İçeriğe atla

Budin Kuşatması (1602)

Budin Kuşatması (1602)
Uzun Türk Savaşı

Budin Kuşatması (1602)
Tarih2 Ekim – 14 Kasım 1602
Bölge
Sonuç Osmanlı zaferi
Coğrafi
Değişiklikler
Osmanlılar, 2. kez Budin'i ele geçirdi
Taraflar
Habsburg Monarşisi
Macaristan Krallığı
Osmanlı İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Arşidük Matthias
Christof von Russwurm
Hannibal Kratz
Ferenc Nádasdy
Eörsy Péter
Yemişçi Hasan Paşa
Güçler
20-24,000 adamBudin garnizonu
5,000-10,000 adam
Peşte garnizonu
1,000-1,500 adam
Takviyeler
20-30,000 adam
Kayıplar
Ağır Ağır

Budin Kuşatması 1602'de Uzun Türk Savaşı sırasında gerçekleşti ve Habsburglar'ın kasabayı ele geçirmek için yaptığı üç girişimden ikincisiydi; ancak Habsburg, Budin'i ele geçirmesine rağmen savaş başarısızlıkla sonuçlandı.

Kuşatmanın Nedenleri

Osmanlılar, 1600 yılında bir savaşın ardından Kanije savunucularının insan ve erzak sıkıntısı nedeniyle kaleyi terk etmek zorunda kalmasıyla başarıya ulaştı. Sonuç olarak ertesi yıl imparatorluk kuvvetinin bölünmesi gerekti. Ancak Habsburglar Kanije'yi geri almak için sonuçsuz girişimlerde bulunurken, Türkleri Budin'e saldırmaya hazırlandığına inandıran Dük Mercoeur, aniden İstolni Belgrad'ın komutasında ortaya çıktı ve on gün sonra savunucuları teslim olmaya zorladı. Hristiyanlar artık Budin'nin doğrudan savunma çemberinin başlıca avantajlarına sahipti. İstolni Belgrad, 29 Ağustos 1602'de Sadrazam Hasan Yemişçi'nin 70.000 kişilik ordusu tarafından geri alındı.[1]

İstolni Belgrad'ın düşüşünün ardından, özellikle insanların Hasan Paşa'nın artık Papa'ya karşı çıkacağını ve oradan Avusturya'yı işgal edeceğini düşündüğü Viyana ve Prag'da büyük bir korku vardı. Ancak Sadrazam, ordusunun bir kısmını saraya baskın yapmak için harekete geçirdi, 4.000 adamın işgal edilen kaleye gitmesini emretti ve geri kalanını İstolni Belgrad ile Budin arasında kamp kurdu.[2]

Arşidük Matthias, görünüşte saha mareşali Christof von Russwurm'a yanıt olarak 4 Eylül'de Győr kampında bir savaş konseyi topladı. Orada Budin'in kuşatılması kararı alındı. 9 Eylül'de toplanan orduyu inceledikten sonra tekrar Viyana'ya doğru yola çıktı. 20 Eylül'de Russwurm ve 20.000 ila 24.000 kişilik ordusu Győr'den ayrıldı ve savaş konseyinin kararı uyarınca Tuna Nehri'nin sol yakasını geçerek neredeyse akıl almaz derecede yavaş bir hızla önce Estergon'a ve ardından Budin'e doğru ilerledi.[2]

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">III. Mehmed</span> 13. Osmanlı padişahı (1595–1603)

III. Mehmed, divan edebiyatındaki mahlasıyla Adlî, 13. Osmanlı padişahı ve 92. İslam halifesidir. Sancağa giden son, I. Süleyman'dan 30 yıl sonra sefere çıkan ilk padişahtır ve bu nedenle de Avusturya’ya karşı kazanılan Eğri Kuşatması’nda ordunun başında olması nedeniyle kendisine Eğri Fatihi unvanı verilmiştir. Döneminde gerçekleşmiş olan Haçova Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa topraklarında kazandığı son büyük zaferidir. Sancak düzenini kaldırmış ve kendisinden önceki hükümdarlar dönemlerinde de süren Celali İsyanları’nı 1595-1603 yılları arasında kanlı şekilde bastırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Viyana Kuşatması</span> Osmanlı ordusunun Viyanayı başarısız olarak ikinci kez kuşatması ve 60. günün sonunda bozguna uğradığı kuşatma

II. Viyana Kuşatması, 1683 Viyana Kuşatması veya Viyana Bozgunu, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olan Avusturya Arşidüklüğü'ndeki Viyana şehrini ele geçirmek için yaptığı ikinci girişimdi. Viyana Savaşı, şehrin iki ay boyunca Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatılmasının ardından 12 Eylül 1683 tarihinde Viyana yakınlarındaki Kahlenberg Dağı'nda gerçekleşti. Savaş, Habsburg monarşisi liderliğindeki Kutsal Roma İmparatorluğu ve Polonya-Litvanya Birliği tarafından, her ikisi de Kral III. Jan Sobieski komutasında, Osmanlılara ve onların vasal ve haraç devletlerine karşı yapıldı. Bu savaş, İngiliz Milletler Topluluğu ve Kutsal Roma İmparatorluğu'nun Osmanlılara karşı ilk kez askerî işbirliği yaptığı savaş oldu. Osmanlıların yenilgisi, Avrupa'ya yayılmasında bir dönüm noktası oldu ve bundan sonra Osmanlılar daha fazla ilerleme kaydedemedi. Bunu takip eden ve 1699 yılına kadar süren savaşta Osmanlılar, Osmanlı Macaristanı'nın büyük bir kısmını Kutsal Roma İmparatoru I. Leopold'a bıraktı.

Yemişçi Hasan Paşa III. Mehmed saltanatı döneminde 10 Temmuz 1601 - 24 Eylül 1603 tarihleri arasında toplam iki yıl üç ay yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Kutsal İttifak savaşları</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal İttifak (Habsburg İmparatorluğu, Polonya-Litvanya, Venedik, Rusya) arasında yapılan ve ittifakın zaferiyle sona eren bir dizi savaş (1683-1699)

Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları (1683-1699), Osmanlıların II. Viyana Kuşatması'nda başarısızlığa uğramasından cesaret alan bir grup Avrupa ülkesinin Kutsal İttifak adı altında birleşip Osmanlılara karşı giriştikleri ve bu ülkelerin Macaristan, Ukrayna ve Dalmaçya'da hâkimiyet kurup Balkanlar'daki Osmanlı hâkimiyetine büyük darbe vurmaları ile sonuçlanmış bir savaşlar dizisidir. Osmanlı tarihinde Felaket Seneleri veya Küçük Kıyamet olarak da geçer. Avrupa tarihinde ise genelde Büyük Türk Savaşı olarak bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">Győr</span>

Győr, Macaristan' ın kuzeybatısında, Győr-Moson-Sopron İdarî Bölgesinin baş şehri olan bir kenttir. Tuna Nehri kollarından Mosoni Duna, Rába ve Rábca nehirlerinin buluştuğu yerde bulunan şehir, Budapeşte ve Viyana şehirlerinin ortasında önemli bir ulaşım noktasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı</span> 1593-1606 yıllarında Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma Imparatorluğu arasında yaşanan savaş

1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı ya da genel tarih kaynaklarındaki kullanımlarda Long Turkish War, Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında sınır çatışmalarının artması ve Bosna Beylerbeyi Telli Hasan Paşa'nın 1593 yılında Kulpa'da ağır yenilgiye uğraması sonucunda başlayan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Kanije Savunması</span> Sayı üstünlüğü olmasına rağmen Haçlıların Tiryaki Hasan Paşa tarafından bozguna uğratıldığı kuşatma

Kanije Savunması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasında, 1601 yılında 73 gün boyunca Kanije Kalesini kuşatan Habsburg Ordusuna karşı Osmanlıların yaptığı savunma ve karşı saldırıdır.

Yanıkkale, Macaristan'ın Györ şehrinde kurulu müstahkem mevkiye Osmanlılar tarafından verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Kahlenberg Muharebesi</span>

Kahlenberg Muharebesi ya da Osmanlıların verdiği isimle Almandağı Muharebesi, 12 Eylül 1683'te Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal Roma İmparatorluğu orduları arasında yapılan meydan muharebesidir. Muharebeyi Osmanlılar kaybetmiştir. Muharebe, II. Viyana Kuşatması'nı bitirmiştir ve Osmanlı-Habsburg Savaşlarının kesin bir dönüm noktasıdır. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın yeniçerileri ve sipahileri metrislerden çıkarmayıp kuşatmaya devam ettirmesi muharebenin seyrini değiştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Budin (eyalet)</span>

Budin Eyaleti, Budin Beylerbeyliği veya Budin Paşalığı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanan Macaristan Krallığı'nın başkenti Budin'e 1530, 1540 ve 1541 yıllarında Habsburg Hanedanı'nın kontrolündeki Avusturya Arşidüklüğü tarafından gerçekleştirilen ve başarısızlıkla sonuçlanan kuşatmalar sonrasında kurulmuştur. 1552'de Temeşvar ele geçirilmiş ve Temeşvar ve çevresinde Temeşvar Eyaleti kurulmuştur. 1606'da Zitvatorok Antlaşması'yla Eğri ve Kanije şehirleri de alınarak Eğri (1596) ve Kanije (1600) Eyaletleri kurulmuştur. 17. yüzyılda II. Viyana Kuşatmasının başarısızlığından sonra 2 Eylül 1686'da Habsburg ordusu Budin şehrini düşürdü ve eyalet de düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İstolni Belgrad Kuşatması (1602)</span> 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşının bir evresidir

İstolni Belgrad Kuşatması (1602), 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nın bir evresidir. Yemişçi Hasan Paşa komutasındaki Türk ordusu bir yıl önce Avusturya'nın eline geçmiş olan kritik önemdeki İstolni Belgrad kalesini kuşatarak geri almıştır.

İstolni Belgrad Muharebesi, 4 Kasım 1593'te Yanıkkale Komutanı Albay Hardegg komutasındaki Kutsal Roma İmparatorluğu ordusunun Budin Valisi Hasan Paşa komutasındaki Osmanlı birliğini yendiği askerî çarpışma, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda bir evre.

<span class="mw-page-title-main">Kadızade Ali Paşa</span>

Kadızade Ali Paşa, sancakbeyi ve beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Minkarkuşu Mehmed Paşa, Karabatak ve Mangırkuşu lakaplarıyla da bilinen Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">1540-1545 Osmanlı-Alman Savaşı</span>

1540-1545 Osmanlı-Alman Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu arasında Macaristan'ın hakimiyeti konusundaki çekişme nedeniyle başlayan ve gerek Macaristan gerek Akdeniz'deki kesintisiz Osmanlı zaferleri üzerine 1545'teki ateşkesin ardından 1547 yılında İstanbul Antlaşması'yla sonuçlanan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Zerinvar Kuşatması (1664)</span> Mora Nehrinin kıyısında ve bataklık adalarında, kuzey Hırvatistan ile Macaristanın güneybatı kesimi arasındaki sınır çizgisine yakın yerde bulunan Zerinvar kalesi Osmanlı güçleri tarafından kuşatıldı

Zerinvar Kuşatması, Miklós Zrínyi liderliğindeki Hırvat kuvvetleri ile Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu arasında Haziran/Temmuz 1664'te gerçekleşti. Mora Nehri'nin kıyısında ve bataklık adalarında, kuzey Hırvatistan ile Macaristan'ın güneybatı kesimi arasındaki sınır çizgisine yakın yerde bulunan Zerinvar kalesi Osmanlı güçleri tarafından kuşatıldı. Savaş, kalenin yıkılması ve Hırvat mürettebatın Hırvatistan'ın daha güvenli iç bölgelerine geri çekilmesiyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Budin Kuşatması (1598)</span>

Budin Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Kutsal Roma İmpratorluğu Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Yanıkkale Kuşatması (1594)</span>

Yanıkkale Kuşatması ya da Györ Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Kanije Kușatması (1600)</span>

Kanije Kușatması, 1593-1606 Osmanlı-Kutsal Roma İmparatorluğu Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Budin Kuşatması (1603)</span>

Budin Kuşatması, 1603 yılında 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasında gerçekleşti ve Habsburglar tarafından kasabanın ele geçirilmesine yönelik üçüncü ve son girişimdi; ancak Habsburg'ların başlangıçtaki başarısına rağmen Osmanlılar daha sonra Habsburg'un kasabayı ele geçirme girişimini engelledi.