Peynir, süt proteini kazeinin pıhtılaştırılmasıyla çeşitli tat, doku ve formlarda üretilen bir süt ürünüdür. Genellikle inek, manda, keçi veya koyun sütünden elde edilen proteinler ve yağdan oluşur. Üretim sırasında süt genellikle asitlendirilir ve kazeinin pıhtılaşmasını sağlamak için peynir mayası enzimleri veya benzer aktiviteye sahip bakteriyel enzimler eklenir. Katı lorlar, daha sonra sıvı peynir altı suyundan ayrılır ve preslenerek bitmiş peynir haline getirilir. Bazı peynirlerin kabuğunda, dış katmanında veya tamamında aromatik küfler bulunur.
Höşmerim ya da Hoşmerim, Marmara başta olmak üzere Ege, İç Anadolu bölgelerinde üretilen bir çeşit irmik helvasının adıdır; Türkiye'nin bazı illerinde ise un helvasına höşmerim denilmektedir. Rize'de ve diğer bazı Doğu Karadeniz yörelerinde de Kaymaklı taze süt süzgeçle süzülerek bir tavaya boşaltılır. Sonrasında tavaya mısır ununun, peynir ve tuzun eklenmesiyle Hoşmerim-Hoşmer (Höşmerim-Höşmer) yapılır. Doğu Karadeniz'de geleneksel olarak güneş duasına çocuklarca çıkıldıktan sonra evlerden toplanılan un, yağ, tuz, süt gibi yiyeceklerden helva ve höşmer yapılıp yenir.
Küp peyniri, İç Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu bölgesinde, hemen hemen tüm illerde geleneksel olarak üretilen bir peynir türü. Bir kısım bölgelerde çömlek peyniri adıyla bilinir.
Beyaz peynir koyun, inek veya keçi sütünden yapılan, salamurada bekletilerek hazırlanan beyaz renkli bir Türk peynirdir.
Kaşar, koyun, inek veya keçi sütünden yapılan sarı renkli sert bir peynirdir. Türkiye ve Yunanistan'da yenir.
Tulum peyniri, tulum içinde saklanarak olgunlaştırılan, Türkiye'nin çeşitli yörelerine özgü peynirlere verilen ad.
Fransız mutfağı, Fransa'da geliştirilmiş, zenginliği ve çeşitliliğiyle ünlü, yemek pişirmenin sanatsal yönünü ön plana çıkaran bir ulusal mutfaktır. Fransız mutfağının kökeni Orta Çağına uzanır.
Blue Castello, 1960'larda Tholstrup Peynir Şirketi'nin geliştirdiği, üç kat kaymaklı mavi inek sütünden elde edilen Danimarka peyniridir. Brie gibi besin değeri yüksek bir yüzeye sahiptir.
Lavaş peyniri, tam yağlı inek, koyun, keçi sütünden üretilir. Orta sert bir peynirdir. Krep ya da gözleme biçimindedir. Biraz batı lezzetine yakındır. Kahvaltı ve meze tabaklarında kullanılabilir. Pasta filata tipi peynirdir.
İspanya'da çok sayıda peynir üretilmektedir ve bunlardan bazıları dünyaca ünlüdür. Tüm ülke çapında inek, keçi ve koyun sütünden çok farklı çeşitte peynir üretilirse de bazı bölgelerin peynirleri diğerlerinden daha ünlüdür, La Mancha bölgesinin peyniri Manchego gibi. Yine de İspanya'da İspanyol kökenli kabul edilen 23 çeşit peynir ve çeşitli menşelerden sayısız peynir bulunur. Bu peynirlerin çoğu tek tür koyun, keçi ya da inek sütünden üretilir ve sadece bir kısmı farklı stülerin karışımındandır. Peynirler taze, füme, yarı füme ve ezme şeklinde bulunabilir, ayrıca çiğ, pastörize, kaymaklı gibi çeşitli süt türlerinden de yapılabilir. Bazı peynirlere mavi renk alması için küf enjekte edilir. Peynirlerin sunum tarzı da sert, koyu ve 2 kiloluk Manchego'dan yumuşak ve küçük 'quesitos'a kadar değişik şekillerde olabilir.
Lor peyniri lor ve peynir türlerinden biridir. Lor peyniri, peynir oluşturma sürecinde taze pastörize sütten yapılır. Sütün pıhtılaşması için bakteri kültürü ve peynir mayası eklenir. Süt pıhtılaştıktan sonra küpler halinde kesilir. Bu sonuç peynir altı suyu ve lor karışımıdır. Bu karışım daha sonra pişirilir, peynir altı suyunu pıhtıdan ayırmak için bastırılır ve son peynir ürünü oluşturulur. Lezzetleri hafiftir, ancak yapıldıkları sürece bağlı olarak tadı farklı olabilir. Peynirle yaklaşık aynı sıkılık ve yoğunluğa sahiptir, ancak kesmik gibi yaylı veya lastik bir dokuya sahiptir.
Çerkes mutfağı, Çerkeslere özgü yemek pişirme tarzıdır. Çerkes yemekleri (шхынхэр) daha çok et ve süt ürünleri ağırlıklıdır. Çerkesler ekmeği az kullanırlar. Çerkesleri/Adığeleri tanıtan yemekler şıpsı-p’aste ile şelame-halıjo’dur. Adiğelerin geleneksel yemekleri et, tahıl ve süt yemeklerinden oluşur. Çerkeslerde yemeğe başlamadan, sofra büyüğünün bir konuşma (dua) yapması adettir.
Çerkes peyniri, kaynayan sütün peynir altı suyu, sirke ya da limon ile mayalanması ve sepette süzülmesi ile elde edilir. Çerkes tuzsuz peyniri taze ve kurutulmuş olmak üzere iki çeşidi vardır. Füme çerkes peyniri kurutulmuş peynir yapıldıktan sonra, odun ateşinin közlerinden bir miktar yukarıda asılarak ısı ve is ile kurutulur bu şekilde bozulmadan uzun süre dayanabilmektedir. Krem veya açık sarı bir renge sahiptir.
Ezine tipi beyaz peynir veya kısa ismi ile Ezine peyniri, Türkiye kökenli olgunlaştırılmış bir tam yağlı beyaz peynir çeşidi. Yumuşak veya orta-sert dokulu olarak sınıflandırılan Ezine, benzer özellikler gösterdiği Edirne peyniri ile birlikte Türkiye'de tüketilen en popüler beyaz peynir çeşitlerinden birini oluşturmaktadır. Peynir ismini Çanakkale'ye bağlı Ezine ilçesinden almıştır.
İzmir tulum peyniri, İzmir'e özgü bir tür tulum peyniridir. İzmir'in yanı sıra Aydın, Balıkesir, Denizli, Manisa ve Muğla'da da üretilmektedir. Deri tulumda kuru ve teneke tulumda salamuralı olmak üzere iki farklı türü mevcuttur. İzmir Tulum Peyniri 24.01.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Teleme peyniri bir çeşit peynirdir. Gaziantep ilinde yapılır. Koyunlardan bazen de keçilerden sağılan süt, ham incir ve dallardan yararlanarak kısa bir süre mayalanması ile teleme peyniri yapılır. Ortalama olarak 25 dakikada hazır olur.
Künefe peyniri bir çeşit peynirdir. Künefe peyniri Hatay ilinde yapılmaktadır. Keçi veya inek sütünden üretilir. Tuzsuz bir peynir çeşididir. Görünüş olarak dil peynirine benzer fakat tat olarak farklıdır. Künefe peyniri beyaz renkli ve ısıtıldığında uzayan bir peynir çeşididir. Antakya Künefelik Peyniri 22.12.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Dil peyniri bir çeşit peynirdir. Kars ve Erzurum yöresinde üretilir. Genellikle inek sütünden üretilse de koyun sütü ile de üretilebilir. Tam yağlı bir peynir çeşididir. Lifli, tel tel ayrılan bir peynirdir.Tadı kaşar peynirine benzer fakat kaşar peynirine göre daha yumuşaktır. Künefe yapımında künefe peynirine alternatif olarak kullanılan bir peynirdir.
Eritme peyniri bir çeşit işlenmiş peynirdir. Eritme peyniri sert yarı sert veya yumuşak peynirlerden elde edilir. Eritme peyniri, eritme tuzu kullanılarak yapılır. Peynir artıklarını değerlendirmek için üretilir. Çeşitleri tost peyniri, dilimli tost peyniri, üçgen peynir, eritme krem peynir, eritme örgülü peynir,eritme telli peynir, eritme dilli peynir, eritme kuymak peyniri, kahvaltılık peynir dir.
Malatya peyniri bir çeşit peynirdir. Malatya peyniri üretiminde çiğ inek, koyun sütü veya bu sütlerin karışımı kullanılabilir. Şekli silindir şeklindedir. Malatya peynirinin çapı 10–15 cm, kalınlığı ise 2-3 cmdir. Malatya peyniri yarı sert yapıdadır. Rengi ise porselen beyazı hafif sarımtırak renklidir.
