İçeriğe atla

Bradshaw kaya resimleri

Süslü kostümler giyen Gwion (Püskül) figürleri

Bradshaw kaya resimleri, Batı Avustralya'nın kuzey-batı Kimberley bölgesinde bulunan iki büyük bölgesel kaya sanatı geleneğinden biridir.[1][2] Sanatçıların kimliği ve sanatın yaşı, arkeoloji ve Avustralyalı kaya resmi araştırmacıları arasında tartışılmaktadır.[3] 2020'de yapılan bir araştırma, boyanmış eşekarısı yuvalarının analizine dayanarak, antropomorfik figürlerin çoğunun 12.000 yıl önce yaratıldığını tahmin etmektedir.[4][5] Bu özellikler, 1891'de pastoralist Joseph Bradshaw tarafından görülüp kaydedildiğinden ve isimlerinin verildiğinden beri tartışılmaktadır.[6] Kaya resmi yerel dillerde birçok farklı isimle anılır ve bilinir; bunların en yaygın olanları Gwion Gwion[7] veya Kiro Kiro/Giro Giro'dur.[8] Resimler öncelikle çanta, püskül ve başlık gibi aksesuarlarla süslenmiş insan figürlerinden oluşmaktadır.[9]

2009'dan bu yana, Gwion Gwion resimlerinin Batı Avustralya hükûmetinin arazi yönetimi eylemlerinin bir sonucu olarak yangında hasar gördüğü veya tamamen yok olduğu yönünde endişeler dile getirildi.

1977'de orada çalışmaya başlayan ve 2007'deki ölümüne kadar yeni yerleri kaydetmek ve bulmak için geri dönen amatör arkeolog Grahame Walsh tarafından bir çalışma yapıldı. Bu çalışmanın sonucunda, 1,5 milyon kaya resmi görüntüsü ve 1.500 yeni kaya resmi sitesinin kaydını içeren bir veri tabanı ortaya çıktı.[10] Walsh, Gwion Gwion resimlerinin Kimberley kaya resimleri çağının başlarında bulunduğunu gösteren bir kronoloji oluşturmak için resimlerin üst üste bindirme ve stil dizilerini inceleyerek kayıtlarını genişletti. Sanatın Pleistosen'den önceki bir döneme ait olduğunu öne sürdü.[11] Antik kaya resimlerinin çoğu, siyah mantar, Chaetothyriales gibi bakteri ve mantarlar tarafından kolonize edildiğinden canlı renkleri korur. Orijinal olarak uygulanan pigmentler, siyah mantarlar ve kırmızı bakteriler arasında süregelen, simbiyotik bir ilişki başlatmış olabilir.[12]

Kaynakça

  1. ^ Finch, Damien; Gleadow, Andrew; Hergt, Janet; Levchenko, Vladimir A.; Heaney, Pauline; Veth, Peter; Harper, Sam; Ouzman, Sven; Myers, Cecilia; Green, Helen (1 Şubat 2020). "12,000-Year-old Aboriginal rock art from the Kimberley region, Western Australia". Science Advances (İngilizce). 6 (6): eaay3922. Bibcode:2020SciA....6.3922F. doi:10.1126/sciadv.aay3922. PMC 7002160 $2. PMID 32076647. 
  2. ^ McNiven, Ian and Russell, Lynette Appropriated Pasts: Indigenous Peoples And The Colonial Culture Of Archaeology Rowman Altamira 2005 9780759109070 p. 147
  3. ^ Smith, Claire (November 2006). "The appropriation of Indigenous images: a review essay". Rock Art Research. 23 (2). s. 275. 
  4. ^ Finkel, Elizabeth (February 2020). "Mysterious Australian rock art may depict the chaos following rising seas". Science. doi:10.1126/science.abb1842. 29 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  5. ^ Weule, Genelle (6 Şubat 2020). "Australian rock art dated using wasp nests". ABC News (ABC Science). Australian Broadcasting Corporation. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2020. 
  6. ^ Davidson, Daniel Sutherland Aboriginal Australian and Tasmanian Rock Carvings and Paintings Hesperian Press (American Philosophical Society) 2011 [1936] 9780859053754 p. 132-133.
  7. ^ Doring, Jeff Gwion Gwion: Chemins Secrets Et Sacrés Des Ngarinyin, Aborigènes D'Australie (Gwion Gwion: Secret and Sacred Pathways of the Ngarinyin Aboriginal People of Australia), Könemann 2000 9783829040600 p. 55
  8. ^ Worms, Ernest Ailred (1955). Contemporary and prehistoric rock paintings in Central and Northern North Kimberley. Fribourg: Anthropos. s. 555. OCLC 604542031. 
  9. ^ Donaldson, Mike (September 2010). Clottes, J. (Ed.). The Gwion or Bradshaw art style of Australia's Kimberley region is undoubtedly among the earliest rock art in the country – but is it Pleistocene? (PDF). L'art pléistocène en Australie (Pré-Actes). IFRAO (2012 tarihinde yayınlandı). s. 4. 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Nisan 2021. 
  10. ^ "Rock Heart". Australian Story. ABC. 15 Ekim 2002. 21 Ekim 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ Walsh, Grahame (1994). Bradshaws: ancient rock paintings of north-west Australia. Geneva: Édition Limitée. 
  12. ^ "Ancient rock art's colours come from microbes". BBC News. BBC. 27 Aralık 2010. 28 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avustralya</span> Güney Yarımkürede yer alan kıta ülkesi

Avustralya, resmî adıyla Avustralya Milletler Topluluğu, Güney Yarımkürede yer alan bir kıta ülkesidir. Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus arasında uzanır. Okyanusya kıtasında bulunur ve kıtanın çok büyük bir bölümünü kaplar. Komşuları Endonezya, Doğu Timor, Papua Yeni Gine, Solomon Adaları, Vanuatu, Yeni Kaledonya ve Yeni Zelanda'dır. Başkenti Canberra, en büyük şehri ise Sidney'dir.

<span class="mw-page-title-main">Düşzamanı</span>

Düşzamanı, Avustralya Aborjin mitolojisini birleştiren ana temadır. Rüyazamanının dört yönü bulunmaktadır: Her şeyin başlangıcı; ataların hayatı ve etkisi; yaşam ve ölüm tarzı; yaşamdaki gücün kaynağı. Rüyazamanı hem zamanın hem de her şeyin mevcut olduğu mekanın ötesindeki bir durumdur.

Avustralya yerlileri ya da Avustralya Aborjinleri, Avustralya kıtası yerlilerine verilen ad. Aborjinler, Avustralya'ya Güneydoğu Asya'dan gelmişlerdir. Bir göçebe hayatı sınırları boyunca hareket halinde yaşamışlardır. Avlanırken mızrak ve bumerang, balık avında ise kanolar kullanmışlar, meyve ve sebze toplamışlardır. Yazılı bir dilleri olmamasına rağmen şarkılar yoluyla ağızdan ağza birçok bilgi aktarılmıştır.

Robert Studley Forrest Hughes, Avustralya Nişanı sahini, Avustralyalı sanat eleştirmeni ve belgesel yapımcısı. 1970 yılından beri New York'ta yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cueva de las Manos</span>

Cueva de las Manos, Arjantin'in Santa Cruz eyaletinde, Perito Moreno kasabasının 163 km güneyinde bulunan bir mağara ve kaya sanatı sitelerinden oluşan bir komplekstir. Adını, kaya duvarlara çok sayıda kolaj halinde şablonlanmış yüzlerce el resminden almıştır. Sanat, Kolomb öncesi Güney Amerika'nın Arkaik döneminde, MÖ 7.300 ile MS 700 arasında birkaç dalga halinde yaratıldı. Resimlerin yaşı, resmi oluşturmak için mağaranın duvarına boya püskürtmek için kullanılan kemik boruların kalıntılarından, sanat eserinin radyokarbon tarihlemesinden ve stratigrafik tarihlemeden hesaplandı.

<span class="mw-page-title-main">Riversleigh</span>

Queensland'ın kuzeybatısındaki Riversleigh, Avustralya'nın en ünlü fosil sitesidir. 100 km²'lik alan, antik memeliler, kuşlar ve Oligosen ve Miyosen çağlarında yaşamış olan sürüngenlerin fosil kalıntılarını barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ghil'ad Zuckermann</span>

Ghil'ad Zuckermann, dil bilimci, Adelaide Üniversitesi Dil Fakültesi başkanı, Şangay Uluslararası Çalışmalar Üniversitesi seçkin gezici profesörü, Weizmann Bilim Enstitüsü'nde gezici bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Murray Nehri</span> 2.508 kilometre uzunluğu ile Avustralyanın en uzun nehridir.

Murray Nehri, 2.508 kilometre (1.558 mi) uzunluğu ile Avustralya'nın en uzun nehridir. Avustralya Alpleri'nden doğar, Avustralya'nın en yüksek dağlarının batı yamaçlarından beslenir, daha sonra Avustralya'nın iç kesimlerinde, Yeni Güney Galler ve Victoria eyaletleri arasındaki sınırı menderesler oluşturarak çizer, Güney Avustralya'da kuzeybatıya doğru akarak yolculuğunu sürdürür. Morgan'da son 315 kilometre (196 mi) sürecek yolculuğu tamamlamak amacıyla güneye döner ve Alexandrina Gölü'nde okyanusa ulaşır.

<span class="mw-page-title-main">Manyana Kaya Boyamaları</span>

Manyana Kaya Boyamaları, Botsvana'daki Güney Bölgesi'nde, Manyana yakınlarındaki Kolobeng tepelerinde bulunan bir mağara ve kaya sanatı alanıdır. Sanat eserlerinin MS 1100 ile 1700 yılları arasında Khoikhoi ya da Buşman halkı tarafından yapıldığı düşünülmektedir. Resimler kayalık tepenin etrafındaki beş kayalık bölgede bulunur. Alan tellerle çevrilidir ve Ulusal Anıt olarak korunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Carpentaria Körfezi</span>

Carpentaria Körfezi, Avustralya'nın kuzeyinde yer alan, kuzeyinde Arafura Denizi'nin doğrusu ile sınırlanmış körfezdir. Kuzey sınırı genellikle kuzeydoğuda Queensland, Slade Point'ten batıdaki Kuzey Bölgesi Cape Arnhem'e doğru bir çizgi olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Derevaller</span>

Derevaller, Teravaller, Duravaller ya da Turavaller, Sidney havzası civarında yaşayan ve Deravalce konuşan Avustralya Aborjinleridir.

<span class="mw-page-title-main">Avustralya'da COVID-19 pandemisi</span>

Avustralya'daki COVID-19 pandemisi ile ilgili ilk vaka 25 Ocak 2020'de Victoria'da onaylandı. Çin'den dönen bir adamın SARS-CoV-2 testi pozitif çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Laas Geel</span>

Laas Geel, aynı zamanda Laas Gaal olarak da anılır, Somaliland, Hargeisa'nın kırsal eteklerinde, ülkenin Maroodi Jeex bölgesinde yer alan mağara oluşumlarıdır. Bu mağaralar, Afrika Boynuzu'ndaki evcilleştirilmiş Afrika yaban öküzlerinin bilinen en eski mağara resimlerinden bazılarını içerir. Laas Geel'in kaya sanatının yaklaşık M.Ö. 18.000 veya 20.000 yıl öncesine ait olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Avustralya Anayasası</span>

Avustralya Anayasası, Avustralya'nın en yüksek yasası olan yazılı bir anayasadır. Avustralya'yı anayasal bir monarşi altında bir federasyon olarak kurar ve federal yürütme hükûmeti, yasama organı ve yargının yapısını ve yetkilerini ana hatlarıyla belirtir.

<span class="mw-page-title-main">Kaya sanatı</span>

Arkeolojide kaya sanatı, doğal yüzeylere, tipik olarak dikey taş yüzeylere yerleştirilen insan yapımı işaretlerdir. Hayatta kalan tarihi ve tarih öncesi kaya sanatının büyük bir kısmı mağaralarda veya kısmen kapalı kaya sığınaklarında bulunur; bu tip aynı zamanda mağara sanatı veya paryetal sanatı olarak da adlandırılabilir. Küresel bir fenomen olan kaya sanatı, dünyanın kültürel açıdan farklı birçok bölgesinde bulunur. İnsanlık tarihi boyunca birçok bağlamda üretilmiştir. Teknik açıdan ana gruplar şunlardır: kaya yüzeyine oyulmuş veya kazınmış petroglifler, mağara resimleri ve oyulmuş kaya kabartmaları. Başka bir teknik, zeminde oluşan jeogliflerdir. Bilinen en eski kaya sanatı, Avrupa, Avustralya, Asya ve Afrika'da bulunan Üst Paleolitik dönemden kalmadır. Bu sanat eserlerini inceleyen antropologlar, bunların muhtemelen büyülü-dini önemi olduğuna inanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Petroglif</span>

Bir petroglif, bir kaya sanatı biçimi olarak, bir kaya yüzeyinin bir kısmını kazarak, oyarak veya aşındırarak oluşturulan bir görüntüdür. Kuzey Amerika dışında, bilim adamları bu tür görüntülere atıfta bulunmak için genellikle "oyma", "gravür" gibi terimler veya tekniğin diğer tanımlarını kullanırlar. Petroglifler dünya çapında bulunur ve genellikle tarih öncesi insanlarla ilişkilendirilir. Bu kelime Yunanca petro-önekinden, "taş" anlamına gelen πττρα petra'dan ve "oyma" anlamına gelen γλύφω glýphō'dan gelir ve başlangıçta Fransızcada pétroglyphe olarak ortaya atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Baço Kiro mağarası</span>

Baço Kiro mağarası, Bulgaristan'ın Direnova şehrinin 5 km (3,1 mi) batısında, Direnova Manastırı'na sadece 300 m (980 ft) uzaklıkta yer alan bir mağaradır. Andaka ve Direnova Nehri kanyonlarında yer almaktadır. 1890'da içine girilmiş ve ilk rekreasyonel ziyaretçiler mağaraya, Bulgar Ulusal Uyanış lideri, öğretmen ve devrimci Baço Kiro'nun onuruna yeniden adlandırılmadan iki yıl önce 1938'de girmiştir. Mağara, toplam uzunluğu 3.600 metre (11.800 ft) olan galeriler ve koridorlardan oluşan dört katlı bir labirenttir, mağaranın 700 metre (2.300 ft)'lik bölümü kamuya açıktır ve 1964'ten beri aydınlatılmaktadır. Mağaranın içinden akan bir yer altı nehri zamanla sayısız sarkıt ve dikit mağara oluşumları içeren büyük güzellikteki birçok galeriyi şekillendirdi. 1.200 metre (3.900 ft) uzunluğundaki uzun bölüm, bir dizi peri masalından ilham alınarak adlandırılmıştır. Oluşumlar art arda şu isimlerle anılmaktadır: Baço Kiro'nun Tahtı, Cüceler, Uyuyan Prenses, Taht Salonu, Kabul Salonu, Haidouti Buluşma Alanı, Çeşme ve Kurban Sunağı.

<span class="mw-page-title-main">Magura Mağarası</span>

Magura Mağarası, Bulgaristan'ın Vidin ilinde yer alan bir mağaradır. Magura'nın tarih öncesi duvar resimleri, olağanüstü ifade ve sanatsal derinliğe sahip olan ve Avrupa Post-Paleolitik dönemin en önemli sanat eserleri olarak kabul edilen İtalya'daki Grotta dei Cervi resimleriyle büyük benzerlik göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cocev Kamen</span>

Kuzey Makedonya'nın kuzey doğusunda yer alan Cocev Kamen (Makedonca: Цоцев Камен,Kratovo kasabası yakınlarında yer alan volkanik kökenli bir tepede yer alan bir mağara alanıdır. Mağaranın yakınında keşfedilen nesneler, Paleolitik'ten beri mağarada insan varlığını ortaya koymaktadır. Araştırmacılar, bölgenin çevresinde ortaya çıkarılan çok sayıda çanak çömlek parçaları, taş aletler ve kemik parçaları üzerinde yapılan incelemeler neticesinde, Neolitik Çağ'dan Tunç Çağı'na, Antik Çağ'dan Orta Çağ'a kadar kurban törenleri için bir toplanma noktası olarak hizmet ettiği sonucuna ulaşmışlardır. Birkaç mağara ve kaya sığınağı kırmızı figüratif sanat eserleri ile dekore edilmiştir. Bulgaristan ve İtalya'daki benzer alanlarla yapılan karşılaştırma sonucunda, bu kaya sanatı örneklerinin tarih öncesi döneme ait olduğu ortaya konulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Roca dels Moros</span>

Roca dels Moros veya El Cogul Mağaraları, tarih öncesi Levanten kaya sanatı ve İber şematik sanatın resimlerini içeren bir kaya sığınağıdır. Site, İspanya'nın Katalonya özerk topluluğundaki El Cogul'da. Kaya resimleri 1998'den beri UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki İber Akdeniz Havzası'ndaki Kaya sanarlarının bir parçası olarak korunmaktadır. Kuzeydoğu İber alfabesi ve Latin alfabesi ile yazılmış kitabeler, bölgenin İber ve Roma zamanlarında kutsal alan olarak kullanıldığını göstermektedir.