İçeriğe atla

Buğdaygiller

Buğdaygiller
Yaşadığı dönem aralığı: 113-0 myö
Albiyen-Günümüz[1] 
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Magnoliopsida
Takım:Poales
Familya:Poaceae
Barnhart[2][3]
Tip cins
Poa
Alt familyalar
  • Anomochlooideae
  • Aristidoideae
  • Arundinoideae
  • Bambusoideae
  • Chloridoideae
  • Danthonioideae
  • Ehrhartoideae
  • Micrairoideae
  • Panicoideae
  • Pharoideae
  • Pooideae
  • Puelioideae
Sinonimler [4]
Gramineae Juss.

Buğdaygiller (Poaceae), tohum kabuğu, meyve kabuğu ile bitişik, sapları boğumlu ve ekseriya içi boş, başakçıklar, başak vaziyetinde toplanmış halde, 4000 kadar türe sahip, Poales takımına bağlı bitki familyası.

Buğday, pirinç, çavdar, mısır, darı, yulaf, arpa, bambu gibi bitkiler buğdaygillerdendir.

Anadolu'da, bütün buğdaygillere ait çeşitler yetişmekte ve yetiştirilmektedir. Buğdaygillerin, bütün dünyada ve Türkiye'de yetişme alanı geniştir. İnsan ve hayvan beslenmesinde büyük öneme sahiptir. Memleketimizde, buğday ve pirinç yemeklik olarak, çavdar, mısır ve darı hem yemeklik, hem de hayvan yemi, arpa ve yulaf ise hayvan yemi olarak sarf edilmektedir.

Buğday Türkiye'nin hemen hemen her tarafında, daha çok İç Anadolu bölgesinde yetiştirilir. Pirinç en fazla Trakya, Kastamonu, Kahramanmaraş ve Hatay illerimizde; mısır Akdeniz bölgesinde; darı Hatay'da yetiştirilmektedir.

Türkiye'nin Yıllık Buğdaygiller Üretimi (1991)
TahılMiktar
Buğday20.400.000 ton
Arpa7.800.000 ton
Mısır2.100.000 ton
Çavdar280.000 ton
Yulaf276.000 ton
Pirinç158.000 ton
Darı9.000 ton

Ekonomik olarak önemli otlar

Taneli ürünler
Yaprak ve saplı ürünler        
Çayır, çimen otları
Örnek organizmalar

Kaynakça

  1. ^ Yan Wu; Hai-Lu You; Xiao-Qiang Li (2018). "Dinosaur-associated Poaceae epidermis and phytoliths from the Early Cretaceous of China". National Science Review. 5 (5): 721-727. doi:10.1093/nsr/nwx145Özgürce erişilebilir. 
  2. ^ Angiosperm Phylogeny Group (2009). "An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III". Botanical Journal of the Linnean Society. 161 (2): 105-121. doi:10.1111/j.1095-8339.2009.00996.xÖzgürce erişilebilir. 
  3. ^ Angiosperm Phylogeny Group (2016). "An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV" (PDF). Botanical Journal of the Linnean Society. 181 (1): 1–20. doi:10.1111/boj.12385. ISSN 0024-4074. 
  4. ^ HASTON, ELSPETH; RICHARDSON, JAMES E.; STEVENS, PETER F.; CHASE, MARK W.; HARRIS, DAVID J. (October 2009). "The Linear Angiosperm Phylogeny Group (LAPG) III: a linear sequence of the families in APG III". Botanical Journal of the Linnean Society. 161 (2): 128-131. doi:10.1111/j.1095-8339.2009.01000.xÖzgürce erişilebilir. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Linaceae</span>

Linaceae Malpighiales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cistaceae</span>

Cistaceae Malvales takımına bağlı bir bitki familyasıdır. Akdeniz çevresi memleketlerinde, maki vejetasyonunda yetişen ağaççık, yarı çalı veya otsu bitkilerinden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Geraniaceae</span>

Geraniaceae Geraniales takımına bağlı bir bitki familyasıdır. Türkiye'de Geranium tuberosum türü yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Araliaceae</span>

Araliaceae, Apiales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Achariaceae</span>

Achariaceae Malpighiales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Achatocarpaceae</span> Bitki familyası

Achatocarpaceae Caryophyllales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Oxalidaceae</span> Bitki familyası

Oxalidaceae Oxalidales takımına bağlı bir bitki familyasıdır. Güney Amerika ve Güney Afrika kökenlidir.

<span class="mw-page-title-main">Begoniaceae</span>

Begoniaceae Cucurbitales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lythraceae</span>

Lythraceae Myrtales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Passifloraceae</span> Malpighiales takımından bir bitki familyası

Passifloraceae Malpighiales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Elaeagnaceae</span>

Elaeagnaceae Rosales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Melastomataceae</span>

Melastomataceae Myrtales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Asterales</span>

Asterales, kompozit çiçekler olarak da bilinen Asteraceae ve 10 familyayı içeren çiçekli bitkilerden birisidir. Ağaçları az sayıda olsa da ve çalıları da vardır, ancak bitkiler çöl ve soğuk bölgeleri de dahil olmak üzere dünyanın birçok yerinde bulunan bir kozmopolit ve çoğunlukla otsu türler içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fabales</span>

Fabales, Rosanae üsttakımına bağlı bir bitki takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Oxalidales</span>

Oxalidales, Rosanae üsttakımına bağlı bir bitki takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Angiosperm Phylogeny Group</span>

Angiosperm Phylogeny Group filogenetik araştırmalarla keşfedilen bitki ilişkileri hakkında yeni bilgileri yansıtan, çiçekli bitkilerin (anjiyospermler) taksonomisi üzerinde bir fikir birliği oluşturmak için işbirliği yapan, gayri resmi bir uluslararası sistematik botanikçiler grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Mesangiospermae</span>

Mesangiospermae, gayri resmi olarak "mezanjiyospermler" olarak adlandırılan bir çiçekli bitki grubudur. İki ana kapalı tohumlular sınıfından biridir. Filogenetik isimlendirme PhyloCode sisteminin kuralları altında oluşturulmuş bir isimdir. Yaklaşık 350.000 mezanjiyosperm türü vardır. Bu grupta olmayan yaklaşık 175 tür ve toplam yaklaşık 350.000 tür olduğu varsayılırsa mezanjiyospermler çiçekli bitkilerin yaklaşık %99,95'ini içerir. Diğer 175 tür ilkel kapalı tohumlular grubu içinde sınıflandırılır. APG III sisteminde de benzer sınırlamalara sahip böyle bir sınıf var olmasına rağmen, ona bir isim verilmemiştir.

APG IV çiçekli bitki sınıflandırma sistemi; Angiosperm Phylogeny Group (APG) tarafından geliştirilen, çiçekli bitkiler için modern, çoğunlukla moleküler tabanlı bir bitki taksonomisi sisteminin dördüncü versiyonudur. 2016 yılında, selefi APG III sisteminin 2009'da yayınlanmasından 7 yıl sonra ve 1998'de ilk APG sisteminin yayınlanmasından 18 yıl sonra yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cornales</span>

Cornales, yaklaşık 600 tür içeren çiçekli bitkiler takımıdır. Bu bitkiler genellikle dört parçalı çiçeklere, sert çekirdekli meyvelere ve disk şeklindeki nektarlarla kaplı gynoecia'ya sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Proteales</span>

Proteales, üç aileden oluşan bir çiçekli bitki takımıdır. Proteales neredeyse tüm taksonomistler tarafından kabul edilmiştir.