Budapeşte-Belgrad demiryolu
Budapeşte-Belgrad demiryolu, Macaristan başkenti Budapeşte'deki Keleti İstasyonu ile Sırbistan başkenti Belgrad'daki Belgrad Merkez demiryolu istasyonu arasında bağlantı oluşturan bir demiryolu hattı.
2,89 milyar ABD doları değerinde ve 350 km'lik uzunlukta olan bir yüksek hızlı demiryolu hattı projesi olan Budapeşte-Belgrad demiryolu, Orta ile Güneydoğu Avrupa'nın içinden geçmesi planlanmış Budapeşte-Belgrad-Üsküp-Atina demiryolu hattının bir parçası ve ilk aşamasıdır. Bu uluslararası hat, Çin sahipliğindeki Pire Limanı'nı Avrupa'nın "merkeziyle" bağlamak üzere Çin Hükûmeti'nin "Bir Kuşak, Bir Yol" inisiyatifi kapsamında kurulmuş Çin-ODAÜ platformunun ana projelerinden biri.[1]
Güzergâh, coğrafya ve manzaralar
Budapeşte ile Belgrad arasındaki demiryolu hattı çoğunlukla Macaristan Bács-Kiskun İli ile Sırbistan Voyvodina bölgesinin içinden geçmektedir.[2]
Ray şartları ve yenileştirme
Belgrad ile Budapeşte arasındaki eski demiryolu modernize edilecek. Seyahat süresinin sekiz saatten üç buçuk saate indireceleği beklenmektedir; raylar üzerindeki maksimum hız, Sırbistan kısmında 200 km/sa, Macaristan kısmında ise 160 km/sa olarak tasarlanmıştır.[3] Proje tamamlandığı zaman, Budapeşte ile Belgrad arasındaki seyahat süreci 2sa 40dk'ya indirilmiş olacak.[4] Planlara göre, ray yenileştirmesinin 2024 yılı sonuna doğru tamamlanmış olması beklenmektedir.[5]
Macaristan kısmının modernizasyonu
2015 yılında projenin Macaristan kısmının (152 km) 472 milyar HUF'lik maliyete geleceği ve 2017-2018 yılları arasında tamamlanacağı açıklandı.[6][7] Mevcut durumda ise faiz dahil 949 milyar HUF'lik (3,6 milyar ABD doları) bir maliyete geleceği beklenmektedir.
Macaristan'da bu proje, Macar Devlet Demiryolları'nın China Railway International Corporation (CRIC) ve China Railway International Group (CRIG) ile girdiği ortak girişimin kapsamında oluşturulmuş Kínai-Magyar Vasúti Nonprofit Zrt (Çin-Macar Demiryolu Kâr Amacı Gütmeyen Ltd.) şirketi tarafından gerçekleştirilmektedir.[8][9][10] 2018 yılında yapılmış bir tahmine göre, bu kısım üzerindeki çalışmalar ancak 2021 yılında başlayabilir, zira kamu alım prosedürleri için bir sene, planlama ve müzakere aşamaları içinse iki sene lâzım.[11] Proje maliyetlerinin hiçbir zaman geri kazanılmayacağından dolayı bu yatırım çokça eleştirilmiştir: tahminlere göre, bu yatırımın getirisi olana kadar 2400 sene geçmiş olacaktır.[12]
Demiryolu hattının Macaristan kısmının inşası Ekim 2021'de başladı ve 2025 yılında tamamlanması beklenmektedir.[3][13]
Sırbistan kısmının modernizasyonu
Sırbistan'da, 34,5 km uzunluktaki Belgrad-Stara Pazova bölümü, Exim Bank of China'nın verdiği bir kredi ile finanse edilen 350,1 milyon ABD doları değerinde bir yatırım ile China Communications Construction Company (CCCC) ile China Railways International'ın (CRI) işbirliği ile yeniden inşa edilmektedir.[14][15] Stara Pazova-Novi Sad bölümü, Rus kredisiyle finanse edilip Rus RZD International şirketi tarafından yeniden inşa edildi.[15] Novi Sad-Sobotka bölümünün yeniden inşasının 2022 yılında başlaması beklenmektedir; tahminen 943 milyon Euro'luk maliyete gelecek olan bu bölüm, 33 aylık bir süre boyunca CCCC tarafından inşa edilecektir[16] ve inşa süreci boyunca kapalı kalacaktır.[17]
Sırbistan'daki demiryolu hattının inşası, Čortanovci tünelinin inşasının başlamasıyla başladı.[18] Belgrad ile Novi Sad arasında 75 km uzunlukta olan ve 200 km/sa maksimum hızı olan bir demiryolu hattı açıldı.[4][19][20][21] Novi Sad ile Subotica (Macaristan sınırı) arasındaki 107,4 km'lik bölümün inşası 7 Nisan 2022 tarihinde başladı ve 2024 yılının sonunda tamamlanması beklenmektedir.[22]
İhaleler
Proje için ihale teslim etmiş yalnızca iki konsorsiyum var. Kazanan konsorsiyum Haziran 2019'da açıklandı. 2015 yılından beri düzenlenmiş çoğu proje için olduğu gibi,[23][24] bu projenin kazanan ihalesi de Macaristan hükûmetine bağları olan girişimci Lőrinc Mészáros[25] ve onun kurduğu "RM International Zrt" şirketine aitti. Bu ihalenin dahilinde iki Çin şirketi de vardı: China Tiejiuju Engineering & Construction LLC. ve China Railway Electrification Engineering Group (Hungary) Ltd.[26]
Tepkiler
Budapeşte ile Belgrad arasındaki yenilenmiş demiryolunun seyahat sürecinden dört saat kesecekse de, Belgrad'dan Pire Limanı'na trenle gitmek mevcut şartlarda yine 4 ilâ 8 gün sürer.[27]
Macar hükûmeti, projenin ekonomik sürdürülebilirliği hakkındaki analizini 10 yıllık bir süre için gizlemiş durumda,[28] ancak hükûmet dışı medyada verilmiş tahminlere göre, hattaki mevcut ve beklenen trafik ile projenin ancak 130[29] ilâ 2400[30] sene geçtikten sonra getirisi olacaktır.[31]
Tarihçe
Budapeşte ile Belgrad arasındaki demiryolu hattı, 1914 yılına dek Şark Ekspresi tarafından da kullanıldı. Paris ile İstanbul arasında bağlantı oluşturan Şark Ekspresi, 5 Haziran 1883'te hizmete girdi.
Ayrıca bakınız
- Budapeşte-Belgrad-Üsküp-Atina demiryolu
- Trans-Avrupa Ulaştırma Ağı
Kaynakça
- ^ Shepard, Wade (25 Şubat 2017). "Another Silk Road fiasco? China's Belgrade to Budapest high-speed rail line is probed by Brussels". Forbes. 26 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
- ^ "Vojvodina: Eigensinnige Provinz an der Donau". Die Presse (Almanca). 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2018.
- ^ a b A Budapest-Belgrád vasútvonal korszerűsítése - alapkőletétel (Modernization of the Budapest-Belgrade railway line: Laying the foundation) 13 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., mavcsoport.hu, 15 October 2021.
- ^ a b Belgrade - Novi Sad line reopens following reconstruction 18 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., railjournal, 29 March 2022.
- ^ Moares, Romana (29 Kasım 2021). "Work starts on high-speed Belgrade-Budapest railway". Industry Europe (İngilizce). 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022.
- ^ "Intergovernmental agreement on the modernisation of the Belgrade-Budapest railway line has been initialled in Beijing". Government. 23 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2019.
- ^ "Még az idén megkezdődhet a Budapest-Belgrád vasútvonal modernizálása". Kormányzat (Macarca). 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019.
- ^ "Hungary kicks off USD 3.6 billion Belgrade-Budapest rail line investment". The Budapest Beacon (İngilizce). 27 Kasım 2017. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2018.
- ^ Chinese-Hungarian Railway Nonprofit Ltd.: Chinese-Hungarian Railway Non-Profit Private Limited Company, in Hungarian: Kínai-Magyar Vasúti Nonprofit Zrt.: Kínai-Magyar Vasúti Nonprofit Zártkörűen Működő Részvénytársaság 22 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 10 November 2016, on the MÁV website mavcsoport.hu)
- ^ "Hungary expects bids for Belgrade-Budapest railway works in March". seenews.com (İngilizce). 9 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2018.
- ^ Vörös, Zoltán (4 Ocak 2018). "Who Benefits From the Chinese-Built Hungary-Serbia Railway?". The Diplomat. 20 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2019.
- ^ "130 év alatt térülhet meg a méregdrága kínai vasút". Index.hu (Macarca). 1 Aralık 2019. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2019.
- ^ Hungary launched Belgrade – Budapest line construction 26 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., railwaypro.com, November 2021.
- ^ "Serbia starts Belgrade-Stara Pazova railway overhaul - govt". seenews.com (İngilizce). 9 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2018.
- ^ a b "Russia's RZD to start overhaul of part of Belgrade-Budapest railway in July". seenews.com (İngilizce). 9 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2018.
- ^ "李克强见证匈塞铁路商务合同签署公司应邀参加中国-中东欧国家经贸论坛，孙子宇代表公司签约" (Çince). China Communications Construction. 11 Temmuz 2018. 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
- ^ Hajnalka, Miklós. "Brze pruge i savremene železničke stanice". Magyar Szó Online. 22 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2018.
- ^ "Почела изградња тунела "Чортановци"". "Инфраструктура железнице Србије" ад (Sırpça). 18 Eylül 2017. 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
- ^ "Пруга Стара Пазова – Нови Сад до новембра 2021". Politika Online (Sırpça). 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
- ^ "Почели радови на модернизацији пруге Београд – Будимпешта". "Инфраструктура железнице Србије" ад (Sırpça). 28 Kasım 2017. 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
- ^ Railway infrastructure in the Republic of Serbia regarding strengthening rail transport connectivity 11 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Marko Jeremić, 2019.
- ^ Pruga od Novog Sada do Subotice menja geografiju - vijadukt kod Vrbasa biće dug 1.600 metara 26 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (The railway from Novi Sad to Subotica is changing its geography - the viaduct near Vrbas will be 1,600 meters long), 11 Apr 2022, SatTV.
- ^ "Subscribe to read". Financial Times (İngilizce). 21 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019.
- ^ "Viktor Orban's oligarchs: a new elite emerges in Hungary". archive.fo. 21 Aralık 2017. 21 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2019.
- ^ "Lőrinc Mészáros". The Orange Files (İngilizce). 1 Haziran 2016. 5 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019.
- ^ "Mészáros firm among winners of massive rail contract". Budapest Business Journal (İngilizce). 29 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2019.
- ^ Bálint, Szalai (8 Aralık 2017). "A kínaiaknak pont tökmindegy a Budapest–Belgrád-vasút". index.hu (Macarca). 27 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2019.
- ^ ATV. "Budapest-Belgrád vasútvonal: Miért titkolózik a kormány?". ATV.hu. 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019.
- ^ Tamás, Mészáros (1 Aralık 2017). "130 év alatt térülhet meg a méregdrága kínai vasút". index.hu (Macarca). 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019.
- ^ "2400 év alatt térülhet meg Orbán vasútja". Figyelő online. 5 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019.
- ^ "IHO - Vasút - Százhatvanra alkalmas, évezredek alatt térül meg – mi az?". iho.hu. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019.
