İçeriğe atla

Briyoloji

Briyoloji (Antik Yunancada yosun anlamına gelen bryon kelimesinden türetilmiştir ve basitçe yosun bilimi anlamına gelir), briyofitlerin (yosunlar, ciğer otları ve boynuz otları) bilimsel çalışmalarıyla ilgili botanik dalıdır. Briyologlar, briyofitleri gözlemlemek, kaydetmek, sınıflandırmak ve/veya araştırmakla aktif olarak ilgilenen bilim insanlarıdır.[1] Briyofitler ve likenler aynı alemde sınıflandırılmasa da, iki organizmanın benzer görünümü ve ekolojik nişi nedeniyle alan genellikle likenoloji ile birlikte incelenir.

Kıvır küreli adı ile bilinen Bartramia pomiformis taksonu.

Tarihi

Briyofitler ilk olarak Oxford Üniversitesi'nde botanijk profesörü olan Johann Jacob Dillenius (1687-1747)'un 1717 yılında yayımladığı Reproduction of the ferns and mosses eserde ayrıntılı olarak incelenmiştir. Ancak briyolojinin bilimsel miladı, Johann Hedwig'in 1792 yılında yayımladığı yosunların üreme sistemini netleştiren ve taksonomik durumlarını düzenleyen Fundamentum historiae naturalist muscorum adlı eserdir.

Araştırma

Araştırma alanları, briyofit taksonomisini, biyoindikatör olarak briyofitleri, DNA dizilimi ile briyofitlerin diğer canlı türleriyle ilişkilerini kapsar. Bunun yanı sıra, bilim insanları Cryptothallus gibi parazitik briyofit ile Colura zoophaga ve Pleurozia gibi potansiyel etçil ciğer otlarını keşfettiler.

Briyoloji araştırma merkezleri arasında dikkat çekenler, Almanya'daki Bonn Üniversitesi, Finlandiya'daki Helsinki Üniversitesi ve New York Botanik Bahçesi'dir.

Dergi

The Bryologist, 1898'de yayın hayatına başlayan bilimsel bir dergidir ve yosunların, boynuz otlarının, ciğer otlarının ve likenlerin biyolojisinin tüm yönleriyle ilgili makaleler ve ayrıca kitap incelemeleri içerir. Dergi, The American Bryological and Likenological Society tarafından yayınlanmaktadır.[2][3]

Önemli briyologlar

Kaynakça

  1. ^ "Bryology at the New York Botanical Garden". New York Botanical Garden. 22 Şubat 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2011. 
  2. ^ "The Bryologist on JSTOR". www.jstor.org (İngilizce). 14 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2022. 
  3. ^ "The Bryologist". bioone.org. 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Botanik</span> bitki yaşamı bilimi

Botanik veya bitki bilim(ler)i, bitki biyolojisi, fitoloji, bitki yaşamı ile ilgili bir bilim dalı ve biyolojinin bir koludur. Bir botanikçi, bitki bilimcisi veya fitolog, bu alanda uzmanlaşmış bir bilim insanıdır. "Botanik" terimi; otlak, ot veya yem anlamına gelen Grekçe: βοτάνη (botanē) kelimesinden türetilmiştir. Geleneksel olarak, botanik, mantarları ve algleri de de içine alan bir bilim dalıdır. Günümüzde, botanikçiler, 391.000'i damarlı bitki türü ve yaklaşık 20.000'i kara yosunu olan yaklaşık 410.000 kara bitkisi türünü incelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ciğer otları</span>

Ciğer otları, Hepaticae ya da Marchantiophyta; bitkiler alemininin bir şubesi ya da karayosunları şubesinin bir sınıfı.

<span class="mw-page-title-main">Boynuz otları</span>

Boynuz otları (Anthocerotophyta), kara yosunları bölümünün ya da damarsız bitkilerin büyük bir bölümü.

Yapraklı kara yosunları (Bryopsida), Bryophyta bölümünün bir sınıfı.

<span class="mw-page-title-main">Bitki</span> ökaryotik, ağaçlar, çiçekler, otlar, yosunlar ve benzeri organizmaları içinde bulunduran çok büyük bir canlılar alemi

Bitkiler, ağırlıklı olarak fotosentetik ökaryot canlılardır. Tarihsel olarak bitkiler alemi, algler ve mantarlar da dahil olmak üzere hayvan olmayan tüm canlıları kapsarken, günümüzde mevcut tüm tanımlamalar prokaryotları, mantarları ve bazı algleri hariç tutar. Tanımlamalardan birine göre: Çiçekli bitkiler, kozalaklı bitkiler ve diğer açık tohumlular, eğrelti otları ve benzerleri, boynuz otları, ciğer otları, kara yosunları ve yeşil algler hep birlikte Viridiplantae adı verilen kladı oluştururlar. Buna kırmızı ve esmer algler dahil değildir.

<span class="mw-page-title-main">Tek çenekliler</span>

Tek çenekliler (Liliopsida), monokotiller, çoğunlukla tek yıllık, palmiyeler haricindeki otsu bitkileri kapsayan çiçekli bitkiler sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hermann von Helmholtz</span> Alman fizikçi ve fizyolog (1821-1894)

Hermann von Helmholtz Alman fizyolog ve fizikçi. Çok yönlü ilgi alanları ve çalışmalarıyla, özellikle de sinir iletimi, işitme ve görme üzerine yaptığı klasikleşmiş araştırmalarla yaşadığı dönemde "fiziğin başbakanı" olarak adlandırılan araştırmacı.

<span class="mw-page-title-main">Johann Hedwig</span> Alman bitki bilimci (1730–1799)

Johann Hedwig, karayosunları çalışmaları ile tanınan Alman botanikçi. "Briyoloji'nin babası" olarak kabul edilmektedir. Eserlerini Latin dilinde kaleme almıştır. Bitki bilim mahlası Hedw.'dir.

<span class="mw-page-title-main">John Lindley</span> İngiliz bitki bilimci ve orkidolog.

John Lindley İngiliz bitki bilimci ve orkidolog. Bitki bilim mahlası Lindl.'dir.

<span class="mw-page-title-main">John Gilbert Baker</span> İngiliz botanikçi

John Gilbert Baker İngiliz botanikçi. Oğlu, Edmund Gilbert Baker (1864–1949) da babası gibi botanikçi idi. Bitki bilim mahlası Baker'dır.

<span class="mw-page-title-main">August Johann Georg Karl Batsch</span> Alman doğa bilimci

August Johann Georg Karl Batsch Alman doğa bilimci. Mantarlar konusunda bir otoriteydi, ayrıca çok sayıda eğrelti, bryofit ve tohumlu bitkiler türünü tanımladı. Bitki bilim mahlası Batsch'dır.

Caroline Priscilla Bingham, botanik üzerine bilimsel makaleler yayınlayan ilk Amerikalı kadınlardan biri olan botanikçiydi. Yeni bir cins ve birkaç yeni tür keşfeden etkili bir botanik örnek koleksiyoncusuydu. Keşiflerinin bir sonucu olarak, Bingham bir cins ve onuruna isimlendirilen birkaç su yosunu türüne sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Karl Georg Theodor Kotschy</span> Avusturyalı botanikçi ve kâşif

Karl Georg Theodor Kotschy Avusturyalı botanikçi ve kâşif. Botanik araştırmalarında Kotschy çok miktarda bitki topladı. Ayrıca bu çalışmada, bazıları bilim için yeni olan kırk meşe (Quercus) türünü tanımladı. Bitki bilim mahlası Kotschy'dir.

Eva Konrad Hawkins, Macaristan doğumlu Amerikalı deniz bilimcisi, biyolog, botanikçi ve akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">William Jackson Hooker</span>

William Jackson Hooker, Kew Bahçeleri'nin ilk yöneticisi olan İngiliz botanikçi ve botanik illüstratörü. Ayrıca Kew Bahçeleri Herbaryumunu kurdu, bahçeler ile arboretumu genişletti. Bitki bilim mahlası Hook.'tur.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth Gertrude Britton</span> Amerikalı bitkibilimci (1858 – 1934)

Elizabeth Gertrude Britton Amerikalı botanikçi, briyolog ve eğitimci. O ve kocası Nathaniel Lord Britton, New York Botanik Bahçesi'nin bağış toplanarak kurulmasında önemli bir rol oynadı. American Bryological and Lichenological Society derneğinin kurucu ortağıydı. Yerli bitkilerin korunmasına yönelik eylemlerde bulunan bir aktivistti. Elizabeth Britton, Briyoloji alanında 170 makale yayımlayarak alan literatürüne büyük katkılarda bulundu. Bitki bilim mahlası E.Britton'dur.

<span class="mw-page-title-main">Margaret Sibella Brown</span>

Margaret Sibella Brown, Nova Scotia'ya özgü yosunlar ve ciğer otları konusunda uzmanlaşmış Kanadalı briyologdur. Resmi olarak bu alanda bilimsel bir eğitim almamış olmasına rağmen, briyolojiye katkılarının yanı sıra Nova Scotia'nın yosunları ve ciğer otları konusunda da bir otorite olarak kabul gördü. Topladığı örnekler Kuzey Amerika ve Avrupa'daki büyük herbaryalarda barındırılıyor.

Inez Maria Haring Amerikalı briyolog ve New York Botanik Bahçesi koleksiyoneri.

AL Kathleen King İrlandalı botanikçi ve İrlanda'nın önde gelen saha briyologu.

<span class="mw-page-title-main">Albert William Herre</span> Amerikalı hayvanbilimci (1868 – 1962)

Albert William Christian Theodore Herre, Amerikalı ihtiyolog ve likenologdur. Herre, 1868'de Toledo, Ohio'da doğdu. 1903'te botanik alanında lisans derecesi aldığı Stanford Üniversitesi'nin bir mezunuydu. Herre ayrıca bir yüksek lisans ve doktora derecesi aldı. 1962'de Santa Cruz, Kaliforniya'da öldü.