İçeriğe atla

Britanya Kuzey Amerikası

Kontrol Edilmiş
British North America
Britanya Kuzey Amerikası
1783-1907
bayrağı
BaşkentLondra, İngiltere'den yönetilen
Yaygın dil(ler)İngilizce
HükûmetParlamenter monarşi
Kral 
• 1760–1820
III. George
• 1910–1936
V. George
Tarihçe 
• Kuruluşu
1783
• Dağılışı
1907
Para birimiİngiliz sterlini
Kanada poundu
Kanada doları
Öncüller
Ardıllar
Britanya Amerikası
Kanada
Newfoundland Dominyonu

Britanya Kuzey Amerikası, Kuzey Amerika kıtasında Britanya İmparatorluğu'nun kolonilerini ve yönettiği toprakları ifade etmek için kullanılır. Bu terim ilk kez resmi olarak 1783'te kullanıldı, ancak 1839'daki "Durham Raporu" olarak bilinen "Britanya Kuzey Amerika Olayları Raporu"'na kadar yoğun olarak kullanılmadı.

1775 yılında, Britanya İmparatorluğu Yeni İspanya'da 20 bölgeden oluşmaktaydı. Bunlar Newfoundland, Rupert Toprakları, Yeni İskoçya, Prens Edward Adası, Birleşmiş Devletleri oluşturan On Üç Koloni, Doğu ve Batı Florida ile Quebec Eyaleti'dir.

Britanya, Fransa'dan Quebec'i ve İspanya'dan Doğu ve Batı Florida'yı Yedi Yıl Savaşı'nı sona erdiren 1763 tarihli Paris Antlaşması sonucu kazandı.

İspanya, Florida ve Amerika Birleşik Devletleri'nin egemenliğini ilan etmesi ile Paris Antlaşması (1783) tekrar kazandı. Yeni İskoçya 1784 yılında günümüzdeki haliyle Yeni İskoçya ve New Brunswick olarak ikiye bölündü. 1783'ten itibaren muhafaza edilen Quebec'in bölümü, Fransızca konuşulan Aşağı Kanada ve İngilizce konuşulan Yukarı Kanada halinde 1791 yılında ikiye ayrıldı.

1812 Savaşı'ndan sonra, 1818 Antlaşması Rocky Dağları'nın batısında 49. Kuzey paraleli Amerika Birleşik Devletleri–Britanya Kuzey Amerika'sı ile Rupert'in Devleti arasında sınır oluşturdu. Britanya, 1846 Oregon Antlaşması çerçevesinde, Hudson's Bay Company'nin Columbia Bölgesi'nin, bir parçası olan 49. paralelin güneyinde Oregon'dan, vazgeçti.

Britanya Kuzey Amerikası ile Maine arasındaki sınır son olarak 1842'de Webster-Ashburton Antlaşması ile çizildi. Yukarı ve Aşağı Kanada 1841'de Kanada Eyaleti olarak birleşti.

1 Temmuz 1867'de, Birleşik Krallık Parlamentosu'nun "Britanya Kuzey Amerika Yasası" ile Kanada Bölgesi, New Brunswick ve Yeni İskoçya'dan oluşan yerlerde Kanada Dominyonu oluştu. Önceki Kanada Bölgesi 1841 öncesi durum olan, Doğu Kanada (Aşağı Kanada) Quebec olarak ve Batı Kanada (Yukarı Kanada) Ontario olarak adlandırıldı ve bölündü. Bunlar, bugünkü Kanada'yı oluşturan dört bölümü oluşturur.

1869'da, "Rupert'in Ülkesi" Kuzeybatı Toprakları olarak Kanada'ya ilhak edildi ve 1870'te Manitoba'nın bir bölgesi olarak, Kanada'nın bir eyaleti oldu. Britanya Kolonisi'nin batı yakası olan 49. paralelin kuzeyi, British Columbia, 1871 yılında Konfederasyon'a katıldı. Prens Edward Adası ise 1873 yılında katıldı. British Columbia'nın Washington ile sınırı 1872 yılında tahkim ile, Alaska ile ise 1903'te çizildi. 1905'te, Kuzeybatı'da bulunan büyük topraklar Saskatchewan ve Alberta Eyaletleri oldu.

1907'de son kalan Britanya Kuzey Amerikası kolonisi, Newfoundland, Dominyon statüsünü kazandı. 1949'da Kanada'ya 10. eyalet olarak (Newfoundland and Labrador) katıldı.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kanada</span> Kuzey Amerikada yer alan bir ülke

Kanada, Kuzey Amerika'da bir ülkedir. On eyalet ve üç bölgeden oluşan ülke, Büyük Okyanus'tan Atlas Okyanusu'na ve kuzeyde Arktik Okyanusu'na kadar 9,98 milyon km²'lik bir alanı kaplar. Bu özelliğiyle yüzölçümü bakımından dünyanın Rusya'dan sonra en büyük 2. ülkesidir. Kanada, sınırları içinde en çok göl bulunduran ülkedir, bir milyondan fazla göl bulunmaktadır. Kanada'nın güney ve batıda Birleşik Devletler ile olan sınırı 8.891 km ile dünyanın en uzun kara sınırıdır. Ayrıca Kanada, 200.000 km den fazla bir mesafe ile dünyanın en uzun sahil şeridine sahiptir. Kanada'nın topraklarında çoğunlukla ormanlar ve bunun yanı sıra Rocky Dağları'ndaki tundra hakimdir. Nüfusun beşte dördü güney sınırına yakın yaşamaktadır. Kanada'nın başkenti Ottawa; en büyük üç şehri Toronto, Montreal ve Vancouver'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kanada coğrafyası</span>

Kanada, Kuzey Amerika'nın kuzeyinde, kuzey Atlas Okyanusu ve kuzey Büyük Okyanusu arasında, ABD'nin kuzeyinde yer almaktadır. Rusya'dan sonra dünyanın ikinci en geniş ülkesidir ancak topraklarının çoğu kullanım dışıdır ve seyrekçe yerleşilmiştir. Kanada ayrıca dünyanın en uzun kıyı şeridine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Paris Antlaşması (1783)</span>

Paris Antlaşması, 3 Eylül 1783 tarihinde imzalanmış, Konfederasyon Kongresi tarafından 14 Ocak 1784'te, Büyük Britanya Kralı tarafından 9 Nisan 1784'te onanmış ve Büyük Britanya Krallığı ile Kuzey Amerika'daki On Üç Koloni arasındaki Amerikan Devrimi Savaşı'nı sona erdirmiş olan barış antlaşmasıdır. Savaşa katılan diğer ülkeler olan Fransa, İspanya ve Hollanda Cumhuriyeti ile Paris Barışı adı altında ayrı anlaşmalar yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Britanya İmparatorluğu</span> Birleşik Krallık tarafından yönetilmiş devletler ve dominyonlardan oluşan imparatorluk

Britanya İmparatorluğu, Birleşik Krallık veya öncül devletleri tarafından yönetilen dominyonlar, sömürgeler, himayeler ve mandalar ile diğer bağımlı bölgelerden oluşmuş olan imparatorluktur. 16. ve 17. yüzyıllarda İngiltere Krallığı tarafından kurulan denizaşırı sömürgeler ve ticaret karakolları olarak başlamıştı. En güçlü döneminde tarihteki en geniş topraklara sahip devlet olmasının yanı sıra bir yüzyıldan fazla bir süre boyunca dünyanın en önde gelen küresel gücüydü. 1922'de 458 milyon kişi, yani dünya nüfusunun neredeyse dörtte biri, Britanya İmparatorluğu'nun egemenliği altındaydı ve toprakları 33.000.000 km2'lik alanı kapsıyordu. Bu derece geniş bir coğrafyaya hükmettiği için siyasi, dilsel ve kültürel kalıtı hâlen yaygın olarak devam etmektedir. Gücünün doruklarındayken, dünya geneline yayılmış toprakları nedeniyle her zaman en az bir bölgesinde gün ışığı olmasından ötürü "üzerinde güneş batmayan imparatorluk" olarak da tanımlanmaktaydı.

Kanada tarihi bugünkü Kanada ülkesi sınırları içindeki toprakların tarihidir.

<span class="mw-page-title-main">John A. Macdonald</span> Kanadanın ilk başbakanı

John Alexander Macdonald, Kanada Dominyonu'nun ilk başbakanı. Kanada'nın William Lyon Mackenzie King'dan sonra en uzun süre başbakanlık yapan politikacısıdır. Dominyonun kuruluş dönemini izleyen gelişme sürecine önderlik etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Kolumbiyası</span> Kanadanın eyaleti

Britanya Kolumbiyası ya da İngiliz Kolumbiyası, Fransızca: Colombie-Britannique, C.-B.), Kanada'nın Batı Kanada bölgesindeki en batıdaki eyaletidir. Kuzeybatısında ABD'nin eyaleti olan Alaska, kuzeyinde Yukon ve Kuzeybatı Toprakları, doğusunda Alberta ve güneyinde Amerikan eyaletleri Washington, Idaho ve Montana yer alır. 1871'de Kanada Konfederasyonu'na 6. eyalet olarak katılan B.C., günümüzde 4.270.000'in üzerinde bir nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Denizaşırı Toprakları</span> Birleşik Krallıkın hâkimiyetindeki on dört bölge

Britanya Denizaşırı Toprakları ya da Birleşik Krallık Denizaşırı Toprakları, Birleşik Krallık'ın bir parçasını oluşturmamakla birlikte Birleşik Krallık hâkimiyeti altında bulunan on dört bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Newfoundland (ada)</span> Kanadada bulunan ada

Newfoundland, Kuzey Amerika'nın doğu kıyısında yer alan Kanada'ya bağlı adadır. 2001 yılına kadar adı yalnızca Newfoundland olan Newfoundland ve Labrador eyaletinin en kalabalık bölümüdür. Adadaki en yüksek nüfuslu şehir St. John's'tur.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Amerikası</span> Kuzey Amerikadaki eski İngiliz toprakları

Britanya Amerikası ya da İngiliz Amerikası, Kuzey Amerika, Orta Amerika, Karayipler ve Guyana'daki Britanya İmparatorluğu'na 17. ve 18. yüzyılda bağlı olan bölgeleri tanımlamak için kullanılan anakronistik bir terimdir. 1776 yılında On Üç Koloni bağımsızlıklarını ilan edip Amerika Birleşik Devletleri'ni oluşturana kadar Britanya'nın Kuzey Amerika ve Batı Hint Adaları'ndaki kolonileri bu adla bilinmekteydi. Bu tarihten sonra Britanya'nın Kuzey Amerika'da kalan topraklarını tanımlamak için "Britanya Kuzey Amerikası" adı kullanıldı. "Britanya Kuzey Amerikası" adı ilk kez 1783 yılında kullanılsa da Durham Raporu olarak adlandırılan 1839 yılındaki Britanya Kuzey Amerikası'nın Sorunları üzerine Rapor'dan önce yaygın bir kullanıma sahip değildi.

<span class="mw-page-title-main">1812 Savaşı</span> ABD ve Britanya İmparatorluğu arasındaki çatışma (1812–15)

1812 Savaşı veya 3 yıl savaşı, Amerika Birleşik Devletleri ile Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı'nın Kuzey Amerika'daki kolonileri ve Amerikan yerlisi (Kızılderili) müttefikleri arasında iki buçuk yıl süren askeri çatışmalar dizisidir. Sonuçta Amerikan Bağımsızlık Savaşı'ndan kalan birçok konu çözüldü, ancak hiçbir sınır değişikliği olmadı. Amerika Birleşik Devletleri, Fransa ile İngiltere'nin arasında devam eden savaşın getirdiği ticari kısıtlamalar dahil olmak üzere çeşitli nedenlerden dolayı 1812 yılında savaş ilan etti. Kraliyet Donanması'na Amerikan tüccar denizcilerinin zorla asker olarak alınması, Amerikan yayılmacılığına karşı İngilizlerin Amerikan Kızılderili kabileleri desteklemesi, denizlerde aşağılanma ve denizcilerin ulusal onuruna hakaret üzerine hakaret edilmesi, Britanya Kuzey Amerika topraklarına ABD'nin ilgisi savaşın diğer nedenleriydi.

<span class="mw-page-title-main">UTC-04.00</span>

UTC−04:00, UTC'den 4 saat geri zaman dilimi.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Kanada</span>

Doğu Kanada, Kanada'nın coğrafi ve siyasi olarak farklı tanımlanan doğu bölgesi. Siyasi olarak, Kanada'nın güneydoğusuna denk düşen ya da bir başka deyişle Manitoba'nın doğusunda kalan Ontario, Québec, Newfoundland ve Labrador, New Brunswick, Prens Edward Adası ve Yeni İskoçya eyaletleri olmak üzere altı eyaletten oluşan bölgedir. Coğrafi olarak, Kanada'nın doğusuna verilen genel addır.

<span class="mw-page-title-main">Kanada (eyalet)</span> Kuzey Amerikada 1841-1867 yılları arasında hüküm sürmüş Britanya Kolonisidir

Kanada Eyaleti, Kuzey Amerika'da 1841-1867 yılları arasında hüküm sürmüş Britanya Kolonisidir. Teşekkülü Durham Kontu John Lambton'un 1837 İsyanından sonra hazırladığı Britanya Kuzey Amerikası Sorunu Raporundaki tavsiyelerini yansıtır.

<span class="mw-page-title-main">Newfoundland Dominyonu</span> 1907 ile 1949 arası Birleşik Krallıka bağlı bir dominyon olmuş bölge

Newfoundland Dominyonu 1907 ile 1949 arası Birleşik Krallık'a bağlı bir dominyon olmuş bölge. Daha önceleri Birleşik Krallık kolonisi olan Newfoundland 1855 yılından beri kendi kendini yönetmekteydi. Kuzey Amerika'nın kuzeydoğusunda Atlantik kıyısındaki Newfoundland Adası ile kıtadaki Labrador'u kapsayan dominyon 11 Aralık 1931 günü imzalanan Westminster'in Statüsü yasası ile İngiliz Milletler Topluluğu içinde bağımsızlık kazanmış olsa da 1933'te neredeyse iflas aşamasına gelinmesiyle 16 Şubat 1934'te Newfoundland Parlamentosunun toplanmasıyla özyönetiminden vazgeçti. Newfoundland'dan sorumlu hükûmet Londra'nın direkt sorumluluğu altına girdi ve bu şekilde kendi özyönetim haklarından gönüllü olarak vazgeçen az ülkeden biri oldu. 1934 ile 1949 arası Newfoundland, Londra'daki Dominyon Ofisi'ne bağlı 6 üyeli Hükümet Komisyonu ve bir valinin yönetiminde kaldı. Newfoundland 1949'da Kanada'ya bağlanıp ülkenin 10. eyaleti olana kadar de jure olarak dominyon olarak kaldı.

Yeni Zelanda Kolonisi, 1841'den 1907'ye kadar var olmuş bir Britanya kolonisidir. 1853 e kadar koloni valilerini Birleşik Krallık atamış, 1853 yılında ise koloni kendi kendini yönetmeye başlamıştır. 1907'de koloni, Yeni Zelanda Dominyonu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Kanadası</span> ilk olarak Paris Antlaşması (1763) ile Britanya egemenliğine girdi

Kanada, ilk olarak Paris Antlaşması (1763) ile Britanya egemenliğine girdi. Antlaşma ile Kanada'nın da parçası olduğu Yeni Fransa, Britanya İmparatorluğu'na devredildi. Britanya Kuzey Amerikası'nın parçası olan diğer bölgeler, koloniler ve eyaletler, gitgide Kanada'ya eklendi. 1763 Kraliyet İlanı ile Kanada kolonisi, 1791 Anayasal Yasası nedeniyle Kanadalar olarak da bilinen Quebec Eyaleti adıyla genişletildi. 1840 Birlik Yasası ile birlikte Aşağı Kanada ve Yukarı Kanada, Kanada Eyaleti adıyla bir araya geldi. Daha sonra 1867'de Kanada Konfederasyonu ile New Brunswick ve Yeni İskoçya kolonileri, Kanada kolonisi ile birleşerek Kanada Dominyonu'nu oluşturdu. Dominyon; Ontario, Québec, New Brunswick ve Yeni İskoçya olmak üzere dört eyalete ayrıldı. Başlangıçta yeni kurulan federasyonun dışında kalan koloniler, zamanla Kanada'nın kontrolüne girdi ve 1949'da Newfoundland ve Labrador'un katılımıyla Kanada bugünkü sınırlarına ulaştı. 1982 Kanada Yasası ile Kanada, Birleşik Krallık'ın egemenliğinden tamamen çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Newfoundland Kolonisi</span> günümüzde, Kanadanın Newfoundland ve Labrador eyaleti topraklarında olan bölgede var olan Britanya sömürgesiydi

Newfoundland Kolonisi, günümüzde, Kanada'nın Newfoundland ve Labrador eyaleti topraklarında olan bölgede var olan Britanya sömürgesiydi. 1610 yılında, aynı adlı adaya İngilizlerin yerleşmesiyle kuruldu. 1854'te kraliyet kolonisi oldu. 1907'de ise Newfoundland Dominyonu'nun kurulmasıyla varlığı sona erdi.