İçeriğe atla

Buda'nın oynamayacağı oyunların listesi

Kontrol Edilmiş

Budist oyunlar listesiOyun, Gotama Buda'nın bir 'ihmalkârlık nedeni' olduğuna inandığı için oynamayacağını ve öğrencilerinin de aynı şekilde oynamamaları gerektiğini söylediğinin düşünüldüğü oyunların bir listesidir.[1] Bu liste MÖ 6. veya 5. yüzyıldan kalmadır ve bilinen en eski oyun listesidir.[2]

Bahsedilen bazı oyunların çevirisi hakkında bazı tartışmalar vardır ve burada verilen liste, Brahmajāla Sutta'dan T. W. Rhys Davids tarafından yapılan çeviriye dayanmaktadır ve orijinalinde verildiği sırayla verilmiştir. Liste, Vinaya Pitaka da dahil olmak üzere bir dizi başka erken dönem Budist metninde tekrarlanmıştır.[2][3]

  1. 8×8 veya 10×10 kareli tahtaya sahip masa oyunları. Bunun sırasıyla ashtapada ve dasapada'ya atıfta bulunduğu düşünülmektedir, ancak daha sonraki Sinhala yorumları bu tipteki oyun tahtalarının zar içeren oyunlarda da kullanıldığına atıfta bulunmaktadır.[2]
  2. Bu oyunların hayali tahtalarda oynananları. Akasam astapadam, ashtapada'nın tahta olmadan oynanan bir türüydü, birebir çeviri ile "gökyüzünde oynanan astapadam". Amerikan Satranç Dergisi'ndeki bir muhabir, bunun muhtemelen bir körleme satranç türüne yapılmış en eski edebi atıf olduğunu belirtiyor.[4]
  3. Oyuncunun sadece belirli yerlerde yürüyebileceği şekilde sınırların çizildiği oyunlar. Bu, Vinaya Pitaka'da "yerde çeşitli çizgilerden bir daire çizerek, bu dairenin içinde geçilmemesi gereken çizgiyi geçmekten kaçınarak oynarlar" şeklinde açıklanmıştır. Rhys Davids, burada seksek benzeri bir tür oyun olan parihāra-patham'dan bahsediliyor olabileceğini öne sürüyor.
  4. Oyuncuların bir yığından parçaları çıkardığı veya yığına eklediği, yığının bozulmasına neden olanın kaybeden olduğu oyunlar (modern oyunlardan mikado'ya benzer).
  5. Zar atma oyunları.
  6. "Elin parmaklar açılmış şekilde reçine, kırmızı boya veya unlu su gibi bir sıvıya daldırılıp, ıslak elin yere veya duvara vurularak 'Ne olacak?' dendiği ve gerekli şeklin yapıldığı (fil, at, vb.)" oyunlar.
  7. Top oyunları.
  8. Yapraklardan yapılmış oyuncak bir boru olan pat-kulal'dan üflemek.
  9. Oyuncak saban sürmek.
  10. Palmiye yapraklarından yapılmış oyuncak yel değirmenleriyle oynamak.
  11. Palmiye yapraklarından yapılmış oyuncak ölçülerle oynamak.
  12. Oyuncak arabalarla oynamak.
  13. Oyuncak yaylarla oynamak.
  14. Havada veya bir arkadaşın sırtında çizilen harfleri tahmin etmeye çalışmak (Brahmi alfabesindeki harfler).
  15. Bir arkadaşın düşüncelerini tahmin etmeye çalışmak (modern örnek: adam asmaca).
  16. Sakatlıkları taklit etmek (modern örnek: körebe).

Listenin yapıldığı zamanda modern satranç oyunu henüz icat edilmemiş olsa da, chaturaji gibi satranç benzeri oyunlar biliniyor olabilir. H. J. R. Murray, Rhys Davids'in 1899 yılında yaptığı çevirisine atıfta bulunarak, 8×8 masa oyununun büyük olasılıkla ashtapada, 10×10 oyunun ise dasapada olduğunu belirtiyor. Her ikisinin de yarış tipinde masa oyunları olduğunu belirtiyor.

Pali Kanon'unda ortaya çıktığı yerler

Listenin tamamı Dīgha Nikāya'da birkaç kez tekrarlanır: Buda ve takipçilerinin uygulamalarında brahminler ve diğer münzevilerden farklı yönlerini ayrıntılarıyla açıklayan 'Ahlaki Terbiye Üzerine Ara Bölüm' adlı pasajın bir parçasıdır.

  • Brahmajāla Sutta (DN 1)
  • Sāmaññaphala Sutta (DN 2)
  • Ambaṭṭha Sutta (DN 3)
  • Soṇadaṇḍa Sutta (DN 4)
  • Kūṭadanta Sutta (DN 5)
  • Mahali Sutta (DN 6)
  • Jaliya Sutta (DN 7)
  • Mahāsīhanāda Sutta (DN 8)
  • Subha Sutta (DN 10)
  • Kevaṭṭa Sutta (DN 11)
  • Tevijja Sutta (DN 13)

Tam liste ayrıca iki kez Vinaya Pitaka'da, çiğnenmesinin önüne geçilmesini gerektiren bir kuralın kriterlerinin bir parçası olarak bir kez Suttavibhanga'da ve bir kez de keşişlerin bir bölgeden sürülmesine ilişkin prosedürle ilgili teknik bir tartışmanın parçası olarak Cullavaga'da yer alır.[3][5]

En az iki başka sutrada ise kısaltılmış bir versiyonu bulunur: Anguttara Nikaya'daki Upāli Sutta ve Majjhima Nikaya'daki Mahātaṇhāsaṅkhaya Sutta.[6][7]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Brahmajala Sutta, Bhikkhu Bodhi, trans". 30 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  2. ^ a b c A History of Chess, by Harold James Ruthven Murray
  3. ^ a b "Bhikkhu Vibangha, Kuladūsaka". 4 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  4. ^ American Chess Bulletin, vol. 13-15, Hartwig Cassell & Hermann Helms, eds.
  5. ^ "Kammakkhandhaka". 4 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  6. ^ "Upāli Sutta". 4 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  7. ^ "Mahātaṇhāsaṅkhaya Sutta". 4 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Budizm</span> Bir din ve hayat felsefesi

Budizm, bugün dünya üzerinde yaklaşık 500 milyonu aşkın inananı bulunan bir dindir. İlk önce Hindistan’da ortaya çıkmış, daha sonra zaman içinde Güneydoğu ve Doğu Asya’da yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Satranç</span> İki oyuncu ile oynanan, turnuvaları düzenlenen ve birçok farklı türü olan zeka oyunu

Satranç, iki oyuncu arasında satranç tahtası ve taşları ile oynanan bir masa oyunudur. Dünya çapında turnuvaları düzenlenir ve bir spor dalı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Satranç açılışları</span> satranç oyununun ilk hamleleriyle yapılan dizilim

Satranç açılışları ya da satranç açılımları, bir satranç oyununun ilk adımını oluşturan ve oyun ortasındaki pozisyonu belirlemede önemli olan "açılış hamleleri"dir. Tüm açılış dizilimleri beyazın hamlesiyle başlar ve siyahın bu hamleye yanıt vermesiyle biter. Çok sayıda açılış hamlesi ve bir o kadar da varyantları vardır. Bu açılışlar durgun pozisyon oyunlarından vahşi taktik oyunlarına kadar uzanır. Satranç oyunlarında, oyun 3'e ayrılır. "Açılış" oyunun ilk kısmıdır, piyonlarla merkez kuşatılır ve taş geliştirme yapılır, ardından genelde taş değişiminin yapıldığı "oyun ortası" ve son taşların kaldığı maçın kaderinin hemen hemen belirlendiği "oyun sonu" kısmı gelir.

<span class="mw-page-title-main">Magnus Carlsen</span> Norveçli satranç büyükustası

Sven Magnus Øen Carlsen, beş kez Dünya Satranç Şampiyonu olmuş ve halen dört kez Dünya Hızlı Satranç Şampiyonu ve altı kez Dünya Blitz Satranç Şampiyonu olan Norveçli satranç büyükustası. Carlsen, 1 Temmuz 2011'den bu yana FIDE dünya satranç sıralamasında 1 numarada yer almakta ve dünyanın en yüksek puanlı oyuncusu olarak geçirdiği süre bakımından Garri Kasparov'un ardından ikincidir. En yüksek derecesi olan 2882, tarihteki en yüksek derecedir. Ayrıca klasik satrançta elit seviyede en uzun yenilmezlik serisi rekorunu elinde tutmaktadır. Carlsen, popüler kültürde Satrancın Mozart'ı olarak adlandırılır.

Şükrü Sunay Akın,, Türk şair, yazar, gazeteci, araştırmacı ve tiyatro oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Mankala</span> Bir oyun

Mankala dünya çapında bilinen ve oynanan bir oyundur. Ancak oyundaki çukur ve kullanılan taş sayısı milletlere göre değişebilmektedir. Dünyada Mancala, Mankalah, Mangala ve benzeri isimlerle bilinmektedir. Türkiye'de ve Türk dünyasındaki genel adı Köçürme'dir. Oyun, bin yıl önce yazılan Kaşgarlı Mahmut'un Divan-ı Lügat'it Türk adlı kitabında da bu adla geçmektedir. Türkiye'de ve Türk dünyasında; Kale, Kuyu, Kuyu Gayası, Kuyucuk, Mankala, Mangala, Melle Kayası, Güç Oyunu, Gırrık, Tokuz Korgool, Dokuz Kumalak vb. 231 değişik adla bilinmekte ve hâlen oynanmaktadır. Bir iddiaya göre Arapçadaki hareket ettirmek kelimesinden türemiş bir isimdir. Kesin olan Avrupa'ya Türkler vasıtasıyla geçen bir oyun olduğudur. Mankala veya Mangala belirli bir oyunun adı değil, oyunların genel adıdır. Üzerinde farklı sayılarda çukurlar bulunan, genelde tahta bir tabla üzerinde, sayılı misket veya taşlarla oynanır.

<span class="mw-page-title-main">Çok oyunculu oyun</span> birden çok oyuncunun birlikte oynayabileceği video oyunu

Çok oyunculu bir video oyunu, aynı oyun ortamında aynı anda birden fazla kişinin yerel olarak oynayabildiği bir video oyunu türüdür. veya internet üzerinden çevrimiçi olarak oynanabilir. Çok oyunculu oyunlar genellikle oyuncuların tek bir oyun sisteminin kaynaklarını paylaşmasını veya daha uzak bir mesafeden birlikte oynamak için ağ teknolojisini kullanmasını gerektirir. Oyuncular bir veya daha fazla insan yarışmacıya karşı yarışabilir, ortak bir hedefe ulaşmak için bir insan partnerle işbirliği içinde çalışabilir veya diğer oyuncuların faaliyetlerini denetleyebilir. Çok oyunculu oyunlar, oyuncuların diğer kişilerle ortaklık veya rekabet içinde etkileşim kurmasına izin vererek onlara tek oyunculu oyunlarda olmayan sosyal iletişimi sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Steinitz</span> Avusturyalı-Amerikalı satranççı (1836 – 1900)

Wilhelm Steinitz ilk resmi dünya satranç şampiyonu.

<i>Mayın Tarlası</i>

Mayın tarlası Microsoft tarafından 8 Ekim 1990'da ilk kez çıkış yapan tek kişilik bir bilgisayar oyundur. Oyunun amacı bir alanda mayınlara rastlamadan tüm boş kareleri bulmaktır. Karelere tıklayınca çıkan sayılar ise karenin etrafındaki mayın sayısının toplamını gösterir. İlk tıklamada her zaman boşluk denk gelir.

Bodhipakkhiyadhamma, Theravada Budizm'de aydınlanma için gerekli olan 37 şeyi açıklamaktadır. Bodhipakkhiyadhamma, Pali Derlemesi'nde de yazdığı gibi Budizm öğretilerini özetleme biçimidir. Bu listeleme, Orta Kütüphane'yi kapsayan Sakuladayin'deki (Mahasakuludayi) uzun konuşmalardan gelmektedir. Fakat orada isimleriyle anlatılmazlar.

Go oyununda pek çok özel terim vardır. Dünyanın pek çok yerinde olduğu gibi, Türkiye'de de bu terimlerin genellikle Japoncaları kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Tan Zhongyi</span>

Tan Zhongyi Çinli satranç büyükustası (GM) ve eski Kadınlar Dünya Satranç Şampiyonu (2017-2018).

Auto battler, oyuncuların satranç tahtası benzeri bir savaş alanına hazırlık aşamalarında karakterleri sürdüğü, ardından savaş aşamasında oyuncular tarafından hiçbir komut olmadan karakterlerin rakip oyuncunun karakterleriyle savaştığı, satranç benzeri unsurlar içeren strateji video oyunları alt türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Satrancın tarihi</span> yayılma tarihi

Satrancın tarihi neredeyse 1500 yıl öncesine dayanmaktadır. Oyun M.S. 6. yüzyılda kuzey Hindistan'da ortaya çıktı ve İran'a yayıldı. Araplar İran'ı fethettiğinde, satranç İslam dünyası tarafından ele geçirildi ve daha sonra İspanya fetihleri yoluyla Güney Avrupa'ya yayıldı. Ancak erken Rusya'ya, oyun doğrudan müslüman bölgelerden güneye doğru geldi.

<span class="mw-page-title-main">Simultane oyun</span>

Simultane (eşzamanlı) oyun veya simultane (eşzamanlı) sergi, bir oyuncunun birden fazla olan diğer oyuncularla aynı anda birden fazla oyun oynadığı bir masa oyunu gösteri maçıdır.. Böyle bir sergiye genellikle basitçe " simul " denir.

<span class="mw-page-title-main">Ur Kraliyet Oyunu</span> Antik Mezopotamya kökenli kutu oyunu

Ur Kraliyet Oyunu, bilinen diğer adıyla Yirmi Kare Oyunu ya da kısaca Ur Oyunu, ilk olarak MÖ 3.000'lerin başlarında antik Mezopotamya'da oynanan iki oyunculu strateji yarış türünde bir masa oyunudur. Döneminde Orta Doğu'da tüm sosyal statüdeki insanlar arasında popüler olmuş ve oyunun tahtaları, Girit ve Sri Lanka gibi Mezopotamya dışındaki yerlerde de bulunmuştur. Popülerliğinin zirvesindeyken manevi bir önem kazanmış ve oyundaki olayların bir oyuncunun geleceğini yansıttığına ve tanrılardan veya diğer doğaüstü varlıklardan mesajlar taşıdığına inanılmıştır. Ur Oyunu, Geç Antik Çağ'a kadar popülerliğini korumuş ve muhtemelen zamanla tavlanın ilk biçimlerinden birine dönüşmüş ya da yerini tavlaya bırakmıştır. Neticede Hindistan'ın Koçi kentindeki Yahudi nüfusu dışında her yerde unutulmuş ve bu halk, İsrail'e göç etmeye başladıkları 1950'lere kadar oyunun bir versiyonunu oynamaya devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Körleme Satranç</span>

Körleme satranç, oyuncuların taşların konumlarını görmedikleri ve taşlara dokunmadıkları bir satranç oyunu türüdür. Bu durum, oyuncuları taşların konumlarını zihinlerinde konumlandırmaya zorlar. Hamleler, bilinen bir satranç notasyonu aracılığıyla iletilir.

<span class="mw-page-title-main">Quoridor</span>

Quoridor, Mirko Marchesi tarafından tasarlanan ve Gigamic tarafından yayınlanan 2 veya 4 oyunculu bir kutu oyunudur. Quoridor 1997'de Mensa Akıl Oyunları ödülünü ve ABD, Fransa, Kanada ve Belçika'da Yılın Oyunu ödülünü aldı.

<span class="mw-page-title-main">Genel oyun oynama</span>

Genel oyun oynama, birden fazla oyunu başarıyla oynayabilmek için yapay zeka programlarının yaptığı bir tasarımdır. Satranç gibi birçok oyun için bilgisayarlar, başka bir bağlama aktarılamayan özel olarak tasarlanmış bir algoritma kullanarak bu oyunları oynayacak şekilde programlanmıştır. Örneğin, satranç oynayan bir bilgisayar programı dama oynayamaz. Genel oyun oynama, Yapay Genel Zeka yolunda gerekli bir kilometre taşı olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sandbox oyunu</span>

Sandbox oyunu, genellikle önceden belirlenmiş bir hedef olmaksızın ve alternatif olarak oyuncunun kendisi için belirlediği bir hedefle, oyuncuya etkileşim için büyük ölçüde yaratıcılık sağlayan bir oyun öğesi içeren bir video oyun türüdür. Bu tür oyunların herhangi bir amacı olmayabilir ve bazen oyun dışı veya yazılım oyuncakları olarak anılır. Daha sık olarak, sandbox oyunları, bu yaratıcı unsurların diğer türlere dahil edilmesinden ve yeni ortaya çıkan oyunlara izin verilmesinden kaynaklanır. Sandbox oyunları genellikle oyuncuya oyun dünyasında hareket ve ilerleme özgürlüğü veren bir açık dünya konseptiyle ilişkilendirilir. "Korumalı alan" terimi, çocukların içinde istedikleri hemen hemen her şeyi yaratmalarına izin veren bir sanal alanın doğasından gelir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.