İçeriğe atla

Branisella

Branisella
Yaşadığı dönem aralığı: 26 myö
Şattiyen[1] 
PreЄ
J
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Primates
Alt takım:Haplorhini
İnfra takım:Simiiformes
Familya:Cebidae
Alt familya:Branisellinae
Hershkovitz 1977[2]
Cins:Branisella
Hoffstetter, 1969[3]
Tip tür
Branisella boliviana
Hoffstetter, 1969

Branisella, yaklaşık 26 milyon yıl önce (Deseadan, Geç Oligosen) sırasında, şimdiki Bolivya'da olan Salla Formasyonundan, yalnızca Branisella boliviana türünü içeren, Yeni Dünya maymunlarının soyu tükenmiş bir cinsidir.[1][4] Peru cinsi Canaanimico ile birlikte, keşfedilen en eski Yeni Dünya maymunu fosillerindendir.

Açıklama

Fosili Bolivya'da paleontolog Leonardo Branisa tarafından bulundu ve adını 1969'da ilk kez tanımlayan ve sınıflandıran bilim adamı Hoffstetter'dir.[5] Morfolojik olarak, küçültülmüş üst ikinci küçük azılarında ve küçülmemiş alt ikinci küçük azılarında Afrika'dan bir Oligosen primatı olan Proteopithecus'a benzer. Bu, Branisella'nın ilkel platyrrhine atalarının Afrika'dan Güney Amerika'ya geldiğini gösteriyor. Bununla birlikte, diğer özellikler, diğer yerlerin yanı sıra Kuzey Amerika'da bulunan soyu tükenmiş bir tarsier benzeri primat grubu olan omomyidlerle ilgili olabileceğini düşündürmektedir.[6]

Platirrinler içinde, bu takson, ya canlı formların hiçbiriyle ilişkili olmayan bir kök platyrrin ya da ilkel bir callitrichine olarak yorumlanmıştır (şu anda Cebidae familyasına dahil edildi). Branisella Miyosen'e kadar bilinen tek Güney Amerika primat taksonu olduğundan, filogenetik konumunun net olarak belirlenebilmesi için daha fazla fosile ihtiyaç vardır.

Branisella'nın yanak dişleri çok yüksek taçlıdır, bu da bir şekilde karasal olabileceğini düşündürür,[7] ancak bu hipotez postkraniyal iskeletin kemiklerinden doğrulanamaz (hiçbiri yoktur). Bilinen diş numuneleri aşırı derecede ağır ve hızlı aşınma göstermektedir; birinci azı dişi sonuncusundan çok daha fazla aşınmıştır, bu da diyetinde aşındırıcı gıdaları içerdiğini ve meyve diyetini gösteren çok zayıf gelişmiş kesici kenarlara sahip olduğunu düşündürmektedir. Bir örnek göz çukurlarının küçük bir bölümünü tutar ve Branisella'nın küçük gözleri olduğunu, yani gündüzcül olduğunu gösterir.

Kaynakça

  1. ^ a b Branisella 10 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Fossilworks.org
  2. ^ "Branisellinae". Mindat.org. 
  3. ^ "Branisella". fossilworks.org. 
  4. ^ Takai, M (February 2000). "New fossil materials of the earliest new world monkey, Branisella bolivians, and the problem of platyrrhine origins". American Journal of Physical Anthropology. 111 (2): 263-81. doi:10.1002/(SICI)1096-8644(200002)111:2<263::AID-AJPA10>3.0.CO;2-6. PMID 10640951. 
  5. ^ Hoffstetter MR (1969). "Un primate de l'Pliocène inférieur sudamericain: Branisella boliviana gen. et sp. nov". C. R. Acad. Sci. Paris (Fransızca). 269: 434-437. 
  6. ^ The Marshall Illustrated Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Animals. Londra: Marshall Editions. 1999. s. 288. ISBN 978-1-84028-152-1. 
  7. ^ Kay R.F., Williams B.A., Anaya F., 2001. The adaptations of Branisella boliviana, the earliest South American monkey. In: Plavcan J.M., van Schaik C., Kay R.F., Jungers W.L. (Eds) Reconstructing Behavior in the Primate Fossil Record. Kluwer Academic/Plenum Publishers, New York, pp. 339–370

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İnsansılar</span> Eski Dünya maymunlarından bir primat üst familyası

İnsansılar veya insansı maymunlar (Hominoidea), Eski Dünya maymunlarından bir primat üst familyası. İnsansılar üst familyası iki familyaya bölünür: Gibongiller veya küçük insansı maymunlar (Hylobatidae) ve insangiller veya büyük insansı maymunlar (Hominidae).

<span class="mw-page-title-main">Islak burunlu primatlar</span> primatların alt takımı

Islak burunlu primatlar, Madagaskar'ın makimsileri, Afrika'nın galagoları ve pottoları ile Hindistan ve Güneydoğu Asya'da yaşayan lorislerden oluşan bir primat alt takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tarsiiformes</span> primat infra takımı

Tarsiiformes; bir zamanlar Avrupa, Kuzey Afrika, Asya ve Kuzey Amerika'da yaşamış, ancak mevcut türlerinin tümü Güneydoğu Asya adalarında bulunan bir primat infra takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Dünya maymunları</span> mevcut tüm (insan hariç) Amerikalı primatlar

Yeni Dünya maymunları veya yassı burunlu maymunlar (Platyrrhini), bir maymun grubudur. Bu grup Amerika kıtasında yaşayan insan hariç tüm primatları kapsar. Eski Dünya maymunları ve cadı makigiller ile birlikte kuru burunlu maymunlar grubunu oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Anthracobunidae</span> soyu tükenmiş tek toynaklı familyası

Anthracobunidae, Eosen'in ilk ve orta dönemlerinde yaşamış olan soyu tükenmiş bir ilkel tek toynaklı familyasıdır.

<i>Diacodexis</i> tarih öncesi çift toynaklı cinsi

Diacodexis, Eosen'de Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da yaşamış, küçük bir ilkel çift toynaklı cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Adapiformes</span> soyu tükenmiş primat infra takımı

Adapiformes veya Adapoidler, Eosen ila Miyosen dönemleri arasında yaşamış bir erken primat grubudur. Adapiformlar kuzey yarımkürenin çoğuna ve ayrıca tropikal Asya'ya kadar güneye ulaştılar. Grup Eosen'den Miyosen çağına kadar yaşadı. Bazı adapiformlar yaşayan makilere benziyordu.

<span class="mw-page-title-main">Arctocyonidae</span> Soyu tükenmiş memeliler ailesi

Arctocyonidae, Paleosen'den Eosen'e kadar Avrupa ve Amerika'da yaşamış, 20'den fazla cinse sahip, toynaklılarla ilişkili, soyu tükenmiş bir ilkel plasentalı memeli (Eutheria) ailesi. Bazıları modern ayıların büyüklüğündeydi ve muhtemelen omnivordu; diğerleri daha küçük ve otçuldu.

<span class="mw-page-title-main">Cainotheriidae</span> tarih öncesi çift toynaklı familyası

Cainotheriidae, Avrupa'da, Geç Eosen'den Orta Miyosen'e kadar yaşamış bir çift toynaklı familyasıdır. Çoğunlukla karstik yataklarda korunmuş olarak bulunurlar.

<span class="mw-page-title-main">Notharctidae</span> tarih öncesi primat familyası

Notharctidae, fosilleri öncelikle Kuzey Amerika ve Avrupa'da bulunan, soyu tükenmiş bir adapiform primat familyası.

<i>Archicebus</i> Erken Eosen zamanında ormanlarda yaşamış primat cinsi (~ 55 milyon yıl önce)

Archicebus, erken Eosen ormanlarında yaşamış bir fosil primat cinsidir. 2003 yılında orta Çin'deki Hubei eyaletindeki Jingzhou'da keşfedilmiştir.

Oligopithecus, Erken Oligosen'de Afrika'da yaşamış bir primat fosilidir.Cins, Mısır'da bulunan bir çene kemiğinden bilinen Oligopithecus savagei tip türü ve Uman'da Oligopithecus rogeri ile temsil edilir.

<i>Saadanius</i>

Saadanius, topluca Eski Dünya maymunları olarak bilinen köpeksi maymunlar ve insansı maymunlarının son ortak atasıyla yakından ilişkili olan, fosilleri Erken Oligosen'e tarihlenen bir primat cinsi. Cins, sadece 29 ila 28 milyon yıl öncesine tarihlenen tek bir kısmi kafatasından bilinen tek tür Saadanius hijazensis ile temsil edilir. 2009 yılında batı Suudi Arabistan'daki Mekke yakınlarında keşfedildi ve ilk olarak 2010 yılında hem yaşayan hem de fosil Eski Dünya maymunları ile karşılaştırıldıktan sonra tanımlandı.

<i>Altanius</i>

Altanius, Moğolistan'ın erken Eosen döneminde yaşamış, soyu tükenmiş bir primat cinsidir. Filogenetik ilişkisi sorgulanabilir olsa da, birçok kişi onu ya ilkel bir omomyid ya da hem adapoidlere hem de omomyidlere kardeş grubun bir üyesi olarak yerleştirmiştir. Cins, nispeten iyi bilinen, tam diş ve yüz özelliklerinden yaklaşık 10-30 g ağırlığında olduğu tahmin edilen bir tür olan Altanius orlovi ile temsil edilir.

<span class="mw-page-title-main">Omomyidae</span> bazal primat familyası

Omomyidae, Eosen döneminde yaklaşık 55 ila 34 milyon yıl önce yaşamış bir erken primat grubudur. Fosil omomyidler Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da bulunur ve onu holarktik kıtaları kapsayan bir coğrafi dağılıma sahip iki Eosen primat grubundan biri yapar, diğeri ise adapidlerdir. Omomyidae ve Adapidae'nin ilk temsilcileri, Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da Eosen'in başında aniden ortaya çıkar ve bilinen en eski taç primatlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Primatların kökeni ve evrimi</span> Primatların jeolojik zaman boyunca kökeni ve çeşitlenmesi

Primatların kökeni ve evrimi, yaklaşık 55 milyon yıl önce küresel olarak ortaya çıkan "gerçek" primatların (Euprimates) kökenini ve evrimsel tarihini konu alır. Bilinen en eski gerçek primat, geç Paleosen döneminde Fas'ta yaşamış, Altiatlasius'tur.

<i>Eosimias</i> bazal antropoid cinsi

Eosimias, ilk olarak 1999 yılında Çin'in Jiangsu Eyaleti'nin güney şehri Liyang'da toplanan fosillerden keşfedilen ve tanımlanan bir erken primat cinsidir. Eosimiidae ailesinin bir parçasıdır ve bilinen üç türü içerir: Eosimias sinensis, Eosimias centennicus ve Eosimias dawsonae. Haplorhini'nin ortak atasınınkine benzer bir primat iskeleti hakkında bir fikir verir. Eosimias adı, Yunanca eos "şafak" ve Latince simius "maymun"dan gelen "şafak maymunu" anlamına gelecek şekilde tasarlanmıştır.

<i>Dendropithecus</i> tarih öncesi primat cinsi

Dendropithecus, 20 ila 15 milyon yıl önce Doğu Afrika'ya özgü soyu tükenmiş bir antropoid cinsi. Dendropithecus'un başlangıçta, boyut, diş yapısı ve iskelet adaptasyonlarındaki benzerliklere dayanarak modern gibonlarla ilişkili olduğu öne sürüldü. Bununla birlikte, daha ileri çalışmalar, Dendropithecus'un türetilmiş hominoid özelliklerden yoksun olduğunu göstermiştir. Bunun yerine, bu takson ve modern primatlar arasında paylaşılan özellikler, tüm catarrhinler için ilkeldir. Dendropithecus artık herhangi bir modern primatla yakından ilişkili olamayacak kadar ilkel bir kök catarrhine olarak kabul ediliyor.

Amphipithecidae, Geç Eosen ve Erken Oligosen'de simiyen primat familyası. Fosilleri Myanmar, Tayland ve Pakistan'da bulundu. Sınırlı fosil kanıtları, arboreal dört ayaklılık ile tutarlıdır, ancak bununla sınırlı değildir. Başka bir deyişle, türler ağaçlarda dört ayak üzerinde hareket etmiş olabilir, ancak muhtemelen daha sonraki simiyenlerde görüldüğü gibi düzenli sıçramalarla değildi.

<span class="mw-page-title-main">Bolt'un Çiftliği</span> Paleontolojik sit alanı

Bolt'un Çiftliği, Güney Afrika'nın Gauteng eyaletinde, İnsanlığın Beşiği Dünya Mirası Alanı'nda yer alan bir paleontolojik sit alanıdır. 4.5 milyon yıl öncesine tarihlendirilen 30'dan fazla fosil yatağıyla, İnsanlığın Beşiği'nde keşfedilen en eski yerlerden biridir. Mağaraların aşınarak fosilleşmiş iç kısımlarını açığa çıkardığı çok sayıda oyuk, çukur ve ocaktan oluşur. Sit alanından, İnsanlığın Beşiği'nde ortaya çıkarılan hominid fosilleri gibi fosiller ortaya çıkmış olmasa da, Bolt'un Çiftliği, primatlar ve büyük kediler de dahil olmak üzere, Erken Pliyosen ve Plio-Pleyistosen faunasının çeşitli türlerine ait önemli bir fosil kaynağıdır.