İçeriğe atla

Branta sandvicensis

Branta sandvicensis
Korunma durumu
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Aves
Takım: Anseriformes (Kazsılar)
Familya: Anatidae (Ördekgiller)
Alt familya: Anserinae
Oymak: Anserini
Cins: Branta
Tür: B. sandvicensis
Branta sandviçensis
Vigors, 1834

Branta sandvicensis ördekgiller familyasından Hawaii adalaraından Maui Adası, Kauaʻi Adası ve Hawaii Adası'na endemik kaz türü. Yumuşak sesli bir kaz ötüşü dolayısıyla Hawaii dilinde ve halk arasında, bu tür kazın adı nene olarak bilinmektedir. Bu tür kaz ABD'nin Hawaii eyaletinin resmi kuşudur.[1]

Fiziksel özellikleri

Branta sandvicensis 41 cm boyunda orta büyüklükte bir kazdır. Dışiler 1,525-2,56 kg, erkekler ise 1,695-3,05 kg ağırlığındadır.[2] Erişkin erkeklerin başı ve ensesinin arkası siyah renklidir. Yanakları ten rengi olan bu kazın boynu oldukça yoğun çizgilidir. Boyunda siyah ve beyaz diyagonal şeritler görünür. Biraz daha küçük olmasının dışında dişiler erkekler ile aynı renklerdedir. Erişkinlerin gagası, ayakları ve bacakları siyah renklidir. Çenesinin altında yumuşak tüyler bulunur.

Tür konservasyonu

"Hawaii Kazı", Nene, dünyada en nadir bulunan kaz türü başında gelmektedir.[3] Hawaii adasının beyaz ırktan Avrupalılar, yani İngiliz denizcisi ve kaşifi James Cook, tarafından 1778'de ilk ziyareti zamanında Hawaii'de yaklaşık 15.000 "nene" bulunduğu tahmin edilmektedir.[4] Fakat Avrupalı denizcilerin adaları ziyaretleri arttıkça bu adalara yaban domuzlar, kediler ve küçük Asya manguzları gibi küçük yırtıcı vahşi hayvanlar getirilmiş ve "nene" kazlarını avlayan, yani "predatör" olan, bu adalara getirilen yeni hayvanlar Hawaii kazı "nene"'nin hemen hemn neslini tüketmişlerdir. 1952'de Hawaii 'de sadece 30 tane "nene" kaldığı bilinmektedir. Bu kadar çok az sayıda "nene" kazının kendi arasında vahşi olarak üremesi imkânsız olduğu ve bu kazın neslini tükeneceği tahmin edilmekteydi.

Neyse ki bu "nene" türü kazların ehlileştirmeden insanların bakımı ve koruması altında rahatça yaşayıp üretilmesi mümkün olmuştur. İngiliz Doğa tarihçisi Peter Scott 1950'lı yılları başında birkaç "Nene" çiftini İngiltere'nin güneybatısında bulunan "Slimbridge Yaban Ördekgiller ve Islak Araziler Vakfı Merkezi"'ne getirip burada üremelerini sağlamıştır. 2004 yılından İngltere'den gönderilen "nene" kazları Hawaii'da vahşi alanlara tekrar salınmışlardır. Günümüzde bu kazlar çeşitli hayvanat bahçesinde ve özellikle İngıtere'de bulunan "Yaban Ördekgiller ve Islak Araziler Vakfı" merkezlerinde insan bakımı altında yaşadıkları gibi, 800 kadar "nene" türü "Hawaii kazı" Hawaii adasında vahşi olarak yaşamaktadır.[4]

Resimler

Notlar

  1. ^ "Branta sandvicensis". IUCN 2011. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2011.2. BirdLife International 2009. 19 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011. 
  2. ^ Reading, Richard P. (2000). Endangered animals: A Reference Guide to Conflicting Issues (İngilizce). Greenwood Publishing Group. ss. 142-146. ISBN 9780313308161. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011. 
  3. ^ Marine Wildlife Photography[]
  4. ^ a b Ellis, Richard (2004). No Turning Back: The Life and Death of Anımal Species. New York City: Harper Perennial. say.280–281. ISBN 0-06-055804-0 (İngilizce)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Falkland tilkisi</span>

Falkland tilkisi, köpekgiller (Canidae) familyasından Falkland Adaları 'nda yaşamış ve nesli tükenmiş bir vahşi köpek türü. Ölçüsüz avlanmaları sonucu son Falkland tilkisi 1876'da vurulmuştur. Ondan sonra da tür bir daha görülmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz başlı yunus</span>

Beyaz başlı yunus, Cephalorhynchus cinsinde bulunan dört tür arasında en çok bilinen yunus türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Ak sokumlu kum kuşu</span> çullukgiller (Scolopacidae) familyasından bir kumkuşu türü

Ak sokumlu kumkuşu, çullukgiller (Scolopacidae) familyasından bir kumkuşu türü.

<span class="mw-page-title-main">Ak kuyruklu tropik kuşu</span>

Ak kuyruklu tropik kuşu, tropik kuşugiller (Phaethontidae) familyasına ait bir kuş türü. Tropikal Atlantik'te, batı Pasifik'te ve Hint Okyanusu'nda görülürler.

<span class="mw-page-title-main">Kahverengi pelikan</span> pelikangiller (Pelecanidae) familyasından 8 pelikan türünün en küçüğü olan bir su kuşu

Kahverengi pelikan, pelikangiller (Pelecanidae) familyasından 8 pelikan türünün en küçüğü olan bir su kuşu türüdür. Amerika'da yaşayan bu kuş türü ABD'nin güney ve batı sahillerinde en iyi bilinen kuş türlerinden biridir. Batı Yarımkürede bulunan üç pelikan türünden biri olduğu gibi balıkları denize dalarak avlayan iki pelikan türünden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Korsika sıvacı kuşu</span>

Korsika sıvacı kuşu, sıvacı kuşugiller familyasına ait bir kuş türü. Korsika'da endemiktir ve adada bulunan tek sıvacı kuşu türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir sıvacı kuşu</span> kuş türü

Cezayir sıvacı kuşu, sıvacı kuşugiller familyasına ait bir kuş türü. Cezayir'de endemiktir.

<i>Dendrocygna arborea</i>

Dendrocygna arborea, Karayipler'de yaşayan ıslıkçı ördek türü. Bahamalar'da büyük bir populasyonu olan tür Küba'da, Cayman Adaları'nda, Antigua ve Barbuda ile Jamaika'da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Avustralya kazı</span>

Avustralya kazı, ördekgiller familyasından Avustralya’nın güneyinde yaşayan kaz türü. Anserinae alt familyasında bulunan Avustralya kazı Cereopsis cinsinin tek üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin kazı</span>

Çin kazı, ördekgiller familyasından Moğolistan’ın ortasında, Çin’in en kuzeyinde ve Rusya’nın güneydoğusunda üreyen ve kışları Orta ve Doğu Çin’de geçiren göçmen kaz türü. Bazen Japonya ve Kore’de, nadiren de Kazakistan, Laos, Sibirya’nın ortası, Tayvan, Tayland ve Özbekistan’da da görülür. Bu kaz türü evcilleştirilmiştir. Doğal yaşam bölgeleri dışında da bu nedenle bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hint kazı</span>

Hint kazı, ördekgiller familyasından Orta Asya'da dağ gölleri civarında binlerce kuşluk sürü ile dolaşan ve üreyen ve kışları Güney Asya'da geçiren göçmen kaz türü.

<span class="mw-page-title-main">Bering kazı</span>

Bering kazı, ördekgiller familyasından Bering Denizi çevresinde Alaska ve Kamçatka’da üreyen ve kışları Aleut Adaları’nda geçiren göçmen kaz türü.

<span class="mw-page-title-main">Küçük kar kazı</span>

Küçük kar kazı, ördekgiller familyasından Kanada’nın kuzeyinde üreyen ve kışları ABD’nin güneyinde ve Meksika’nın kuzeyinde geçiren göçmen kaz türü.

<span class="mw-page-title-main">Kara kuğu</span> kuş türü

Kara kuğu ördekgiller familyasından Avustralya'nın güneydoğu ve güneybatı bölgelerinde yaşayan bir kuğu türü. Kara kuğu türünün soyu Yeni Zelanda'da avlanma nedeniyle yok olmuştur ancak tekrar canlandırılmaya çalışılmaktadır. Avustralya içinde iklim koşullarına göre düzensiz göçebe bir yaşama sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Kara boyunlu kuğu</span>

Kara boyunlu kuğu ördekgiller familyasından Güney Amerika'da yaşayan bir kuğu türü. Üreme mevsimini Şili'nin güneyinde, Patagonya, Tierra del Fuego ve Falkland Adaları'nda geçiren kara boyunluğu kuğu kışları kuzeye Paraguay'a ve Brezilya'nın güneyine göçer.

<span class="mw-page-title-main">Tachyeres patachonicus</span>

Tachyeres patachonicus ördekgiller familyasından Şili ve Arjantin'in güneyi, Tierra del Fuego ve Falkland Adaları'nda yaşayan bir ördek türü. Tachyeres cinsinde yer alan dört ördek türü içinde uçabilen ve iç bölgelerde tatlısu kıyısında bulunan tek ördektir.

<i>Tachyeres pteneres</i>

Tachyeres pteneres, ördekgiller familyasından Şili'nin güneyinden Tierra del Fuego'ya kadar olan bölgede yaşayan ve uçamayan bir ördek türü. Kayalık kıyılarda ve kıyıya yakın adalarda yaşar. Üreme mevsiminde korunaklı koylara ve kara içindeki sulara gider.

<i>Tachyeres brachypterus</i>

Tachyeres brachypterus, ördekgiller familyasından Falkland Adaları'na endemik ve uçamayan bir ördek türü. Falkland Adaları'na endemik olan iki kuş türü vardır. Diğeri Troglodytes cobbi 'dir.

<span class="mw-page-title-main">Haleakala Ulusal Parkı</span>

Haleakala Ulusal Parkı, ABD'nin Hawai Eyaleti'nde Maui Adası'nda bulunan ulusal park. Parkın yüzölçümü 134,62 kilometre karedir; bunun 77.92 km²si "Vahşi Yaşam Bölgesi" olarak daha sıkı özel koruma altındadır. Bu ulusal park arazisinin 100km2 alanı çöldür. İsmini ulusal park içinde Maui Adası doğusunda bulunan Haleakala Dağı'dan alır. "Haleakala" sözcüğü Hawaii dilinde "Güneş'in Evi" anlamına gelir ve yerel Maui adası efsanesine göre yarı tanrı olan Maui günü dah uzun yapmak için güneşi bu dağ içinde tutuklamıştır. Haleakala Dağı bir uyuyan yanardağdır ve en son püskürmesini 1480 ila 1600 arasından yapmıştır. Bu ulusal park iki ayrık kısımdan oluşmaktadır: Haleakala Dağı zirvesi alanı ve Kipahulku sahili alanı.

<i>Melamprosops phaeosoma</i> kuş türü

Poʻo-uli, Hawaii'deki Maui Adası'na özgü soyu tükenmiş bir ötücü kuş türüdür. Hawaiian bal sürüngenlerinin bir üyesi olarak kabul edilir ve Melamprosops cinsinin tek üyesidir. Siyah bir başı, kahverengi üst kısımları ve soluk gri alt tüyleri vardı. Bu kuş, Maui'nin sayılarının hızla azaldığı daha kuru, en doğu tarafında yaşıyordu. 2019'da tamamen neslinin tükendiği duyuruldu.