İçeriğe atla

Brendan Eich

Brendan Eich
Brendan Eich'ın Mozilla Vakfı sitesinde yer alan fotoğrafı (2012)
Doğum4 Temmuz 1961
Pittsburgh, ABD
Tanınma nedeniJavaScript dilinin yaratıcısı,
Mozilla Projesi kurucusu
Resmî sitehttps://brendaneich.com

Brendan Eich (4 Temmuz 1961, Pittsburgh, ABD), JavaScript programlama dilinin yaratıcısı olan Amerikalı teknoloji öncüsüdür. Mozilla Projesi'nin de yaratıcılarından biri olan Brendan Eich, Mozilla Vakfı'nın da kurucularından birisi oldu. Mozilla Corporation'ın önce CTO, sonrasında da CEO'luğunu üstlenen Brendan Eich, teknoloji dünyasını en çok etkilemiş geliştiricilerden biri olarak gösterilmektedir.

Gençliği

Brendan Eich, Santa Clara Üniversitesi'nin matematik bölümünden mezun oldu. 1985 yılında Illionis Üniversitesi'nden master derecesi aldı.

İş hayatına Silicon Graphics'de başlayan Eich, 7 yıl boyunca işletim sistemleri ve ağ yapıları üzerinde çalıştı. SGI'ın ardından 3 yıl boyunca MicroUnity Systems Engineering'de devam eden Brendan Eich, mikroçekirdek ve DSP üzerine eğildi. Yine bu dönemde MIPS R4000 platformu için ilk GCC derleyicisini yazdı.

Netscape ve JavaScript

Brendan Eich, 1995 yılında Netscape Corporations'da çalışmaya başladı. Scheme dilini tarayıcının içine gömmek amacıyla başladığı çalışma, Java dilinden türetilmiş bir betik dilinin Netscape Navigator web tarayıcısının için yazılmasıyla sonuçlanır. İlk sürümü Netscape 2.0 beta sürümüne giren bu yeni betik dili, Mocha adını taşıyordu. 1995'in eylül ayında önce LiveScript adını alan bu dil, aynı ay içinde bir kez daha isim değiştirerek JavaScript adını aldı. Brendan Eich, 2011 yılına kadar Netscape'e özel bir JavaScript uyarlaması olan SpiderMonkey'in geliştirilmesini de üstlendi.

Mozilla Projesi

1998 yılına gelindiğinde Brendan Eich, mozilla.org üzerinde faaliyet gösteren Mozilla Projesi'nin de kurucularından birisi oldu. Bu dönemde Netscape projesine özgür yazılım camia katkılarının sağlanmasından sorumlu baş yazılımcı olarak görev aldı.

1999 yılında Netscape'i satın alan AOL firması, 2003'ün temmuzunda Netscape'in geliştirici departmanını kapatmaya karar verdi. Bu ani karar, Mozilla Vakfı'nın kuruluşunu hızlandırdı.

2005 yılına dek Mozilla Vakfı'nın "Teknoloji Lideri" ve yönetim kurulu üyesi olarak çalışan Brendan Eich, Mozilla Vakfı'nın kâr amaçlı operasyonları için kurulan Mozilla Corporation'ın CTO'su olarak göreve başladı.

Eleştiriler ve istifası

Mozilla Firefox web tarayıcısı, Brendan Eich'ın projenin teknoloji lideri olduğu dönemde, sürekli bir şekilde pazar payı kaybetti.[1] Mozilla Firefox'un sadeliğini korumak yerine sürekli yeni özelliklerle donatılması ve hantallaşması, çeşitli güvenlik ve bellek yönetimi sorunları, Firefox'un pazar payını koruyamamasına yol açtı.

24 Mart 2014 günü Brendan Eich, Mozilla Corporation'ın CEO'luğuna atandı.[2] CEO'luğu, Kaliforniya'da eşcinsel evliliklerin yasaklanmasını destekleyen bir sivil toplum kuruluşuna 1.000 dolar bağışta bulunduğunun ortaya çıkmasıyla birlikte tartışılmaya başlandı.[3] Genel bir yaklaşım olarak farklı etnik gruplar ve cinsel yönelimlere yönelik ayrımcılığa karşı tavır koyan özgür yazılım camiası ve aktivistler, Brendan Eich'a ve Mozilla Vakfı'na sert tepki gösterdiler. İnternet ortamında artan tepkiler, Mozilla geliştiricilerinin Eich'ın istifasını istemesine ve Mozilla ürünlerinin boykot edilmesi çağrısına yol açtı.

3 Nisan 2014 günü Brendan Eich yazdığı blog yazısında Mozilla Corporation'ın CEO'luluğundan istifa ettiğini duyurdu.[4]

Brave Software

Eich, internet tarayıcısı platformu olan ve 2.5 milyon dolarlık erken dönem yatırımı almayı başarabilmiş, Brave Software'in yönetim kurulu başkanıdır. Ocak 2016'da şirket; chromium tabanlı, reklam ve izleyicileri engelleyen Brave web tarayıcısının, geliştirici versiyonunun açık kaynak sürümünü yayınladı.[5][6]

Brave Software'de Eich, Brave web tarayıcısında kullanılmak üzere tasarlanmış bir kripto para birimi olan Basic Attention Token'ın (BAT) yaratıcılarından birisidir. BAT, İlk para arzı teklifi’nin (İngilizce: Initial Coin Offering, ICO) 31 Mayıs 2017'de başlattı ve 35 milyon dolar topladı.[7]

2020'de, COVID-19 salgını sırasında Eich, COVID-19'un bulaşmasıyla maskelerin ve sokağa çıkma kısıtlamalarının etkinliğini şiddetle reddetti ve Amerika Birleşik Devletleri'deki en iyi immünolog Anthony Fauci'nin "çok yalan söylediğini" belirterek, onun görevden alınması çağrılarını sosyal medya hesaplarından duyurdu.[8][9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Greenfield, Daniel. "Mozilla Firefox Falls to 3rd Place, Hits Lowest User Level Ever". Frontpage Mag. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015. 
  2. ^ "Mozilla Leadership Changes". The Mozilla Blog. 4 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015. 
  3. ^ Netburn, Deborah (4 Nisan 2012). "Brendan Eich's Prop. 8 contribution gets Twittersphere buzzing". Los Angeles Times. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015. 
  4. ^ Eich, Brendan. "The Next Mission". Brendan Eich Blog. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015. 
  5. ^ "Brave web browser is really fast at blocking ads". Engadget (İngilizce). 29 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2021. 
  6. ^ Keizer, Gregg (8 Nisan 2021). "The Brave browser basics: what it does, how it differs from rivals". Computerworld (İngilizce). 1 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2021. 
  7. ^ "Former Mozilla CEO raises $35M in under 30 seconds for his browser startup Brave". TechCrunch (İngilizce). 1 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2021. 
  8. ^ Popper, Nathaniel (22 Aralık 2020). "Covid comments get a tech C.E.O. in hot water, again." The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 29 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2021. 
  9. ^ "Eich, Brendan [@BrendanEich] (15 Ocak, 2021)". Twitter. 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Web tarayıcısı</span> World Wide Webdeki bilgi kaynaklarını almak, sunmak ve dolaşmak için yazılım uygulaması

Web tarayıcısı veya ağ tarayıcısı, kullanıcıların World Wide Web (WWW) üzerinde bulunan bilgi kaynaklarını edinmeye ve görüntülemeye yarayan yazılımların genel adıdır. WWW üzerindeki bilgi kaynakları web sayfası, resim, video veya başka içerik türü olabilir. Bu kaynaklarda yer alan hiperlinkler aracılığıyla kullanıcılar, web tarayıcılarını kullanarak ilgili kaynaklar arasında dolaşabilir.

<span class="mw-page-title-main">Mozilla Firefox</span> yazılım

Mozilla Firefox, Mozilla Vakfı ve onun alt kuruluşu Mozilla Corporation tarafından geliştirilen, özgür ve açık kaynak kodlu bir web tarayıcısıdır. Firefox; Windows, macOS, Linux, Android ve iOS işletim sistemlerinde kullanabilir. Yazılımın Windows, macOS, Linux, Android sürümlerinde web sayfalarının oluşturulması için Gecko motoru kullanılır. Mozilla tarafından geliştirilen Gecko, mevcut ve planlanmış web standartlarıyla uyumludur. 2015'te çıkan iOS için Firefox uygulamasında ise Apple'ın getirdiği kısıtlamalar nedeniyle iOS'in bütünleşik WebKit motoru kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Tarayıcı savaşları</span>

Tarayıcı Savaşları, elektronik cihazların İnternete bağlanırken kullandıkları yazılımlar olan ağ tarayıcısı üreticisi şirketler arasında yaşanan ve pazar payını elinde tutmak ya da artırmak için girişilen yarış dönemlerine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">JavaScript</span> programlama dili

JavaScript, HTML ve CSS ile birlikte World Wide Web'in temel teknolojilerinden biri olan programlama dilidir. Web sitelerinin %97'sinden fazlası, web sayfası hareketleri için istemci tarafında JavaScript kullanırlar ve kullanılan kodlar genellikle üçüncü taraf kitaplıkları içerir. Tüm büyük web tarayıcılarında, kaynak kodunu kullanıcıların cihazlarında yürütebilmek için özel bir JavaScript motoru bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Mozilla</span>

Mozilla, 1998 yılında Netscape çalışanları tarafından kurulan bir özgür yazılım topluluğudur. Mozilla topluluğu; Mozilla ürünlerini kullanma, geliştirme, yayma ve destekleme yollarıyla özgür yazılımların ve açık standartların kullanımını teşvik eder. Topluluk, örgütsel olarak Mozilla Vakfı ve onun alt kuruluşu Mozilla Şirketi tarafından desteklenir.

<span class="mw-page-title-main">Web sayfası</span> World Wide Web ve web tarayıcıları aracılığıyla doğrudan görüntülenebilen tek belge

Web sayfası, World Wide Web için hazırlanan ve web tarayıcısı kullanılarak görüntülenebilen dokümanlardır. Web sayfaları çoğunlukla HTML formatında kodlanır, CSS, betik, görsel ve diğer yardımcı kaynaklardan yararlanılarak son görünümüne sahip olur ve işlevsellik kazanır. Birden fazla web sayfasının bir araya gelmesi ile ortaya çıkan web sitesi ile karıştırılmamalıdır. Günlük konuşma dilinde internet sayfası terimi de çoğunlukla web sitesi anlamında kullanılmaktadır.

Netscape Communications Corporation Mountain View, Kaliforniya ve daha sonra Dulles, Virginia merkezli Amerikan bağımsız bir bilgisayar hizmetleri şirketidir. Netscape web tarayıcısı bir zamanlar baskındı 1990'ların ortalarında pazar payı yüzde 90'ın üstündeyken 2006'da yüzde 1'in altına indi. Rakipleri Microsoft Internet Explorer ve diğer tarayıcılara yenik düştü. Aynı zamanda Netscape, en yaygın programlama dili JavaScript'i oluşturan şirkettir.

Mozilla Kitabı, Netscape ve Mozilla tabanlı web tarayıcılarında bulunan bir yazılım sürpriz yumurtasıdır. Tarayıcıda about:mozilla adresine girilerek görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Google Chrome</span> Google tarafından geliştirilen bir web tarayıcısı

Google Chrome, Google tarafından geliştirilen ücretsiz bir web tarayıcısıdır. Eylül 2008'de Microsoft Windows sürümü yayımlanmış; daha sonra Linux, macOS, iOS ve Android sürümleri de geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">WebGL</span>

WebGL, kâr amacı gütmeyen teknoloji şirketler birliği Khronos Group tarafından yönetilen, web ortamında 3 boyutlu grafik çizimi sağlanmasını amaçlayan bir web standardıdır. OpenGL ES 2.0 üzerine temellendirilmiştir, otomatik hafıza yönetimli JavaScript gibi dillere uyum sağlaması için küçük değişikliklere uğramış olsa da WebGL OpenGL ES'ten çok da farklı değildir. Uyumlu web tarayıcısında herhangi bir eklenti kurulmasını gerektirmeden, HTML5'in Canvas elementi üzerinde 3 boyutlu grafik çizimi yapılmasını mümkün kılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">GNU LibreJS</span> Mozilla Firefox tabanlı tarayıcılar için özgür yazılım web tarayıcısı eklentisi

GNU LibreJS ya da kısaca LibreJS Mozilla Firefox tabanlı tarayıcılar için özgür yazılım web tarayıcısı eklentisidir. GNU Tasarısı tarafından oluşturulmuştur. Amacı kullanıcının web tarayıcısında özgür olmayan anlaşılması zor JavaScript programlarını engellemek ve özgür ya da anlaşılabilen programlara izin vermektir. Eklenti Richard Stallman'ın "JavaScript Tuzağı" olarak adlandırdığı sorunu gidermek için oluşturulmuştur, bu sorun birçok kullanıcının web tarayıcılarında bilmeden özel mülk yazılım çalıştırması hakkındadır.

<span class="mw-page-title-main">Brave (yazılım)</span> Web Tarayıcısı

Brave açık kaynak kodlu, Chromium üzerine inşa edilmiş web tarayıcı yazılımı.

ECMAScript veya ES, Ecma International tarafından ECMA-262 ve ISO/IEC 16262 notasyonuyla standartlaştırılmış ve markalaşmış bir betik dili spesifikasyonudur. Şu anda kendisini izleyen Javascript tabanlı olarak geliştirilmiştir. Yaygın olarak Dünya Çapında Ağ (www) için istemci taraflı betik dili olarak kullanılır. ECMAScript'in diğer uygulamaları JSCript ve ActionScript'tir.

Opera Dragonfly, Opera Software tarafından sunulan Web geliştirme aracı'dır.

<span class="mw-page-title-main">John Resig</span> programcı, jQuerynin yaratıcısı

John Resig, en çok jQuery JavaScript kütüphanesinin yaratıcısı ve baş geliştiricisi olarak bilinen Amerikalı yazılım mühendisi ve girişimcidir.

Netscape Navigator, tescilli bir web tarayıcısı ve Netscape hattının 1'den 4.08'e ve 9.x'e kadar olan orijinal tarayıcısıdır. Netscape Communications Corp'un amiral gemisi ürünüydü ve 1990'larda kullanım payı açısından baskın web tarayıcısı oldu, ancak 2003 civarında kullanımı neredeyse ortadan kalktı. Bu kısmen Netscape Corporation'ın 1990'ların sonlarında Netscape Navigator'ın teknik yeniliğini sürdürmemesinden kaynaklanıyordu.

Basic Attention Token, Ethereum blockchain ağına bağlı ERC-20 tabanlı ve kısaltması BAT olan bir kripto para birimidir. Dijital reklamcılık alanında faaliyet gösterme amacıyla Javascript, Mozilla ve Netscape kurucularından Brendan Eich öncülüğünde piyasaya sunulmuştur.

JavaScript motoru, JavaScript kodunu yürüten bir yazılım bileşenidir. İlk JavaScript motorları yalnızca yorumlayıcılardı, ancak ilgili tüm modern motorlar ise gelişmiş performans için tam zamanında derlemeyi kullanır.

<span class="mw-page-title-main">PDF.js</span>

PDF.js, Taşınabilir Belge Biçimi (PDF) dosyalarını web standartları ile uyumlu HTML5 Canvas kullanarak işleyen bir JavaScript kütüphanesidir. Proje, Andreas Gal'in 2011'de başlatmasından sonra Mozilla Corporation tarafından yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Web geliştirme araçları</span>

Web geliştirme araçları, web geliştiricilerinin kaynak kodlarını test etmelerine ve hata ayıklamalarına olanak tanır. Bir web sayfasının doğrudan oluşturulmasına yardımcı olmamaları, bunun yerine bir web sitesinin veya web uygulamasının kullanıcı arayüzünü test etmek için kullanılan araçlar olmaları bakımından web sitesi oluşturuculardan ve entegre geliştirme ortamlarından (IDE'ler) farklıdırlar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.