İçeriğe atla

Bretonca

Bretonca
Brezhoneg
Ana dili olanlarFransa Fransa
Konuşan sayısı210.000  (2018)[1]
Dil ailesi
Hint-Avrupa
Yazı sistemiLatin
Dil kodları
ISO 639-1br
ISO 639-2bre
ISO 639-3bre

Bretonca (Bretoncabrezhoneg), Hint-Avrupa dil ailesinin Kelt koluna ait bir dildir. Fransa'nın Bretonya bölgesinin resmî dilidir.[2] Fransa'daki Bretanya ve tarihî bakımdan Bretanya'nın bir parçası olan Loire-Atlantik bölgesinin bazı sakinleri tarafından konuşulmaktadır.[3]

Dil hakkında

Bretonca her ne kadar, medyada, okullarda, günlük yaşamda sıkça kendini belli etse de, Fransa'da resmi bir dil değildir. Temmuz 2008'de Fransız anayasasının 75. maddesinin, ilk fıkrasına göre Bretonca, tüm diğer bölgesel-etnik Fransa dilleri gibi, Fransa mirasından sayılmaya başlanmıştır. Bu maddeye göre, Bretonca gibi dillerin statüsü değişse de bu diller henüz resmî bir statüde güç sağlayamamıştır. Fransa genelinde tanınmasa da, Bretonya bölgesinde, Fransızca tabelaların altında Bretonca açıklamalar yer almaktadır.

Bretonca, kendi altında, iki farklı ana dil yapısına ayrılır. Doğuda Fransızca ile karışık olan Gallo dili, batıda ise sıradan Bretonca konuşulur. Bunların dışında dil, farklı lehçelere ayrılmaktadır. Bu lehçeler;

  • Leoneg - Léonard
  • Tregerieg - Trégorrois
  • Gwenedeg - Vannetais
  • Kerneveg - Cornouaillais

Bazı Kelimeler

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2018. 
  2. ^ Diamond, Jared (2012) The World Until Yesterday New York: Viking. s. 399. {{isbn}978-0-670-02481-0{{
  3. ^ "Breton language". Encyclopedia Britannica. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İngilizce</span> Batı Cermen dili

İngilizce (

<span class="mw-page-title-main">Felemenkçe</span>

Felemenkçe, Hint-Avrupa dil ailesinin Cermen dilleri grubundan dil. Hollandaca ve Flamanca gibi lehçeleri vardır, bunlar özellikle yazılı dilde birbirine oldukça yakındır. Felemenkçe ve lehçeleri; Hollanda, Belçika ve Surinam'da resmî dil konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Fransızca</span> Romen dili

Fransızca, Hint-Avrupa dil ailesinin bir Romen dilidir. Tüm Romen dillerinde olduğu gibi, Roma İmparatorluğu'nun Halk Latincesinden türemiştir. Fransızca, Gallo-Romen dillerinden, Galya'da konuşulan Latinceden ve özellikle Kuzey Galya'da gelişmiştir. En yakın akrabası Oïl dilleridir. Fransızca, Gallia Belgica gibi Kuzey Roma Galyası'nın yerli Kelt dillerinden ve Roma sonrası Frank işgalcilerin (Cermen) Frank dilinden de etkilenmiştir. Bugün, Fransız sömürge imparatorluğu sayesinde, en önemlisi Haiti Kreolü olmak üzere, Fransız kökenli çok sayıda kreol dili vardır. Fransızca konuşan bir kişi veya ulus, Frankofon olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Rusça</span> Doğu Slav dili

Rusça, Hint-Avrupa dil ailesinin Slav dilleri koluna bağlı bir dil. Rusça, Belarus ve Ukrayna dilleri ile yaşayan üç Doğu Slav dilinden biridir. Yaklaşık 260 milyon konuşanı olan Rusça dünyanın en çok konuşulan dillerinden biri olup Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova (Gagavuzya) ile kısmî olarak tanınan Abhazya, Güney Osetya, Transdinyester'de resmî dil statüsündedir. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biri ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nun İngilizce ile birlikte kullanılan iki dilinden biridir. Orta Asya, Kafkasya, Ukrayna ve kısmen Baltık devletlerinde lingua franca olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çince</span> Çin ve çevresinde konuşulan bir dil

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Kaledonya</span> Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu üyesi bölge

Yeni Kaledonya, Melanezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneybatısında yer alan, Fransa'ya bağlı bir bölge olarak özel bir statü ile kendine özgü bölge konumunda olan Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu üyesi bölge. Yeni Kaledonya'nın başkenti Nouméa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Bretonya (idarî bölge)</span>

Bretonya veya Bretanya, Fransa'nın 26 bölgesinden biridir. Fransa'nın kuzeybatısındaki geniş bir yarımadayı kapsar. Kuzeyinde Manş Denizi, güneyinde Biskay Körfezi vardır. Fransa'da en uzun sahile sahip olan bölgedir. Merkez şehri Rennes'dir.

<span class="mw-page-title-main">Nantes</span> Fransada komün

Nantes, Fransa'nın batısında Atlantik kıyılarından 50 km içeride Loire Nehri halicinde ve Loire Nehri ve Erdre Nehri'nin birleşme noktasında kurulmuştur. Pays de la Loire bölgesinin ve Loire-Atlantique departmanın merkezleri Nantes'da bulunur. Şehrin belediye sınırları içinde yüzölçümü 65,19 km²dir. Şehirleşme açısından Atlantik üzerinde bir liman olan Saint-Nazaire şehri ile birleşiktir ve Fransız coğrafyacılarca tarafından "Batı Fransa Metropolu" olarak adlandırılan bir şehirsel bölge oluşturur. Şehir belediye sınırları içinde 309.346 ve metropol bölgesi ise 972.828 nüfusa sahiptir (2017).

<span class="mw-page-title-main">Lingua franca</span> Ortak bir anadili olmayan gruplar arasında ticareti kolaylaştırmak için kullanılan diller

Lingua franca veya geçer dil, ortak bir dili veya lehçeyi paylaşmayan insanların birbiriyle iletişim kurmak için kullandığı ortak dildir. Lingua francalar insan tarihi boyunca, ticari, kültürel, dinî, yönetimsel veya diplomatik gereklilikler dolayısı ile gelişmiş, farklı milletlere mensup bilim insanları ve akademisyenler arasındaki iletişimi sağlamak için de kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fransızlar</span> Fransa vatandaşları

Fransızlar, Fransa'da yaşayan, Fransa'nın vatandaşlığına sahip veya bir Cermen kavmi olan Frank kökenli bir halktır. "Francia" sözcüğünün kökü de bu kelimeden gelmektedir, Frenklerin yurdu ve yaşadıkları bölge anlamına gelir. Fransız kimliğinin oluşmasında önemli bir faktör olan Cermen kökenli Franklar, Frankiya'yı (Fransa) fethettiklerinde kendi dillerini bırakıp Latin dilini benimsemişlerdir ve buna müteakip Fransızca dediğimiz Latin dili ortaya çıkmıştır. Tarih boyunca Franklar, Roma kültürünün etkisinde kalarak Galya'daki yerli halklar ile karışmış ve bugünkü Fransızların ataları olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Bretonya</span> Fransada tarihi il

Bretonya veya Bretanya, günümüzde Fransa sınırları içinde kalan, geçmişte bağımsız krallık ve dükalık olan bölge. Kavram ayrıca 6 Kelt halkından biri olan Bretonları tanımlamak için de kullanılır. Bretonca yaygın olarak konuşulur.

<span class="mw-page-title-main">Plougrescant</span> Fransada komün

Plougrescant, Fransa'nın kuzeybatısında yer alan Bretanya'daki Côtes-d'Armor departmanının bir komünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Guingamp</span> Fransada komün

Guingamp, Fransa'nın kuzeybatısında yer alan Bretanya'daki Côtes-d'Armor departmanının bir komünüdür.

Bretonlar, Fransa'daki Bretonya bölgesinde yaşayan bir Kelt etnik grup. Kökenleri 3.-6. yüzyıl arasında güneybatı Büyük Britanya'dan Armorica yarımadasına göç eden Bretonca konuşan gruba dayanır. Daha sonra yaşadıkları bölge de Bretonya adıyla anılmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Quimper</span> Fransada komün

Quimper Fransa'nın Bretonya bölgesinin Finistère ilinin bir komünü ve başkenti olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Vannes</span> Fransada komün

Vannes Fransa'nın Bretonya bölgesine bağlı Morbihan ilinde bulunan bir komündür. Komünün nüfusu 1 Ocak 2018 tarihi itibarıyla 53.438'dir.

<span class="mw-page-title-main">Saint-Brieuc</span> Fransada komün

Saint-Brieuc Fransa'nın Bretonya bölgesine bağlı Cotes-d'Armor ilinde bulunan bir komündür. Komünün nüfusu 1 Ocak 2018 tarihi itibarıyla 44.170'tir.

Çoğu Avrupa dili Hint-Avrupa dil ailesine üyedir. 2018'le birlikte 744 milyonluk toplam Avrupa nüfusunun %94'ü bir Hint-Avrupa dilini ana dili olarak konuşmaktadır. Her biri 200 milyon konuşanla Latin, Cermen ve Slav dilleri Avrupalıların %90'ını oluşturarak en büyük grubu oluşturmaktadır. Daha küçük Hint-Avrupa dillerine Helenik, Baltık, Arnavutça, Hint-Aryan ve Kelt dilleri örnek verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Breton milliyetçiliği</span>

Breton milliyetçiliği, Fransa'daki Brittany bölgesi ile ilişkili bir bölgesel milliyetçilik biçimidir. Breton milliyetçilerinin siyasi özlemleri, kendi kendini yönetme hakkını elde etme ve Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kurumlarda daha fazla güç elde etme arzusunu içeriyor.

<span class="mw-page-title-main">Belçika'da konuşulan diller</span> Belçikada Konuşulan Diller

Belçika Krallığı'nın üç resmî dili vardır: Felemenkçe (Flamanca), Fransızca ve Almanca.