İçeriğe atla

Brian Houghton Hodgson

Brian Houghton Hodgson
Doğum1 Şubat 1800
Prestbury
Ölüm23 Mayıs 1894
Cotswolds
Milliyetİngiliz

Brian Houghton Hodgson İngiliz doğa tarihçisi ve etnologdur.

Yaşamı

1816 yılında Haileybury College'e girer. Burada oda arkadaşı Thomas Malthus'tur. 1818 yılında Doğu Hindistan Şirketi'nin hizmetine girer. Fort William'da sanskritçe öğrenir. Sağlığı kötüleşince Himalayaların batısında bir eyalet olan Kumaon'un idarecisi George William Traill'in yardımcısı olur. Traill'in gözetimi altında bölgenin faunasını ve halklarını incelemeye başlar. 1820 yılında gönderildiği Nepal'de 1843 yılına kadar kalır. Nepal ve Tibet budist edebiyatını incelemeye başlar. Sanskritçe ve Tibetçe metinlerden 270 cildini İngiliz kurumlarına 147 cildini de Paris'te bulunan Asya Derneği'ne kazandırır. 1845 yılında Darjeeling'e gönderilir.

Nepal halkı, dili, edebiyatı ve dini hakkında çok sayıda makale yayımlamıştır. Budizm'den çok etkilemiştir ve bu dinin Birleşik Krallık ve Avrupa'ya girmesinde öncülük eden kiilerden biri olmuştur. İlkokullarda yerel dillerin öğretilmesinin savunuculuğunu yapmış ve büyük tepki görmüştür ancak 1854'ten itibaren görüşleri kabul edilmiş ve uygulanmaya başlamıştır.

Hodgson ayrıca bölgenin hayvanlarını da incelemiş ve sonradan British Museum'a bağışladığı büyük bir koleksiyon toplamıştır. Himalayalar'da bulunduğu sırada avcılardan, taksidermistlerden ve desinatörlerden oluşan bir ekibi bulunmaktaydı. Gözlemleri çok detaylı ve kapsamlıdır. Hayvanların anatomileri, davranışları, üremeleri ve coğrafi dağılımları üzerine bilgiler verir. Hodgson çoğu Journal of the Asiatic Society of Bengal'de olmak üzere zooloji üzerine 127 makale yayımlamıştır. Koleksiyonunda 124'ü yeni olmak üzere 672 türe ait 9512 kuş örneği, 9037 memeli örneği, 84 sürüngen örneği ile 1853 desen bulunmaktadır. 79 kuş türü tanımlamıştır. Koleksiyonunda aynı örnekten bulunan eşler Avrupa ve Amerika'nın çeşitli müzelerine dağıtılmıştır.

1858 yılında emekliye ayrılarak İngiltere'ye döner ve 1863 yılında Anne Scott ile evlenir. Eşinin ölümünden sonra 1868 yılında Susan Townshend ile evlenir.1835'te Londra Linne Derneği'nin, 1877'de de Royal Society'nin üyesi olur. 1828 yılında Royal Asiatic Society ile haberleşmeye başlar ve 1876 yılında başkan yardımcısı olur. 1889 yılında Oxford Üniversitesi'nden fahri hukuk doktoru unvanını alır.

Bazı eserleri

  • Miscellaneous Essays relating to Indian Subjects. Trübner, London 1880.
  • Essays on the languages, literature, and religion of Nepál and Tibet. Trübner, London 1874.
  • Comparative vocabulary of the languages of the broken tribes of Népál. Calcutta 1859.
  • Papers relative to the colonization, commerce, physical geography, &c. ... Calcutta 1857.
  • Route of two Nepalese Embassies to Pekin with remarks on the water-shed and plateau of Tibet. Hodgson, Darjeeling 1856.
  • Route from Kathmandu, the capital of Nepal, to Darjeling in Sikim, interspersed with remarks on the people and country. Calcutta 1848.
  • Essay the first. Thomas, Calcutta 1847.
  • Preeminence of the vernaculars. Serampore 1847.
  • Catalogue of Nipalese birds between 1824 and 1844. Calcutta 1844.
  • Illustrations of the literature and religion of the Buddhists. Serampore, 1841.

Notlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Everest Dağı</span> Himalayaların Mahalangur Himal alt aralığında bulunan, deniz seviyesinden Dünyanın en yüksek dağı

Everest Dağı, Himalayalar'ın Mahalangur Himal alt bölgesinde yer alan, Dünya'nın deniz seviyesinden en yüksek dağıdır. Çin-Nepal sınırı, zirve noktasından geçmektedir. 2020 yılında Çinli ve Nepalli yetkililer tarafından tespit edilen kar yüksekliği 8.848,86 m 'dir.

<span class="mw-page-title-main">Nepal</span> Güney Asyada Çin ile Hindistan arasında yer alan bağımsız bir ülke

Nepal, resmî adıyla Nepal Federal Demokratik Cumhuriyeti, Güney Asya'da bir ülkedir. Büyük bölümü Himalayaların eteklerinde, bir bölümü ise Hint-Ganj Ovası'nda konumlanmıştır. Dünyanın en kalabalık 49. ve en geniş 93. ülkesidir. Denize kıyısı bulunmayan Nepal kuzeyde Çin'e bağlı Tibet; güney, doğu ve batıda Hindistan ile komşudur. Bangladeş Nepal'in güneydoğu ucundan sadece 27 km uzaklıkta olmasına rağmen sınırdaşı değildir, Bhutan da Hindistan'ın Sikkim eyaletiyle ayrılmıştır. Verimli ovalar, subalpin kuşak ormanları ve en yüksek on dağdan sekizini bulunduran Nepal zengin bir coğrafi çeşitliliğe sahiptir. Dünyanın en yüksek dağı olan Everest Dağı da bunlara dahildir. Başkenti ve en büyük şehri Katmandu'dur. Resmi dil Nepalcedir, ancak ülke birçok etnik gruba ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Altay dilleri</span> bir dil ailesi

Altay dilleri ilk olarak 18. yüzyılda ileri sürülmüş Avrasya'da yaygınca konuşulan Türk dilleri, Moğolca, Tunguzca ve bazen Japonca, Korece ve Aynu dillerinin ortak bir ataya sahip olduklarını savunan varsayımsal bir dil ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bhutan</span> Güney Asyada bir ülke

Bhutan veya Butan, resmi adıyla Bhutan Krallığı, Güney Asya'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu Himalayalarda bulunan ülkenin batısında ve güneyinde Hindistan, kuzeyinde ise Çin'in Tibet bölgesi yer alır. Çok yakın olmalarına rağmen Bangladeş ve Nepal'le sınırdaş değildir. 754.000'in üzerinde nüfusa sahiptir, 38.394 km²'lik alanıyla 133. büyük ülkedir. Tarihî İpek Yolu üzerinde, Hint altkıtası, Güneydoğu Asya ve Tibet'in kesişim noktasında yer alan Bhutan meşrutiyetle yönetilir ve Mahayana Budizmini baz alan bir ulusal kimliğe sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Himalayalar</span> Dünyanın en yüksek sıradağları

Himalaya Dağları, dünyanın en büyük ve en yüksek sıradağları arasında zirveyi çeker. Asya'nın orta güney kısmında, doğu-batı doğrultusunda uzanır. Dünyanın en yüksek zirvesi Everest'i içine alır. Everest Tepesi, Nepal ile Tibet (Çin) sınırında yer alır. Everest tepesi Nepal'in sınırları içerisindedir. Himalayalar, levha tektoniği kuramına göre, iki kıtasal levhanın yani Hindistan levhası ve Asya levhasının çarpışması sonucu oluşmuştur ve bu oluşum hâlen devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tibet Budizmi</span> Budizmin Vajrayana kolundan Budist inanış

Tibet Budizmi. Tibet, Moğolistan ve Bhutan başlıca olmak üzere Nepal, Hindistan, Çin, Rusya ve bazı Orta Asya Türklerinde takip edilen Budizm koludur. Kimi yerlerde Lamacılık olarak da adlandırılmaktadır. Tibetçe Lama den doğan bu kelime, aynı zamanda bir unvan olarak da kullanılmaktadır. Budizmin Vajrayana koluna aittir.

<span class="mw-page-title-main">Kürt dilleri</span> Hint-İran dillerinin Kuzeybatı İran koluna giren dil

Kürt dilleri veya Kürtçe, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dillerinin Kuzeybatı İran koluna giren ve Türkiye'nin doğu ve güneydoğusu, Suriye'nin kuzeyi, Irak'ın kuzeyi ve kuzeydoğusu ile İran'ın batısında yaşayan Kürtler tarafından konuşulan bir dil koludur. Kürtçe Irak'ta, Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde ve de facto özerk olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nde resmî dil statüsüne sahiptir. Kürt dillerinin yukarıda belirtilenler haricinde Ermenistan, Gürcistan, Türkmenistan, Lübnan, Afganistan, Rusya gibi ülkelerde az sayıda konuşanı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pallas kedisi</span> Vahşi kedi

Pallas kedisi ya da manul, Orta Asya’nın mera ve bozkırlarına uzanan geniş ama dağınık bir popülasyona sahip, ufak bir kedi türüdür. Doğal yaşam alanlarının azalması sonucu, av hayvanlarındaki ve avladıkları av oranındaki düşüş; Pallas kedilerinin 2002 yılında IUCN tarafından soyu neredeyse tehdit altındaki türler listesine girmesine neden olmuştur. Pallas kedisi adını, türü ilk keşfeden ve "ikili adlandırma" Felis Manul olarak tanımlayan Alman doğa bilimci Peter Simon Pallas'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tamilce</span> Sri Lanka ve Singapur’un resmî dili

Tamilce, ağırlıklı olarak Hindistan ve Sri Lanka'da yaşayan Tamiller tarafından konuşulan bir Dravid dili. 2000 yıllı aşkın bir yazılı tarihe sahip dil, yaklaşık 75 milyon insan tarafından konuşulur. Dil, Sri Lanka ve Singapur’da resmî dil konumundadır, ayrıca Hindistan'ın Tamil Nadu eyaleti ve Puduçeri Birlik Toprağı’nın da resmî dildir. Malezya'da, 543 ilkokulda Tamilce eğitim yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Tibet müziği</span>

Tibet müziği, Himalaya bölgesinin kültürel kalıtını yansıtan ve Tibet'te yerleşik olmasına karşın Tibetlilerin yaşadığı Hindistan, Bhutan ve Nepal'de de varlığını sürdüren bir müzik türüdür. Varlığı bilinen en eski Tibet müziği, Tibet Budizmi'nin kökleşmiş etkisini yansıtan dini müziktir.

<span class="mw-page-title-main">Prajnaparamita</span> Dini terim

Prajñāpāramitā Sanskritçe'de "Aşkın Bilgeliğin Mükemmelleştirilmesi" anlamına gelen Budist bir terimdir. Mahayana Budizmi'nin başlıca kavramlardan biridir; uygulanıp anlaşılması Bodhisattva Yolunda vazgeçilemez unsurlardan biri olarak kabul edilir. Bu uygulamalar Prajñāpāramitā sutralarında detaylı olarak tarif edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pencap, Hindistan</span>

Pencap, Hindistan'ın kuzeybatısında ve büyük Pencap Bölgesi'nde yer alan eyalettir. Eyalet doğuda yine Hindistan eyaletlerinden olan Himaçhal Pradeş, güney ve güneydoğuda Haryana, güneybatıda Rajasthan ve batıda Pakistan'ın Pencap eyaleti ile çevrilidir. Ayrıca kuzeyden yine Hindistan eyaletlerinden Cemmu ve Keşmir ile komşudur. Eyaletin başkenti, bir Birlik Bölgesi olan ve aynı zamanda komşu eyalet Haryana'nın da başkenti olan Chandigarh'tır.

Tibet ayısı ya da Tibet mavi ayısı boz ayının(ursus arctos) bir alt türüdür. Doğu Tibet Platosu'nda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Miskito Sahili</span> günümüzde Honduras ile Nikaraguanın Karayip Denizine bakan doğu sahillerine denk gelen tarihsel bölgedir

Miskito Sahili, günümüzde Honduras ile Nikaragua'nın Karayip Denizi'ne bakan doğu sahillerine denk gelen tarihsel bölgedir. Adını, bölgede yaşayan Miskitolardan almaktadır.

Lakh Hint sayı sisteminin değeri yüz bine (100.000) eşit bir birimidir. Bangladeş, Bhutan, Hindistan, Myanmar, Nepal, Pakistan ve Sri Lanka'da resmi ve gayriresmî bağlamlarda sıkça kullanılmakta olup, bu sayı Hint sayı sistemini kullanan ülkelerde 1,00,000 olarak yazılır. Örneğin 150.000 Hindistan rupisi (₹1,50,000), 1.5 lakh rupiye denktir.

Maithili Hint alt kıtasına özgü bir Hint-Aryan dilidir ve çoğunlukla Hindistan ve Nepal'de konuşulur. Hindistan'da, Bihar ve Jharkhand eyaletlerinde konuşulmaktadır ve 22 tanınmış Hint dilinden biridir. Nepal'de doğu Terai'de konuşulur ve Nepal'in en yaygın ikinci dilidir. Tirhuta eskiden yazılı Maithili'nin ana alfabesiydi. Daha az yaygın olarak, Kaithi'nin yerel varyantında da yazılmıştır. Bugün Devanagari alfabesinde yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nepal-Türkiye ilişkileri</span>

Nepal-Türkiye ilişkileri, Nepal ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. İkili diplomatik ilişkiler 1962 yılında kuruldu. Türkiye'nin Yeni Delhi'deki Hindistan Büyükelçisi Nepal'e, İslamabad'daki Nepal Büyükelçiliği ise Türkiye'ye akredite edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nepal mutfağı</span>

Nepal mutfağı, Nepal'e özgü yemek pişirme tarzıdır. Dal-bhat-tarkari Nepal boyunca yenmektedir. Dal, mercimek ve baharatlardan yapılmış, haşlanmış tahıl, bhat ve sebze çorbası ve tarkari ile servis edilen bir çorbadır. Çeşniler genellikle taze veya fermente olabilen ve önemli sayıda çeşidi bulunan az miktarda baharatlı turşudur. Diğer maddeler, taze yeşil biber ve kızarmış papad ile dilimlenmiş limon (nibuwa) veya misket limonudur (kagati). Dhindo, Nepal'in geleneksel bir yemeğidir.

William Stephen Atkinson, hayatının büyük bir bölümünde Hindistan'da çalışmış İngiliz lepidopterist.

<span class="mw-page-title-main">Nevar Budizmi</span>

Nevar Budizmi, Vacrayana Budizmi'nin Nepal'deki Katmandu Vadisi'nde yaşayan Nevar halkının tarafından uygulanan bir biçimidir. Budizmin bu biçimi, Nevar kast sistemine ve babasoyluluğa dayalı, manastır dışı bir Budist topluluğu da içeren kendine özgü sosyal ve dini unsurlar geliştirmiştir. Ritüel rahiplerinin (guru) oluşturduğu kast, vacraçarya ve şakya, olarak ikiye ayrılır ve bu iki grup bakir olmayan din adamları kastını oluşturur. Uray gibi diğer Budist Nevar kastları ise onların hamisi olarak hareket eder. Uray sınıfı ayrıca Tibet Vacrayanası keşişlerini, Teravada ve hatta Japon keşişlerini de himaye eder. Nevar Budizmi, Vacrayana geleneğinin bilinen en eski mezhebidir ve ortaya çıkışı Tibet Vacrayanasından en az 600 yıl daha eskidir.