İçeriğe atla

Bruce Ames

Bruce Ames
Ames 2003'te
DoğumBruce Nathan Ames
16 Aralık 1928 (95 yaşında)[1]
New York, A.B.D.
MilliyetAmerikalı
EğitimKaliforniya Teknoloji Enstitüsü,
Cornell Üniversitesi
ÖdüllerCharles S. Mott Prize (1983)
Tyler Prize for Environmental Achievement (1985)
AIC Gold Medal (1981)
Japan Prize (1997)
National Medal of Science (1998)
Thomas Hunt Morgan Medal (2004)
Kariyeri
DalıMoleküler biyoloji, Biyokimya
Çalıştığı kurumlarKaliforniya Üniversitesi (Berkeley)
Children's Hospital Oakland Research Institute
Ulusal Sağlık Enstitüleri
Doktora
danışmanı		Herschel K. Mitchell and Mary B. Mitchell

Bruce Nathan Ames (d. 16 Aralık 1928), Amerikalı bir biyokimyacıdır. Berkeley'deki California Üniversitesi'nde Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Emeritus profesörüdür ve Çocuk Hastanesi Oakland Araştırma Enstitüsü'nde (CHORI) kıdemli bir bilim insanıydı.[2] Bileşiklerin mutajenitesini kolay ve ucuz bir şekilde test etmek için bir sistem olan Ames testinin mucididir.[3]

Biyografi

New York'ta büyüyen Ames, Bronx Fen Lisesi mezunudur. Lisans eğitimini Ithaca, New York'taki Cornell Üniversitesi'nde, yüksek lisans eğitimini ise Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde tamamlamıştır.[4]

Ames, 1970 yılında Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi üyesi seçildi.[5]

1980'de Bolton S. Corson Madalyası, 1985'te Tyler Çevresel Başarı Ödülü, 1997'de Japonya Ödülü, 1998'de Ulusal Bilim Madalyası ve 2004'te Thomas Hunt Morgan Madalyası[6] almıştır ve birçok ödülün daha sahibidir.

Araştırmaları kanser ve yaşlanma üzerine odaklanmaktadır ve 550'den fazla bilimsel yayına imza atmıştır. Tüm alanlarda en çok alıntı yapılan birkaç yüz bilim insanı arasındadır.[7]

Ames'in şu anki araştırması, yaşlanmanın mitokondriyal bozulmasını geciktiren ajanların belirlenmesini, özellikle beyinde olmak üzere yaşlanmada mitokondriyal çürümenin rolünün anlaşılmasını, hastalığı, yetersiz beslenmeyi ve obeziteyi önlemek için halktaki mikro besin alımlarını optimize etmeyi içeriyor. Kanser önleme ve yaşlanma ile ilgili oldukları için mutajenlerle de ilgileniyor.[8]

Dr. Ames, 1998 ve 2007 yılları arasında Ulusal Kanser Araştırma Vakfı'ndan 650.000 dolardan fazla destek almıştır.[9]

Aynı zamanda Kaliforniya Üniversitesinde biyokimya profesörü olan Dr. Giovanna Ferro-Luzzi Ames ile evlidir.

Sentetik karsinojenler üzerine

1970'lerde Bruce Ames, mutajenleri ve dolayısıyla potansiyel kanserojenleri tespit etmek için ucuz ve kullanışlı bir test olan Ames testini geliştirdi. Önceden kanserojen testlerinde canlı hayvanlar kullanılıyordu ve prosedürler pahalı ve zaman alıcıydı. Bu nedenle, hayvan testleri geniş çapta tarama için pratik değildi ve test edilebilecek bileşik sayısını azalttı. Öte yandan Ames testi ise mutajenleri test etmek için Salmonella typhimurium bakterisini kullanır ve daha ucuz ve daha hızlı bir yöntemdir. Ames testi, olası kanserojenleri belirlemek için yaygın olarak kullanılmıştır ve daha önce ticari ürünlerde kullanılan potansiyel kanserojenleri belirlemek için de kullanılmıştır.[10] Bunların tespiti, saç boyasında kullanılan kimyasallar gibi bazı formülasyonların[11] ticari kullanımdan kaldırılmasına neden oldu. Ames testinin yaygın olarak kullanılan kimyasalların olası kanserojenler olarak tanımlanmasına izin verme kolaylığı, onu çevreciliğin bir kahramanı yaptı.[3]

Ames'in laboratuvarındaki müteakip çalışmalar, neyin mutajenik veya kanserojen olduğuna ve ne dereceye kadar olduğuna dair bir genel bakışa bakmayı içeriyordu. Daha önce, bilim adamları etkinin büyüklüğünü dikkate almadan yalnızca olumlu veya olumsuz sonuçlara bakma eğilimindeydiler; bu, potansiyel olarak mutajenik olan öğeler arttıkça, göreceli tehlikeleri değerlendirmek için bir sistem olmadığı anlamına geliyordu. Ames, çeşitli doğal ve insan yapımı bileşikleri test etmeye devam etti ve kendisinin ve diğerlerinin varsaydığının aksine, doğal bileşiklerin yapay olanlara göre zararsız olmadığını keşfetti. Devam eden çalışmaları, sonunda birçok çevrecinin gözünden düşmesine yol açtı. Doğal kimyasalların da sıklıkla mutajenik olduğu ortaya çıktığından, insan tarafından üretilen kimyasallara çevresel maruziyetin bir Ames testinde mutajenik ve kemirgen analizlerinde kanserojen olsa bile, insan kanseriyle sınırlı bir ilişkisi olabileceğini savundu.[12] İnsan genetik hasarının çoğunun, zayıf beslenmede eksik olan temel mikro besinlerden ve normal metabolizma sırasında DNA'nın oksidasyonundan kaynaklandığını ve en önemli çevresel karsinojenlerin, asıl etkisi kök hücrelerin kronik bölünmesine neden olan ve bir hücrenin mekanizmalarını daha az etkili hale getiren, bazılarını içerebileceğini iddia etti.

Sentetik pestisitlerin ve kanserojen olduğu gösterilmiş Alar gibi diğer kimyasalların yasaklanmasına karşı çıktı. Ames, birçok sıradan gıda ürününün aynı kriterlere göre kanserojen bulunacağını gösteren sonuçlar yayımladı.[3][13] Ames, eser miktardaki kanserojenlerin nispeten küçük sağlık etkilerine aşırı ilgi gösterilmesinin, kıt finansal kaynakları büyük sağlık risklerinden uzaklaştırabileceğinden ve farklı tehlikelerin göreli önemi konusunda kamuoyunda kafa karışıklığına neden olabileceğinden endişeliydi. Ames, kendisini "kansere neden olabilecek veya olmayabilecek küçük kimyasal izleri konusunda histeride önde gelen bir muhalif" olarak görüyordu ve "eğer dikkat etmeniz gereken binlerce varsayımsal riskiniz varsa, bu, dikkat etmeniz gereken büyük riskleri tamamen ortadan kaldırıyor" dedi.[14]

Önemli ödüller

  • American Chemical Society'nin Eli Lilly Ödülü, 1964
  • Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi'ne seçildi, 1970
  • Ulusal Bilimler Akademisi'ne seçildi, 1972
  • Rosenstiel Ödülü, 1975
  • American Association for the Advancement of Science Üyesi, 1980
  • Wadsworth Ödülü, 1981
  • Charles S. Mott Ödülü, GM Kanser Araştırma Vakfı, 1983
  • IBM-Princess Takamatsu Cancer Res Fund Öğretim Üyeliği, 1984
  • Tyler Çevresel Başarı Ödülü, 1985
  • Seçilmiş Yabancı Üye, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, 1989
  • Amerikan Kimyagerler Enstitüsü Altın Madalya Ödülü, 1991
  • Seçilmiş Üye, Toksikolojik Bilimler Akademisi, 1992
  • Seçilmiş Üye, Amerikan Mikrobiyoloji Akademisi, 1992
  • Amerika Gerontoloji Derneği Glenn Vakfı Ödülü, 1992
  • Accademia Nazionale de Lincei Röntgen Ödülü (İtalya), 1993
  • Messel Madalyası, İngiliz Kimya Endüstrisi Derneği, 1996
  • Toksikoloji Derneği Halkla İletişim Ödülü, 1996
  • Honda Ödülü, 1996
  • Japonya Ödülü, 1997
  • Kehoe Ödülü, American College of Occup. ve Environ. Med, 1997
  • Paris Şehri Madalyası, 1998
  • ABD Ulusal Bilim Madalyası, 1998
  • Amerikan Mikrobiyoloji Derneği Yaşam Boyu Başarı Ödülü, 2001
  • Linus Pauling Enstitüsü Sağlık Araştırmaları Ödülü, 2001
  • Thomas Hunt Morgan Madalyası, Genetics Society Am., 2004
  • Amerikan Beslenme Derneği/CRN M.S. Rose Ödülü, 2008
  • Ortomoleküler Tıp Onur Listesi, 2010
  • Toksikoloji Derneği Yaşam Boyu Başarı Ödülü, 2012
  • American Society of Nutrition Class of 2018 Fellows, 2018

Kaynakça

  1. ^ Dr. Bruce N. Ames 4 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. japanprize.jp
  2. ^ "Biography and information". CHORI. 27 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b c "Synthetic v. Natural Pesticides". TierneyLab (İngilizce). 7 Haziran 2007. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023. 
  4. ^ Ames BN (February 2003). "An enthusiasm for metabolism". J. Biol. Chem. 278 (7): 4369-80. doi:10.1074/jbc.X200010200. PMID 12496254. 
  5. ^ "Book of Members, 1780–2010: Chapter A" (PDF). American Academy of Arts and Sciences. 18 Haziran 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2011. 
  6. ^ Smith, Gerald R; Johnston Mark (February 2004). "The 2004 Thomas Hunt Morgan Medal". Genetics. 166 (2): 645-6. doi:10.1534/genetics.166.2.645. ISSN 0016-6731. PMC 1470756 $2. PMID 15020453. 
  7. ^ "About Dr. Ames". Bruce Ames official website. 5 Haziran 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Bruce N. Ames". Molecular and Cell Biology (İngilizce). 11 Şubat 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023. 
  9. ^ Salisbury (2001). "National Foundation for Cancer Research". Neoplasia. 3 (1): 88-90. doi:10.1038/sj.neo.7900130. PMC 1505022 $2. 
  10. ^ Ames (1979). "Identifying environmental chemicals causing mutations and cancer" (PDF). Science. 204 (4393): 587-593. doi:10.1126/science.373122. PMID 373122. 
  11. ^ Ames, Bruce; Kammen H.O. (June 1975). "Hair Dyes Are Mutagenic: Identification of a Variety of Mutagenic Ingredients". Proceedings of the National Academy of Sciences. 72 (6): 2423-2427. Bibcode:1975PNAS...72.2423A. doi:10.1073/pnas.72.6.2423. PMC 432771 $2. PMID 1094469. 
  12. ^ Forman (1991). "Ames, the Ames test, and the causes of cancer". BMJ (Clinical Research Ed.). 303 (6800): 428-429. doi:10.1136/bmj.303.6800.428. PMC 1670593 $2. PMID 1912830. 
  13. ^ Gold, L.S., Slone, T.H., Ames, B.N., and Manley, N.B., Pesticide Residues in Food and Cancer Risk: A Critical Analysis. In: Handbook of Pesticide Toxicology, Second Edition (R. Krieger, ed.), San Diego, CA: Academic Press, pp. 799-843 (2001)
  14. ^ Twombly (2001). "Federal carcinogen report debuts new list of nominees". Journal of the National Cancer Institute. 93 (18): 1372. doi:10.1093/jnci/93.18.1372. PMID 11562386. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kanser</span> DNA hasarı sonucu hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalması

Kanserler (Habis tümörler, Malign tümörler), genellikle sürekli ve hızlı büyüyen tümörlerdir. Kapsülleri yoktur, büyürken sınır tanımazlar, çevresindeki dokuların ve damarların içine girerler (invazyon, infiltratif büyüme). Sıklıkla metastaz yaparlar. Tedavi edilmeyen ya da tedavisi gecikmiş kanserler ölümcüldür.

p53

p53 ya da diğer adıyla tümör protein 53 (TP53), Genom Gardiyanı, tümör önleyici p53, hücre döngüsünü düzenleyen bir transkripsiyon faktörüdür. Birçok organizmada kanseri baskılamak için çok önemli bir proteindir. Çok hücreli omurgalılarda kanser oluşumunu önlediği ve tümör baskılayıcı fonskiyon gösterdiği için kritiktir. TP53, genomda mutasyon olmasını önleyerek genom stabilitesini korur. Mutasyonu önleyerek genomun bozulmasını veya değişmesini önlediği için de "genom gardiyanı" olarak da anılır. p53, hücre içerisinde dörtlü (tetramer) bağ yapmış halde işlevseldir.

<span class="mw-page-title-main">Cilt kanseri</span>

Cilt kanseri, deriden kaynaklanan kanserdir. Vücudun diğer kısımlarını istila etme veya yayılma yeteneğine sahip anormal hücrelerin türemesinden kaynaklanırlar. Bazal hücreli karsinom, Skuamöz hücreli karsinom ve melanom olmak üzere üç ana cilt kanseri türü vardır. İlk ikisi, daha az yaygın olan bir dizi cilt kanseri ile birlikte melanom dışı cilt kanseri olarak bilinir. Bazal hücreli kanser yavaş büyür ve etrafındaki dokuya zarar verebilir ancak uzak bölgelere yayılma veya ölümle sonuçlanma olasılığı düşüktür. Genellikle üzerinde küçük kan damarları bulunan parlak, ağrısız, kabarık bir cilt alanı olarak görülür veya ülserli kabarık bir alan olarak ortaya çıkabilir. Skuamöz hücreli cilt kanserinin yayılma olasılığı daha yüksektir. Genellikle üstü pullu sert bir yumru olarak ortaya çıkar ancak ülser de oluşturabilir. Melanomlar en agresif olanlardır. Belirtileri arasında boyutu, şekli, rengi değişen, düzensiz kenarları olan, birden fazla renge sahip, kaşıntılı veya kanayan bir ben yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Ames testi</span>

Ames testi, mutasyona uğrayan bir hücreye diğer bir mutasyon ya da geri mutasyon uygulaması yapılarak hücrenin orijinal haline benzer bir duruma getirilmesi temeline dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum nitrat</span> Kimyasal Bileşik

Sodyum nitrat formülü NaNO3 olan kimyasal bileşiktir. Güherçile'den ayırmak için Şili güherçilesi (bu ülkede büyük miktarda yığınlar halinde bulunması nedeniyle bu ad verilmiştir) adı da verilen bu beyaz renkli kristal tuz, potasyum nitrata oranla suda çok fazla çözünmektedir. Havadan nem çeker.

<span class="mw-page-title-main">Benzo(a)piren</span>

Benzo[a]piren, C20H12, beş halkalı bir polisiklik aromatik hidrokarbondur. Mutajenik ve yüksek derecede etkili bir kanserojendir. Benzopirenler olarak adlandırılan bir polisiklik aromatik bileşikler sınıfına dahildir, bu bileşiklerin ortak özelliği bir piren molekülü ile kaynaşmış bir benzen halkası içermeleridir. Benzo[a]piren'in kömür katranının bir bileşeni olduğu 1933'te bulunmuştur, bu bileşik kömürün 300-600°C'da kısmî yanmasından kaynaklanır.

<span class="mw-page-title-main">Rahim kanseri</span> rahim içinde yerleşen kadın üreme organı kanseri

Rahim kanseri, kadın genital sisteminde rahim içini döşeyen endometriyumdan kaynaklanan bir kanserdir. Kanser, vücudun diğer bölümlerine yayılma veya dağılma yeteneğine sahip hücre'lerin anormal büyümesinin sonucudur.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth Blackburn</span> Avustralyalı-Amerikalı araştırmacı

Elizabeth Helen Blackburn Avustralya doğumlu Amerikalı moleküler biyolog. Kromozomların uç kısımlarında bulunan ve kromozomları koruyan telomer isimli yapılarla ilgili çalışmalarıyla bilinir. Telomer yapımında etkin telomeraz enziminin kaşifleri arasındadır. Bu çalışmalarından dolayı 2009 yılında Carol W. Greider ve Jack W. Szostak ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı. Tıbbi etik üzerine de çalışmaları vardır.

Asetaldehit, CH3CHO formülüne sahip organik bir kimyasal bileşiktir ve bazen MeCHO (Me = metil) olarak kısaltılır. Doğada yaygın olarak bulunan ve endüstride büyük ölçekte üretilen en önemli aldehitlerden biridir. Asetaldehit kahve, ekmek ve olgun meyvelerde doğal olarak bulunur ve bitkiler tarafından üretilir. Ayrıca etanolün karaciğer enzimi alkol dehidrojenaz tarafından kısmî oksidasyonu ile üretilir ve alkol tüketiminden sonra akşamdan kalmanın katkıda bulunan bir nedenidir. Maruz kalma yolları hava, su, kara veya yeraltı suyunun yanı sıra içki ve dumanı içerir. Disülfiram tüketimi, asetaldehit metabolizmasından sorumlu enzim olan asetaldehit dehidrojenazı inhibe ederek vücutta birikmesine neden olur.

<span class="mw-page-title-main">Hayatın uzatılması</span>

Hayatın uzatılması bilimi, ayrıca yaşlanma karşıtı tıp, süresiz hayat uzatması, deneysel yaşlılık bilimi ve biyomedikal gerontoloji, hem azami hem de ortalama ömürü uzatmak için yaşlanma surecini yavaşlatma veya tersine çevirme çalışmasıdır.

Robert George Bergman, Amerikalı kimyagerdir.

<span class="mw-page-title-main">Gábor A. Somorjai</span> Amerikalı kimyager

Gabor A. Somorjai Macar bilim insanı. Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de kimya profesörü olarak çalışmaktadır ve yüzey kimyası ve katalizde, özellikle metal yüzeylerin katalitik etkileri alanında önde gelen bir araştırmacıdır. Alandaki katkılarından dolayı Somorjai, 1998 yılında Wolf Kimya Ödülü, 2002 yılında Linus Pauling Ödülü, in 2000, the National Medal of Science 2008 yılında Priestley Ödülü, 2010 yılında Temel Bilimlerde BBVA Vakfı Bilgi Sınırları Ödülü ve 2013 yılında Kimyasal Bilimlerde NAS Ödülü'nü kazanmıştır. En son Nisan 2015'te Amerikan Kimya Topluluğu'nun William H. Nichols Madalyası ile ödüllendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tütünün sağlığa etkileri</span> Tütün tüketiminin insan sağlığı üzerindeki koşulları, mekanizmaları ve faktörleri

Tütün kullanımının insan sağlığı üzerinde ağırlıklı olarak olumsuz etkileri vardır ve tütünün sağlığa etkileri konusundaki endişeler uzun bir geçmişe sahiptir. Araştırmalar, öncelikli olarak sigara tütünü üzerine odaklanmıştır.

Metal zehirlenmesi veya metal toksisitesi; belirli metallerin belirli biçim ve dozlarda yaşam üzerindeki zehirleyici etkisidir. Birtakım metaller, zehirli çözünür bileşikler oluşturduklarında zehirlidir. Birtakım metallerin biyolojik bir rolü yoktur, başka bir deyişle yaşam için zorunlu (esansiyel) minerallerden değildir veya belirli bir türevdeyken zehirlidir. Söz konusu metalin kurşun olması durumunda, kurşunun ölçülebilir herhangi bir miktarının sağlık üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Metal zehirlenmesinin genellikle ağır metaller ile anlamdaş olduğu düşünülür, ancak berilyum ve lityum gibi daha hafif metaller de belirli durumlarda zehirli olabilir. Bütün ağır metaller özellikle zehirli değildir ve demir gibi bazı metaller canlıda çok önemli bir yer tutar. Metal zehirlenmesinin tanımı, anormal derecede yüksek dozlarda zehirli etki gösteren eser elementleri de kapsayabilir. Metal zehirlenmesinin tedavisi için şelasyon tedavisi bir seçenek olabilir; bu yöntem, metalleri vücuttan uzaklaştırmak için şelasyon ajanlarının uygulanmasını içine alan bir tekniktir.

<span class="mw-page-title-main">James P. Allison</span>

James Patrick Allison, Teksas Üniversitesi MD Anderson Kanser Merkezi'nde immünoloji profesörü ve başkanı ve immünoterapi platformunun yönetici direktörü olan Amerikalı bir immünolog ve Nobel ödüllü bilim insanıdır.

Otoimmün hastalık, bir vücut kısmına anormal bir bağışıklık tepkisinden kaynaklanan bir durumdur. En az 80 otoimmün hastalık türü tanımlanmış olup, bazı kanıtlar 100'den fazla türün olabileceğini düşündürmektedir. Herhangi bir vücut parçası tutulabilir. Semptomlar çeşitlidir ve genellikle hafif ila şiddetli arasında değişen ve geçici olabilen düşük dereceli ateş ve yorgun hissetmeyi içerir.

Imuran markası altında satılan Azatioprin, bağışıklık sistemini baskılayan bir ilaçtır. Romatoid artrit, polianjiitli granülomatoz, Crohn hastalığı, ülseratif kolit ve sistemik lupus eritematozus ve böbrek nakillerinde reddedilmeyi önlemek için kullanılır. Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı tarafından 1. grup kanserojen olarak listelenmiştir. Ağızdan alınır veya damar içine enjekte edilir.

<span class="mw-page-title-main">Carolyn R. Bertozzi</span> Amerikalı kimyager

Carolyn Ruth Bertozzi, Amerikalı kimyager. Hem kimya hem de biyolojiyi kapsayan geniş kapsamlı çalışmaları ile tanınmaktadır.

Renal kanser olarak da bilinen böbrek kanseri, böbrekte başlayan bir kanser grubudur. Semptomlar idrarda kan, karında şişlik veya sırt ağrısını içerebilir. Ateş, kilo kaybı ve yorgunluk da ortaya çıkabilir. Komplikasyonlar akciğerlere veya beyne yayılmayı içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Testis kanseri</span>

Testis kanseri, erkek üreme sistemi’nin parçası olan testislerde oluşan kanser'dir. Belirtileri, testiste yumru veya testis torbası'nda şişlik veya ağrıyı içerebilir. Tedavi kısırlık ile sonuçlanabilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.