İçeriğe atla

Bramble Bush Operasyonu

Bramble Bush Operasyonu, İsrail'in Körfez Savaşı sırasında Irak'ın Scud füzeleriyle topraklarına gerçekleştirdiği saldırılarına misilleme olarak[1] 1992'de Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'e suikast düzenleme planıydı. Aralık 2003'te İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth tarafından operasyonun detaylı bilgileri yayınlanmış olsa da Ocak 1999'dan beri komplo teorisi seviyesinde bilinen bir haberlerdi.[2] Plan, operasyon tatbikatı sırasında beş askerin öldürülmesinin ardından iptal edildi; kaza İsrail'de Tze'elim Bet (אסון צאלים ב') felaketi olarak biliniyor.

Saddam'ın amcası Khairallah Talfah'ın ölümcül hasta olduğu öğrenildiğinde, İsrailliler cenaze töreninde Saddam'ı pusuya düşürmek için bir komando timi kullanma olasılığını düşündü. İsrail Ordusu'nun seçkin Sayeret Matkal özel kuvvetler birliğinden bir komando timi, Ürdün'den Irak'a sokulacak ve burada Tikrit yakınlarındaki cenazeye gidecek ve Saddam'ı TV güdümlü "Midras" füzeleriyle öldürecekti.

5 Kasım 1992'de Necef Çölü'ndeki kibbutz Tze'elim yakınlarındaki piyade eğitim üssünde operasyondan sadece iki gün önce Doron Kempel liderliğinde operasyonun tatbikatı yapıldı. Ancak IDF başkanı Ehud Barak'ın da izlediği tatbikatta, İsrailli komandolar yanlışlıkla hedefi taklit eden bir konvoya canlı mermi ateşledi. Yaşanan patlamda Sayeret Matkal komandolarından beşi ölürken, altısı yaraladı.

Plan iptal edildi. İsrail basınında çıkan haberler, olayı "eğitim kazası" olarak nitelendirdi. İsrailli yetkilier, İsrail gazetelerinin askeri istihbarat başkanı Uri Sagi'nin kazaya tanık olduğu gerçeğini yayınlamasını engellemeye çalıştı. Ancak 24 Kasım'da Amerikan gazetesi The Miami Herald, kazaya karışan askerlerin Hizbullah lideri Hassan Nasrallah'ı öldürme planı için tatbikat yaptığı haberini girince İsrailli yetkililer rahatladı. The New York Times, The Times ve Independent'ta bu yalan haberi paylaştı. İsrail askeri yetkilileri, ilgili tüm gazetelerin muhabirlerinin sansür yasalarını ihlal ettiğinden şikayet etti.

Yedi yıl sonra, Bramble Bush II Operasyonu için düğmeye basıldı. Mossad ajanları, Irak liderinin pusuya düşmesi için Irak'taki yerleri araştırdı. Ancak, daha önce olduğu gibi, hem İngiliz-Amerikan Çöl Tilkisi Harekâtı hem de İsrail-Arap barış sürecine zarar verme endişesi nedeniyle plan iptal edildi.

Kaynakça

  1. ^ "Israel reveals post Gulf war plan to assassinate, shelved after drill blunder". 13 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2021. 
  2. ^ "Report says Israel dumped plan to assassinate Saddam". 26 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Körfez Savaşı</span> 1990-1991 yılları arasında Irak ile 42 ülkeden oluşan koalisyon arasında yaşanan çatışma

Körfez Savaşı veya Birinci Körfez Savaşı, kod adı Çöl Fırtınası Harekâtı 2 Ağustos 1990'da Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesiyle başlayan krizin sonucunda, ABD öncülüğünde, Birleşik Krallık, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye, Mısır'ın da aralarında bulunduğu 37 ülkenin dahil olduğu koalisyon gücünün Irak'a karşı düzenlediği askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Irak Savaşı</span> ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin, Irakı işgaliyle başlayan savaş (2003-2011)

Irak Savaşı, 20 Mart 2003'te Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık önderliğinde oluşturulmuş Çokuluslu Koalisyon Kuvvetleri'nin bir askerî harekâtla Irak'a girmesiyle başlayan ve devam eden savaş. Ayrıca İkinci Körfez Savaşı, Irak'ın İşgali ve koalisyon ülkelerince Irak'ı Özgürleştirme Operasyonu olarak da adlandırılır. 21 Ekim 2011 tarihinde ABD Başkanı Barack Obama yaptığı açıklamada, ülkedeki ABD askerlerinin 31 Aralık 2011'e kadar geri çekileceğini açıkladı. 15 Aralık 2011 tarihinde Bağdat'ta bulunan Amerikan Üssü'nden son Amerikan Bayrağı'nın indirilmesiyle savaş resmen sona ermiştir. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry savaşın vahim bir hata olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mossad</span> İsrail ulusal istihbarat teşkilatı

Mossad veya resmî adıyla HaMossad leModiʿin uleTafkidim Meyuḥadim, İsrail'in ulusal istihbarat teşkilatıdır. Askerî istihbarat teşkilatı Aman ve iç güvenlik teşkilatı olan Şin Bet ile birlikte İsrail İstihbarat Topluluğundaki birimlerden biridir. Kurumun ana mantalitesi, kuruluşundan bugüne değin yalnızca İsrail'i değil, yeryüzündeki tüm Yahudi topluluklarını olası bir saldırı veya katliam girişimine karşı koruyup kollamaktır.

<span class="mw-page-title-main">2006 Lübnan Savaşı</span> Hizbullah tarafından 8 İsrail askerinin öldürülmesi, 2 askerin esir alınmasıyla başlayan çatışma

2006 İsrail-Lübnan Savaşı, Hizbullah'ın askerî kanadı ile İsrail Silahlı Kuvvetleri arasında Lübnan toprakları ve İsrail'in kuzeyinde, 12 Temmuz-14 Ağustos 2006 tarihleri arasında sürmüş olan silahlı çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Altı Gün Savaşı</span> 1967 yılında İsrail ile Arap ülkeleri arasında yapılan savaş

Altı Gün Savaşı ; diğer adlarıyla 1967 Arap-İsrail Savaşı, Üçüncü Arap-İsrail Savaşı, Altı Günün Savaşı veya Haziran Savaşı, 5 Haziran 1967 Pazartesi, İsrail ile Arap komşuları Mısır, Ürdün ve Suriye arasında başlayan ve 6 gün süren savaşa verilen addır. Arap İttifakı'na Irak, Suudi Arabistan, Sudan, Tunus, Fas ve Cezayir de asker ve silah yardımıyla katılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Özel kuvvetler</span>

Özel kuvvetler ya da özel harekât kuvvetleri, düşmanın güvenlik güçlerine ve silahlı birliklerine keşif harekâtı, gözetleme, düşman birliklerinin durumu, sayısı gibi özel taktik beceri gerektiren görevleri üstlenen; çok yönlü ve çevik bir silahlı birliktir. Özel operasyonlar ve karşı saldırı yapmak için eğitilirler.

<span class="mw-page-title-main">Entebbe Operasyonu</span>

Entebbe Operasyonu, 3 ve 4 Temmuz 1976 günü, Filistin Kurtuluş Örgütü'ne bağlı militanların, Tel Aviv-Paris seferini yapmakta olan "Air France Flight 139" sefer sayılı Air France uçağını, Uganda'nın Entebbe Uluslararası Havalimanı'na indirmeleri ve İsrail'in beklenmedik bir operasyonla 1 saat içinde tüm militanları ölü olarak ele geçirmesi ile sonuçlanan askerî operasyondur. Operasyon sonucu üç rehine öldü, beş İsrail askeri ise yaralandı. Dördüncü bir rehine ise Uganda Ordusu'na ait askerler tarafından yakınlardaki bir hastanede öldürüldü. Operasyonda ölen tek İsrail askeri, operasyonun yöneten komutan, sonradan İsrail başbakanı olan Benjamin Netanyahu'nun ağabeyi Yonatan Netanyahu'dur.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Türkiye ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Türkiye-İsrail ilişkileri, Türkiye ile İsrail’in, Türkiye’nin İsrail’i tanıdığı Mart 1949 tarihinden sonra kurdukları ikili ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Bush-Aznar gizli görüşmesi</span>

Bush – Aznar gizli görüşmesi, dönemin ABD Başkanı George W. Bush ile dönemin İspanya Başbakanı José María Aznar arasında 22 Şubat 2003 tarihinde Crawford Teksas ABD'de gerçekleşen görüşme ve bu görüşmenin içeriğidir. Görüşmeye iki liderin yanı sıra dönemin devlet yetkilileri katılmıştır; Ulusal Güvenlik Danışmanı Condoleezza Rice, Daniel Fried, Alberto Carnero ve İspanya'nın ABD Büyükelçisi Javier Rupérez. Görüşmeye ayrıca dönemin İngiltere Başbakanı Tony Blair ile İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi telefonla katılmıştır. Kamuoyunun görüşmeden ancak yıllar sonra İspanyol El País gazetesinin haberi sayesinde bilgisi olmuştur. Gizli görüşmeye katılan Rupérez gazeteye detaylı aktarımda bulunmuştur.

Nijer uranyum iddiaları, Irak'daki Saddam Hüseyin rejiminin nükleer silah geliştirme amacıyla girişimlerde bulunduğuna dair İtalyan İstihbarat Teşkilatı SISMI tarafından ortaya atılan ve sahte belgelere dayandırılan iddiaları kapsar. Buna göre Birleşmiş Milletler ambargosu altındaki Irak'ın Nijer'den toz halinde uranyum almak istediği öne sürülür.

<span class="mw-page-title-main">Nasıriye Muharebesi</span>

Nasiriye Muharebesi, 2003 yılındaki Irak işgali sırasındaki önemli muharebelerdendir. Irak'ın güneyindeki Nasiriye kentinde Irak Ordusu ile ABD Deniz Kuvvetlerine bağlı birlikler arasındaki muharebede Fırat Nehri üzerindeki önemli köprülerin ve Saddam Kanalının kontrolü için yoğun çatışma yaşanmıştır.

Duelfer Raporu, 30 Eylül 2004 tarihinde Iraq Survey Group (ISG) tarafından yayınlanan rapordur. 2003 yılındaki Irak’ın işgalinden sonra ülkede faaliyet göstererek kitle imha silahları arayan grup hazırladığı raporda, ABD Başkanı George W. Bush başta olmak üzere ABD hükûmeti tarafından iddia edilenin aksine Irak'da kitle imha silahı bulunmadığını açıklayacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Naftali Benet</span> 13. İsrail başbakanı

Naftali Benet, İsrailli siyasetçi, siyasi parti lideri ve 13 Haziran 2021'den 30 Haziran 2022'ye kadar İsrail başbakanı. 2013-2019 yıllarında Diaspora İşleri Bakanı ve 2019-2020 yıllarındaysa Savunma Bakanı olarak görev yapan Benet, 2012-2018 yılları arasında Yahudi Yurdu partisine liderlik etmiştir ve Yeni Sağ partisine 2018'den beri başkanlık etmektedir.

İsrail'de sansür yasaları, 1945'ten itibaren İsrail'den veya İsrail üzerinden yerel medya, yabancı gazeteler ve tel servisi aktarımları için geçerli olan yayınlarına uygulanan İngiliz düzenlemelerine dayanmaktadır.

Mart 1972'de Baasçı Irak, Mısır ve Suriye'ye 1971'de parçalanan Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin yeniden kurulmasını önerdi. Irak'ın önerisi, Ürdün'ün Birleşik Arap Krallığı önerisine bir tepkiydi, ancak zaten kurulmuş olan Arap Cumhuriyetleri Federasyonu ile çakıştı ve Irak-Suriye farklılıkları nedeniyle başarısız oldu.

<span class="mw-page-title-main">2003 Irak askerî müdahalesi</span> ABD önderliğindeki askeri işgal

2003 Irak askerî müdahalesi, Amerika Birleşik Devletleri yönetimindeki koalisyonun kuvvetlerinin Irak Savaşı'nda gerçekleştirmiş olduğu ilk topyekün askerî aşamadır. Müdahale ilk olarak 19 Mart 2003 tarihinde hava taarruzu ile başlamış, 20 Mart 2003'te ise kara taarruzu ile devam etmiştir. Müdahalenin ilk 26 günü; çatışmalar Irak'ın çeşitli bölgelerinde yoğun olarak yaşanmıştır. Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak güvenlik güçlerinin verdiği ağır kayıplar sonucu, müdahale yaklaşık bir ay içerisinde başarı ile sonuçlanmıştır. Müdahale sonucunda; koalisyon kuvvetleri arasında bulunan ABD, Birleşik Krallık, Avustralya ve Polonya askerleri Irak'ı işgal etmiştir. Irak Savaşı'nın bu erken ve ilk aşaması, 1 Mayıs 2003'te Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George W. Bush'un Amerikan halkına yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında; savaşın resmen bittiğini duyurmuştur. Koalisyon güçlerinin zaferini ilan etmesinin ardından Geçici Koalisyon Yönetimi (CPA), birkaç ardışık geçiş hükûmetinin ilki olarak kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Orchard Operasyonu</span> 2007 İsrailin Suriyede şüpheli bir nükleer reaktöre düzenlediği hava saldırısı

Orchard Operasyonu, aynı zamanda Operation Outside the Box olarak da bilinir, Suriye'nin Deir ez-Zor bölgesinde, Al Kibar sahası olarak anılan, şüpheli bir nükleer reaktöre, 6 Eylül 2007'de gece yarısından hemen sonra meydana gelen İsrail hava saldırısıydı. İsrail ve ABD hükûmetleri yedi ay boyunca bu gizli baskınlarını açıklamadılar. Beyaz Saray ve Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) daha sonra Amerikan istihbaratının sitenin askeri amaçlı bir nükleer tesis olduğunu belirttiğini doğruladı, ancak Suriye bunu reddetti. 2009 Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) soruşturması, uranyum ve grafitin kanıtlarını bildirdi ve sitenin bildirilmemiş bir nükleer reaktöre benzeyen özellikler taşıdığı sonucuna vardı. IAEA başlangıçta sitenin yapısını onaylayamadı veya reddedemedi çünkü, IAEA'ya göre Suriye, IAEA soruşturmasıyla gerekli işbirliğini sağlayamadı. Suriye bu iddialara itiraz etti. Yaklaşık dört yıl sonra, Nisan 2011'de Suriye İç Savaşı sırasında IAEA, tesisin bir nükleer reaktör olduğunu resmen doğruladı. İsrail, 2018 yılına kadar saldırıyı kabul etmedi.

<span class="mw-page-title-main">Herzi Halevi</span>

Herzi Halevi, 16 Ocak 2023'ten beri İsrail Savunma Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı olarak görev yapan İsrailli asker. Daha önce İsrail Güney Komutanlığı komutanı, Askeri İstihbarat Müdürlüğü şefi, 91. Tümen komutanı, 35. Paraşütçü Tugayı komutanı ve Sayeret Matkal komutanı olarak görev yaptı. Halevi, İsrail askeri istihbaratının başında görev yapan ilk Ortodoks Yahudi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ronen Bar</span>

Ronen Bar, İsrailli asker ve bürokrat. İsrail İç İstihbarat Teşkilâtı Şin Bet'in mevcut başkanı.

16 Şubat 1992'de Hizbullah Genel Sekreteri Abbas Musavi, Güney Lübnan çatışması döneminde İsrail'in Lübnan'ın güneyinde aracına düzenlediği hava saldırısında öldürüldü. İsrail operasyona Gece Vakti Operasyonu kod adını verdi.