İçeriğe atla

Bulgar İmparatorluğu

Bulgaristan
ц︢рьство бл︢гарское
Bulgar İmparatorluğu
681-1018
1185 - 1396
Bulgaristan bayrağı
Kral Kaloyan'ın bayrağı
{{{arma_açıklaması}}}
İmparatorluk arması
10. yüzyılda, I. Simeon hükümranlığında Bulgaristan
10. yüzyılda, I. Simeon hükümranlığında Bulgaristan
BaşkentPliska
(681–893)
Preslav
(893–972)
Üsküp
(972–992)
Ohri
(992–1018)
Tırnovo
(1185–1393)
Vidin & Nikopol
(1393–1396/1422)
Yaygın dil(ler)Bulgarca, Yunanca
(681–893)
Eski Bulgarca
(893–1018)
Orta Bulgarca
(1185-1396/1422)
HükûmetOtokrasi
Çar 
• 681–700
Asparukh (ilk)
• 1396-1422
II. Konstantin (son)
Tarihçe 
• Kuruluşu
681
• Dağılışı
1018
1185 - 1396
Günümüzdeki durumu

Bulgar İmparatorluğu ya da Bulgar Çarlığı (BulgarcaБългарско царство, Balgarsko tsarstvo Makedonca telaffuz: [ˈbəlɡɐrskʊ ˈt͡sarstvʊ]), Orta Çağ Avrupa tarihinde Bulgar devletine verilen isim. Varlığını sürdürdüğü süre boyunca, Balkanlar bölgesinde, özellikle Bizans İmparatorluğu'na rakip bir güç olarak,[1] kilit rol oynamış bir devlettir. İlki 7. ve 11. yüzyıllarda, ikincisi ise ise 12. ve 14. yüzyıllarda olmak üzere, iki kez tarih sahnesine çıkmıştır. İkisi de bölgelerindeki Bizans hakimiyetinin sona ermesi üzerine vücut bulmuştur.

Birinci Bulgar İmparatorluğu

Kanasubigi Omurtag (814-831)

Birinci Bulgar İmparatorluğu, Tuna Nehri'nin alt kısımlarının, kuzey ve güney iki yakasında kurulmuş ve 681[2][3][4] ve 1018 yılları arasında yaşamış ve Çar Samuil'in şiddeti direnişine rağmen, Bizans ve Rusların boyunduruğu altına girerek tarih sahnesinden silinmiştir. İmparatorluk tedricen gelişerek, 9. yüzyılın sonu ve 10. yüzyılın başlarına doğru, Çar I. Boris ve Çar I. Simeon döneminde kültürel ve bölgesel sınırlarının uç noktalarına ulaşmıştır. Bu dönemlerde Avrupa'nın en büyük ülkelerinden birisiydi ve tüm Slav ulusları için kültürel ve edebi cazibe merkeziydi.

İkinci Bulgar İmparatorluğu

Çar Ivan Alexander (1331-1371)

İkinci Bulgar İmparatorluğu, 1185 yılında, Asen ve Peter isimli Tırnova'lı iki asil kardeşin başlattığı ayaklanma sonucu kurulan Orta Çağ Avrupa devletidir ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanları istila etmesi sonucu onların boyunduruğu altına girdiği 14. yüzyılın sonlarına kadar (tarihçiler tarafından bunun 1396 yılında gerçekleştiği söylenir) varlığını sürdürmüştür. Ülkenin tamamı, 13 ve 14. yüzyıllarda, Moğol İmparatorluğu'nun, özellikle de Altın Orda Devleti'nin vasalı haline gelmiştir.[5][6] 13. yüzyılın ilk yarısında, Çar II. İvan Asen yönetimi altında, İmparatorluk kendisini biraz toplar gibi olduysa da iç huzursuzluklar ve yabancı işgalleri neticesinde bu durum çok uzun sürememiştir.

Haritalar

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ War in the Balkans, 1991-2002 - R. Craig Nation - Google Books. Books.google.com. 27 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2012. 
  2. ^ "A Concise History of Bulgaria, R. J. Crampton, Cambridge University Press, 2005, ISBN 0521616379, pp. 8-9." 8 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2014. 
  3. ^ Fouracre, Paul, (Ed.) (2005). The New Cambridge Medieval History, Volume 1, c.500–c.700 (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. s. 301. ISBN 978-1-13905393-8. 
  4. ^ Мутафчиев, П. Гюзелев. В, История на българския народ 681-1323. Българска Академия на науките, 1986. стр. 106-108.
  5. ^ Peter Jackson The Mongols and the West, p.204
  6. ^ Denis Sinor, "The Mongols in the West", Journal of Asian History v.33 n.1 (1999).
  7. ^ "Map of late 9th century eastern central Europe". 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2014. 

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Petr</span> Tuna Bulgar Devleti çarı

I. Petr, 927-969 yılları arasında hüküm süren Tuna Bulgar Devleti çarı.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Bulgar İmparatorluğu</span> 12-14. yüzyıllar arasında hüküm sürmüş Bulgar devleti.

İkinci Bulgar İmparatorluğu, 1185 ile 1396 yılları arasında var olmuş Bulgar devletidir.

<span class="mw-page-title-main">II. İvan Asen</span> Bulgar çarı

II. İvan Asen İngilizce bazen John Asen II olarak bilinir, İkinci Bulgar İmparatorluğu sırasında 1218 ile 1241 yılları arasında Bulgaristan imparatoru (Çar) olarak hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Achelous Muharebesi (917)</span>

Acheloos ya da Achelous Muharebesi , ayrıca Anchialus Muharebesi olarak da bilinir, 20 Ağustos 917 günü, Bulgaristan'ın Karadeniz sahiline yanında, Tuthom kalesine yakın Achelous nehrinde Bulgar ve Bizans kuvvetleri arasında gerçekleşmiştir. Bulgarlar'ın kesin zaferi, Simeon'in önceki başarılarını güvence altına alırken, aynı zamanda onu çok iyi korunan Bizans başkenti Konstantinopolis ile Mora hariç tüm Balkan yarımadasının de facto hükümdarı yaptı.

Bizans-Bulgar Savaşı (913–927), Birinci Bulgar İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasında on yıldan fazla sürmüş savaştır. Savaş, Bizans imparatoru Aleksandros'un Bulgaristan'a yıllık bir haraç vermeyi durdurma kararı alması ile başlamışsa da, Çar olarak tanınmasını isteyen I. Simeon tarafından askeri ve ideolojik girişim başlatılmıştı ve sadece Konstantinopolis'i değil Bizans İmparatorluğunun geri kalan kısmını almayı amaçladığı aşikardır.

<span class="mw-page-title-main">İvan Stefan</span>

İvan Stefan, 1330-1331 yılları arasında hüküm süren İkinci Bulgar İmparatorluğu çarı.

Bizans-Bulgar Savaşı (894–896) Ticaret savaşı olarak da adlandırılan, VI. Leon'un Bulgar pazarını Konstantinopolis'ten Selanik'e taşıması kararıyla Bulgar tüccarlarının giderleri büyük ölçüde artması nedeniyle, Bulgar İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasında çıkan mücadeledir.

<span class="mw-page-title-main">Boril</span> 1207-1218 yılları arasında hüküm süren II. Bulgar İmparatorluğu çarı

Boril, 1207-1218 yılları arasında hüküm süren İkinci Bulgar İmparatorluğu çarı.

I. Kaliman Asen, 1241–1246 yılları arasında hüküm süren İkinci Bulgar İmparatorluğu çarı.

<span class="mw-page-title-main">Gavril Radomir</span> Makedonya çarı

Gavril Radomir, Ekim 1014 ile Ağustos ya da Eylül 1015 tarihleri arası Bulgaristan çarı. Samuil'in oğludur. Babasının hükümdarlığı sırasında, kuzeni İvan Vladislav ve İvan'ın tüm ailesi ihanet suçuyla Samuil tarafından ölümle cezalandırılmışlardır. Gavril'in müdahalesi en azından kuzeninin canını kurtardı. Feci bir mağlubiyet ile sonuçlanan Sperkhios Muharebesi sırasında babasının hayatını kurtardığı söylenir ve cesur bir savaşçı olarak nitelendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Vılkoviç</span>

Georgi Vılkoviç Cholakov, Bulgar doktor, diplomat ve muhafazakâr politikacıydı. Osmanlı İmparatorluğu'nun önde gelen cerrahlarından Vılkoviç, 1878'de Bulgaristan'ın Kurtuluşundan sonra Muhafazakâr Partinin liderlerinden biri oldu. Stefan Stambolov hükûmeti sırasında (1887-1894) Bulgar bir diplomatik yardımcısı olduğu Konstantinopolis'te (İstanbul) siyasi muhalifler tarafından öldürüldüğü.

Konstantinopolis Muharebesi, Haziran 922'de Bizans İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'in civarında, 913-927 Savaşı sırasında, Bulgar İmparatorluğu kuvvetleri ile Bizanslılar arasında gerçekleşmiş çatışmadır. Yazın, Konstantinopolis'in civarında gerçekleşen Bulgar akınlarını püskürtmek için, Bizans imparatoru I. Romanos, Saktikios komutasında birlikler gönderdi. Bizanslılar Bulgar kampına baskın düzenledi ancak ana Bulgar güçleriyle karşı karşıya kaldıklarında yenildiler. Muharebe alanından geri çekilirken, Saktikios ölümcül yaralar aldı ve takip eden gece öldü.

Pegae Muharebesi 11 ile 18 Mart 921 tarihleri arasında Bizans İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'in civarında, 913-927 Savaşı sırasında, Bulgar İmparatorluğu kuvvetleri ile Bizanslılar arasında gerçekleşmiş çatışmadır. Muharebe, Balıklı Meryem Ana Rum Manastırı yakınında Pegae isimli bir semtte gerçekleşmiştir. Bizans hattı daha Bulgarların ilk ataklarında çökmüş, komutanları muharebe meydanından kaçmıştır. Bundan sonraki süreçte çoğu Bizans askeri kılıcı ile öldürülmüş öldürülmüş, boğulmuş veya ele geçirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Trayan Boğazı Muharebesi</span> Bizans-Bulgar savaşlarının parçası

Trayan Boğazı Muharebesi 986 yılında Bizans ve Bulgar kuvvetleri arasında bir savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Belasitsa Muharebesi</span> Bizans-Bulgar savaşlarının parçası

Belasitsa Muharebesi 29 Temmuz 1014'te Bizans İmparatorluğu ile Birinci Bulgar İmparatorluğu arasında gerçekleşti. Bu, Bizans İmparatoru II. Basileios ile Bulgar İmparatoru Samuil arasında 10. yüzyılın sonlarında ve 11. yüzyılın başlarında yaklaşık yarım yüzyıl süren mücadelenin sonucuydu. Sonuç, kesin bir Bizans zaferiydi.

<span class="mw-page-title-main">Asen Hanedanı</span> haneda

Asen Hanedanı 1185 ile 1280 arasında modern tarih yazımında İkinci Bulgar İmparatorluğu olarak adlandırılan bir Orta Çağ Bulgar devletini kurdular ve yönettiler.

Strumitsa Muharebesi Birinci Bulgar İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu kuvvetleri arasında Ağustos 1014'te Kuzey Makedonya'nın Strumica şehri yakınlarında meydana gelmiştir. İmparator Samuil'in oğlu Gavril Radomir komutasında Bulgar kuvvetleri, muharebede ölen Selanik valisi Theofilaktos Botaneiatis komutasında Bizans kuvvetlerini mağlup etmişlerdir. Valisinin ölümünden sonra Bizans İmparatoru II. Basileios, Bulgaristan'dan geri çekilmek zorunda kaldı ve son Belasitsa Muharebesi'ndeki başarısından yararlanamadı.

<span class="mw-page-title-main">1923 Bulgaristan askerî darbesi</span>

9 Haziran darbesi olarak da bilinen 1923 Bulgaristan askerî darbesi General İvan Valkov'un yönettiği Askeri Birlik'in düzenlediği ve 9 Haziran 1923'ten önceki gün gerçekleşen askerî bir müdahaleydi. Bulgar Çarı III. Boris'in kararnamesiyle meşrulaştırılan Aleksandar Stamboliyski hükûmeti devrildi ve yerine Aleksandar Tsankov tarafından bir hükûmet kuruldu.

Bulgaristanlı Dorothea, Bosna'nın ilk kraliçesiydi. Bulgar çarı Ivan Sratsimir'in kızı Dorothea, kendisini 1374 yılında Bosna Banı I.Tvrtko ile evlendiren Macaristan Kralı I. Lajos tarafından rehin alındı. 1377'de kraliçe oldu ve Kral II. Tvrtko'nun annesi olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Tih</span>

Konstantin Tih, 1257-1277 yılları arasındaki Bulgaristan çarıydı.