Potasyum, bir kimyasal elementtir. Simgesi K ve atom numarası 19 dur. Potasyum adını izole edildiği Potas olarak da bilinen potasyum karbonattan almıştır. Potasyum yumuşak, gümüş-beyaz renkli alkali bir metaldir. Doğada deniz suyunda ve pek çok mineralde diğer elementlere bağlı olarak bulunur. Havada hızla oksitlenir ve suya karşı da çok aktiftir. Potasyum, pek çok açıdan sodyuma kimyasal olarak benzese de yaşayan organizmalarda, özellikle de hayvan hücrelerinde, sodyumdan farklı muamele görür. Kandaki seviyesinin düşük olmasına hipokalemi, yüksek olmasına hiperkalemi denir.
Alkol, karbon atomuna doğrudan bir -OH (hidroksil) grubunun bağlı olduğu organik bileşiklere verilen genel ad. Genel formülü CnH2n+1OH olan mono alkoller, alkollerin önemli bir sınıfıdır. Bunlardan etanol (C2H5OH), alkollü içeceklerde bulunan türüdür. Genellikle alkol kelimesi ile etanol kastedilir ki yeni fermente olmuş birada etanol oranı %3-5 arasında iken şarapta %12-15 arasındadır.
Kayaç, çeşitli minerallerin veya mineral ve taş parçacıklarının bir araya gelmesinden ya da bir mineralin çok miktarda birikmesinden meydana gelen katı birikintilerdir. Kayaç terimi eski Türkçede sahre, yeni Türkçede külte ve yabancı dillerdeki rock, roche, gestein sözcükleri karşılığı kullanılmaktadır.
Soxhlet ekstraktörü, 1879 yılında Franz von Soxhlet tarafından icat edilmiş bir laboratuvar cihazıdır.
Aseton, propanon ya da dimetil keton, (CH3)2CO formüllü organik kimyasal bileşiktir. Keskin, yanıcı, zehirli olmayan renksiz bir sıvıdır. Çözücü olarak çokça kullanılır. Kapalı formülü C3H6O olarak gösterilir. Su, etanol ve dietil eterle her oranda karışır. Odunun kuru kuruya damıtılmasından, asetat tuzlarının ısıtılmasından ve teknikte izopropil alkolün bakır katalizörlerinden 250 °C'de dehidrojenasyonundan elde edilir. Yağ, boya, kauçuk ve diğer maddelerin çözücüsü olarak kullanılır. Ayrıca izopropil alkol, izopren, kloroform, bromoform, iyodoform ve poli(metil metakrilat) (PMMA) gibi ürünlerin elde edilişinde öncü madde olarak kullanılır. İnsan vücudunda, normal metabolizma ürünü olarak yüksek miktarlarda üretilip atılır.
Maden suyu, jeolojik ve fiziksel olarak koruma altında tutulan yeraltı sularından kuyu açılarak veya kaynaktan doldurularak elde edilmiş, çözünmüş katı madde içeriği toplam 250 ppm'den daha az olmayan sulara verilen isimdir.
Organometalik kimya, metal içeren organik bileşiklerle ilgilenen bilim dalı. Genel olarak gösterimi R-Mg-X şeklindedir. Organometalik bileşikleri elde etmek için Mg ve susuz ortam vazgeçilmez iki özelliktir. Deney ortamında su buharının bulunması tepkimenin gerçekleşmesini engellediğinden çözücü olarak genellikle eter kullanılır.
Dietil eter, (IUPAC adı etoksietan) kısaca eter olarak da bilinen (C2H5)2O formülüne sahip berrak, renksiz, uçucu, kolay yanan ve parlayabilen, oda sıcaklığında sıvı hâlde bir bileşiktir. Kaynama noktası düşük olup hoş, karakteristik bir kokusu vardır. Toksisitesi çok düşüktür. Eterler olarak bilinen kimyasal bileşik sınıfının en çok tanınan üyesidir. Bütanolün izomeridir. Yapısı bir oksijene iki etil grubunun bağlanması ile oluşur ve CH3-CH2-O-CH2-CH3 şeklindedir. Çözücü olarak çokça kullanılır.
Eter Yunanca asıllı bir kelime olup şu anlamlara gelmektedir:
- Eter (kimyâ), kimyâda R-O-R olarak belirtilen fonksiyonel gruptur
- Çoğu zaman eter olarak adlandırılan çözücü: Dietil eter
- Eter (fizik), varsayımlı bir ortam olup ışığın vakumda yayılmasına yarar
- Telsiz iletişimde veyâ telsiz iletişim frekans bantlarında varsayılan somut bir ortam: „bir şeyi eter üzerinden yollamak“
- Aether, „üst göğün“ Yunan mitolojisindeki adı
- Cevher (felsefe), Aristo'nun dört element öğretisine eklediği 5. elementin adı
- Akasha, Hint felsefesinde sesin 5. elemanı
- Qi, Uzak Doğu'nun daoistik kültüründeki kavram
Eterler, iki organik kısmın bir oksijen atomu üzerinden birbirine bağ yapmış organik moleküllerdir. Eterlerin genel formülü R-O-R' şeklindedir. Buradaki R ve R' aynı olabileceği gibi farklı organik kısımlar da olabilirler.
Kuru temizleme, kumaşların üzerinde bulunan kir ve lekeleri çıkarmak için su içermeyen apolar bir çözücü kullanılarak yapılan yıkama işlemidir. Dünya çapında genel olarak kuru temizlemede tetrakloroetilen isimli toksisitesi düşük ve yanıcı olmayan bir sıvı kullanılır. Yapısı polar olan su kullanan ıslak temizlemeden farklıdır, yine de sıvı içerir, ancak giysiler bunun yerine su içermeyen bir sıvıyla yıkanır.
Cevher hazırlama, temel olarak, kıymetli mineralleri cevherden ayırma işlemidir. Endüstriyel ölçekli cevher hazırlama işlemleri birçok aşamadan oluşur. Cevher temelde fiziksel, kimyasal ve fizikokimyasal özelliklerinden oluşan farklara göre ayrılmaktadır.
Etil asetat (sistematik adıyla etil etanoat, kısa yazımla EtOAc veya EA), CH3COOCH2CH3 formüllü bir organik bileşiktir. Bu renksiz sıvı bileşiğin bazı yapıştırıcılar ve oje gibi tatlı bir kokusu vardır. Zehirli değildir. Etil asetat, etanol ve asetik asitin esteri olup, sanayide güçlü bir çözücü olması nedeniyle sık üretilen bir maddedir. Yapıştırıcılar, ojeler, oje çıkarıcılar ve kahveden kafeinin çıkarılmasında sıklıkla kullanılmaktadır.
Petrol eteri, 35-60 °C aralığındaki kaynama noktalarına sahip hidrokarbonları içeren petrolün damıtılma ürünüdür. Çözücü olarak kullanılır. İsminde eter geçmesine rağmen eter değildir. Eter ismi ile sıvının uçuculuğu kastedilmektedir. Suda çözünmez, etanolde çözünür. En hafifi ve en uçucu hidrokarbonlardan oluşur. "Petrol eteri" adıyla temin edilebilir.
Tetrahidrofuran, kısaca THF olarak bilinen, (CH2)4O formüllü bir halkalı eterdir. Suda çözünen, dietil eter benzeri bir kokusu olan renksiz, organik bir sıvıdır. Polar olduğundan iyi bir çözücüdür. Zehirli değildir. Başka bir çözücü olan bütanonun izomeridir.
Fren hidroliği; otomobillerde, motosikletlerde, hafif kamyonlarda ve bazı bisikletlerde hidrolik fren ve hidrolik debriyaj uygulamalarında kullanılan bir hidrolik sıvı türüdür. Kuvveti basınca aktarmak ve frenleme kuvvetini yükseltmek için kullanılır. Sıvılar kayda değer sıkıştırılabilir olmadığı için çalışır.
Çözülme, çözücünün moleküller ile etkileşimini tanımlar. Hem iyonize hem de yüksüz moleküller, çözücü ile güçlü bir şekilde etkileşir ve bu etkileşimin gücü ve doğası, çözücünün viskozite ve yoğunluk gibi özelliklerini etkilemenin yanı sıra çözünürlük, reaktivite ve renk dahil olmak üzere çözülen maddenin birçok özelliğini etkiler. Çözülme sürecinde iyonlar eş merkezli bir çözücü kabuğu ile çevrelenir. Çözülme, çözücü ve çözünen moleküllerin çözünme kompleksleri halinde yeniden düzenlenmesi sürecidir.
Beyaz ispirto, boyamada yaygın bir organik çözücü olarak kullanılan petrol türevi berrak bir sıvıdır. Stoddard çözücü ve çözücü nafta (petrol) dahil olmak üzere mineral alkoller için terimler de vardır. Boya inceltici daha geniş bir çözücü kategorisi olmasına rağmen, mineral ispirtolar genellikle tiner veya bunun bir bileşeni olarak kullanılır. Kokusuz mineral ispirtolar, daha toksik aromatik bileşikleri gidermek için rafine edilmiştir ve yağlı boya gibi uygulamalar için tavsiye edilir.
Diizopropil eter, çözücü olarak kullanılan ikincil bir eterdir. Propenin hidrasyonuyla izopropil alkol üretimi sırasında yan ürün olarak ortaya çıkmasıyla elde edilir. Dietil eterden daha kolay oksitlenir ve oluşturduğu peroksitler arasında şiddetli bir patlayıcı olan aseton peroksit bulunur. Uzun süre beklemiş diizopropil eter patlama riski oluşturur.
Tetrabromometan olarak da bilinen karbon tetrabromür, CBr
4, bir karbon bromürüdür. Her iki isim de IUPAC terminolojisi kapsamında kabul edilebilir.
