İçeriğe atla

Brčko İlçesi

Brčko İlçesi
Brčko Distrikt
Брчко Дистрикт
Brčko'nun Bosna-Hersek'teki konumu
Brčko'nun Bosna-Hersek'teki konumu
ÜlkeBosna-Hersek
Yüzölçümü
 • Toplam493 km²
Nüfus
 (2013)
 • Toplam93.028
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodu(+387) 49
ISO 3166 koduBA-BRC
Resmî site
bdcentral.net
Brčko

Brčko İlçesi, Bosna-Hersek'in kuzeydoğusunda yer alan ve kendi kendini yöneten özel bir idari birimdir. İlçenin merkezi Brčko'dur. Dayton Antlaşması ile iki entitenin sınırları dışına bırakılarak özerk bir yönetim kurulan bölgedir. Bosna-Hersek Federasyonu ile Sırp Cumhuriyeti'nden farklı olarak, özel bölge Brčko'nun bayrağı ve amblemi yoktur. Dayton Anayasasının modeli üç etnik grubu iki ayrı devletçiğe ve özel bölge Brčko'ya ayırmıştır. Özel bölge Brčko de jure olarak devletçik olmasa da, de facto olarak yeni bir devletçik olarak ortaya çıkmıştır.[1]

Tarihçe

Dayton'da Bosna Savaşı sonrasında düzenlenen konferanstan sonra Boşnak ve Hırvat nüfusun çoğunlukta olduğu Brčko şehrinin statüsü konusunda Bosna-Hersek Federasyonu çatısı altına alınmasına karşı çıkan Sırplarla uzlaşmaya varılamaması nedeniyle, Boşnaklar antlaşmayı imzalamaktan vazgeçti. ABD'nin müdahalesinin ardından Brčko için uluslararası tahkim kabul edildi ve söz konusu şehir tahkim neticesinde 2000 yılında Bosna-Hersek egemenliği altındaki Brčko Özerk Bölgesi'ne dönüştürülünce, Sırp Cumhuriyeti coğrafi açıdan iki parçaya bölünmüş oldu.

Bosna-Hersek Yüksek Temsilciliği, 2000 yılında Dayton Anayasasına müdahale ederek, özel bölge Brčko konusunda yeni bir düzenleme yapılması ile bu bölgeyi doğrudan devlet organlarının yönetimine bağlamıştır. Bu düzenleme ile de facto üçüncü devletçik kurulmuştur.[2]

Nüfus

1971 nüfus sayımını

  • Boşnaklar - 30,181 (40,36%)
  • Hırvatlar - 24,925 (33,33%)
  • Sırplar - 1086 (1,45%)
  • Yugoslavlar - 5 %
  • diğerleri - 2,899 (3.31%)

1991 nüfus sayımı

1991 nüfus sayımına göre Brčko ilçesinin nüfusu 87,627 kişidir.

  • Boşnaklar - 38,617 (44.07%)
  • Hırvatlar - 22,252 (25.39%)
  • Sırplar - 18,128 (20.69%)
  • Yugoslavlar - 5,731 (6.54%)
  • diğerleri - 2,899 (3.31%)

1997 nüfus sayımını

  • Boşnaklar - 10,569 (31,39%)
  • Hırvatlar - 2650 (7,81%)
  • Sırplar - 18,193 (52,09 %)
  • Yugoslavlar - 5 %
  • diğerleri - 0,4%

2006

  • Boşnaklar - 32,332 (43,95%)
  • Hırvatlar - 7919 (11,50%)
  • Sırplar - 38,618 (46,55%)

2013 nüfus sayımı

  • Boşnaklar - 35,381 (42.36%)
  • Sırplar - 28,884 (34.58%)
  • Hırvatlar - 17,252 (20.66%)
  • diğerleri - 1,899 (2.28%)
1961 nüfus sayımı
  • Yerleşim yerlerine göre Brcko etnik yapısı 1961
    Yerleşim yerlerine göre Brcko etnik yapısı 1961
  • Yerleşim yerlerine göre Brko etnik yapısı 1961
    Yerleşim yerlerine göre Brko etnik yapısı 1961
  • Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Boşnakların oranı 1961
    Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Boşnakların oranı 1961
  • Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Hırvatların oranı 1961
    Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Hırvatların oranı 1961
  • Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Sırpların oranı 1961
    Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Sırpların oranı 1961
1971 nüfus sayımı
  • Yerleşimlere göre Brcko etnik yapısı 1971
    Yerleşimlere göre Brcko etnik yapısı 1971
  • Yerleşim yerlerine göre Brko etnik yapısı 1971
    Yerleşim yerlerine göre Brko etnik yapısı 1971
  • Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Boşnakların oranı 1971
    Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Boşnakların oranı 1971
  • Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Hırvatların oranı 1971
    Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Hırvatların oranı 1971
  • Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Sırpların oranı 1971
    Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Sırpların oranı 1971
1981 nüfus sayımı
  • Yerleşimlere göre Brcko etnik yapısı 1981
    Yerleşimlere göre Brcko etnik yapısı 1981
  • Yerleşimlere göre Brko etnik yapısı 1981
    Yerleşimlere göre Brko etnik yapısı 1981
  • Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Boşnakların oranı 1981
    Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Boşnakların oranı 1981
  • Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Hırvatların oranı 1981
    Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Hırvatların oranı 1981
  • Yerleşimlere göre Brčko'daki Sırpların oranı 1981
    Yerleşimlere göre Brčko'daki Sırpların oranı 1981
1991 nüfus sayımı
  • Yerleşimlere göre Brcko etnik yapısı 1991
    Yerleşimlere göre Brcko etnik yapısı 1991
  • Yerleşimlere göre Brko etnik yapısı 1991
    Yerleşimlere göre Brko etnik yapısı 1991
  • Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Boşnakların oranı 1991
    Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Boşnakların oranı 1991
  • Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Hırvatların oranı 1991
    Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Hırvatların oranı 1991
  • Yerleşimlere göre Brčko'daki Sırpların oranı 1991
    Yerleşimlere göre Brčko'daki Sırpların oranı 1991

2013 nüfus sayımı

  • Yerleşimlere göre Brcko etnik yapısı 2013
    Yerleşimlere göre Brcko etnik yapısı 2013
  • Yerleşimlere göre Brcko etnik yapısı 2013
    Yerleşimlere göre Brcko etnik yapısı 2013
  • Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Boşnakların oranı 2013
    Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Boşnakların oranı 2013
  • Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Hırvatların oranı 2013
    Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Hırvatların oranı 2013
  • Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Sırpların oranı 2013
    Yerleşim yerlerine göre Brčko'daki Sırpların oranı 2013

Konumlar

Brčko ilçesinde 59 yerleşim yeri vardır:

Hükümet ve Politika

Brčko Bölge Meclisinde 29 sandalye var. Koltuklar her bir parti için aşağıdaki gibi tahsis edilir:

  • Sırbistan Demokrat Partisi'nin 6 sandalyesi
  • Sosyal Demokrat Parti'den 5 sandalye
  • Demokratik Hareket Partisi'nden 4 sandalye
  • Hırvat Demokrat Birliği'nde 3 sandalye
  • Bosna Hersek Partisi'nden 3 sandalye
  • Bağımsız Sosyal Demokratlar İttifakı'nda 2 sandalye
  • Hırvat Köylü Partisi'nden 2 sandalye
  • Sırp Cumhuriyeti Sosyalist Partisi'nden 2 sandalye
  • Demokrat Parti'den 1 koltuk
  • 1 bağımsız aday kontenjanı

etnik kökene göre:

  • 13 Boşnak
  • 11 Sırplar
  • 5 Hırvatça

Gözetmenler

Brčko bölgesi için bir uluslararası denetçi atandı. Ayrıca Yüksek Temsilci olarak da görev yapmaktadır. Bu pozisyon 2012 yılında askıya alınmıştır. Bu pozisyonu aşağıdaki “denetçiler” uygulamıştır:

  1.  ABD Robert William Farrand,7 Mart 1997 - 2 Haziran 2000
  2.  ABD Gary L. Matthews, 2 Haziran 2000 - 14 Mart 2001
  3.  Almanya Gerhard Sontheim, 14 Mart 2001 - 20 Nisan 2001 (geçici)
  4.  ABD Henry Lee Clarke, 20 Nisan 2001 - 1 Ekim 2003
  5.  Almanya Gerhard Sontheim, 1 Ekim 2003 - 16 Ocak 2004 (geçici)
  6.  ABD Susan Rockwell Johnson, 16 Ocak 2004 - 1 Ekim 2006
  7.  ABD Raffi Gregorian, 1 Ekim 2006 - 2 Ağustos 2010
  8.  Almanya Gerhard Sontheim, 2 Ağustos 2010 - 22 Eylül 2010 (geçici)
  9.  ABD Roderick Moore, 22 Eylül 2010 - ?

Belediye Başkanları

Aşağıdaki belediye başkanları ilçesinde iktidarda idi:

  1. Miodrag Pajić (Sırpça) 1993 - 13 Kasım 1997
  2. Borko Reljić (Sırpça) 13 Kasım 1997 - 15 Nisan 1999
  3. Sinisa Kisić (Sırpça) 15 Nisan 1999 - 12 Kasım 2003
  4. Ivan Krndelj (Hırvatça) 12 Kasım 2003 - 3 Aralık 2003
  5. Branko Damjanac (Sırpça) 3 Aralık 2003 - 8 Aralık 2004
  6. Mirsad Djapo (Boşnak) 8 Aralık 2004 - 12 Şubat 2009
  7. Dragan Pajić (Sırpça) 12 Şubat 2009 - ?

Olağanüstü insanlar

  • Edo Maaika —rapçi
  • Mladen Petrich  Hırvat uluslararası bir futbolcudur.
  • Vesna Pisarovych  bir pop şarkıcısı
  • Lepa Brena  şarkıcı
  • Edvin Kanka Čudić  Bosnalı bir insan hakları savunucusu
  • Anil Dervišević — "Denver-Area" voleybol kulübü sahibi, Bosna-Hersek kadın voleybol takımının koçu
  • Jenana Sheganovich  bir piyanist
  • Anton Maglika  Hırvat futbolcudur.
  • Jasmin Imamovich  bir politikacı
  • Natasha Voynovich  bir sırp modelidir
  • Mato Tadiç  bir yargıç
  • Brankica Mykhailovych  Sırp voleybolcu, dünya ve Avrupa şampiyonu, 2016 Yaz Olimpiyatları'nda gümüş madalya sahibi
  • Ines Jankovic  Sırp bir moda tasarımcısıdır.
  • Nikola Kovach  profesyonel bir oyuncu Counter-Strike: Global Offensive

Kaynakça

  1. ^ İzetbegoviç, Alija, Dejtonski dnevnik, Sahinpasic İzavacka Kuca, Sarajevo sf. 502
  2. ^ Florian Bieber, Bosna i Hercegovina poslije rata: Politički sistem u podijeljenom društvu, Buybook, Sarajevo, 2009, sf. 152.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek</span> Balkanlarda bir ülke

Bosna-Hersek, kısa haliyle B&H, resmî adıyla Bosna ve Hersek, Balkanlar'da 51.197 km² yüz ölçümlü bir ülke. Kuzey, batı ve güneyden Hırvatistan; doğudan Sırbistan ve güneydoğusunda Karadağ ile çevrili olup Adriyatik Denizi'ne Neum şehrinin olduğu yerde yalnızca 20 km'lik limansız bir kıyısı bulunmaktadır. Ülkenin coğrafyası merkez ve güneyde dağlık, kuzeybatıda tepelik, kuzeydoğuda düzlük bir karakter sergiler. Başkent ve en büyük şehir olan Saraybosna, birçok yüksek dağla çevrelenmiştir. Ülkenin çoğunluğunu kaplayan Bosna bölgesinde karasal iklim görülür, bu bölgede yazları sıcak, kışları kar yağışlı ve soğuktur. Ülkenin güney kıyılarındaki daha küçük Hersek bölgesinde ise tipik Akdeniz iklimi görülür. Bosna-Hersek doğal kaynaklar açısından da zengin bir görünüm arz eder.

<span class="mw-page-title-main">Bosna Savaşı</span> Bosna Hersekte 3 yıl sürmüş askeri bir çatışma

Bosna Savaşı, 1992 ile 1995 yılları arasında Bosna-Hersek'te meydana gelen uluslararası bir silahlı çatışmaydı. Savaşın, genellikle daha önceki bir dizi şiddet olayını takiben 6 Nisan 1992'de başladığı kabul edilir. Savaş, 14 Aralık 1995'te Dayton Anlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi. Ana savaşan taraflar, sırasıyla Hırvatistan ve Sırbistan tarafından yönetilen ve sağlanan proto-devletler olan Bosna-Hersek Cumhuriyeti, Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti ve Sırp Cumhuriyeti güçleriydi.

<span class="mw-page-title-main">Hersek</span> Bosna Hersekin eyaleti

Hersek, merkezinde kabaca Mostar şehri olan Adriyatik Denizi'ne bir çıkış koridoruna sahip Dinar Alpleri'ndeki tarihsel ve coğrafi bölge, günümüzde Bosna-Hersek'in güney bölümünü oluşturmaktadır. Hersek'in yüzölçümü 9.948 km²'dir. Hersek ile Bosna arasında belirgin bir sınır yoktur. Hersek'in bittiği yerden Bosna'nın başlaması hakkında birçok düşünce vardır.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Federasyonu</span> Federasyon

Bosna-Hersek Federasyonu (Federacija Bosne i Hercegovine, Федерација Босне и Херцеговине,

<span class="mw-page-title-main">Dayton Anlaşması</span> 1995te Bosna Savaşını sona erdiren barış antlaşması

Bosna Hersek'te Barış için Genel Çerçeve Anlaşması, bilinen adıyla Dayton Anlaşması veya Dayton Anlaşmaları ABD'nin Ohio eyaletindeki Dayton kenti yakınlarındaki Wright-Patterson Hava Kuvvetleri Üssü'nde 21 Kasım 1995 tarihinde anlaşmaya varılan ve 14 Aralık 1995 tarihinde Paris'te Bosna-Hersek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Slobodan Milošević ve Hırvatistan Cumhurbaşkanı Franjo Tuđman tarafından resmen imzalanan barış anlaşmasıdır. Bu anlaşmalar, çok daha büyük Yugoslav Savaşları'nın bir parçası olan ve üç buçuk yıl süren Bosna Savaşı'na son verdi.

<span class="mw-page-title-main">Neum</span>

Neum, Bosna-Hersek'in denize kıyısı olan tek şehridir. Buradaki yaklaşık 21 kilometrelik kıyı şeridi ülkenin Adriyatik Denizi'ine tek çıkış noktasıdır. Bosna-Hersek Federasyonu'na aittir. Kıyı şeridi 24.5 km olup, 2009 itibarıyla, belediye (Opcina) nüfusu 4.605'tir ve Neum'un merkezi nüfusu 4.268'dir. Dayton Barış Antlaşması sırasında, Hırvatistan'ın almak için yoğun çaba sarf ettiği Neum, Alija Izetbegović'in yoğun ısrarı ve direnmesi sonucu Bosna-Hersek sınırlarında kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jajce</span> Bosna-Hersekte kent

Yayça veya Yayçe, Bosna-Hersek'in merkezinde Vrbas Nehrinin kenarında; Banya Luka, Mrkonjiç Grad ve Donji Vakuf yollarının kesişim noktasında yer alır. Adını etrafında bulunan ve yumurtaya (jaja) benzeyen irili ufaklı tepelerden almıştır. Travnik'in 45 km kuzeyindedir. Dik çatılı tipik evleri ile dikkat çeker. Kalesi adeta zamana meydan okumaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek tarihi</span> Bosna-Hersek ülkesinin tarihi

Bosna-Hersek tarihi Bosna-Hersek'in tarih öncesi zamanlardan günümüze uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti</span>

Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti, Bosna-Hersek'te tanınmayan bir jeopolitik varlık ve yarı devletti. 18 Kasım 1991'de Hersek-Bosna Hırvat Topluluğu adı altında Bosna-Hersek topraklarında siyasi, kültürel, ekonomik ve bölgesel bir bütün olarak ilan edilmiş ve 14 Ağustos 1996'da lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı</span>

Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı, Bosna-Hersek'in üç kişiden oluşan devlet başkanlığı makamıdır. Bosna-Hersek, Dayton Anlaşması'na göre üç etnik grubun temsil edildiği, dört yıllığına seçilmiş üç üyenin 8 aylık dönemlerle başkan oldukları bir idare sistemine sahiptir. Boşnak ve Hırvat üyeler Bosna-Hersek Federasyonu'ndan gelen oylar ile belirlenirken, Sırp üye Sırp Cumhuriyeti'nden gelen oylar ile belirlenir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Cumhuriyeti</span> Balkan Cumhuriyeti

Bosna-Hersek Cumhuriyeti, Güneydoğu Avrupa'da 1992'den 1995'e kadar var olan bir devletti. Modern Bosna-Hersek devletinin doğrudan yasal selefidir.

<span class="mw-page-title-main">Prijedor</span> Bosna-Hersekte şehir

Pridor Bosna-Hersek'in Kuzeybatısı'nda yer alan ve yaklaşık toplam nüfusu 110.000 olan bir şehirdir. Prijedor, Bosna-Hersek'e bağlı Sırp Cumhuriyeti'nde ve Bosanska Krajina Bölgesi'nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Foça, Bosna-Hersek</span> Bosna-Hersekte kent

Foça veya eskiden Türkçe Güzelhisar, Bosna-Hersek'in batısında yer alan bir kasabadır. İdari olarak Bosna-Hersek'in Sırp Cumhuriyeti entiteti içindedir. 1465 yılından 1878 yılına kadar Osmanlı kenti olmuştur. 1878 yılındaysa Avusturya tarafından işgal edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir. Sosyalist cumhuriyetin adı 1963 yılına kadar “Bosna-Hersek Halk Cumhuriyeti” olmuştur. Bugünkü bağımsız Bosna-Hersek devletinin öncülüdür.

<span class="mw-page-title-main">Yablanika</span> Bosna-Hersekte kent

Yablanika, Bosna-Hersek'in ortasında aynı adı taşıyan bir şehir ve belediyedir. Kasaba Neretva Nehri ve Jablanica gölü üzerinde yer almaktadır. Yablanika Hersek-Neretva Kantonu'nun bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Teslić</span>

Tesliç , Kuzey-orta Bosna-Hersek'te var olan Sırp Cumhuriyeti'ndeki en büyük belediyelerden biridir. Tesliç'in bulunduğu yer üzerinden Velika Usora Nehri geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Cumhuriyeti Temsilciler Meclisi</span>

Bosna-Hersek Cumhuriyeti Temsilciler Meclisi,, Bosna-Hersek Parlamenterler Meclisi'nin iki alt organından biridir ve diğeri Bosna-Hersek Halk Meclisi'dir. Temsilciler Meclisi, parti listesinden orantılı temsil oranıyla seçilen 42 üyeden oluşur. 28 üye Bosna-Hersek Federasyonu'ndan (BHF) ve 14 üye Sırp Cumhuriyeti'nden (SC) seçilir. Üyeler dört yıllık bir süre için görev yaparlar.

Bosna-Hersek cumhurbaşkanlığı konsey üyeleri, Avrupa ülkesi Bosna-Hersek'te ülkenin cumhurbaşkanlığı makamına seçilen üç etnik grubun birer üyesi ile oluşturulan yapıya seçilen kişilere verilen unvandır. Bosna-Hersek, Dayton Anlaşması'na göre üç etnik grubun temsil edildiği, dört yıllığına seçilmiş üç üyenin 8 aylık dönemlerle başkan oldukları bir idare sistemine sahiptir. Ülkedeki en büyük üç etnik grup olan Boşnaklar, Sırplar ve Hırvatlar kendi aralarında yaptıkları seçimlerle Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyelerini belirlerler.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Parlamenterler Meclisi</span> Bosna-Hersekin çift meclisli yasama organı

'Bosna-Hersek Parlamenterler Meclisi, Bosna-Hersek'in çift meclisli yasama organıdır. İki meclisten oluşur. 1995 yılında imzalanan Dayton Anlaşması ile kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Halklar Meclisi</span>

'Bosna-Hersek Halklar Meclisi, Bosna-Hersek Parlamenterler Meclisi'nin Temsilciler Meclisi ile birlikte görev yapan iki meclisinden biridir. 14 Aralık 1995 tarihinde kabul edilen Dayton Anlaşması'nın imzalanmasıyla kurulmuş olan meclis, entite meclislerince seçilmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.