İçeriğe atla

Brezilya Komünist Partisi

Brezilya Komünist Partisi
Partido Comunista do Brasil
KısaltmaPCdoB
Genel başkanLuciana de Oliveira Santos
Kuruluş tarihi18 Şubat 1962
MerkezBrasília, Brezilya[1][2]
Gazete(ler)Classe Operária
(İşçi Sınıfı)
Gençlik koluSosyalist Gençlik Birliği
Üyelik (2022)409,349[3]
İdeolojiKomünizm
Marksizm-Leninizm[1]
Siyasi pozisyonAşırı sol[4][5]
Ulusal üyelikUmut Brezilya
Uluslararası üyelikForo de São Paulo,
Uluslararası Komünist ve İşçi Partileri Toplantısı
Resmî renkler    Kırmızı ve Sarı
Temsilciler Meclisi
6 / 513
Senato
0 / 81
Belediyeler
81 / 5.570
Şehir konseyleri
998 / 51.748
Valilikler
0 / 27
İnternet sitesi
Parti bayrağı
Brezilya

Brezilya Komünist Partisi (Portekizce: Partido Comunista do Brasil, PCdoB) Brezilya'da faaliyet gösteren siyasi partidir. 23 Haziran 1988'de Brezilya Yüksek Seçim Mahkemesinin kararıyla yasal parti olarak kabul edilmiştir. Şu anki başkanı Luciana de Oliveira Santos'tur.

Partinin gençlik örgütü UJS (União da Juventude Socialista) Dünya Demokratik Gençlik Federasyonu üyesidir.

Tarihçe

Partinin kuruluşu

PCdoB 18 Şubat 1962 tarihinde Brazilyalı Komünist Parti (Partido Comunista Brasileiro - PCB) saflarından bu partiyi revizyonist olmakla suçlayarak ayrılan yaklaşık yüz kişi tarafından kuruldu. Parti Maoizm'den açıkça etkileler taşıyan bildirisinde ve Nikita Kruşçev'e karşı tavır alan ilk hükûmet dışı komünist parti oldu. Yayın organı olarak A Classe Operária (Çalışan Sınıf) dergisini yayınlamaya başladı.

27 Temmuz 1963'te parti Nikita Kruşçev'e yönelik Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin 20. Kongresi'nde aldığı kararları eleştiren bir açık mektup yayınladı.

Askeri diktatörlük

Ana madde: Brezilya'da askerî diktatörlük dönemi

31 Mart 1964'te Brezilya devlet başkanı João Goulart'nın ABD destekli bir askerî darbeyle devrilmesiyle başlayan yirmi yıllık askeri diktatörlük döneminde parti demokrasiye dönüşü savundu. Bütün siyasi partilerin yasaklandığı ve yoğun insan hakları ihlallerinin gündeme geldiği darbe döneminde PCdoB en önemli yeraltı direniş örgütlerinden biri haline geldi. Üniversite çevresindeki faaliyetleri sayesinde parti giderek büyüdü. Bu arada hükûmet karşıtı grupların üyeleri ve liderleri düzenli olarak askerler tarafından öldürülüyordu.

1972 yılında ordu, hava kuvvetleri ve polis komünist liderlerin gizlendiğinden şüphelendikleri güney Pará'da bulunan Marabá kentine yönelik geniş bir saldırı düzenlediler. PCdoB direnişçi hareketler tarafından örgütlenen ve ismini yakınlarda bulunan bir ırmaktan alan Araguaia Gerillaları hareketine katılmıştı. Hükûmet basın organlarına bu örgütle ilgili haber vermeyi yasaklamıştı. Gerilla hareketi 1975 yılında yenildi.

Yasallaşma

Demokratikleşme sürecine başlamış olan askeri hükûmet 28 Ağustos 1979'da aralarında PCdoB'un kurularının da bulunduğu siyasi tutukluları da kapsayan bir genel af ilan etti. Aynı yıl parti gazetesi Tribuna Operária'yı yayınlamaya başladığını duyurdu.

1984 başlarında solcu önderlik doğrudan başkanlık seçimleri talep eden Diretas Já kampanyasını başlattılar. Üç ay gibi bir süre içinde 8 milyon Brezilyalı hükûmet karşıtı politik gösterilere katıldı. Seçim talebi kabul edilmediyse de askeri rejim giderek çözülmeye başladı. Bir yıl sonra PCdoB Sosyalist Gençlik Birliği'ni (União da Juventude Socialista) kurdu.

23 Mayıs 1985'te kampanyanın 8 ay sonrasında senato Tancredo Neves'i başkan olarak seçti. Bu askeri idarenin sonu oldu. PCdoB ve diğer solcu partiler yeniden yasallaştılar. Partinin beş temsilcisi 1988 Anayasası'nı hazırlayacak olan Anayasal Komisyona seçildi.

Koalisyon ortaklığı

1989'da 29 yıl sonra yapılan ilk başkanlık seçimlerinde Brezilya İşçi Partisi'nden (Partido dos Trabalhadores - PT) Luiz Inácio Lula da Silva PCdoB ile ittifak yaparak oyların %47'sini elde etti. Bu koalisyon 1994, 1998 ve 2002 seçimlerinde tekrarlandı.

Şubat 1992'de partinin 8. Kongresi O Socialismo Vive! (Sosyalizm Yaşıyor) sloganı ile yapıldı. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra dünya üzerindeki birçok komünist partiyi etkisi altına alan program dönüşümleri ve isim değişimleri dalgası PCdoB'yi etkilemedi. Aynı yılın Eylül ayında PCdoB başkan Fernando Collor de Mello'yu yolsuzlukla suçlayan ilk parti oldu. Collor 29 Aralık'ta görevinden ayrılmak zorunda kaldı.

1990'larda PCdoB Fernando Henrique Cardoso'nun neoliberal politikalarının başlıca karşıtı haline geldi. 6 Ekim 2002'deki genel seçimlerde parti 1 967 833 oy aldı (2.2%) ve Temsilciler Meclisinde 513 sandalyenin 12 tanesini elde etti. Ancak Senatoya giremedi. 1 Ekim 2006 seçimlerinde de parti parlamentoda 13 sandalye kazandı.

Günümüzde PCdoB Ocak 2003'ten bu yana iktidarda bulunan Luiz Inácio Lula da Silva'nın Brezilya İşçi Partisi yönetimindeki koalisyon hükûmetinin parçasıdır.

Seçim sonuçları

Parlamento seçimleri

Temsilciler Meclisi Senato
Seçim Oy % ± Sandalye % ± Oy % ± Sandalye % Toplam Sandalye
1986 297,237 0.6 – 3 0.6 – 0 0 –
1990 352,049 0.9 +0.3 5 1.0 +2 0 0 –
1994 562,121 1.2 +0.3 10 1.9 +5 751,428 0.8 0 0 –
1998 869,293 1.3 +0.1 7 1.3 -3 559,218 0.9 +0.1 0 0 –
2002 1,967,833 2.2 +0.9 12 2.3 +5 6,199,237 4.0 +3.1 0 0 –
2006 1,982,323 2.1 -0.1 13 2.5 +1 6,364,019 7.5 +3.5 1 1.2 1
2010 2,748,290 2.8 +0.7 15 2.9 +2 12,561,716 7.4 -0.1 1 1.2 2
Kaynaklar: Election Resources 23 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Dados Eleitorais do Brasil (1982-2006)

Kaynakça

  1. ^ a b TSE 16 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Estatuto do Partido Comunista do Brasil
  2. ^ TSE 15 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Partidos – Partidos políticos – PCdoB
  3. ^ "Brezilya Partileri Üye Sayısı". 11 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022. 
  4. ^ "Brazil's Bolsonaro faces probe after hospitals ran out of oxygen". Al Jazeera. 5 Şubat 2021. 31 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022. 
  5. ^ Brito, Ricardo (5 Şubat 2022). "Brazil's top prosecutor probes Bolsonaro over Manaus COVID-19 outbreak". Reuters. 31 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nikita Kruşçev</span> 1953ten 1964e kadarki Sovyetler Birliği lideri

Nikita Sergeyeviç Kruşçev, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreteri. Doğru okunuşu ve Türkçe yazım kurallarına göre soyadının doğru yazılışı Hruşçov olmasına rağmen, Türkçeye İngilizce Khrushchev kelimesinin okunuşu olan Kruşçev kelimesi geçmiş ve yaygınlık kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Venezuela Komünist Partisi</span> Venezuelada bir parti

Venezuela Komünist Partisi, Venezuela'da Marksist-Leninist dünya görüşünü esas alan bir siyasi partidir. Komünist Enternasyonal'in seksiyonu olarak 1931 yılında kurulmuştur. Partinin genel sekreteri Oscar Figuera'dır.

<span class="mw-page-title-main">Destalinizasyon</span> Stalinin ölümünün ardından yeni genel sekreter seçilen Nikita Kruşçev ile başlayan bir dizi siyasî reform

Destalinizasyon, Sovyetler Birliği'nde Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'in ölümünün ardından yeni genel sekreter seçilen Nikita Kruşçev ile başlayan süreci ifade eden terim. Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin 20. Kongresi, Stalin'in ölümünden 3 yıl sonra 14 Şubat-25 Şubat 1956'da yapıldı ve bu tarihten itibaren Stalin dönemine ait uygulamalar, "kişinin putlaştırılması" olarak değerlendirildi ve destalinizasyon süreci başlatılmış oldu. Stalin'e ait görüşlerin etki ve gücünün çözülmesi, buna bağlı hiyerarşik yapı ve ideolojik hâkimiyetin geriletilmesi girişimi; destalinizasyon olarak ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Luiz Inácio Lula da Silva</span> 35. ve 39. Brezilya devlet başkanı

Luiz Inácio Lula da Silva veya tanınan kısa adıyla Lula, Brezilyalı siyasetçi, sendikacı ve Brezilya devlet başkanıdır. Daha önce iki dönem üst üste devlet başkanlığı görevini yürütmüştü. Siyasi kariyeri boyunca gelir eşitsizliği, yoksullukla mücadele ve Amazon ormanlarını korumak konusunda çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">İşçi Partisi (Brezilya)</span> Brezilyada bir siyasi parti

İşçi Partisi, Brezilya'daki siyasi partileriden biridir. 1 Ocak 2003'ten Ağustos 2016'ya kadar birçok başka partiyle koalisyon hükûmetinde federal düzeyde idare edildi.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol Komünist Partisi</span>

İspanya Komünist Partisi ya da İspanyol Komünist Partisi, İspanya'daki üçüncü büyük ulusal partidir. Izquierda Unida koalisyonunun en büyük partisidir ve İspanya'nın en büyük işçi sendikası olan İşçi Komisyonları (CC.OO) üzerinde etkilidir.

<span class="mw-page-title-main">İspanya'da demokrasiye geçiş süreci</span> İspanya’nın Francisco Franco diktatörlüğünden liberal demokratik yönetime geçişi

İspanya’da demokrasiye geçiş süreci, İspanya’nın Francisco Franco diktatörlüğünden liberal demokratik yönetime geçişini kapsar. Geçiş süreci Franco’nun 20 Kasım 1975 günü ölmesiyle başlar, sürecin tamamlanması ise 1978 yılında kabul edilen Anayasa ile tamamlayan tarihçiler olmakla beraber, 23 Şubat 1981 günü Antonio Tejero’nun başarısız darbe girişimini veya 28 Ekim 1982 günü İspanyol Sosyalist İşçi Partisi PSOE’nin seçim zaferini sürecin tamamlandığı olay olarak kabul eden tarihçiler de bulunmaktadır.

Vatandaşlık (Portekizce: Cidadania eski ismi ile Brezilya'da faaliyet gösteren sosyal demokrat bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Dilma Rousseff</span> 36. Brezilya devlet başkanı

Dilma Vana Rousseff, Bulgar asıllı Brezilyalı ekonomist, siyasetçi ve Brezilya'nın ilk kadın Devlet Başkanı. Bir önceki Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva tarafından yeni Devlet Başkanı olarak aday gösterilmişti. Rousseff Lula'nın 2010 Devlet Başkanlığı seçimlerinde Lula da Silva'nın belirlenmiş halefi olarak seçimleri kazandı. 12 Mayıs 2016 itibarıyla geçici bir süre görevinden uzaklaştırıldı. Yerine yardımcısı Michel Temer başkanlık görevini üstlendi. 31 Ağustos 2016 Çarşamba günü, Brezilya Senatosunun oylamasıyla yolsuzluktan dolayı görevinden alındı.

<span class="mw-page-title-main">Santiago Carrillo</span>

Santiago Carrillo, 1960 ve 1982 yılları arası İspanyol Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak görev yapmış olan İspanyol politikacıdır.

<span class="mw-page-title-main">İspanya Komünist Partisi</span>

İspanya Komünist Partisi İspanya'daki üçüncü büyük ulusal partidir. Izquierda Unida koalisyonunun en büyük partisidir ve İspanya'nın en büyük işçi sendikası olan İşçi Komisyonları (CC.OO) üzerinde etkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Frente Amplio</span>

Geniş Cephe, Uruguay'da sol görüşlü politik partiler koalisyonuna verilen addır. Lideri Mónica Xavier'dır. Frente Amplio, PIT-CNT sendika ve kooperatif konut hareketi ile yakın bağları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Devrim Partisi</span>

Demokratik Devrim Partisi Meksika'da sosyal demokrat bir siyasi parti olmakla birlikte Meksika'da Sosyalist Enternasyonal'a üye olan iki partiden biridir.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi, Rusça kısaltması ile ЦК ("Tse-ka"), Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) de jure olarak en yüksek yönetim organıydı. Merkez Komite, parti tüzüğüne göre partinin iki kurultayı arasındaki dönemde tüm parti ve hükûmet etkinliklerini yönetmekteydi. Komite üyeleri, parti kurultayında seçilmekteydi.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Merkez Komitesi Sekreterliği, çoğunlukla Politbüro tarafından idare edilen hükûmet politikasının hazırlanmasından ziyade partinin merkezi yönetiminden sorumluydu. Üyeleri Komünist Parti Merkez Komitesi tarafından seçildi, ancak ilk yıllarında oy kullanmadan önce kıdemli liderler tarafından kararlar alındığından seçimler resmiyetsizdi. Aynı zamanda Politbüro üyesi olan SBKP Genel Sekreteri, Sekreteryanın ve partinin lideriydi. Sekreterya ve Politbüro'daki ikili üyelik, Sovyet liderliğinin iki ya da üç çok üst düzey üyesi için ayrılmıştı ve Joseph Stalin sonrası dönemde nihai bir güce adım atmıştı. Son beş Sovyet liderleri birinci veya genel sekreter olmadan önce üst düzey sekreterlerdi. Buna ek olarak, Georgi Malenkov kısa bir süre Sekretarya'nın en üst üyeliği nedeniyle Stalin'in ölümünün ardından bir hafta partinin genel başkanı olarak değerlendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Anti Parti Grubu</span>

Anti Parti Grubu, Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Nikita Kruşçev'in başlattığı destalinizasyon sonrası Haziran 1957'de Kruşçev'i görevden alınmasına çalışan fakat başarısız olan grup. Kruşçev'in tanımlaması olan Anti Parti Grubu, Bolşevik liderler Georgi Malenkov, Vyaçeslav Molotov, Lazar Kaganoviç, Dmitri Şepilov gibi isimlerin önderliğindeki muhaliflerden oluşmaktaydı. Grup destalinizasyon sürecinde Stalin'in etkisizleştirilmesine şiddetle karşı çıktı.

Brezilya Devrimci Komünist Partisi Brezilya'da güçlü Stalinist eğilimleri olan komünist ve anti-revizyonist Marksist-Leninist bir siyasi partidir. 1966'da Brezilya Komünist Partisi'nden ayrılarak kurulmuştur. Daha sonra 1981'de 8 Ekim Devrimci Hareketi ile birleşmiştir, ama 1995'te ayrılmıştır. Uluslararası alanda, yer aldığı Uluslararası Marksist-Leninist Parti ve Örgütler Konferansı, Enver Hoca ve Arnavutluk Emek Partisi çizgisinde yer alan anti-revizyonist komünist partilerin bulunduğu uluslararası bir ağdır.

<span class="mw-page-title-main">Jair Bolsonaro</span> 38. Brezilya devlet başkanı

Jair Messias Bolsonaro, Brezilyalı subay ve siyasetçi. 2019 ile 2023 yılları arasında Brezilya devlet başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">1956 Gürcistan protestoları</span>

1956 Gürcistan protestoları, 1956 Tiflis ayaklanması veya 9 Mart Katliamı, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Nikita Kruşçev'in destalinizasyon politikalarına karşı Josef Stalin'i destekleyen Sovyet Gürcülerin düzenlediği protestolar dizisi. Eylemlerin merkezi cumhuriyetin başkenti Tiflis'te idi. Stalin'in ölümünün üçüncü yıldönümünde gerçekleştirilen spontan mitinglerde Kruşçev'in gizli söylevi yoğun şekilde protesto edildi ve hızla kontrol edilemez kitle gösterilerine dönüştü ve ortaya çıkan isyan dalgası kentin yaşamını felç etti. Protestolarda Sovyetler Birliği hükûmetinin değişmesi gerektiği ve Gürcistan'ın Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan etmesi gibi siyasi talepler ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">2022 Brezilya genel seçimleri</span>

2022 Brezilya genel seçimleri, 2 Ekim 2022'de yapılan ilk turunda adayların hiçbirinin yüzde 50'ye ulaşamaması nedeniyle 2. turu 30 Ekim 2022'de yapılmış olan seçimdir. Luiz Inácio Lula da Silva, mevcut devlet başkanı Jair Bolsonaro karşısında oyların %50,90'ünü alarak kazandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.