İçeriğe atla

Budapeşte Memorandumu

Budapeşte Memorandumu
Belarus Cumhuriyeti/Kazakistan Cumhuriyeti/Ukrayna'nın Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması'na katılımı ile ilgili Güvenlik Teminatları Hakkında Mutabakat Muhtırası
İmzalanma5 Aralık 1994
YerBudapeşte, Macaristan
Taraflar Belarus
 Kazakistan
 Ukrayna
 Rusya
 ABD
 Birleşik Krallık
Dilİngilizce, Rusça, Ukraynaca

Budapeşte Memorandumu, 5 Aralık 1994 tarihinde Macaristan'ın Budapeşte kentinde düzenlenen AGİT konferansında imzalayan taraflarca Belarus, Kazakistan ve Ukrayna'nın Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması'na katılımıyla ilgili güvenlik güvenceleri sağlamak için imzalanan üç özdeş siyasi anlaşmadır. Memorandum ilk olarak üç nükleer güç olan Rusya, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık tarafından imzalanırken diğer nükleer güçler olan Çin ve Fransa ise ayrı belgelerde biraz daha zayıf bireysel güvenceler verdi.[1]

Memorandum, Ukrayna, Beyaz Rusya ve Kazakistan'ın toprak bütünlüğüne veya siyasi bağımsızlığına yönelik tehditlere veya güç kullanımına karşı güvenlik güvenceler de içermekteydi. Sonuç olarak, 1994 ve 1996 yılları arasında Beyaz Rusya, Kazakistan ve Ukrayna nükleer silahlarından vazgeçti.

Kaynakça

  1. ^ Vasylenko, Volodymyr (15 Aralık 2009). "On assurances without guarantees in a 'shelved document'". The Day. 21 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belarus</span> Doğu Avrupada bir ülke

Belarus, resmî adıyla Belarus Cumhuriyeti (Belarusça:

<span class="mw-page-title-main">Bağımsız Devletler Topluluğu</span> bölgesel hükümetler arası organizasyon

Bağımsız Devletler Topluluğu, 8 Aralık 1991 tarihinde Rusya, Ukrayna ve Belarus arasında imzalanan anlaşma ile kurulmuş devletler topluluğudur. Anlaşma ile Sovyetler Birliği resmen yıkılmış oldu. 21 Aralık 1991 tarihinde de Estonya, Letonya, Litvanya, Ukrayna ve Gürcistan hariç tüm eski Sovyet Cumhuriyetleri bu anlaşmayı imzaladı.

<span class="mw-page-title-main">Almatı Zirvesi</span>

Almatı Zirvesi, Bağımsız Devletler Topluluğu'nun kurulması kararının ardından, Sovyetler Birliği'ni oluşturan on beş cumhuriyetten on birinin katıldığı bir toplantıdır. 21 Aralık 1991'de Kazakistan'ın o zamanki başkenti Almatı'da yapılan bu toplantıya Rusya, Ukrayna, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan, Azerbaycan, Tacikistan, Ermenistan ve Moldova katıldı. Gürcistan ise gözlemci olarak iştirak etti.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biridir. 30 Aralık 1922'de imzalanan Sovyetler Birliği kuruluş anlaşmasını imzalayan devletlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki diplomatik temsilcilikler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'deki diplomatik temsilcilikler listesi , Türkiye'de diğer ülkelerin bulundurduğu diplomatik ve konsüler temsilciliklerin listesini içermektedir. Başkent Ankara'da 135 yerleşik büyükelçilik bulunmaktadır. İstanbul ise 73’ü başkonsolosluk, 1'i konsolosluk olmak üzere 74 diplomatik misyona ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü</span> Bağımsız Devletler Topluluğu tarafından kurulan askerî ittifak

Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ), 7 Ekim 2002 tarihinde altı Bağımsız Devletler Topluluğu ülkesi tarafından kurulan hükûmetlerarası askerî ittifaktır.

Uyarlanmış Avrupa'da Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Antlaşması, Avrupa'da Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Antlaşması'nın Soğuk Savaş sonrası bir uyarlaması. 19 Kasım 1999'da Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın (AGİT) İstanbul zirvesinde imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna</span> Doğu Avrupada yer alan bir ülke

Ukrayna, Doğu Avrupa'da bir ülkedir. 603.549 km² yüzölçümüyle tamamı Avrupa'da olan en büyük ülkedir. Doğuda ve kuzeydoğuda Rusya, kuzeyde Belarus, batıda Polonya ve Slovakya güneybatıda Macaristan, Romanya ve Moldova'nın komşusudur. Ayrıca güneyde Karadeniz ve Azak Denizi'ne kıyısı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Anayasası</span>

Belarus Anayasası, Belarus'un en üst düzey yasası. Anayasayla çelişen tüm kanunlar geçersizdir. Ülkenin Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan etmesinden üç yıl sonra, 1994'te, kabul edilen metin Belarus devleti ve hükûmetinin çerçevesini çizerek, vatandaşlarının hak ve özgürlüklerini sıralar. Anayasa, ülkenin eski yasama organı Beyaz Rusya Yüksek Sovyeti tarafından oluşturulmuş ve vatandaşlar ile hukuk uzmanlarının katkılarıyla şekillendirilmiştir. Anayasa metni bir başlangıç, 9 kısım ve 146 maddeden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Devlet Sınır Komitesi</span>

Beyaz Rusya Devlet Sınır Komitesi ya da kısaca GPK Beyaz Rusya sınırlarını yöneten ve koruyan devlet kurumu. Belarus'a bağlı olan kurumun silahlı paramiliter gücü Sınır Muhafız Servisi'dir. Bu birlikler komitenin kararlarını ve politikalarını uygular. Bu hizmet Rusya, Ukrayna, Polonya, Litvanya ve Letonya ile olan sınırları kapsar.

2006 Beyaz Rusya devlet bakanlığı seçimi, 19 Mart 2006 tarihinde Beyaz Rusya'da gerçekleşti. Sonuç görevdeki başkan olan Aleksandr Lukaşenko için bir zaferdi. Lukaşenko, seçim sonucu oyların% 84.4'ünü alarak seçimi kazanmıştır. Ancak seçim batılı gözlemliler tarafından hileli sayılmıştır. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, "seçimin demokratik seçimlerle ilgili taahhütlerini yerine getirmediğini" açıklamıştır. Bu açıklamaya karşılık ise Bağımsız Devletler Topluluğu oylamayı açık ve şeffaf olarak nitelendirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Enerji güvencesi</span> Enerji mevcudiyetine ilişkin ulusal güvenlik değerlendirmeleri

Enerji güvencesi ulusal güvenlik ile enerji tüketimi için doğal kaynakların bulunabilirliği arasındaki ilişkidir. (Nispeten) ucuz enerjiye erişim, modern ekonomilerin işleyişi için zorunlu hale gelmiştir. Bununla birlikte, enerji kaynaklarının ülkeler arasında eşit olmayan dağılımı, ciddi kırılganlıklara neden olmuştur. Uluslararası enerji ilişkileri, hem enerji güvenliği hem de enerji kırılganlığına yol açan dünyanın küreselleşmesine katkıda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-Belarus ilişkileri</span>

Azerbaycan ve Belarus arasındaki ilişkiler, Beyaz Rusya Cumhurbaşkanı Aleksander Lukaşenko'nun Azerbaycan'ı Beyaz Rusya'nın bağımsızlığı ve egemenliği için "koruyucu" olarak nitelendirerek Azerbaycan-Belarus ilişkilerinde "yakın bir ilişki olmadığını" belirtmiştir. Her iki ülke 1918'e kadar Rus İmparatorluğu'nun ve 1991'den önce Sovyetler Birliği'nin bir parçasıydı. Azerbaycan'ın Minsk'te ve Beyaz Rusya'nın Bakü'de bir elçiliği var. Her iki ülke de Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın (AGİT) ve Bağımsız Devletler Topluluğu'nun (BDT) tam üyesidir. Azerbaycan Avrupa Konseyi'nin tam üyesidir, Beyaz Rusya adaydır. Hem Azerbaycan hem de Beyaz Rusya, Bağlantısızlar Hareketi'nin (BH) tam üyesidir. Beyaz Rusya'da 6.000'den fazla Azeri yaşıyor.

<span class="mw-page-title-main">2021-2022 Rusya-Ukrayna krizi</span>

2021-2022 Rus-Ukrayna krizi, Rusya ve Ukrayna arasında 2021 ve 2022 arasında gerçekleşmiş siyasi gerginliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya ve kitle imha silahları</span>

Rusya Federasyonu'nun üç tür kitle imha silahına sahip olduğu bilinmektedir: nükleer silahlar, biyolojik silahlar ve kimyasal silahlar. Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması kapsamında tanınan beş nükleer silah ülkesinden biridir.

Bir nükleer yakıt bankası, nükleer reaktörlerini beslemek için yedek bir LEU kaynağına ihtiyaç duyan ülkeler için düşük zenginleştirilmiş uranyum (LEU) rezervidir. Zenginleştirme teknolojisine sahip olan ülkeler, zenginleştirilmiş yakıtı, zenginleştirme teknolojisine sahip olmayan ülkelerin güç reaktörleri için yakıt elde edeceği bir "bankaya" bağışlayacaklardır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Belarus ilişkileri</span>

Amerika Birleşik Devletleri ve Belarus arasındaki devletlerarası ilişkiler, 1991 yılında Belarus'un da bir parçası olduğu Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla başladı. Ancak, ABD'nin Belarus'un insan haklarını ihlal ettiği yönündeki suçlamaları nedeniyle ilişkiler bozuldu. Belarus ise ABD'yi içişlerine karışmakla suçladı.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Rusya ilişkileri</span>

Belarus-Rusya ilişkileri, Belarus ve Rusya arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. İki ülke bir kara sınırını paylaşıyor ve uluslarüstü Birlik Devletini oluşturuyor. İki ülke arasında ikili anlaşmalar imzalandı. Rusya, Belarus'un en büyük ve en önemli ekonomik ve siyasi ortağıdır. Her ikisi de Bağımsız Devletler Topluluğu, Avrasya Gümrük Birliği, Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü ve Birleşmiş Milletler dahil olmak üzere çeşitli uluslararası kuruluşların üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği-Belarus ilişkileri</span>

Avrupa-Belarus ilişkileri, Belarus Cumhuriyeti ile Avrupa Birliği (AB) arasındaki ilişkileri ifade eder. Karşılıklı ilişkiler ilk olarak Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun 1991'de Belarus'un bağımsızlığını tanımasından sonra kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Ukrayna ilişkileri</span>

Belarus-Ukrayna ilişkileri, Belarus ve Ukrayna arasındaki dış ilişkilerdir. Her iki ülke de Bakü Girişimi ve Orta Avrupa Girişimi'nin tam üyesidir. 2021'in son günlerinde, Ukrayna ve Rusya arasındaki ilişki hızla bozulmaya başladı ve Şubat 2022'nin sonlarında tam ölçekli bir istila ile sonuçlandı. Belarus; topraklarında Rus birliklerinin ve teçhizatının konuşlandırılmasına, topraklarının Kuzey Ukrayna'ya yönelik saldırılar için bir sıçrama tahtası olarak kullanılmasına izin verdi ancak Ukrayna'da Belarus birliklerinin varlığını reddetti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.