Gelibolu sınıfı fırkateyn, Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmet etmiş olan Alman Köln sınıfı firkateynler.
Muhrip, donanma terminolojisinde, hızlı, yüksek manevra kabiliyeti olan, zırhlı, dayanıklı, filolara veya saldırı takımlarına, daha küçük araçlardan gelen saldırılara karşı koruma ve eskortluk yapan bir savaş gemisidir. Büyük savaş gemileri arasında ortada kalan Muhrip, Fırkateyn'den biraz hantal, daha büyük ve kapsamlı, kruvazör'den de küçüktür.
Kruvazör büyük savaş gemilerinin sınıfıdır. Muhrip sınıfı gibi dışarıda destek ihtiyacı olan bir sınıftı fakat modern zamanda bu fark ortadan kalkmıştır. Geçmişte bağımsız operasyonlar için en küçük gemi olarak düşünülürdü. Modern savaşta kruvazörün eski işlevi ortadan kalkmış, yerlerini muhriplere terk etmiştir. Askeri işlev nedeniyle kruvazör adı en büyük gemiler için kullanılmaktadır.
Barbaros Hayreddin veya SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm, okyanus ötesi sefer yapabilen bir Alman zırhlısıdır. Alman İmparatorluk Donanması ve sonrasında Osmanlı donanması'nda görev yapmıştır. Geminin orijinal adı Prusya dükü ve Brandenburg seçici prensi olan I. Frederick Wilhelm'den gelmektedir. Brandenburg sınıfının dördüncü ön dretnot gemisi idi. 1890 yılında Kaiserliche Werft Wilhelmshaven'da inşa çalışmaları başladı, 1891'de denize indirildi ve 1893'te tamamlandı. Geminin yapımı 11,23 milyon marka mal oldu. Brandenburg sınıfı savaş gemileri üç zırhlı tarette taşıdıkları altı ana top ile, diğer donanmaların iki tarette dört top taşıyan gemilerine kıyasla daha modern bir tasarımdı.
Turgut Reis veya SMS Weißenburg, Alman İmparatorluğu Donanması'nın ilk okyanus ötesi savaş gemilerinden biridir. Alman İmparatorluğu Donanması'nın ardından son olarak Osmanlı donanmasında görev yapmıştır. Alman İmparatorluğu'nda 1890'larda yapılan Brandenburg sınıfı dört ön-dretnot zırhlısından üçüncüsüdür. 1890 yılında AG Vulcan firmasının Stettin tersanesinde inşası başlamış, 1891'de denize indirilmiş, 1894 yılında tamamlanmıştı. Brandenburg sınıfı zırhlılar, üç adet ikiz tarette taşıdıkları altı büyük kalibre top ile, dönemin standardı olan iki adet ikiz taret taşıyan zırhlılardan farklıydılar. İngiliz Kraliyet Donanması, bu gemilere "whaler" adını vermişti. Turgut Reis, kendisiyle aynı sınıftan gemiler olan SMS Brandenburg, SMS Wörth ve SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm ile aynı yıllarda suya indi.
Fırkateyn veya Firkate, büyük gemileri destekleyen, nispeten küçük; çeşitli tonajlarda olmakla birlikte genelde 2000 - 4000 tonluk modern savaş gemisidir. Günümüz Batı donanmalarındaki destroyere tekabül eder. Hafif yapılı, hızlı, orta derecede silahlı ve tek başına uzun menzillerde devriye, akın ve irtibat görevlerini yerine getirmek üzere tasarlanmıştır. Nispeten küçük ve hızlı olması sebebiyle, savaşlarda büyük gemilere destek verme veya kısa süreli savaşlara katılma hizmetinde bulunur.
Deutschland sınıfı kruvazörler Versay Antlaşması sınırlamalarına uyum içinde alman Reichsmarine tarafından yapılan ağır zırhlara sahip kruvazör formuyla üç panzerschiff ‘in serisidir. Sınıfın ismi ilk tamamlanan gemi ’’Deutschland’’ın ardından belirlenmiştir. Seriye mensup üç gemi 1931 ile 1934 yılları arasında yapılmıştır ve II. Dünya Savaşı sırasında Kriegsmarine’e hizmet etmiştir.
Zırhlı veya muharebe gemisi topçu bataryası ve bunun gibi ağır silahlarla donatılmış, muhrip ve kruvazör'den daha büyük ve savaş kabiliyeti daha yüksek bir tür savaş gemisi çeşididir. I. Dünya Savaşı öncesinde kullanılmaya başlandı ve bir zırhlı gemiye sahip olmak ülkelerin deniz kuvvetleri alanında ulaşabileceği en yüksek seviye olarak görüldü. II. Dünya Savaşı'ndan sonra ise hava gücü ve güdümlü füzelerin ortaya çıkışı ile zırhlı gemiler maliyetleri ve silah donanımlarının yetersiz kalması nedeniyle kullanımları azaldı ve zamanla yerlerini daha küçük ve çevik gemilere bıraktı.
Muharebe kruvazörü, 20. yüzyılın ilk yarısında yapılmış büyük savaş gemisi sınıfı. İlk olarak 1900 ila 1910 yılları arasında, zırhlı kruvazörün yerine geçmesi için yapılmıştır. Evrimi zırhlı savaş gemilerine (dretnot) daha çok benzemektedir. Maliyetleri ve büyüklükleri bir savaş gemisi ile hemen hemen aynıdır. Yüksek kalibreli silah donanımları nedeniyle, hızları diğer kruvazörlere nispeten daha düşüktür.
Zırhlı kruvazör, 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarındaki, uzun menzilli ve bağımsız bir savaş gemisi tipidir. Savaş gemileri dışındaki bütün gemileri yok edebilecek ve çarpıştığı çoğu savaş gemisine ise büyük zarar verebilecek niteliktedir.
Brandenburg sınıfı, Alman İmparatorluğu'nun okyanus ötesi ilk dört ön dretnot zırhlının dahil olduğu sınıf. Bu gemiler aynı zamanda kablosuz iletişim yapabilen ilk Alman savaş gemileridir. Bu sınıfta üretilen savaş gemilerinin adları SMS Brandenburg, SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm, SMS Weißenburg ve SMS Wörth'tür. Dört geminin inşasına 1890 yılında başlandı, üçü 1893'te tamamlanırken SMS Weißenburg 1894'te bitirildi. Öncü gemi olan Brandenburg 9,3 milyon marka, Kurfürst Friedrich Wilhelm ise 11,23 milyon marka mal oldu. Birleşik Krallık Kraliyet Donanması, bu gemileri alaya alarak "balina avcıları" olarak nitelendirmiştir.
SMS Wörth, Alman Donanması'nın 1890'ların başında inşa edilen Brandenburg sınıfı dört ön dretnot zırhlısından biridir. Sınıftaki diğer gemiler SMS Brandenburg, SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm ve SMS Weißenburg zırhlılarıdır. SMS Wörth, Alman Donanması için inşa edilen ilk okyanus aşırı gemilerden ve ilk ön dretnot gemidir. Geminin omurgası Mayıs 1890'da Kiel'deki Germaniawerft tersanesinde serildi. 6 Ağustos 1892'de denize indirilen gemi, donatımının tamamlanmasının ardından 31 Ekim 1893'te Alman Donanması'na katıldı. Wörth ve üç kardeş gemisi, taşıdıkları altışar ağır topla dönemin dört ağır top taşıyan zırhlılarına kıyasla daha modern tasarımlardı. Geminin adı 1870-71 Fransa-Prusya Savaşı'nın başındaki Wörth Çatışması'ndan gelmektedir.
Deutschland sınıfı, Alman İmparatorluk Donanması için inşa edilen beş ön dretnot savaş gemisinden oluşan gemi sınıfıdır. Sınıf Deutschland, Hannover, Pommern, Schlesien ve Schleswig-Holstein gemilerinden oluşmaktaydı. 1903-1908 arasında inşa edilen gemiler, daha önceki Braunschweig sınıfı zırhlılara çok benzerdi; ancak daha iyi koruma sağlayan zırhları vardı. İngiliz Kraliyet Donanması'nın devrimci gemisi HMS Dreadnought'un hizmete girişiyle daha inşaları tamamlanamadan teknolojinin gerisinde kalan Deutschland sınıfı, Alman donanmasına katılan son ön dretnot gemiler oldular. Deutschland sınıfının ardından inşa edilen Nassau sınıfı zırhlılar ise Almanya'nın ilk dretnot sınıfı oldu.
Nassau sınıfı, Alman İmparatorluk Donanması için inşa edilen dört dretnottan oluşan zırhlı sınıfı. Sınıf, İngiliz HMS Dreadnought gemisine Almanların cevabı niteliğindedir. Sınıftaki gemiler Nassau, Rheinland, Posen ve Westfalen'dır. Dört gemi de 1907 ortalarında kızağa konulmuş, Mayıs-Eylül 1910 arasında tamamlanmıştır. Dört gemi de I. Dünya Savaşı'nda aktif görevde bulunmuş, savaştan sonra Müttefik devletler tarafından savaş ganimeti olarak alınmışlar, hurda olarak satılmışlardır.
Kaiserliche Marine, 19. yüzyılın sonlarında çeşitli kruvazör tipleri denedi, küçük avisolar ve daha büyük korumalı kruvazörler bunlara dâhildi. Bütçe kısıtlamaları nedeniyle yurt dışı hizmetlerine veya iç hizmet filosuna özel kruvazörler hazırlanamadı. Sonuç olarak gemi inşa şubesi, her iki görevi de yerine getirebilecek uygun gemilerin üretilmesini planladı. İlk olarak 1886 yılında Irene sınıfı iki adet korumalı kruvazörün inşasına başlandı. Korumalı kruvazörler geliştirilerek daha da güçlendirildi ve Fürst Bismarck ile bu gelişimin doruğuna ulaşılarak Almanya'nın ilk zırhlı kruvazörü denize indirildi. Fürst Bismarck'ın inşası ilk Alman korumalı kruvazöründen 10 yıl sonra, 1896 yılında başlamıştı.
Askerî gemi, Deniz kuvvetleri ve donanma tarafından kullanılan gemi veya botlara verilen genel isimdir. Deniz savaşı için yaratılmıştır. Yapıları ve amaçlarıyla sivil gemilerden farklıdırlar. Askerî gemiler genellikle hasar kontrol sistemi ve silahlarla donatılmış şekilde seyir ederler. Bazı personel taşıma gemilerinde bu donanımlar hafiftir veya bulunmayabilir. Askerî gemiler, inşaat veya amaca göre sivil gemilerden farklıdır. Günümüzde dünya donanmalarında birçok farklı gemi var. Bu gemilerde uçak, helikopter, askerî araç ve askerî teknoloji'ler taşınabilir. Hepsinin farklı uygulamaları vardır ve bazı sınıflandırmalar belirli ülkelere özeldir. Farklı ülkeler çabalarını farklı gemi türlerine harcadılar ve bazıları neredeyse hepsine yatırım yaptı.
Asar-ı Şevket sınıfı, 1860'larda başta Mısır, ardından Osmanlı donanması için inşa edilen Asar-ı Şevket ve Necm-i Şevket olmak üzere iki gemiden oluşan zırhlı korvet sınıfıdır. Fransa'da inşa edilen gemiler, tasarımları daha önceki zırhlı korvet sınıfı Asar-ı Tevfik'in tasarımına dayanıyordu. Merkezî bataryalı olarak inşa edilen iki gemi, merkezî bir kazamat içinde dört adet 178 mm Armstrong top ve kazamatın üstünde döner bir barbette bir adet 229 mm Armstrong top taşıyordu.
Osmaniye, 1860'larda Osmanlı donanması için inşa edilmiş dört zırhlı fırkateynden oluşan bir gemi sınıfıdır. Sınıf; öncü gemi Osmaniye ile Aziziye, Orhaniye ve Mahmudiye'den oluşmaktaydı. Osmanlı İmparatorluğu için inşa edilecek demir zırhlı tipteki ilk gemilerdi. İlk üçü Robert Napier and Sons, dördüncüsü ise Thames Iron Works tarafından olmak üzere tamamı Birleşik Krallık'ta inşa edildi. Gemiler borda toplu zırhlılardı; taşıdıkları birer 229 mm top üst güvertenin ön kısmında, geri kalan on dörder 203 mm ve onar 36 librelik Armstrong top ise geminin bordalarında dizilmişti.
Orhaniye, Osmaniye sınıfı zırhlı fırkateyn sınıfının üçüncüsü gemisidir. 1860'larda Robert Napier and Sons tarafından Osmanlı donanması için Birleşik Krallık'ta inşa edilen bir zırhlı savaş gemisidir. Omurgası 1863 yılında serilen gemi, Haziran 1865'te denize indirildi. Orhaniye, ilk tasarlandığı haliyle burunda tek bir 229 mm Armstrong top ile bordalara dizili on dört 203 mm ve on 36 librelik top Armstrong top taşımaktaydı. Osmaniye sınıfı gemiler, 1877-1878 yıllarında gerçekleşen 93 Harbi sırasında gemiyi Akdeniz'de güvenli bir şekilde tutuldu Gemi, 1880'leri Haliç'te geçirdi. 1890'ların başında kapsamlı şekilde yeniden inşa edilerek daha modern bir barbetli gemiye dönüştürüldü. Buna rağmen 1897'de Osmanlı-Yunan Savaşı başladığında bakımsızlık ve mürettebatın eğitim eksikliği nedeniyle Yunan gemileriyle çatışmaya girmeye uygun durumda değildi. Sonuç olarak hiçbir çatışmada yer almadı ve savaştan sonra silahları söküldü. 1909'da aktif hizmetten çıkarıldıktan sonra kışla gemisi olarak kullanıldı. 1913'te hurda olarak satıldı ve parçalandı.
Littorio sınıfı veya Vittorio Veneto sınıfı, İtalya kraliyet donanması Regia Marina'ya ait bir zırhlı sınıfıydı. Sınıf, dört gemiden oluşuyordu - Littorio, Vittorio Veneto, Roma ve Impero - ancak sınıfın sadece ilk üç gemisi tamamlandı. 1934 ve 1942 yılları arasında inşa edilen bu gemiler, II.Dünya Savaşı sırasında İtalya tarafından kullanılan en modern savaş gemileriydi.
Kaiserliche Marine