması, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti arasında 3 Aralık 1920'de imzalanan antlaşmadır. Ayrıca TBMM'nin uluslararası alanda imzaladığı ilk antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Antlaşması (1921)</span> Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile TBMM Hükûmeti arasında 16 Mart 1921de imzalanan antlaşma

Moskova Antlaşması, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti arasında 16 Mart 1921'de imzalanan antlaşmadır. Bu antlaşma ve devamı niteliğindeki antlaşmalarla belirlenmiş olan sınırlar günümüzde Türkiye, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan arasında hâlen geçerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Buharin</span> Bolşevik devrimci ve entelektüel, Sovyet siyasetçi

Nikolay İvanoviç Buharin, Bolşevik devrimci ve entelektüel, Sovyet siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Hak ve Özgürlükler Hareketi</span> Bulgaristanda bir siyasi parti

Hak ve Özgürlükler Hareketi, üyelerinin çoğunluğunu Bulgaristan Türklerinin oluşturduğu siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar Komünist Partisi</span> Bulgaristan Halk Cumhuriyetinin 1946-1990 arasında iktidar partisi

Bulgar Komünist Partisi Bulgaristan Halk Cumhuriyeti'nin 1946-1990 yılları arasında iktidardaki partisiydi. Vatan Cephesi'ne liderlik eden parti 1944 yılında II. Dünya Savaşı'nın sonuna doğru, Bulgar partizanlar hükûmeti devirmesi sonucu iktidara geldi.

Pravda, Eski Sovyetler Birliği'nde ve Rusya'da yayınlanan günlük gazete.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Çiçerin</span> Sovyet diplomat ve politikacı (1872–1936)

Georgi Vasilyeviç Çiçerin, Rus marksist devrimci, 1918-1930 yılları arasında Sovyet Dışişleri Halk Komiseri görevi yapan Sovyet politikacı, diplomat, tarihçi ve müzikologdur.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Krallığı</span> Güneydoğu Avrupada 1908-1946 arasında hüküm sürmüş krallık

Bulgaristan Krallığı veya Bulgaristan Çarlığı, 1908-1946 yılları arasında var olmuş bir devlet. 1885'te Doğu Rumeli'yi Osmanlılardan alan Bulgaristan Prensliği'nin 5 Ekim 1908 tarihinde krallık olmasıyla kurulmuştur. Bulgaristan de jure olarak Osmanlı'ya karşı bağımsızlığını bildirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rus Devrimi (1917)</span> 1917 - 1923 arasında Rusyada monarşiyi yıkan ve Sovyetler Birliğini kuran olaylar bütünü

Rus Devrimi, 1917 yılında Rusya'da yaşanan ve Çarlık yönetiminin yıkılıp yerine Sovyetler Birliği'nin kurulmasıyla sonuçlanan devrimlerin genel adı. Şubat 1917'de yaşanan ilk devrimde Çarlık yönetimine son verilmiş ve siyasi egemenlik Geçici Hükûmet'e bırakılmıştır. Aynı yılın Ekim ayında gerçekleşen ikinci devrim ise Geçici Hükûmet'i ortadan kaldırmış, demokratik seçimleri iptal etmiş ve bir Bolşevik (komünist) hükûmeti kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sol SR Ayaklanması</span>

Sol SR ayaklanması, Ekim Devrimi ile Rus İmparatorluğunda iktidarı alan Bolşeviklere karşı 1918 yılı Temmuz ayında Sol SRlar tarafından başlatılan silahlı ayaklanmadır. 6 Temmuz 1918 günü başlatılan ayaklanmanın amacı Brest Litovsk Antlaşması ile barış yapılan Almanya İmparatorluğu ile savaşın yeniden başlatılmasıydı. Ayaklanma Rus İç Savaşı sırasında Bolşeviklere karşı sol ayaklanmaların en önemlilerindendir. Ayaklanma bastırılmış ve ülkede Sol SR faaliyetleri yasaklanmıştır ancak yıkıcı faaliyetlerin şiddetine rağmen yaptırımlar görece hafifletilmiş şekilde uygulanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Andrey Lukanov</span> 40. Bulgaristan başbakanı

Andrey Karlov Lukanov, Bulgar politikacı ve Bulgaristan Halk Cumhuriyeti'nin son başbakanıydı.

RSDİP'nin 7. (Olağanüstü) Kongresi, 6-8 Mart 1918 tarihleri arasında RKP(b) Olağanüstü 7. Kongresi olarak da anıldı. Bu kongrede Bolşevikler, partinin adını "komünist" kelimesini de içine alacak şekilde değiştirdiler.

<span class="mw-page-title-main">1941 öncesi Almanya-Sovyetler Birliği ilişkileri</span>

1941 öncesi Almanya-SSCB ilişkileri, 1941 yılında karşı saflarda savaşa girmeden önceki Alman Weimar Cumhuriyeti ile Sovyetler Birliği arasındaki diplomatik ilişkilerdir. İki devlet arasındaki ilişkiler, I. Dünya Savaşı'ndan sonra, Almanya tarafından dikte edilen ve Sovyetler ile Almanya arasındaki düşmanlıkları sona erdiren, 3 Mart 1918 tarihinde imzalanan Brest Litovsk Barış Antlaşması ile başladı.

Türkiye-Ukrayna Dostluk Antlaşması, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile Türkiye arasında imzalanan 1922 tarihli antlaşmadır.

Türkiye-Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ilişkileri, Türkiye Cumhurieti ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin ikinci büyük ülkesi olan Ukrayna SSC arasındaki diplomatik ilişkiler idi.

Demokrat Parti Bulgaristan'da Aleksander Pramatarski liderliğindeki merkez sağ siyasi partidir. Parti, Avrupa Halk Partisi'nin bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Faustschlag Harekâtı</span>

Faustschlag Harekâtı sürmekte olan I. Dünya Savaşının Doğu Cephesinde Alman İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu askerî birliklerinin Çarlık Rusyasında iktidarı 1917 Ekim Devrimi ile alan Bolşeviklere karşı başlattığı harekâttır.

Etiyopya-Rusya ilişkileri, resmi olarak 21 Nisan 1943 yılında Sovyetler Birliği'nin Addis Ababa'da büyükelçiliği açmasıyla kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar Vatan Cephesi</span>

Bulgar Vatan Cephesi II. Dünya Savaşı sırasında Bulgaristan Komünist Partisi öncülüğünde bir direniş hareketi olarak başlamıştır. Sonraki dönemde bünyesine çeşitli farklı örgütler katılmıştır. Bulgaristan Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla beraber kurumsallaşmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.