İçeriğe atla

Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa

Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa
Doğum1832
İstanbul
Ölüm1903 (70-71 yaşlarında)
İstanbul
Defin yeriEyüpsultan Mezarlığı, İstanbul
Bağlılığı Osmanlı İmparatorluğu
Hizmet yılları1849-1903
RütbesiBahriye Müşiri
KomutasıDonanma Komutanı, Bahriye Nazırı
Çatışma/savaşları93 Harbi
Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa'nın Eyüpsultan'da bulunan türbesi.

Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa (1832 - 1903) II. Abdülhamid döneminde Bahriye Nazırlığı görevinde bulunmuş amiraldir. 1853 yılında Sinop Baskını'nda ölen Bozcaadalı Riyale (tümamiral) Hüseyin Paşa'nın oğludur.

Deniz Harp Okulu'na 1842'de girdi ve 5 Mayıs 1849'da mezun oldu. 1853'te yüzbaşı (kolağası) 1855'te binbaşı, 1862'de kaymakam, 1864 yılında miralay, 1871'de liva amiral, 1872'de ferik amiral 1877 yılında donanma komutanı olup Osmanlı-Rus savaşı sırasında Karadeniz'de filo komutanı olarak görev yaptı.[1] Komuta ettiği Osmanlı donanması, Karadeniz'in doğusunda Rus ordusunun gerisine sarkmak amacıyla 23 Mayıs 1877'de Sohum'a başarılı bir çıkarma harekâtı icra etti ve bölgedeki Rus birliklerini mağlup etti.[2] Bununla birlikte, Rumeli'deki cephenin ihtiyaçları doğrultusunda buradaki birlikler 1877 Eylül'ünde tahliye edilerek Varna'ya taşındılar.

12 Ocak 1881 yılında da Bahriye müşiri rütbesiyle Bahriye Nazırı oldu. Bahriye Nazırlığı görevinde en uzun süre (23 yıl) bulunmuş kişidir. Damadı Osman Paşa 1890 yılında Japonya açıklarında kayalıklara çarpıp batan Ertuğrul Fırkateyni'nin komutanıydı. 27 Temmuz 1903 tarihinde öldü. Mezarı Eyüpsultan semtinde, eski Boyacı Sokak, yeni Sultan Reşat Caddesi üzerinde ve kendi adını taşıyan kütüphanesinin karşısındadır. Türbesinin restorasyonu aslına uygun olarak 1999 yılında yapılmıştır.[1]

Eserleri

Kadıköy'deki Hasan Paşa Camii (1889),[3] Fatih semtinde Divittar Keklik Mehmet Efendi tarafından yaptırılan ve yangından dolayı kullanılmayan mescidi ahşap ve kubbeli olarak 1882 yılında Divittar Keklik Mehmet Efendi Cami olarak yeniden yaptırmıştır.[4] Eyüp Kaptan Paşa Cami, Cami esasen 16. yüzyılda Gürcü asıllı Mahmut Ağa tarafından minbersiz ve minaresiz yapılmıştır. 1900'lü yıllarda bugünkü haline Hasan Hüsnü Paşa Tarafından getirilmiştir.[5] Eyüp Hasan Hüsnü Paşa Çeşmesi, Kadıköy Hasan Hüsnü Paşa Çeşmesi, Kasımpaşa Yel değirmeni Cami, Trabzon Akkısa Cami ve Refahiye Cami de Hasan Hüsnü Paşanın eseleri arasında gösterilir.[6] Eyüpsultan'da 1904 yılında adına yaptırılan Hasan Hüsnü Paşa Türbesi bulunmaktadır. Eyüpsultan'da bulunan türbesinin olduğu yerde bir de tekkesi vardır. Tekke de tevhidhane, baninin türbesi ve kütüphane odaları mevcuttur. 1998 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından restorasyonu yaptırılmıştır.[7] Türbesinin karşısında bir de Hasan Hüsnü Paşa Kütüphanesi bulunmaktadır. Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesinde "Hasan Hüsnü Paşa koleksiyonu" bulunmaktadır. İstanbul Deniz Müzesi, II. Abdülhamit'in emriyle, Hasan Hüsnü Paşa tarafından kurulmuş 31 Ağustos 1897 tarihinde halka açılmıştır.[8] Günümüzde “Deniz Kuvvetleri Dergisi” adı ile yayın hayatına devam eden “Ceride-i Bahriyye” ve “Mecmua-i Fünun-u Bahriyye” adında iki dergi Hasan Hüsnü Paşa'nın, II. Abdülhamit nezdindeki girişimleri ile yayın hayatına başlamıştır. İlk sayıları 26 Haziran 1889 (13 Haziran 1305)[9]

Kaynakça

  1. ^ a b Haskan, Mehmet Nermi:Eyüplü Meşhurlar, Eyüp Belediyesi Yayınları, cilt.2, s. 98, İstanbul 2014
  2. ^ "İslam Ansiklopedisi, "Sohum" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, Ankara (2019), c. EK-2, s.521". 2 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  3. ^ Hasan Paşa Cami-Kadıköy. 26 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. filozof.net. Erişim Tarihi:26.10.2016
  4. ^ Divittar Keklik Mehmet Efendi Camii, Fatih. 26 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. istanbuldakicamiler.com. Erişim Tarihi:26.10.2016
  5. ^ Kaptan Paşa Camii (Eyüp) 27 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. hayalleme.com. Erişim Tarihi:26.10.2016
  6. ^ Bahriye Nazırı Kaptan-ı Derya Hasan Hüsnü Paşa. 26 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. haliskutmangilcpl.meb.k12.tr. Erişim Tarihi: 26.10.2016
  7. ^ Bir Eğitim Kurumu Olan: Eyüp'te Hasan Hüsnü Paşa Tekkesi ve Vakfiyesi. 26 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. tasavvufdergisi.net. Erişim Tarihi: 26.10.2016
  8. ^ Özkan, Süleyman: Türkiye'deki Özel Koleksiyonların Günümüze Etkileri. 17 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. johschool.com. Erişim Tarihi: 26.10.2016
  9. ^ Hatip, S. Murat. Basım Yayın Hayatındaki 120 Yıllık Bir Dergi:Deniz Kuvvetleri Dergisi. 29 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. dzkk.tsk.tr. Erişim Tarihi: 28.10.2016

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fatih Camii</span> İstanbul, Fatihte Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılmış olan cami ve külliye

Fatih Camii ve Külliyesi, İstanbul'un Fatih ilçesinde II. Mehmed tarafından yaptırılmış olan cami ve külliyedir. Külliye içinde 16 adet medrese, darüşşifa (hastane), tabhane (konukevi) imaret (aşevi), kütüphane ve hamam bulunmaktadır. Şehrin yedi tepesinden birinde inşa edilmiştir. Cami 1766 depreminde yıkıldıktan sonra onarılarak 1771'de bugünkü halini almıştır. 1999 Gölcük Depreminde zemininde kaymalar tespit edilen camide 2008 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından zemin güçlendirme ve restorasyon çalışmalarına başlandı ve 2012 yılında tekrar ibadete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Paşa Camii (İstanbul)</span>

Hasan Paşa Camii ya da Kaptan Hasan Paşa Camii, İstanbul'un Kadıköy ilçesindeki Hasanpaşa Mahallesi'nde bulunan 1899 tarihli camidir.

<span class="mw-page-title-main">Eyüp Sultan Camii</span> Tarihî cami

Eyüp Sultan Camii, İstanbul'un Konstantinopolis Surları dışındaki, Haliç kıyısında yer alan ilçesi Eyüpsultan'daki bir camidir. Külliyede, İslam peygamberi Muhammed'in sancaktarı ve sahabesi Ebu Eyyûb el-Ensarî'nin gömüldüğü türbe de yer almaktadır. Çok daha eski bir alanda bulunan mevcut yapı 19. yüzyılın başlarından kalmadır.

<span class="mw-page-title-main">Kılıç Ali Paşa Camii</span> İstanbulun Tophane semtinde bulunan cami

Kılıç Ali Paşa Camii, Kaptan-ı Derya Kılıç Ali'nin Mimar Sinan'a yaptırdığı İstanbul'un Tophane semtinde bulunan camidir. Camideki iki kitabeye göre, Hicri 988 yılında yapılmıştır. Türbe, medrese ve hamamdan oluşan bir de külliyesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Nişancı Mehmet Paşa Camii</span>

Nişancı Mehmet Paşa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde Karagümrük semtinde Nişanca caddesindeki cami. 1584-1588 arasında Mimar Sinan tarafından yapılmıştır. Tezkiretülbünyan ve Tezkiretü’l-ebniye’de yer almamakla birlikte Tuhfetü’l-mi‘mârîn’de ona ait gösterilmektedir. Mimar Sinan'a ait olduğunu Evliya Çelebide yazar. Mimar Sinan 996’da (1588) ölmüş, cami ise ertesi yıl bitirilmiştir. Kaynaklarda genellikle Sinan tarafından başlanıp kalfalarından biri tarafından tamamlandığı belirtilen eser Aptullah Kur’an’a göre de Mimar Dâvud Ağa’nındır. Sinan’ın son zamanlarına rastlayan camiyi onun üslûbunu devam ettiren Dâvud Ağa’nın tamamlamış olması en güçlü ihtimaldir. Doğan Kuban’ın görüşleri de bu yöndedir. Câminin kapısı üzerinde, caminin inşâsına H.992 / M.1584'te başlanıp H.997 / M. 1589 tarihinde bitirildiğini gösteren nesir halinde bir kitâbesi vardır. Caminin giriş kapısı üstündeki III. Murat tuğrasının tasarımının Nişancı Mehmet Paşa tarafından yapıldığı bilinmektedir. Sultan III. Mustafa tuğralı kitabede Mehmet Paşa torunu Şükrullah Efendi tarafından caminin esaslı tamir edildiğini anlatılır. Kuzeydoğu tarafında Keskin Dede yatmaktadır. Zamanında bir külliye olarak tasarlanan imaretten sadece cami ve türbe kalmıştır. Caminin içinde bir hazire vardır. Pek bakımlı olmayan hazîrede, bâninin oğlu Eyüp Kadısı Mehmed Nutki Efendi’de medfûn bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zal Mahmud Paşa Camii</span> Mimar Sinanın yaptığı cami, medrese, türbe, çeşmeden meydana gelen bir külliye

Zal Mahmud Paşa Camii İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde Kanuni Sultan Süleyman'ın veziri Zal Mahmut'un Mimar Sinan'a yaptırdığı cami, medrese, türbe, çeşmeden meydana gelen bir külliyedir.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Rami Paşa</span>

Hasan Rami Paşa Osmanlı Donanması'nda 1897 - 1908 yılları arasında Donanma Komutanı, 1903-1908 yılları arasında da Bahriye Nazırlığı yapmış Türk amiral.

<span class="mw-page-title-main">Kaptanpaşa Camii</span>

Kaptanpaşa Camii, İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde, Eyüpsultan İskele caddesindeki bu kare planlı cami kesmetaştan yapılmıştır. Ahşap çatısı kurşun kaplı olup içten gizli kubbeli yapım sistemlerinin nadir örneklerindendir. Minaresi tam sağ köşededir. Caminin kıblesi Haliç'e bakar ve solunda park ve yeşillik alanı geçince Eyüpsultan İskelesi görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Defterdar Camii</span> İstanbulda cami

Defterdar Camii ya da Defterdar Mahmut Efendi Camii, İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde bulunan, 1542 yılında Defterdar Nazlı Mahmut Efendi tarafından yaptırılmış olan bir Osmanlı camidir. Kasım 2023 itibarıyla ibadete kapalı olup restore edilmektedir.

Uryanizade Ahmed Esad Efendi, Osmanlı padişahı II. Abdülhamid döneminde 1878-1889 yılları arasında 11 yıllık süreyle Osmanlı Devleti'nin şeyhülislamlığı görevini yapmış bir din ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hasanpaşa, Kadıköy</span> Kadıköy, İstanbul, Türkiyede mahalle

Hasanpaşa, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda bulunan Kadıköy ilçesine bağlı bir mahalledir.

Nalçacı Halil Camii, Şeyh Tului Tekkesi ya da Nalçacı Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Zeynep Kamil Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Şeyh Halil Efendi tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1625 (?) yılında başlanan mescit, bir yıllık inşaat sürecinden sonra 1626 (?) yılında ibadete açılmıştır. Cami mimarî olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Müderris Abdülbaki Efendi Camii</span> camii

Müderris Abdülbaki Efendi Camii ya da Baki Efendi Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Sultantepe Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Aziz Mahmud Hüdayi'nın damadı ve Tiryaki Hasan Paşa'nın oğlu olan İzmir ve Halep kadısı Müderris Abdülbaki Efendi tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1644 yılında başlanan cami aynı yılda ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Eyüpsultan Mezarlığı</span> İstanbulun Eyüpsultan ilçesinde bulunan mezarlık

Eyüp Sultan Mezarlığı, İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde, Haliç kıyısında bulunan tarihi bir mezarlık.

<span class="mw-page-title-main">Saçlı Abdülkadir Efendi Cami</span>

Saçlı Abdülkadir Efendi Cami, İstanbul, Eyüp Sultan Camii meydanına yakın bir mesafededir. 16. yüzyıla aittir. Tek kubbelidir. Fevkani bir camidir. Klasik dönem mimari özelliklerini kısmen yansıtmaktadır. Saçlı Abdülkadir Efendinin babasının türbesi üzerine 1538 yılında inşa ettiği asıl cami burası değildir. Yapının sağ tarafına bitişik bulunan ve üzeri şimdi açık olan bölümdür. Vaktiyle harap olup yıkıldıktan sonra şimdiki mekan cami haline getirilmiş. Günümüzde cami olarak faaliyet gösteren mekan 1585-1590 yılları arasında Şeyhülislam Hoca Sadeddin Efendi tarafından Darülkurra maksadıyla yaptırılmıştır. Şeyhî lâkaplı, Abdülkadir Efendi I. Süleyman dönemi Şeyhülislâmlarındandır. Babası Sivasî Tekkesi şeyhi Abdürrahim Efendi'dir. Caminin Eyüp Sultan Camii yönünde ve bitişiğinde yer alan türbede üç kabir mevcut. Caminin eski yerinde ise Şeyh Abdürrahim Efendi ve oğlu yani mescidin bânisi Şeyhülislam Saçlı Abdülkadir Efendi’nin kabirleri vardır. Camiyi çevreleyen haziresinde 16.- 19. yüzyıllara ait yüzden den fazla tarihi mezar bulunmaktadır. Bunlar arasında Hoca Sadeddin Efendi ve Samiha Ayverdi'nin İbrahim Efendi Konağı isimli romanın kahramanı İbrahim Efendi'nin mezarı da vardır. Cami, Kalenderhane Caddesi üzerinde ve Eyüpsultan Camii kıble yönüne göre meydanın sağ tarafındadır. Günümüzde faaldir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Cami</span>

Kızıl Cami, Eyüpsultan, semtindedir. Kızıl Mescid ve Kiremitçi Süleyman Medcidi olarak da bilinir. Kiremitçi Süleyman Çelebi tarafından 1531 tarihinde yaptırılmıştır. Mabet, Zalpaşa Caddesi ile Kızıldeğirmeni Sokağı’nın birleştiği sokağın sağ köşesindedir. Caminin karşısında Sokullu Mehmed Paşa’nın yaptırdığı çeşme, çeşmenin yanında ise Afife Hatun Tekkesi bulunmaktadır. Batı cephesindeki ince kırmızı tuğladan inşa edilen minaresinden dolayı Kızıl Mescit adını almıştır. Ahşap minberini Feyzullah Nafiz Efendi'nin eşi Hace Fâtıma Hanım yaptırmıştır. Avlusundaki taş tekneyi de 1865 de Yusuf Daniş Bey yaptırmıştır. 2015 yılında restorasyonu yapılmıştır. Günümüzde faaldir. Kiremitçi Süleyman Çelebi'nin türbesi caminin mihrap yönündedir. 1586 tarihinde türbenin üzerine Ramazan Ağa tarafından bir sıbyan mektebi yaptırılmıştır. Cami çevresinde tarihi mezarlar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nakkaş Hasan Paşa</span>

Nakkaş Hasan Paşa, Osmanlı nakkaş, asker ve bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Posta ve Telgraf Nazırı İzzet Efendi Türbesi</span>

Posta ve Telgraf Nazırı İzzet Efendi Türbesi, Eyüpsultan, semtindedir. Sultan Reşat Caddesi üzerinde, Sadrazam Hüsrev Paşa Tekkesi karşısında ve Bahriye Nazırı Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa Türbesinin sağ tarafındadır. Üstü açık, ön cephesi tamamen mermer kaplı olan türbenin kapısı alnında celi sülüs hat ile “Bismillahirrahmanirrahim” ifadesi yer alır. Hicri,1309 tarihlidir. Kapısının iki yanında bulunan hacet pencereleri üzerinde de Kelime-i Tevhid yazılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Silahi Mehmed Bey Camii</span>

Silahi Mehmed Bey Camii ya da Selahi Mehmed Bey Camii, Eyüpsultan, Zalpaşa Caddesi üzerinde ve Zal Mahmud Paşa Camii karşısındadır. Banisi cami yanında medfun olan Silahşor Mehmet Bey'dir. Bey Camii, Sürahi Mescidi, Silahşor Mehmet Bey Mescidi olarak da bilinir. Hemen yanı başında bulunan Zal Mahmut Paşa Cami 1551 yılında yapılmıştır. Adına mahalle yoktur. Selahi Mehmet Bey adına mahalle bulunmaktadır. Bu sebeple kesin yapım tarihi bilinmeyen cami, "Sicil-i Osmani" gibi kimi kaynaklarda 1453-1465 yıllarına tarihlendirilir. Kesme taş ve tuğladan inşa edilmiş almaşık bir yapıdır. Örneklerine daha çok Gaziantep'te, Kahramanmaraş'ta rastladığımız köşk tipi minaresiyle dikkat çeker.

<span class="mw-page-title-main">Kasımpaşa İskelesi</span> İstanbulda iskele

Kasımpaşa İskelesi, Haliç'in kuzey kıyısındaki iskelelerden biridir. Kasımpaşa semtindedir. İdari olarak Beyoğlu ilçesi, Bedrettin mahallesindedir. Şehir Hatları'nın Üsküdar-Eyüpsultan, Kadıköy-Eyüpsultan ve Beşiktaş-Eyüpsultan hatları tarifeli seferlerinde kullanılmaktadır. İskeleye Turabi Baba caddesinden yaya olarak erişim mümkündür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.