Britanya Adaları'nın terminolojisi

Britanya Adaları'nın terminolojisi, Büyük Britanya, İrlanda ve dolayındaki adalardaki farklı (ve bazen örtüşen) coğrafi ve siyasi bölgeleri tarif etmek için kullanılan terimler sık sık karışıklığa yol açar. Kısaca, başlıca terimler şöyledir:

Coğrafî terimler

Britanya adaları, Büyük Britanya, İrlanda ve başka küçük adalardan oluşan bir takım adadır.
Büyük Britanya, bu takım adanın en büyük adasıdır.
İrlanda, takım adanın ikinci büyük adasıdır.

Siyasî terimler

Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı, bağımsız bir devlettir. Büyük Britanya adası, yakınındaki küçük adalar (Man Adası ve Kanal Adası hariç) ve İrlanda adasının kuzey-doğu kısmını kapsar. Genelde Birleşik Krallık, BK veya Britanya olarak kısaltılır.
İrlanda veya İrlanda Cumhuriyeti, İrlanda adasının çoğunu kaplayan bir bağımsız devlettir.
İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı'nı oluşturan üye ülkelerdir.
Büyük Britanya - Resmen BK devleti Büyük Britanya ve Birleşik Krallık kavramlarını ayrı tutmakla beraber^[1] bu terimler yaygın olarak birbirleri yerine kullanılırlar.^[2]
İngiltere ve Galler aynı hukukî yapıya sahiptirler
Britanya Adaları, Birleşik Krallık, Manş Adaları ve Man Adasından oluşur.

Bu terimler hem benzer sözcüklerden oluştuklarından dolayı, hem de çoğu zaman yaklaşık anlamlı olarak ve dikkatsizce kullanılmalarından dolayı karışıklığa yol açarlar.

Harita üzerinde gösterim

Notlar

^ Countries within a country 9 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
^ Great Britain -- Britannica Concise Encyclopedia 12 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Dış bağlantılar

"The British Isles and all that..." 14 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
"The Great British Venn Diagram" (İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı veya yaygın adıyla Birleşik Krallık, Avrupa anakarasının kuzeybatı kıyılarında, Kuzeybatı Avrupa'da egemen bir ülkedir.

Büyük Britanya, İrlanda Adası'nın doğusunda yer alan, üzerinde İngiltere, Galler ve İskoçya'nın bulunduğu Birleşik Krallık'a bağlı ada. Büyük Britanya Adası, Britanya Adaları'nın en büyüğüdür.

İngiliz sterlini, Birleşik Krallık'ta kullanılan para birimidir. İngiltere ve Galler bölgesinde resmî olan tek bankası Bank of England'dır. Ayrıca İskoçya ve Kuzey İrlanda'da da yine Bank of England gibi Royal Bank of Scotland, Bank of Scotland ve Clydesdale Bank gibi sterlin banknotları basmaya yasalarca yetkili başka bankalar vardır.

İskoçya, Birleşik Krallık'a bağlı dört ülkeden biri. İskoçya anakarası, Büyük Britanya adasının kuzeydeki üçte birlik kısmını kaplar. Güneydoğusunda İngiltere ile 154 km uzunluğunda bir sınırı vardır. Kuzeyi ve batısı Atlas Okyanusu ile, kuzeydoğusu Kuzey Denizi ile ve güneyi İrlanda Denizi ile çevrilidir.

Kuzey İrlanda, İrlanda Adası'nda İrlanda'nın kuzeyinde yer alan Birleşik Krallık'a bağlı özerk ülke.

İrlanda Denizi, İrlanda Adası ile Büyük Britanya arasında bulunan deniz. Güneyde Atlas Okyanusu'ndan İrlanda ile Galler arasındaki St. George Kanalı ile, kuzeydoğuda Kuzey İrlanda ile İskoçya arasındaki Kuzey Kanalı ayrılır. Man Adası kanalın ortasında bulunur. İrlanda denizinin yüzölçümü 104.000 km²'dir.

İngilizler, İngilizce dilini konuşan ve ortak tarih ve kültürü paylaşan bir topluluk olarak İngiltere'de ortaya çıkmış etnik grup ve millettir. Tarih boyunca İngiltere'de ikamet etmiş olan farklı grupların karışımıyla yeni bir kimlik oluşturmuşlardır; Anglo-Saksonlar, Vikingler, Bretonlar ve Normanlar İngiliz kimliğini oluşturan etnik gruplardır.

Man Adası, İrlanda Denizi'nde, Britanya Adaları'nın coğrafî merkezinde yer alan ada. Birleşik Krallık'a dâhil olmamakla beraber taç toprakları olarak kraliyete bağlıdır..

<span class="mw-page-title-main">Britannia</span>

Britannia, Roma İmparatorluğu döneminde Latince'de Albion, Hibernia ve pek çok küçük adayı da kapsayan Büyük Britanya Adaları'na verilen isimdir.

Birleşik Krallık bayrağı veya Birliğin Bayrağı Birleşik Krallık devletinin resmî bayrağı.

Birleşik Krallık'ın resmî arması İngiliz, İskoç, Galler ve İrlanda armalarından oluşmuştur. Britanya tarihinde her soylunun kendine ait bir arması vardır. Hepsi bir birine benzerdir. Arma en üstünde taç vardır. Taç monarşiyi simgeler. Ortadaki kalkanda ise Büyük Britanya, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda, Birleşik Krallığı oluşturan etnik grupların kendine özgü armaları vardır.

Birleşik Krallık iklimi, orta-enlem okyanus ikliminin özelliklerini taşımaktadır. İklim sınıflandırılması için bilimsel coğrafyacılar tarafından kullanılan terime göre Birleşik Krallık iklimi Koppen iklim sınıflandırması ıskalası üzerinde Cfb olarak (yani Ç grubu "Astropikal iklim bölgesin"de "ılıman okyanusal iklim" olarak sınıflandırılır. Bu sınıf iklimde yazlar sıcak; kışlar soğukça ve tüm yıl içinde devamlı yağış olan bir iklim tipidir. Ülkenin iklimine tesir eden amilller şunlardır:

Ülke kuzey enlemlerde bulunması;
Ülkenin deniz içinde bir ada olup Atlas Okyanusu'nun batıda olması;
Kuzey Atlas Okyanusu'nda sıcak su akıntısı olan Gulf Stream Britanya adasının kuzey kıyılarına gelmesi dolayısıyla okyanus suyunun sıcak olması.

ITV Bağımsız Televizyon İdaresi bünyesinde BBC ile rekabet oluşturmak için kurulmuş, Britanya ticari televizyonlarının kamu hizmeti ağı. 1955'te yayına başlayan ITV, Birleşik Krallık'taki en eski ticari televizyon ağıdır. 1990 Broadcasting Act ile birlikte Channel 3 ismini almıştır; buradaki 3 rakamı özel bir anlam ifade etmeyip, sadece BBC One, BBC Two ve Channel 4 gibi emsallerinden ayırt edici bir unsur olmuştur.

Eski Büyük Britanya Krallığı, bazen 'Büyük Britanya Birleşik Krallığı' da denir, 1707-1801 yılları arasında Kuzeybatı Avrupa'da egemen olan bir devlet. 1 Mayıs 1707'de İskoçya Krallığı ve İngiltere Krallığı'nın siyasi birleşmesi sonucu ortaya çıkmıştır. 1706 Birlik Antlaşması ile tüm Büyük Britanya adasını kapsayacak ve İrlanda'yı dışarıda bırakacak bir birleşik krallık oluşturulması kararına varılmıştır. Westminster Sarayı'na bağlı bir meclis ve hükûmet yeni krallığı yönetecekti. Eski krallıklar zaten İskoç Kralı I. James'in 1603'te I. Elizabeth'in ölümü üzerine İngiltere Kralı olmasından beri aynı hükümdar tarafından yönetiliyordu.

İngiltere Krallığı, 927-1707 yılları arasında varlığını sürdürmüş Kıta Avrupası'nın kuzeybatısında bir egemen devlet. İngiltere Krallığı toprakları Büyük Britanya adasının güneyinin üçte ikisi ile çevredeki küçük adaları kapsamıştır. Kuzeyde İskoçya Krallığı ile sınırı vardı. İlk başkenti Winchester iken daha sonra başkent Westminster'e taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Britonlar</span>

Britonlar, en azından Britanya Demir Çağı'ndan Yüksek Orta Çağ'a kadar Büyük Britanya'da yaşayan yerli Kelt halkını ifade eder. Bu dönemde, Galler, Cornish ve Bretonlar gibi farklı gruplara ayrılmışlardır. Modern Brittonik dillerin atası olan Ortak Brittonik dilini konuşuyorlardı.

Birleşik Krallık'ta futbol, 4 farklı Birleşik Krallık ülkesinin her biri için ayrı olarak düzenlenmiştir. Bu ülkelerin hepsi kendi içlerinde futbolu yönetmekle sorumlu bir millî futbol birliğine sahiptir ve şu an Birleşik Krallık'ın millî futbol takımı yoktur. Ayrıca 1960'lardan beri futbol, Birleşik Krallık'ta en çok sevilen spordur.

Birleşik Krallık (BK) dört ülkeden oluşur: Galler, İngiltere, İskoçya ve Kuzey İrlanda.

Birleşik Krallık'tan, Britanya Denizaşırı Toprakları’nın üçü hariç tümünden ve üç taç toprağı ülkesinden gelen sporcular Büyük Britanya ya da takımın kendi marka adıyla Team GB’nin bir parçası olarak Olimpiyat Oyunlarında yarışabilir. Kuzey İrlanda'dan sporcular bunun yerine İrlanda Takımının bir parçası olarak yarışmayı seçebilirler. Büyük Britanya bir dizi diğer Batılı ülke tarafından boykot edilen 1980 Yaz Olimpiyatları da dahil olmak üzere, 1896'da Olimpiyatların modern çağının başlangıcından bu yana her Yaz ve Kış Oyununa sporcu gönderdi. 1896'dan 2020'ye kadar Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda, Yaz Olimpiyat Oyunlarında 916 madalya ve Kış Olimpiyat Oyunlarında 32 madalya kazandı. Her Yaz Oyunları'nda en az bir altın madalya kazanan tek milli takımdır ve toplam madalya sayısında dünya çapında üçüncü sırada yer alır ve yalnızca Amerika Birleşik Devletleri ve eski Sovyetler Birliği tarafından geride bırakılır.

Britanya birlikçiliği olarak da anılan Birleşik Krallık'ta birlikçilik, İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda'nın Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı adıyla devam eden birliğini tek bir egemen devlet olarak destekleyen siyasi bir ideolojidir. Birlikçiliği destekleyenlere "Birlikçiler" denir. Britanya birlikçiliği, İngiliz, İskoç, Galli, İrlandalı, Cornish, Jersey, Manx ve Guernsey kökenli insanların oluşturduğu Britanyalıların bir ulus olduğunu iddia eden ve Britanyalıların kültürel birliğini destekleyen Britanya milliyetçiliği ile ilişkilendirilebilir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.