İçeriğe atla

Bruno Pontecorvo

Bruno Pontecorvo
1955'te Bruno Pontecorvo
DoğumTrofim Denisovich Lysenko
22 Ağustos 1913
Pisa, İtalya
Ölüm24 Eylül 1993 (80 yaşında)
Dubna, Moskova Oblastı, Sovyetler Birliği
Milliyetİtalyan
Vatandaşlıkİtalya, Büyük Britanya, Sovyetler Birliği
EğitimRoma La Sapienza Üniversitesi
Kariyeri
DalıNükleer fizik
Çalıştığı kurumlarCollège de France
Well Surveys
Montreal Laboratory
Chalk River Laboratories
Atomic Energy Research Establishment
Joint Institute for Nuclear Research
Doktora
danışmanı
Enrico Fermi

Bruno Pontecorvo (RusçaБру́но Макси́мович Понтеко́рво, Bruno Maksimovich Pontecorvo; 22 Ağustos 1913 – 24 Eylül 1993), Enrico Fermi' nin ilk zamanlarındaki asistanı, yüksek enerji fiziği ve nötrinolar üzerine sayısız çalışmanın yazarı olan İtalyan nükleer fizikçi. Bir komünistin ikna etmesi sonucu, 1950'de Sovyetler Birliği'ne gitti ve burada muon çürümesi ve nötrinolar üzerine araştırmalarına devam etti. Prestijli Pontecorvo Ödülü, 1995 yılında onun anısına tesis edildi.

Zengin bir İtalyan ailenin sekiz çocuğunun dördüncü çocuğu olarak dünyaya geldi. Pontecorvo, Roma La Sapienza Üniversitesinde Enrico Fermi'nin öğrencisi olarak fizik okudu. Fermi'nin öğrencilerinden oluşan Via Panisperna boys adlı grubun en genç öğrencisi oldu. 1934'te Fermi'nin nükleer fisyonu keşfetmesine yol açan yavaş nötron özelliklerini gösteren ünlü deneyine katıldı. 1934 yılında Paris'e taşındı, Irène Joliot-Curie ve Frédéric Joliot-Curie'nin araştırmaları altında çalıştı. Kuzeninden (Emilio Sereni) etkilenerek, 3 kardeşinin katıldığı gibi Fransız Komünist Partisi'ne katıldı. İtalyan Ulusal Faşist Parti rejiminin yahudilere karşı olan italyan ırkçılık kanunları ailesinin İtalya'dan Amerika Birleşik Devletleri, Fransa ve Birleşik Krallık gibi ülkelere gitmesine sebep oldu.

Alman ordusu II. Dünya Savaşı sırasında Paris'i kapattığında, Pontecorvo, kardeşi Gillo, kuzeni Emilio Sereni ve Salvador Luria bisikletlerle şehirden kaçtı. Bu onun Tulsa, Oklahoma'ya gitmesinin yolunu açtı, nükleer fizik hakkındaki bilgilerini, petrol ve minerallerin araştırılması için orada uyguladı. 1943 yılında, o Kanada'daki Montreal Laboratuvarında çalışan Britanyalılardan oluşan Alaşım Tüpleri takımına katıldı. Bu, ilk atom bombasını geliştirmek için Manhattan Projesi'nin bir parçası haline geldi. Chalk River Laboratuvarında, ZEEP nükleer reaktörünün tasarımının üzerinde çalıştı, bu ABD'nin dışında bulunan kritik statüdeki ilk reaktördü, ardından 1947 yılında NRX reaktörü yapıldı. Aynı zamanda kozmik ışınlar, muonların çürümesi ve ana ilgi alanı haline gelen nötrinolar üzerine çalışmalar yaptı. 1949 yılında Britanya'ya taşındı, Harwell'de Atom Enerjisi Araştırma Kurumunda çalıştı.

1950 yılında Sovyetler Birliği'ne sığınmasından sonra, Dubna'daki Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü (JINR) de çalıştı. O, klor kullanarak nötrinoları tespit etmeyi önerdi. 1959 yılında çıkardığı argümanında, elektron nötrinosu ve muon nötrinosunun farklı parçacıklardan oluştuğunu öne sürdü. Solar nötrinosu Evde Bırakma Deneyi sonucunda tespit edildi, ancak tahmin edilen sayının yalnızca üçte biri ile yarısı arasında. Bu solar nötrino problemine cevap olarak, nötrino salınımları olarak bilinen fenomeni öne sürdü, böylece elektron nötrinoları muon nötrinoları oldu. Salınımların varlığı nihayet 1998 yılındaki Süper-Kamiokande deneyinde kanıtlandı. O, aynı zamanda 1958 yılında, süpernovanın yoğun nötrino patlamaları üretebileğini öngördü, 1987 yılında SN 1987A, nötrino dedektörü ile tespit edilince bunun da doğruluğu kanıtlandı.

Kaynakça

İleri düzey okuma

  • Mafai, Miriam (2012). Il lungo freddo: Storia di Bruno Pontecorvo, lo scienziato che scelse l'Urss. Milan: Bur. ISBN 978-88-586-3839-2. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Enrico Fermi</span> İtalyan-Amerikalı fizikçi (1901 – 1954)

Enrico Fermi, dünyanın ilk nükleer reaktörü olan Chicago Pile-1'i inşa eden ve Manhattan Projesi'nin bir üyesi olarak tanınan, İtalyan ve daha sonra Amerikan vatandaşlığına kabul edilen bir fizikçiydi. Kendisine "atom çağının mimarı" ve "atom bombasının mimarı" adı verilmiştir. Hem teorik fizikte hem de deneysel fizikte üstün olan çok az fizikçiden biriydi. Fermi, nötron bombardımanı yoluyla indüklenmiş radyoaktivite üzerine yaptığı çalışmalar ve uranyum ötesi elementlerin keşfi nedeniyle 1938 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü. Fermi, meslektaşlarıyla birlikte nükleer enerjinin kullanımına ilişkin, tamamı ABD hükûmeti tarafından devralınan birçok patent başvurusunda bulundu. İstatistik mekaniğinin, kuantum teorisinin, nükleer ve parçacık fiziğinin gelişimine önemli katkılarda bulundu. Parlak bir öğrenciydi, henüz 21 yaşındayken Pisa Üniversitesi'nden fizik doktoru unvanını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Nötrino</span> atom altı ya da temel parçacıklardan biri

Nötrino, ışık hızına yakın hıza sahip olan, elektriksel yükü sıfır olan ve maddelerin içinden neredeyse hiç etkileşmeden geçebilen temel parçacıklardandır. Bu özellikleri nötrinoların algılanmasını oldukça zorlaştırmaktadır. Nötrinoların çok küçük, ancak sıfır olmayan durgun kütleleri vardır. Yunan alfabesindeki ν (nü) ile gösterilir.

<span class="mw-page-title-main">Manhattan Projesi</span> ilk atom bombasının üretilmesini içeren bir araştırma ve geliştirme projesi

Manhattan Projesi, II. Dünya Savaşı sırasında ilk nükleer silahların üretimini gerçekleştirmek için yürütülmüş bir araştırma ve geliştirme projesiydi. Proje, Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere Birleşik Krallık ve Kanada ile iş birliği içinde gerçekleştirildi. 1942'den 1946'ya kadar ABD Ordusu Mühendisler Birliği'nden Tümgeneral Leslie Groves'un projenin yöneticiliğini yaptı. Nükleer fizikçi Robert Oppenheimer da bombaları tasarlayan Los Alamos Laboratuvarı'nın yöneticisiydi. Projenin ismi, ilk karargah Manhattan'da olduğu için Manhattan Bölgesi olarak belirlendi; bu ad yavaş yavaş projenin resmi kod adı olan "Development of Substitute Materials"ın yerini aldı. Proje daha sonra İngilizlerin nükleer silah geliştirme projesi olan Tube Alloys'u da bünyesine kattı ve programı Office of Scientific Research and Development'den devraldı. Manhattan Projesi, en yoğun döneminde yaklaşık 130.000 kişiye istihdam sağladı ve yaklaşık 2 milyar ABD dolarına mal oldu. Bunun yüzde 80'inden fazlası fisil malzemeyi üreten tesisleri inşa etmek ve işletmek içindi. Araştırmalar ve bombanın üretimi, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Kanada'daki otuzdan fazla tesiste gerçekleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Frédéric Joliot-Curie</span> Fransız bilim insanı (1900 – 1958)

Jean Frédéric Joliot-Curie, Irene Joliot-Curie'nin eşi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi Fransız fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Emil Konopinski</span> Amerikalı fizikçi (1911 – 1990)

Emil John (Jan) Konopinski, çekirdek bilimci.

<span class="mw-page-title-main">Jack Steinberger</span> Amerikalı fizikçi ve Nobel fizik ödülü sahibi

Jack Steinberger veya gerçek ismiyle Hans Jakob Steinberger, Amerikalı Nobel fizik ödülü sahibi fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Emilio Segrè</span> İtalyan fizikçi (1905 – 1989)

Emilio Gino Segrè, İtalyan fizikçidir.

Lincoln Wolfenstein parçacık fiziği ile ilgilenen Amerikalı bilim insanı. Zayıf kuvvet üzerinde çalışmıştır. Wolfenstein 1923 yılında doğmuş ve 1949 yılında Chicago Üniversitesi'nden doktora derecesini almıştır. 52 yıl boyunca bir öğretim üyesi olarak çalıştığı Carnegie Mellon Üniversitesi'nden 2000 yılında emekli olmuştur. Zaman zaman ders vermeye devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Atom Çağı</span> Atom enerjisinin insanlığın hizmetine girdiği çağ

Atom Çağı ya da Atom Devri genellikle 16 Temmuz 1945 II. Dünya Savaşı'nda ilk nükleer (atom) patlamasından sonraki tarihi dönemi tanımlamak için kullanılan bir ifadedir. 1933 yılında nükleer zincir reaksiyonları hipotez olmasına rağmen ve ilk yapay kendi kendini imha edebilen nükleer zincir reaksiyonu Aralık 1942 yılında yer almıştı. Trinity testi ve onu takip eden Japonya'daki II. Dünya Savaşı'nı bitiren Hiroşima ve Nagazaki'ye atom bombası saldırısı nükleer teknolojinin ilk büyük ölçekli kullanımını temsil eder ve derin sosyo-politik düşünce değişikliklerini ve teknolojinin gelişimini başlatmıştır. Atom gücü ilerlemenin ve modernliğin bir özeti olarak görüldü. Ancak, nükleer rüya vadedildiğinden kısa sürdü çünkü nükleer teknoloji silahlanma yarışından Çernobil reaktör kazası ve Three Mile adası kazası, bomba tesisi temizleme ve bitki atık imhası gibi çözülmemiş bir dizi sosyal sorunlara neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">John Wheeler</span> Amerikalı fizikçi (1911 – 2008)

John Archibald Wheeler, Amerikalı bir teorik fizikçidir. II. Dünya savaşından sonra genel görelilik kuramıyla ilgili birçok araştırması vardır. Wheeler ayrıca Niels Bohr ile Nükleer fisyon tepkimelerinin arkasındaki temel kuralları açıklamak için çalıştı. Gregory Breit ile birlikte Wheeler Breit-Wheeler süreci kavramını geliştirdi. Ayrıca popüler bir terim olan "kara delik" kavramını ortaya sürdü. Bunun yanı sıra "nötron moderatörü", "kuantum köpüğü", "solucandeliği", "it from bit" ve "bir elektron evreni" varsayımına katkıda bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Leó Szilárd</span>

Leό Szilárd, Macar-Amerikan fizikçi ve mucit.

<span class="mw-page-title-main">Herbert L. Anderson</span> Amerikalı fizikçi (1914 – 1988)

Herbert Lawrence Anderson, Manhattan Projesi’ne katkı sağlayan Amerikalı nükleer fizikçidir. Ayrıca Amerika’da Kolumbiya Üniversitesi’nin Pupin binasının bodrumunda nükleer fizyonun ilk gösterimini yapan takımın da üyesiydi. Trinity kod adlı ilk atom bombası testinde yer aldı. İkinci dünya savaşı bittikten sonra 1982’ye kadar Chicago Üniversitesi’nde fizik profesörlüğü yaptı. Burada, Fermi’ye Enrico Fermi Enstitü’sünü kurmaya yardım etti ve 1958’den 1962’ye kadar yöneticiliğini yaptı. Kariyerinin ikincisi parçasında ise Los Alomos Ulusal Laboratuvar’ında kıdemli olarak çalıştı. Enrico Fermi Ödülü’nü de aldı. Anderson’ın soyundan Haham Meir Katzenellenbogen The Unbroken Chain’de detaylandırılmıştır.

Solar nötrino problemi, Dünya etrafında bulunan nötrino sayısı ve Güneş'in iç kısmının modellerine dayalı teorik hesapların arasındaki çelişkiydi. Bu çelişki 1960'ların ortalarında gözlemlendi ve 2002 civarında yeni nötrino fiziği anlayışıyla çözüldü. Bu anlayış parçacık fiziği, standart model ve özellikle nötrino salınımlarında önemli gelişmeler sağlamıştır. Temelde, nötrinoların kütlesi vardır ve türleri, güneşin içinden üretilmesi tahmin edilenden farklı bir türe dönüşebilir ve bu türler o dönemde kullanılan dedektörler tarafından tespit edilemeyebilir.

Henry Seth Neddermeyer, Amerikalı fizikçidir.

Nötrino salınımları, üretilen ve belirli bir lepton türü olan bir nötrinonun daha sonradan farklı bir tür olarak ölçülebilmesine denen bir kuantum mekaniği fenomenidir. Uzaya yayılan nötrinoların türleri periyodik olarak değişir.

Katharine "Kay" Way, Nükleer Veri Projesi üzerine çalışmalarıyla tanınan Amerikan fizikçi. II. Dünya Savaşı sırasında Chicago'daki Metalurji Laboratuvarı'nda Manhattan Projesi üzerinde çalıştı. 1968 yılında Duke Üniversitesi'nde misafir doçent oldu.

<span class="mw-page-title-main">Argonne Ulusal Laboratuvarı</span>

Argonne Ulusal Laboratuvarı, Amerika Birleşik Devletleri Enerji Bakanlığı için Chicago Üniversitesi Argonne LLC tarafından işletilen bir bilim ve mühendislik araştırması laboratuvarıdır. Illinois'in Lemont kentinde yer almakta olup büyüklüğü ve kapsamı itibarıyla Ortabatı ABD'deki en büyük ulusal laboratuvardır.

<span class="mw-page-title-main">Leona Woods</span>

Leona Harriet Woods, daha sonra Leona Woods Marshall ve Leona Woods Marshall Libby olarak bilinir, ilk nükleer reaktörü ve ilk atom bombasını inşa etmeye yardım eden Amerikalı bir fizikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Jane Hamilton Hall</span> Amerikalı fizikçi

Jane Hamilton Hall, Amerikalı fizikçidir. II. Dünya Savaşı sırasında Manhattan Projesi'nde çalıştı. Savaştan sonra Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'nda çalışmaya devam etti ve Clementine nükleer reaktörünün yapımını ve işletmeye sokulmasını denetledi. 1958'de laboratuvarın müdür yardımcısı oldu. 1956'dan 1959'a kadar Atom Enerjisi Komisyonu Genel Danışma Komitesi sekreterliği yaptı ve 1966'dan 1972'ye kadar komite üyeliği yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Project Y</span>

Project Y olarak da bilinen Los Alamos Laboratuvarı, Manhattan Projesi tarafından oluşturulan ve II. Dünya Savaşı sırasında Kaliforniya Üniversitesi tarafından işletilen gizli bir laboratuvardı. Laboratuvar kuruluş amacı, ilk atom bombalarını tasarlamak ve inşa etmekti. Robert Oppenheimer, 1943'te Norris Bradbury'nin yerine geçtiği Aralık 1945'e kadar görev yapan ilk yöneticiydi. Bilim insanlarının güvenliğini korurken çalışmalarını özgürce tartışabilmelerini sağlamak için laboratuvar New Mexico'nun ücra bir yerine yerleştirilmişti. Savaş zamanındaki laboratuvar, bir zamanlar Los Alamos Ranch School'un bir parçası olan binaları işgal ediyordu.