İçeriğe atla

Bulgaristan'da sağlık

Bulgaristan, 2015 yılında 100.000 kişi başına 708 ile Avrupa'daki en yüksek üçüncü ölüm oranına sahipti. Dolaşım sistemi hastalıklarından ölüm oranlarının en yüksek olduğu dört Avrupa bölgesinin tamamı Bulgaristan'daydı.[1] 2000'li yılların başlarında, ölümün en önemli doğal nedenleri kardiyovasküler hastalık (en sık inme ile kendini gösterir), kanser ve solunum hastalığıydı. Bulgaristan'da insidans yetersizliği virüsü (HIV) görülme sıklığı çok düşüktür. 2003 yılında tahmini insidans oranı nüfusun yüzde 0,1'inden az olmasına rağmen, 2000'li yılların başlarında yeni vaka raporlarının sayısı her yıl artmıştır. 2005 yılında 86 yeni vaka bildirilmiş, bu da resmi toplamı yaklaşık 600'e çıkarmış, 2006'nın ilk yarısında 58 yeni vaka rapor edilmiştir.[2] 2010 yılında 1.160 HIV sonucu pozitif kişi vardı.[3]

Sağlık hizmeti

Sovyetler Birliği'nin eski bir uydu devleti olan Bulgaristan, Semashko modeli sağlık sistemlerine sahipti. Bu özel sistem, sağlık alanının merkezi planlamasının ve finansmanının bulunduğu bir devlet tekeli ile karakterize edilir. Sağlık hizmeti sunmak için özel bir yapı yoktu. Sağlık sigortası yoktu; sistem doğrudan devlet bütçesinden finanse edildi, bakım masrafları için ödendi, evrensel olarak erişilebilir ve hastalar için ücretsizdi.[4]

Bulgaristan, komünist dönemden miras kalan eski sağlık sisteminde genel reformu sadece 1999'da başlattı. 1990'larda özel tıbbi uygulamalar biraz genişledi, ancak Bulgarların çoğu özel bakım için yüksek fiyatlar ödeyerek komünist kamu kliniklerine güveniyordu. Bu dönemde, ekonomik krizler sağlık finansmanını önemli ölçüde azalttığı için ulusal sağlık göstergeleri genel olarak kötüleşti.

Sonraki sağlık reformu programı, 2000 yılından bu yana birinci basamak sağlık maliyetlerinin giderek artan bir bölümünü ödeyen Ulusal Sağlık Sigortası Fonu (NHIF) aracılığıyla zorunlu çalışan sağlık sigortasını başlatmıştır. Çalışanlar ve işverenler, sağlık hizmetlerinin devlet desteğini kademeli olarak azaltmak amacıyla, artan ve zorunlu bir maaş yüzdesi öderler. Özel sağlık sigortası sadece ek bir rol oynamaktadır. Sistem aynı zamanda belediyeleri kendi sağlık tesislerinden sorumlu hale getirerek merkezden uzaklaştırmış ve 2005 yılına kadar birinci basamak sağlık hizmetlerinin çoğu özel hekimlerden meydana gelmiştir. Farmasötik dağılım da merkezisizleştirildi.[2] Avrupa sağlık tüketici endeksi tarafından 2015 yılında yapılan ankete göre Bulgaristan, doktorlara gayri resmi ödemelerin bildirildiği Avrupa ülkeleri arasında yer aldı.[5]

2000'li yılların başlarında, rutin bakım için hastanelere bağımlılığı sınırlamak için hastane sistemi önemli ölçüde azaltılmıştır. Avrupa Birliği'ne (2007) beklenen üyelik bu eğilim için önemli bir motivasyon kaynağı oldu. 2002-2003 yılları arasında hasta yatağı sayısı yüzde 56 azaltılarak 24.300'e düşürüldü. Bununla birlikte, azalma hızı 2000'li yılların başında yavaşladı; 2004 yılında tahmini en uygun olan 140 sayısına kıyasla 258 hastane faaliyet göstermekteydi. 2002 ve 2004 yılları arasında ulusal bütçedeki sağlık harcamaları yüzde 3,8'den yüzde 4,3'e yükselirken, NHIF yıllık harcamaların yüzde 60'ından fazlasını oluşturmuştur.[2]

1990'larda, düşük finansman nedeniyle tıbbi araştırma ve eğitimin kalitesi ciddi şekilde düştü. 2000'li yılların başlarında, beş tıp fakültesinde yürütülen tıbbi ve paramedikal eğitimin vurgusu, komünist sistemin eğitim uzmanlarına uzun vadeli vurgusundan kaynaklanan sıkıntıların üstesinden gelmek için birinci basamak personelinin hazırlanmasıydı. Uzmanlar, Bulgaristan'ın yeterli doktor kaynağına sahip olduğunu, ancak diğer tıbbi personel sıkıntısı olduğunu düşünüyorlardı. 2000 yılında Bulgaristan'da 1.000 kişi başına 3,4 doktor, 3,9 hemşire ve 0,5 ebe düşmekteydi.[2]

Kaynakça

  1. ^ The Human Atlas of Europe. Bristol: Policy Press. 2017. s. 66. ISBN 9781447313540. 
  2. ^ a b c d Bulgaria country profile 24 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Library of Congress Federal Research Division (October 2006). This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
  3. ^ Здраве1160 са болните от СПИН у нас 29 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., dnes.bg
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020. 
  5. ^ "Outcomes in EHCI 2015" (PDF). Health Consumer Powerhouse. 26 Ocak 2016. 6 Haziran 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tıp</span> hastalıkların teşhisi, tedavisi ve önlenmesi için çalışma alanı

Tıp, bir hastaya bakma, teşhis, prognoz, önleme, tedavi, yaralanma veya hastalıklarının palyasyonunu yönetme ve sağlığını geliştirme bilimi ve uygulamasıdır. Tıp, hastalıkların önlenmesi ve tedavisi yoluyla sağlığı korumak ve iyileştirmek için geliştirilen çeşitli sağlık uygulamalarını kapsar. Çağdaş tıp, yaralanma ve hastalıkları teşhis etmek, tedavi etmek ve önlemek için biyomedikal bilimleri, biyomedikal araştırmaları, genetiği ve tıbbi teknolojiyi, tipik olarak farmasötikler veya cerrahi yoluyla, ancak aynı zamanda psikoterapi, harici ateller ve traksiyon, tıbbi cihazlar, biyolojikler ve iyonlaştırıcı radyasyon gibi çeşitli tedaviler yoluyla uygular.

<span class="mw-page-title-main">Nilüfer, Bursa</span> Bursanın ilçesi

Nilüfer, Bursa iline bağlı ilçedir. İlçenin adı, Orhan Gazi'nin eşi "Nilüfer Hatun"dan gelmektedir. Haziran 2016'da Avrupa'da bulunan yaklaşık 27.000 belediye arasından 12 belediyeye Avrupa Konseyi tarafından verilen 'Avrupa Diploması'nı almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hastalık</span> organizmaları olumsuz etkileyen anormal durum

Hastalık, bir organizmanın tamamının veya bir kısmının yapısını veya işlevini olumsuz yönde etkileyen ve hemen herhangi bir dış yaralanmaya bağlı olmayan belirli bir anormal durumdur. Hastalıklar genellikle belirli belirti ve semptomlarla ilişkili tıbbi durumlar olarak bilinir. Bir hastalığa patojenler gibi dış faktörler veya iç işlev bozuklukları neden olabilir. Örneğin, bağışıklık sisteminin dahili işlev bozuklukları, çeşitli bağışıklık yetmezliği, aşırı duyarlılık, alerjiler ve otoimmün bozukluklar dahil olmak üzere çeşitli farklı hastalıklara neden olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Aile hekimliği</span> tıbbi uzmanlık dalı

Aile hekimliği, bir tıp disiplinidir. Diğer tıp branşları gibi kendine özgü bir eğitimi, uygulaması ve araştırma konuları bulunan, dahili tıp bilimleri içinde değerlendirilebilinen klinik bir branştır. Çocuk, genç ve yaşlı tüm bireylere hem koruyucu hem de tedavi edici sağlık hizmetleri sunan bir tıp uzmanlık dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hastane</span> sağlık kurumu

Hastane ya da sayrılarevi, hasta ve yaralılara acil sağlık hizmetlerini ayakta veya yatarak veren tıp merkezi ve sağlık kurumu. Devlet hastaneleri, özel sağlık kuruluşları, vakıf hastaneleri ve üniversite hastaneleri gibi çok çeşitli sağlık kuruluşu işletme türleri vardır. Uzman sağlık bilimi ve yardımcı sağlık personeli ve tıbbi ekipman ile hasta tedavisi sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Ambulans</span>

Ambulans ya da cankurtaran, acil sağlık hizmetleri yapmak, hastaneler arasında ya da hastaneye ulaştırmak amacıyla hasta veya yaralı taşımaya yarayan bir çeşit özel donanımlı motorlu panelvan türü araç.

Tedavinin, önlenebilir, hastaya belirgin veya belli olmayan zararlar veren yan etkilerine tıbbi hata denir. Tıbbi hata, hastalığın, sakatlığın, sendromun, davranışın, enfeksiyonun veya diğer hastalık durumlarının, eksik veya yanlış tanı ya da tedavilerini kapsar. Dünya çapında 1990 yılında 94,000 insan, 2013 yılında 142,000 insan tedavinin yan etkileri yüzünden ölmüştür.

Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir eğitim ve araştırma hastanesiydi. 2019 yılında, tüm personel ve tıbbi ekipmanlarıyla birlikte Ankara Bilkent Şehir Hastanesi'ne taşınarak kapatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sağlık yönetimi</span>

Sağlık yönetimi, tıp ve sağlık hizmetlerinin tüm boyutlarına işletmecilik perspektifiyle inceleyen, uzmanlaşmış bir yönetsel disiplindir. Sağlık alanında ortaya çıkan yönetim ihtiyacının karşılanmasına yönelik olarak gelişen; toplumun sağlık düzeyini korumak ve geliştirmek için kaynakların planlanması, örgütlenmesi, harekete geçirilmesi ve denetlenmesi sürecidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de sağlık hizmetleri</span>

Türkiye'de sağlık hizmetleri kamu ve özel sağlık hizmetlerinin bir karışımından oluşmaktadır. Türkiye, Genel Sağlık Sigortası sistemi kapsamında evrensel sağlık hizmetlerine sahiptir. Bu sistem kapsamında, Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) kayıtlı tüm sakinler, SGK ile sözleşmeli hastanelerde ücretsiz tıbbi tedavi alabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya'da COVID-19 pandemisi</span> COVID-19 pandemi maddesi

COVID-19 pandemisi'nin Şubat 2020'de Kuzey Makedonya'ya ulaştığı doğrulandı. Ülkedeki ilk bulaşma, esas olarak İtalya'da 2020 koronavirüs pandemisi'yle ilişkiliydi. Çünkü Kuzey Makedonya'dan İtalya'ya yaklaşık 70.000 kişi gitti ve birçoğu virüsü beraberinde getirerek Kuzey Makedonya'ya geri döndü.

<span class="mw-page-title-main">İzlanda'da COVID-19 pandemisi</span>

Dünya geneline yayılan COVID-19 salgınının İzlanda'daki ilk tespit edilen COVID-19 vakası 28 Şubat 2020'de açıklandı.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da sağlık</span>

Kazakistan'daki Sağlık Sistemi, Sovyetler Birliği sonrasında reforma uğramış bir sağlık sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Sağlık hizmetleri</span> hastalığın önlenmesi ve refahın teşviki

Sağlık, sağlık hizmetleri veya sağlık hizmeti, insanlarda hastalık, rahatsızlık, yaralanma ve diğer fiziksel ve zihinsel bozuklukların önlenmesi, teşhisi, tedavisi yoluyla sağlığın korunması veya iyileştirilmesidir. Sağlık hizmetleri, sağlık profesyonelleri ve ilgili sağlık kuruluşları tarafından verilmektedir. Doktorlar ve diğer sağlık çalışanları bu sağlık hizmetinin bir parçasıdır. Diş hekimliği, eczacılık, diyetisyenlik, ebelik, hemşirelik, tıp, optometri, odyoloji, psikoloji, mesleki terapi, fizik tedavi, atletik eğitim ve diğer sağlık meslekleri sağlık hizmetlerinin bir parçasıdır. Birinci basamak, ikinci basamak ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerinin yanı sıra halk sağlığında yapılan çalışmaları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Lesotho'da sağlık</span>

Lesotho'da doğumda ortalama yaşam beklentisi 53,7 yıldır (2018). 2005 yılında ortalama yaşam süresi 42,5 idi ve son 13 yılda 11 yıllık artış sağladı. Lesotho'nun 2018 insani gelişme endeksi değeri 0,518'dir - bu da ülkeyi düşük insani gelişme kategorisine sokar - bu Lesotho'yu 189 ülke ve bölge arasından 164'üncü sırada konumlandırır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de sağlık</span>

31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla Türkiye nüfusu 79.814.871 olup %23,7'si 0-14, %68'i 15-64 ve %8,3'ü 65 yaş üstüdür. Erkeklerde doğumda beklenen yaşam süresi 75,3, kadınlarda 80,7 yıldır. Anne ölüm oranı 2010-2015 yılları arasında 100.000 canlı doğumda 23'ten 16'ya düşmüştür. 2015 verilerine göre, 1000 canlı doğumda beş yaş altı ölüm ve bebek ölüm oranları 13,5 ve 11,6'dır.

Sağlık sigortası bir sigorta türüdür. Bir kişinin tıbbi masraflara maruz kalma riskinin tamamını veya bir kısmını kapsar. Son yıllarda halk sağlığı ve sağlık ekonomisi'ne önemli katkı sağlamıştır. Sağlık sigortası, reçete, günlük klinik ve tıbbi muayeneler, cerrahi, hastalık veya yaralanma gibi beklenmedik durumlarla ilgili masrafları karşılar. Bir sigortacı, genel sağlık riski ve sağlık sistemi giderleri riskini tahmin ederek, aylık prim veya bordro vergisi gibi rutin bir finans yapısı geliştirebilir.

Vaka yönetimi, sağlık, hemşirelik, rehabilitasyon, sosyal hizmet, maluliyet sigortası, istihdam ve hukuk gibi farklı ortamlarda vaka sayılabilecek bir kişi adına hizmetlerin koordinasyonudur. Vaka yönetimi şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Sağlık Bakanlığı (Azerbaycan)</span>

Azerbaycan Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Azerbaycan Cumhuriyeti'nde sağlık sistemini düzenlemekten sorumlu devlet kurumudur. Sağlık bakanlığı görevini Teymur Musayev yapmaktadır.

Medicare, Amerika Birleşik Devletleri'nde 1965 yılında Social Security Administration (SSA) altında başlatılan ve şimdi Centers for Medicare and Medicaid Services (CMS) tarafından yönetilen bir hükûmet ulusal sağlık sigortası programıdır. Öncelikle 65 yaş ve üstü Amerikalılar için sağlık sigortası sağlar, aynı zamanda son evre böbrek hastalığı ve amyotrofik lateral skleroz olan kişiler de dahil olmak üzere SSA tarafından belirlenen engellilik durumu olan bazı genç insanlar için sağlık sigortası sağlar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.