Besarabya, Prut ve Dinyester nehirlerinin arasında yer alan ve günümüzde Moldova'nın yer aldığı tarihî bölgedir. Terim aynı zamanda Ukrayna'nın Bucak bölgesini de kapsayabilir.
Gagavuzlar ya da Gagauzlar, bugünkü Moldova Cumhuriyeti'nde, başta Gagavuzya olmak üzere kuzeydoğu Bulgaristan, Ukrayna, Romanya ve Yunanistan'da yaşayan, çoğunluğu Ortodoks Hristiyan olan bir Türk halkı. Ayrıca Trakyanın yerli halkı Müslüman Gacalların ve Marmara, Batı Karadeniz'in yerli halkı olan Manavların Yörük olmayan katmanının nüfusunun Gagavuzlardan geldiğine inanılmaktadır.
Gagavuzya veya Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi, Moldova'ya bağlı bir özerk devlet. Ülkeye ismini veren Gagavuzlar, Oğuz Türkü kökenlidir ve Gagavuz kelimesinin Gök-oğuzdan türediği düşünülmektedir.
Gagavuzca veya Gagauzca, çoğunluğu Moldova'daki Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde yaşayan Gagavuzların konuştuğu Batı Oğuz grubuna bağlı bir Türk dili. Gagavuzca, Balkan Gagavuzcasından bir dereceye kadar farklı bir dildir. Kimi Türkologlar ise Gagavuzca'yı ayrı bir dil veya lehçe saymayarak Türkiye Türkçesinin Rumeli ağızlarına dahil etmişlerdir. Yaklaşık 300.000 kişi tarafından konuşulur.
Gagavuzya Cumhuriyeti Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'den ayrılan ve 1990 – 1994 yılları arasında bağımsız olduktan sonra barışçıl bir şekilde Moldova'ya katılan devlet. Günümüzde Gagavuz Özerk Bölgesi olarak adlandırılmaktadır.
Bucak, tarihsel olarak 1812'ye kadar Besarabya'nın bir parçası olan Ukrayna ve Moldova'da bir bölgedir. Güney Besarabya'da, Karadeniz boyunca Tuna ve Dinyester nehirleri arasında yer almaktadır. 13.188 km²'lik alana ve seyrek nüfuslu çok etnik gruptan oluşan 600.000 nüfusu vardır. Günümüzde Odessa Oblastı sınırları içerisinde olan bölge, kuzeybatıda Moldova, güneyde Romanya, doğuda Karadeniz ile komşudur. Bölge çeşitli etnik topluluklara ev sahipliği yapmaktadır.
Gagavuzya-Türkiye ilişkileri, Ortodoks Hristiyan, Türkî halk olan Gagavuzların yaşadığı Moldova'nın özerk bölgesi Gagavuzya ile Türkiye arasındaki ikili ilişkilerdir.
Gagavuzya tarihi eskilere dayanmaktadır. 1906 yılında bir grup Gagavuz'un ayaklanması sonucu ortaya çıkan altı günlük de-facto bağımsız Komrat Cumhuriyeti dışında Gagavuzlar Rus İmparatorluğu (1812-1917), Romanya, Sovyetler Birliği ve Moldova tarafından yönetilmiştir.
Çok Meydan, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'ne bağlı bir komün ve köydür. 2004 nüfus sayımı, komünü 3.926 kişilik bir nüfusa sahip olarak sıraladı. Nüfus sayımında 3.657 Gagavuz vardı. Azınlıklar arasında 149 Moldovalı, 45 Rus, 33 Ukraynalı, 14 Bulgar ve 16 Roman vardı.
Beșalma Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve bir köydür. 2004 yılı nüfus sayımına göre nüfusu 4,441 kişidir. 4,293 Gagavuz, 44 Moldovalı, 37 Ukraynalı, 33 Rus, 25 Bulgar ve 5 Romanyalı bu köyde yaşamaktadır.
Baurçu Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde yer alan bir komün ve köydür, Çadır Lunga şehrinin 12 km batısında bulunur. Burası Kongaz ve Kıpçak'tan sonra Gagavuzya'nın üçüncü büyük köyüdür. 2004 nüfus sayımına göre Baurçu'da 8.783 kişi yaşıyordu.
Kırbaalı, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve köydür. Köy, Vulcanesti bölgesinin bir parçasıdır. Gagavuzya'nın dışında olan bölge, Cahul Bölgesi ve Taraclia Bölgesi ile çevrilidir.
Kazayak, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve köydür. 2004 nüfus sayımı, komünün 7.043 kişilik bir nüfusa sahip olduğunu listeledi. Toplam 6.796 Gagavuz çoğunluğu oluştururken, azınlıkların 56'sı Moldovalı, 53'ü Rus, 36'sı Ukraynalı, 68'i Bulgar ve 34'ü diğer milletlerden oluşuyordu.
Köseli Rus, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve köydür. 2004 yılı nüfus sayımında komün 735 kişilik bir nüfusa sahip olarak listelendi. Gagauzlar toplam 185. Diğer etnik gruplar arasında 266 Moldovalı, 23 Rus, 202 Ukraynalı, 51 Bulgar, 4 Romen ve 2 Çingene yer alıyor.
Başküü, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve köydür. 2004 nüfus sayımı, komünün 6.861 kişilik bir nüfusa sahip olduğunu listeledi. Gagavuzlar toplam 3.128, Bulgarlar 3.326. Azınlıkların 156'sı Moldovalı, 119'u Rus, 98'i Ukraynalı, 1'i Çingene, 9'u Roman ve 24'ü diğer milletlerden oluşuyordu.
Kongazçık Yukarkı Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komündür. Üç köyün birleşmesinden oluşur: Kongazçık Aşaakı, Kongazçık Yukarkı, Duduleşt. 2014 yılı nüfus sayımına göre nüfusu toplam 1480 kişidir.
Kıpçak, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve köydür. 2004 nüfus sayımında komünün 9.551 kişilik bir nüfusa sahip olarak listelendi. Çoğunluğu oluşturan Gagauzlar toplam 9.068 kişi. Azınlıkların ise 110'u Moldovalı, 97'si Rus, 71'i Ukraynalı, 144'ü Bulgar ve 33'ü Roman'dı.
Kırlannar, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve köydür. 2004 nüfus sayımında komünün 989 kişilik bir nüfusa sahip olduğu listelendi. Çoğunluğu oluşturan Gagavuzlar toplam 944 kişi. Azınlıklar arasında 11 Bulgar, 22 Moldovalı, 4 Rus, 7 Ukraynalı ve 1 'diğer vatandaşlık' vardı.
Haydar Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve köydür. 2004 nüfus sayımında komünün 4,525 kişilik bir nüfusa sahip olduğu listelendi. Gagavuz toplam 4,368. Azınlıklar arasında 32 Moldovalı, 47 Rus, 25 Ukraynalı, 37 Bulgar ve 12 Romen vardı.
Tomay, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve köydür. 2004 nüfus sayımı, komünün 5.014 kişilik bir nüfusa sahip olduğunu listeledi. Köyün sakinlerinin 4.767'si Gagavuz'du. Azınlıklar arasında 36 Moldovalı, 80 Rus, 46 Ukraynalı, 37 Bulgar, 28 Roman ve 20 diğer etnik köken yer alıyordu.
Moldova
Gagavuzya
