Buket Uzuner

Buket Uzuner (d. 3 Ekim 1955, Ankara), Türk yazar.

Hikâye, deneme ve gezi yazısı gibi farklı edebi türlerde eserler vermiştir. Kitapları, 1992'den itibaren Türkiye'de ulusal en iyi satış listelerinde yer almıştır. Kumral Ada Mavi Tuna adlı romanı en çok okunan eserlerindendir.

1955 yılında Ankara'da doğdu. Babası bankacı Hayati Uzuner, annesi öğretmen Rabia Uzuner'dir. Salih adında bir erkek kardeşi vardır.^[1]

1966'da Ankara'da Sakalar İlkokulu'ndan, 1972'de Anafartalar Kız Lisesi'nden mezun oldu. Hacettepe Üniversitesi Biyoloji bölümünde yükseköğrenim gördü. Yükseköğrenimi sırasında ilk evliliğini yaptı. 1977'de mezun oldu ve bir yıl biyolog olarak çalıştı.

Yazın hayatı, 1975'te Efendi adlı öyküsünün Dönemeç dergisinde yayımlanması ile başladı. Öykünün bu dergide yayınlanmasında Bilgi Yayınevi'nde editörlük yapan Atilla İlhan etkili oldu.^[2] Ardından aynı ay içinde Türk Dili, Yarın, Sesimiz, Oluşum dergilerinde yayımlanan diğer öyküleri yayımlandı.

1979'da yüksek lisans eğitimi için burs alarak Norveç'e gitti. Edebi yaşamı, yurtdışında devam ettiği eğitimi nedeniyle bir süre kesintiye uğradı. Bergen Üniversitesi'nde ekoloji alanındaki eğitimini tamamlayan Uzuner, 1982'de Michigan Üniversitesi Halk Sağlığı Okulu'nun Çevre ve Su Kirliliği Bölümüne doktora öğrencisi olarak kabul edildi.

1984'te yurda dönerek Türkiye'de Hacettepe Üniversitesi ve ODTÜ'de, ayrıca Norveç, ABD ve Finlandiya'daki üniversitelerde çalışmalarda bulundu. 1986'da ilk öykü kitabı Benim Adım Mayıs'ı yayımladı.

Çalışmaya hayatına İstanbul'da beş yıldızlı bir otelin halka ilişkiler müdiresi olarak devam etti. Ardından reklam ve film yazarlığını denedi ve asıl mesleği olarak yazarlıkta karar kıldı.^[1]

1988'de Ayın En Çıplak Günü, 1989'da Güneş Yiyen Çingene adlı öykü kitaplarını, gezi türündeki ilk kitabı olan Bir Siyah Saçlı Kadının Gezi Notları takip etti. Bu kitapta üç kıtanın kuzeyinde (Norveç, İsveç, Finlandiya, A.B.D., Cezayir, Danimarka ve Rusya'da) sırt çantasıyla yaptığı uzun tren yolculuklarını anlattı.

İlk romanı İki Yeşil Susamuru, Anneleri, Babaları, Sevgilileri ve Diğerleri 1991 yılında yayımlandı. İkinci romanı Balık İzlerinin Sesi (1993) ile geniş bir okuyucu kitlesine ulaştı ve Yunus Nadi Ödülü'ne değer görüldü.

Üçüncü romanı Kumral Ada Mavi Tuna'da (1988) Türkiye'nin güneydoğusunda yaşanan çatışmaları ele aldı.^[3] Bu roman ile İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi ödülünü aldı. Roman, İtalyanca, Yunanca ve İbraniceye çevrildi.^[2]

Yazar Türkiye Cumhuriyeti'nin 75. kuruluş yıl dönümünde Türkiye üniversiteleri, basını, meslek kuruluşları ve 81 ilin valiliklerinden oluşturulan jürinin oylarıyla Cumhuriyetin 75 Başarılı Kadını'ndan biri olarak seçildi.

Dördüncü romanı Uzun Beyaz Bulut Gelibolu'yu (2001) Çanakkale Savaşı üzerine kurguladı. Yazın hayatının 25. yılını kutlamak üzere kaleme aldığı Gümüş Yaz Gümüş Kız adlı otobiyografik eseri 2002'de yayımlandı.

2003'te Varlık dergisinde yazılar kaleme aldı ve bu yazılarını Selin ve Cem ile Yolculuklar (2004) adlı kitapta topladı. Konusu Atatürk Havaalanı'nda üç saatte geçen İstanbullular adlı romanının ardından iklim değişikliği ve çevre sorunlarını ele aldığı, Türk mitolojisinden yararlanarak fantastik öğeler kullandığı Su, Toprak, Hava, Ateş adlı romanları yayımladı. Bu eserlerde mezhep ayrılıklarına, kültürel farklılıklara, erkek şiddetine, cinsiyet ayrımlarına, doğa katliamına yer verdi.

İstanbul'da yaşamaktadır. Ali Murat Erkorkmaz'la yaptığı ikinci evliliğinden Can adında bir oğlu vardır.^[1] Özel arşivi İstanbul'da Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı'nda bulunmaktadır.^[4]

• Benim Adım Mayıs (1986)
• Ayın En Çıplak Günü (1988)
• Güneş Yiyen Çingene (1989)
• Karayel Hüznü (1993)
• Şairler Şehri (1994)
• Şiirin Kız kardeşi Öykü (2003)
• Yolda (2009)
• İstanbullular
• Gallipoli
• Bir Yılbaşı Hikâyesi (2013)

• İki Yeşil Susamuru, Anneleri, Babaları, Sevgilileri ve Diğerleri (1991)
• Balık İzlerinin Sesi (1992) (1993 Yunus Nadi Roman Ödülü)
• Kumral Ada Mavi Tuna (1997) (1998 İ.Ü. İletişim Fakültesi Ödülü)
• Uzun Beyaz Bulut - Gelibolu (2001)
• İstanbullular (2007)
• Su - Uyumsuz Defne Kaman'ın Maceraları (2012)
• Toprak - Uyumsuz Defne Kaman'ın Maceraları (2015)
• Hava - Uyumsuz Defne Kaman'ın Maceraları (2018)
• Ateş - Uyumsuz Defne Kaman'ın Maceraları (2023)

• Bir Siyah Saçlı Kadının Gezi Notları (1989)
• Şehir Romantiğinin Günlüğü (1998)
• New York Seyir Defteri (2000)

• Gümüş Yaz, Gümüş Kız (2002)

• Selin ve Cem'le Yolculuklar (2004)
• Benim Adım İstanbul (2011)

Kitapları 1992'den bu yana Türkiye'de Ulusal En İyi Satış listelerinde yer almaktadır ve sekiz ayrı dilde yayımlanmıştır. Remzi Kitabevi için 1990'larda yabancı edebî yayımlar konusunda editörlük yaptı. 1980'lerde tek başına sırtçantalı inter-rail seyahatleri sırasında yazdığı Bir Siyah Saçlı Kadının Gezi Notları 300.000'den fazla satarak Gezi Edebiyatı alanında Kadın Gezgin olgusuna dikkat çekmiştir.

Balık İzlerinin Sesi romanı ile 1993 yılında Yunus Nadi Roman Ödülü'ne lâyık görülen Uzuner, Kumral Ada Mavi Tuna romanı ile 1998 yılında İstanbul Üniversitesi Yılın Romanı ödülünü aldı. 1996 yılında Iowa Üniversitesi tarafından onur üyeliğine kabul edildi.

Kumral Ada Mavi Tuna adlı romanı, Mediterranean Waltz adı ile Yunanistan, İsrail, Romanya ve Güney Kore'de, Ada d'Amber adıyla İtalya, Ambar Ada adıyla İspanya'da yayımlandı. İstanbullular romanı ise ABD ve İspanya'da yayımlanmış olup Bulgaristan, Macaristan ve Arnavutluk'ta yayına hazırlanmaktadır. Ayrıca İngiltere'de kısa öykülerden oluşan A Cup of Turkish Coffee adlı kitabı yayımlandı. Yazarın Uzun Beyaz Bulut - Gelibolu romanı da Yunanca yayımlanmıştır.

• Vikisöz'de Buket Uzuner ile ilgili sözler mevcuttur.